İSLAM MEDENİYETİ ve ADALET

... konulu sunumlar: "İSLAM MEDENİYETİ ve ADALET"— Sunum transkripti:

1 İSLAM MEDENİYETİ ve ADALET
Prof. Dr. Şadi Eren

2 Adalet, mülkün temeli

3 اِنَّ اللّٰهَ يَاْمُرُ بِالْعَدْلِ وَاْلاِحْسَانِ وَا۪يتَٓاىِٔ ذِىالْقُرْبٰى
“Şüphesiz ki Allah, adaleti, ihsanı ve yakınlara vermeyi emreder.” (Nahl, 90)

4 Allahın Adl isminin tecellisi

5 Hak edene hakkını, suç işleyene cezasını vermek

6 Adliye teşkilatı Ebu Yusuf «Kadı’l- kudat»

7 Hısbe teşkilatı İyiliği emr, kötülükten men kurumu (Görevi, çarşı pazarı, yolları, kamu düzenini sağlamak) Gazali, «bu görevi eda edenlerin resmi olması gerekmez» demiş.

8 Kadı Kadıasker

9 Adalette eşitlik Kızım Fatıma da hırsızlık yapsa…

10 Hz. Ali ve çalınan zırhı

11 وَاِذَا حَكَمْتُمْ بَيْنَ النَّاسِ اَنْ تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِۜ
Emaneti ehline vermek اِنَّ اللّٰهَ يَاْمُرُكُمْ اَنْ تُؤَدُّوا اْلاَمَانَاتِ اِلٰٓى اَهْلِهَۙا وَاِذَا حَكَمْتُمْ بَيْنَ النَّاسِ اَنْ تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِۜ “Şüphesiz Allah, emanetleri ehline vermenizi ve insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hükmetmenizi emrediyor.” (Nisa, 58)

12 Adaleti icrada hislerden uzak olmak
يَٓااَيُّهَا الَّذ۪ينَ اٰمَنُوا كُونُوا قَوَّام۪ينَ لِلّٰهِ شُهَدَٓاءَ بِالْقِسْطِۘ “Ey iman edenler! Allah için hakkı titizlikle ayakta tutan, adalet ile şahitlik eden kimseler olun.” ولاَيَجْرِمَنَّكُمْ شَنَاٰنُ قَوْمٍ عَلٰٓى أَلَّا تَعْدِلُواۜ “Bir kavme olan kininiz, sakın sizi adaletsizliğe itmesin.” (Maide, 8)

13 Caydırıcı cezalar

14 Seddü’z- zerai Kötülüğe giden yolları kapamak

15 فَمَا اسْتَقَامُوا لَكُمْ فَاسْتَق۪يمُوا لَهُمْۜ
Savaşta bile adalet فَمَا اسْتَقَامُوا لَكُمْ فَاسْتَق۪يمُوا لَهُمْۜ “Onlar size karşı dürüst davrandığı sürece, siz de onlara dürüst davranın.” (Tevbe, 7)

16 Adam kayırmamak وَاِذَا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا “Ve konuştuğunuz zaman âdil olun.” وَلَوْ كَانَ ذَاقُرْبٰىۚ “Yakınınız bile olsa.” (Enam, 152)

17 Adil insanlar yetiştirmek
وَلْيَكْتُبْ بَيْنَكُمْ كَاتِبٌ بِالْعَدْلِۖ “Bir kâtip aranızda adaletle yazsın.” (Bakara, 282)

18 Fasıkın şehadeti merduttur

19 Güç, adil kullanılmalı فَاِنْ فَٓاءَتْ فَاَصْلِحُوا بَيْنَهُمَا بِالْعَدْلِ وَاَقْسِطُوا “Eğer dönerse aralarında adaletle sulh yapın ve (her işte) adaletli davranın.” (Hucurat, 9)

20 Zulüm yasak Mezalim mahkemeleri

21 وَلاَ تَرْكَنُٓوا اِلَى الَّذ۪ينَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّكُمُ النَّارُۙ
“Zulmedenlere küçük bir meyil bile göstermeyin, yoksa ateş size de dokunur.” ( Hud, 113)

22 وَلاَ تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ اُخْرٰىۜ
“Hiçbir günahkâr, başkasının günahını yüklenmez.” (Fâtır, 18)

23 Adaletin mücessem bir timsali: Hz. Ömer

24 Kenar-ı Dicle'de bir kurt aşırsa bir koyunu Gelir de adl-i İlâhî Ömer’den sorar onu!