Sınıf Ortamını Etkileyen Sınıf İçi ve Dışı Etkenler

... konulu sunumlar: "Sınıf Ortamını Etkileyen Sınıf İçi ve Dışı Etkenler"— Sunum transkripti:

1 Sınıf Ortamını Etkileyen Sınıf İçi ve Dışı Etkenler

2 Sınıf Yönetimi Etkileyen Etmenler
Sınıf Dışı Etkenler Sınıf İçi Etkenler

3 Sınıf Dışı Etkenler Sınıf dışı etkenler ve tanımları şöyle özetlenebilir, Yakın çevre: Öğrencinin hergün içinde bulunduğu çevredir. Uzak çevre: Bunlar içinde yaşanılan toplumunun yaşama biçimlerinden, diğer ülkelerin insanlarının yaşama biçimlerine kadar geniş bir alanı kapsar. Aile: Eğitim ailede başlar. Kişilik yapısının temel davranışları büyük ölçüde ailede elde edilir. Tembel-çalışkan, doğrucu-yalancı, pısırık-girişken gibi ikilemlerin kazanılması ailede başlar, gelişir ve çoğu zaman da pekişir. Okulun bunları değiştirebilmesi için uzun zaman ve emek gerekir. Okul: Sınıfın en yakın dış çevresidir. Okulun her özelliği ve durumu, sınıf içini etkiler. Okulun sosyoekonomik durumu, öğrenci sayısı, öğretmenin sınıfta kalış süresi ile öğrenci başarısı arasında doğrudan ilişki vardır. Ayrıca okul fiziksel yapısı, görünüşü, kullanılışlılığı ve sağlık koşullarına uygunluğu açılarından da yeterli olmalıdır.

4 Sınıf İçi Etkenler Sınıf içi Etkenler
Fiziksel ortam + Ders araç gereçleri: Sınıftaki öğrencilerin sayısı, duvar ve eşya renkleri, ısı, ışık, temizlik, gürültü düzeyleri, görünüm sınıftaki fiziksel ortamın öğeleri olarak sayılabilir. Öğretmen-öğrenci etkileşimi: Sınıf içinde öğretimin kalitesini belirleyen ve öğretmenin etki edebileceği faktör, öğretmen-öğrenci etkileşimidir. Sınıf içi öğretmen-öğrenci etkileşiminin, öğretimin kalitesinin arttırabilmesinde asıl görev öğretmene düşmektedir.

5 Öğretmen Öğrenci etkileşiminde dikkate alınması gereken noktalar
Derse hazırlanma Derse başlama Derste soru sorma Tahtanın kullanımı İsimleri öğrenme Ev ödevi+dönüt-düzeltme İstenmeyen davranışlar

6 Derse hazırlanma Derse hazırlanma sadece bilimsel açıdan doğru bir ders vermek için değil, aynı zamanda iyi bir sınıf yönetimi ve konrolü için de gereklidir. Özellikle, mesleğe yeni başlayan öğretmenler şu yanlış kanaate sahip olurlar: ‘Madem ki bu ders kaynakları ve malzemeleri kendileri için hazırlanmıştır, o halde ders için başka bir kaynağa veya çok fazla hazırlığa gerek yoktur.’ Eğer bu görüşü uygularsanız öğrenciler derslerinizi hiç beğenmeyecektir. Öğretmen olarak elinizde bulunan ders kaynaklarını sahiplenmeli, konu ile ilgili değişik kaynaklar bulmalı ve okumalı; böylece dersinizi kendinizden emin, canlı ve ilgi çekici bir şekilde sunmalısınız. Derse hazırlığınızın çok önemli diğer bir parçası da öğrencilerin ve sizin ders sırasında neler yapacağınız ile ilgili olacaktır. Bunun için de her derste yapılacak işlemlerin akışını düzenleyen bir ders planının mutlaka hazırlanmış olması gerekir.

7 Derse başlama Bir dersin başlangıcında öğretmenin yapacağı çok iyi bir giriş birçok yönden yararlıdır. Öğrencilerin derse karşı ilgilerini ve dikkatlerini çeker. Dersin başında olumlu bir atmosferin oluşturulması bunu izleyen bölüm için iyi bir başlangıç noktası oluşturur. Dersin konusunu, amacını ve önemini vurgulamak çok önemlidir. Bir açıklama yapmaktan çok, sınıfa yöneltilen bir soru ilgilerini çeker. Oldukça yavaş, ama duyulabilecek bir ses tonu öğrencilerin sizi dinlemelerini ve görültünün azalmasını sağlar. Öğrencilerin ilgilerini çektikten ve dersin amacını belirttikten sonra, derse yapacağınız girişin üçüncü bir işlevi, konunun önceki derslerle ilgisini kurmak ve o günkü derste neler yapacağınızı açıklamak olmalıdır.

8 Derse zamanında başlamak çok önemlidir.
Bunun gerçekleşebilmesi için sizin ve öğrencilerin tam zamanında sınıfa girmesi gerekir. Özürsüz olarak sınıfa geç gelmenin kesinlikle kabul edilemeyeceğini düşünüyorsanız bunu öğrencilere belirtmelisiniz ve bu prensibinizi kararlı bir şekilde uygulamalısınız.

9 Ya da şu sözlerde kullanılabilir:
Dersin ilk birkaç dakikası genellikle ölü zamandır. Bu sırada öğrenciler yerleşirler, kitaplarını defterlerini çıkarırlar. Bu zaman süresinde siz bir veya birkaç öğrenciyle sosyal konularda konuşabilir veya sınıfa bir bilim adamının ilginç yönlerini anlatabilirsiniz. Herkesin yerleştiğini gördükten sonra derse başlamaya hazır olduğunuzun işaretini verin. Bu amaçla sessiz işaretler kullanabilirsiniz, örneğin sessizlik içinde ayakta durarak beklemek gibi Ya da şu sözlerde kullanılabilir: ‘Şimdi dikkat.’ ‘Şimdi hepiniz beni dinlemelisiniz.’ ‘ Herkes sesiz olsun.’ ‘Evet arkadaşlar.’ Bazı öğrencilerin derse hazır olmadıklarını gözlüyorsanız, bunu belirtin ve tam sesizliği sağlamadan kesinlikle derse başlamayın. Aksi halde daha sonraki derslerde başka öğrencilerin de benzer şekilde davrandıklarını görürsünüz.

10 Derse başlarken sınıfın önünde ve ortada ayakta durun; açık ve net bir ses tonunu kullanın; sınıf ile göz iletişimini sağlayan ve herkesin dikkatle dinlemesini sağlamaya çalışın. Konuşurken bir an için duraklayıp dersi dinlemeyen öğrenciye dikkatlice bakmanız, çoğu zaman bunu sağlamaya yeterli olur. Önceki dersler ile uygun şekilde bağlantı kurularak derse başlanabilir: ‘Geçen hafta tartıştığımız noktayı hatırlayın’ ‘Yerçekimi ivmesinin tanımını yapabilecek kimse var mı?’ gibi. Ancak, soruya yanlış cevap veren öğrencileri aşağılamamaya dikkat etmek gerekir. Bu öğrencilerin motivasyonunun (güdüleme) artmasına ve yeni dersi anlamalarına olumlu yönde etki eder.

11 Derste soru sorma Soru sorma becerisi, etkin bir öğretimde çok önemli bir yere sahiptir. Derste soru sorma nedenleri şöyle sıralanabilir. Olaylar, sonuçlar ve fikirler üzerinde düşünmeyi ve bunların anlaşılmasını sağlamak. Anlama ve öğrenmenin düzeyini belirlemek. Öğrencilerin derse ilgilerini çekmek. Daha önce işlenmiş konunun önemli noktalarını gözden geçirmek ve hatırlamak. Sınıf kontrolünü sağlamada, öğrencilerin yüksek sesle konuşmasını önlemek. Öğrencilerin cevaplarını kullanarak konuyu tüm sınıfa anlatmak. Zeki öğrencilerin, diğer öğrencileri cesaretlendirmelerini sağlamak. Utangaç öğrencilerin derse katılımını sağlamak. Önemli cevaplardan sonra öğrencilerin bilgilerini pekiştirmek. Duygu, görüş ve isteklerin ifade edilmesini sağlamak.

12 Tahtanın kullanımı Tahta en yaygın kullanılan öğretim aracı olup, bir öğretmenin tahtayı kullanma becerisi onun öğretim kalitesinin de çok önemli bir göstergesidir. Tahtadaki yazılarınız okunaklı, düzenli ve sınıfın her tarafından rahatlıkla okunabilecek büyüklükte olmalıdır. Yeni öğretmenlerin yaptıkları çok yaygın bir hata, yüzleri tahtaya dönük iken konuşmalarıdır. Tahtaya yazarken, birşeyler de söylemek durumunda iseniz, konuşurken sınıfa dönmelisiniz; yüzünüz tahtaya dönük iken konuşmamalısınız. Benzer şeylerprojeksiyon kullanımı için de sözkonusudur; perdeye yansıtılanların sınıfın her yanından net bir şekilde görülmesini sağlayınız ve kendiniz de görüntüyü engellemeyecek şekilde durunuz.

13 İsimleri öğrenme Öğrencilerinizin isimlerini biliyorsanız, onlara ismen hitap edin. Böylece, daha etkili olur ve daha iyi bir kontrol sağlarsınız. ‘Sen arka sıradaki.....’, ‘Pencerenin yanındaki gözlüklü....’ şeklinde hitap etmeyin. Öğrencilerin isimlerini öğrenmek kolay bir iş değildir. Ancak en kısa zamanda isimlerini öğrenmeye çalışın. İsimleri öğrenebilmek için: İlk dersinize gitmeden önce, sınıf listesini birkaç kez okuyun, birkaç isim seçin ve ders sırasında bunları tanıyın. Bu işleme tüm öğrencileri tanıyıncaya kadar devam edin. Bazı okullar, fotoğraflı sınıf listeleri hazırlarlar, bunları kullanabilirsiniz ya da böyle bir fotoğraflı listeyi siz hazırlayın. Yoklama yaparken ismini okuduğunuz öğrencinin elini kaldırmasını isteyiniz ve bu esnada yüzüne bakın. Öğrencilere ismen hitap etmeye çalışın.

14 Ev ödevi+dönüt-düzeltme
Ev ödevi, öğrencilerin öğrenme süreçlerinin çok önemli bir bölümünü oluşturur ve yararları şöyle özetlenebilir: Öğrencilere, arkadaşlarının müdahalesi olmadan, kendi başlarına çalışma ve birşeyler üretme imkanı verir. Okulda yapmış olduğu çalışmaları ne ölçüde anladığını belirleme şansı verir. Anne-babalara, çocukların çalışmaları ile daha yakından ilgilenme fırsatı verir. Okuldaki çalışmalarına ek olarak, çalışmaları için güdülenmiş olurlar. Öğrencilere ödevin ne kadar zaman alacağını belirtmek yararlı olacaktır. Ayrıca nasıl yapılacağı konusunda da yol gösterilmelidir.

15 Öğrencilerin öğretmenlerinden alacakları dönüt düzeltme çok önemlidir.
Yazılı çalışmaları değerlendirirken şu noktalara dikkat etmek yararlı olacaktır: Öğrencilerin çalışmalarını sık aralıklarla değerlendirin; her defasında kelime kelime okumak mümkün olmasa bile az da olsa yapılacak dönüt-düzeltme, açıklama ve övgü hiçbir şey yapamamaktan daha iyidir. Bu uygulama öğrencilere en azından, öğretmenin kendilerine önem verdiğini ve izlediğini gösterir. Eleştiri kadar övgü ve cesaretlendirme de yapın. Çalışma hakkında az da olsa, övülecek olumlu yanlar bulmaya çalışın. Kesinlikle aşağılama, azarlama ve cezalandırma yoluna gitmeyin. Öğrencilerin yazılı çalışmalarını değerlendirirken Türkçe imla ve dilbilgisi kurallarına da dikkat edilmelidir.

16 İstenmeyen davranışlar
Sınıfta meydana gelebilecek istenmeyen davranışlardan kaçınmak için şu önerilere dikkat edin. Derslerinize çok iyi hazırlanın, böylece ders boyunca kontrol sizin elinizde olur. Ders sırasında yapacağınız etkinlikleri planlayın. Sınıfta görülebilecek bir yerde durun. Sınıfta farkına varmadığınız hiçbirşeyin olmayacağını hissettirin; gözlerinizi sınıf üzerinde gezdirin. Öğrencilerin ders süresince meşgul olmalarını ve derse katılımlarını sağlayın. Kurallarınız konusunda tutarlı olun. Kendinizden emin görünün. Çocukların hatalı davranışlarına, gereğinden fazla tepki göstermekten ve duygusal olarak davranmaktan kaçının. Kararlı olun, fakat asla kırıcı olmayın. Öğrenciler kendilerini her zaman azarlayan öğretmenlerden nefret ederler. En kısa zamanda isimlerini öğrenmeye çalışın ve isimleriyle çağırın. Doğru cevaplara olumlu karşılıklar verin. Homurdanmayın veya belli belirsiz başınızı sallamayın, ‘çok iyi’ veya ‘evet, aferin’ gibi karşılıklar verin.