EKONOMİ VE SOSYAL HAYAT / ÜRETİMDE VE YÖNETİMDE TOPRAK

... konulu sunumlar: "EKONOMİ VE SOSYAL HAYAT / ÜRETİMDE VE YÖNETİMDE TOPRAK"— Sunum transkripti:

1 EKONOMİ VE SOSYAL HAYAT / ÜRETİMDE VE YÖNETİMDE TOPRAK

2 EKONOMİ VE SOSYAL HAYAT / ÜRETİMDE VE YÖNETİMDE TOPRAK
Tarih Boyunca Toprak Zaman içinde toplumlar, verimli topraklara sahip olmak veya sahip oldukları toprakları genişletmek çabası içinde olmuşlardır... Bu da tarih boyunca göçlerin ve savaşların gerçekleşmesine sebep olmuştur... Örneğin, Orta Asya’da yaşayan Hunlar’ın Avrupa’ya göç etmelerinin sebeplerinden birinde toprakların kuraklaşmasının da etkisi vardır. (Kavimler Göçü)

3 EKONOMİ VE SOSYAL HAYAT / ÜRETİMDE VE YÖNETİMDE TOPRAK
Tarih Boyunca Toprak İlk Çağ’dan itibaren toprağın işlenmesi hem işleyenler hem de yönetenler açısından önemli oldu. Tarihin en eski yasalarından olan Hammurabi Kanunları’nda bunu görebiliriz. Friglerin en önemli geçim kaynakları hayvancılık ve tarımdı. Hatta bununla ilgili kesin kanunlar koymuşlardır. Öküz kesmenin ve saban kırmanın cezası ölümdü. Ayrıca ekili araziye zarar vermenin cezası da ağırdı. En büyük gelirleri tarımdan olduğu için o konuya çok önem vermişlerdir.

4 Ortaçağ ’ın Avrupa’sında zenginlik ölçüsü Topraklar ile ölçülüyordu…
EKONOMİ VE SOSYAL HAYAT / ÜRETİMDE VE YÖNETİMDE TOPRAK Tarih Boyunca Toprak Ortaçağ ’ın Avrupa’sında zenginlik ölçüsü Topraklar ile ölçülüyordu… Böylesi dönemde Kilise ve Derebeylikler (Feodalite) sahip oldukları geniş toprakları ile zenginlik içerisinde yaşıyorlardı…

5 Buna bağlı olarak toprak eski önemini kaybetmiştir.
EKONOMİ VE SOSYAL HAYAT / ÜRETİMDE VE YÖNETİMDE TOPRAK Tarih Boyunca Toprak Coğrafi Keşifler ’den sonra diğer kıta veya yerlerin bulunmasıyla, bu bulunan yerlerden Avrupa ya değerli madenler getirilmiştir… Buna bağlı olarak toprak eski önemini kaybetmiştir. Tüm bu gelişmelere bağlı olarak, Avrupa’da madenler yolu ile zenginleşen ve zaman içinde ticarette öne çıkan Burjuva Sınıfı doğmuştur.

6 EKONOMİ VE SOSYAL HAYAT / ÜRETİMDE VE YÖNETİMDE TOPRAK
Tarih Boyunca Toprak 1800 ‘li Yıllarda Avrupa’da gerçekleşen Sanayi İnkılabı sonrasında sanayinin ön plana çıkması ile sanayi için ihtiyaç olan Hammadde önem kazanmış ve böylece topraklar yine önem kazanmaya başlamıştır…

7 Osmanlı Devleti’nde Toprak Yönetimi Nasıldı?
EKONOMİ VE SOSYAL HAYAT / ÜRETİMDE VE YÖNETİMDE TOPRAK Osmanlı Devleti’nde Toprak Yönetimi Nasıldı? Osmanlı Devleti’nde Ülke Ekonomisi tarıma dayanıyordu. O dönem itibari ile dünyadaki ekonomik yapı, topraklar üzerine kurulu idi. Osmanlı Devleti’nde tarım kaynaklarından elde edilen gelirler ile asker yetiştiriliyor, memurların maaşları veriliyordu Bu nedenle devletin toprağının israf edilmeden kullanılması çok önemliydi.

8 OSMANLI’DA TOPRAK YAPISI Osmanlı Devleti’nde Toprak Yönetimi Nasıldı?
EKONOMİ VE SOSYAL HAYAT / ÜRETİMDE VE YÖNETİMDE TOPRAK OSMANLI’DA TOPRAK YAPISI Osmanlı Devleti’nde Toprak Yönetimi Nasıldı? MİRİ ARAZİ MÜLK ARAZİ VAKIF ARAZİ Genellikle fetih yoluyla alınan ve Mülkiyeti devlete ait olan topraklardır. Osmanlı Topraklarının çok büyük bölümünü oluşturur. Mukataa: Geliri doğrudan hazineye ayrılan arazi. Paşmaklık: Gelirleri padişahın hanım ve kızlarına ait topraklar. Ocaklık: Geliri kale muhafızları ve tersane giderlerine ayrılır. Yurtluk: Geliri sınır boylarındaki askerleri ayrılmıştır. Malikane: Üstün hizmetlerine karşılık devlet adamlarına verilir. Arpalık: Geliri emekli devlet memurlarına ayrılır. Metruk: Tarıma kapalı otlak, mera ya da kullanılmayan arazilerdir. Dirlik : Savaşta ve devlet yönetiminde yararlılık gösteren devlet adamalarına verilir ve 3’e ayrılır. Has, Zeamet, Tımar Kişilere ait özel mülkiyet olan topraklardır. İkiye Ayrılır. Öşri Arazi: Müslümanlara ait olan topraklardır ve Aşar (Öşür) vergisi öderlerdi. Haraci Arazi: Gayrimüslimlere ait topraklardır ve fetihten sonra sahiplerine bırakılırdı. Haraç vergisine tabiydi. Gelirleri sosyal hizmetler için kullanılan topraklardır. Satılmaz ve başka işler için kullanılamazdı.

9 Osmanlı Devleti’nde Dirlik Sistemi nedir?
EKONOMİ VE SOSYAL HAYAT / ÜRETİMDE VE YÖNETİMDE TOPRAK Osmanlı Devleti’nde Dirlik Sistemi nedir? Osmanlı Devleti’nde asker ya da devlet görevlilerine bazı topraklardan alınan vergilerin bir kısmı verilirdi. Onlar da bunun karşılığında devlete hizmet ederlerdi… Devletin bu kişilere verdiği kaynağa Dirlik (İkta) denirdi. Tımar Sistemi olarak da bilinen bu sistemde Dirlikler, yıllık gelirlerine göre 3 kısma ayrılıyordu… Bunlar; 1-Has Topraklar: Geliri en yüksek olan arazilerdir. Bu araziler , Padişah, Şehzade, Vezir-i Azam ve Vezirler, Divan Örgütü Üyeleri ve Beylerbeyi gibi yüksek derecedeki memurlara veriliyordu… 2-Zeamet Topraklar: Geliri orta derecede olan topraklardır . Bu araziler Subaşı, Kadı gibi orta derecedeki devlet memurlarına veriliyordu… 3-Tımar Topraklar: Geliri düşük derecede olan engebeli-kırsal yöredeki topraklardır. Bu araziler, savaşta yararlılık gösterenlere verilirdi.

10 İHTİYAÇLARI KARŞILANIRDI...
EKONOMİ VE SOSYAL HAYAT / ÜRETİMDE VE YÖNETİMDE TOPRAK Has Topraklar nedir? HAS TOPRAKLAR Geliri en yüksek olan verimli arazilerdir. Kullanım Hakkı, Padişah, Şehzade, Vezir-i Azam ve Vezirler, Divan Örgütü Üyeleri ve Beylerbeyi gibi yüksek derecedeki memurlara veriliyordu… Bu sayede... Kendi, Ailesi ve Çevresinin Bağlı bulunduğu kurumdaki çalışanların Toprakların bulunduğu bölgedeki hayır vakıf kurumlarının İHTİYAÇLARI KARŞILANIRDI...

11 Zeamet Topraklar nedir? İHTİYAÇLARI KARŞILANIRDI...
EKONOMİ VE SOSYAL HAYAT / ÜRETİMDE VE YÖNETİMDE TOPRAK Zeamet Topraklar nedir? ZEAMET TOPRAKLAR Geliri orta derecede olan topraklardır. Kullanım Hakkı, Subaşı, Kadı gibi orta derecedeki devlet memurlarına veriliyordu… Bu sayede... Kendi, Ailesi ve Çevresinin Bağlı bulunduğu kurumdaki çalışanların İHTİYAÇLARI KARŞILANIRDI...

12 İHTİYAÇLARI KARŞILANIRDI...
EKONOMİ VE SOSYAL HAYAT / ÜRETİMDE VE YÖNETİMDE TOPRAK Tımar Topraklar nedir? TIMAR TOPRAKLAR Geliri düşük derecede olan engebeli-kırsal yöredeki topraklardır.. Kullanım Hakkı, savaşta yararlılık gösteren Tımarlı Sipahiler ve çalışkan devlet memurlarına verilirdi. Bu sayede... Kendi ve Ailesinin Yaşamakta olduğu köyün Osmanlı Ordusu’nun; * At * Asker İHTİYAÇLARI KARŞILANIRDI... AYRICA ; ***Köyün asayiş ve güvenliğini, ***Tarımsal üretimin devamlılığını sağlardı… Tımar Sistemi

13 Tımar Sisteminin Özellikleri nelerdir?
EKONOMİ VE SOSYAL HAYAT / ÜRETİMDE VE YÖNETİMDE TOPRAK Tımar Sisteminin Özellikleri nelerdir? *** Savaşlarda yararlılık gösteren Tımarlı Sipahiler, kendilerine verilen arazileri o yörede yaşayan köylülere kullanım hakkını verirlerdi. *** Tımarlı Sipahiler tarafından kendilerine kullanım hakkı verilen topraklarda istediklerini eken “Çift” yıl sonunda elde ettiği gelirin % 10 ‘nu devletin o yöreye gönderdiği Mültezim adı verilen devlet memurları aracılığı ile arazinin gerçek sahibi olan Tımarlı Sipahiler ’e ulaştırırdı. *** Ancak, nedensiz toprağı 3 Yıl işlemeyenlerin toprağı elinden alınır, bir başka aileye devredilirdi. Buradaki amaç, üretimin devamlılığını sağlamak ve devlete verilen vergileri en üst noktada tutabilmektir.

14 Tımar Sistemi niçin kaldırılmıştır?
EKONOMİ VE SOSYAL HAYAT / ÜRETİMDE VE YÖNETİMDE TOPRAK Tımar Sistemi niçin kaldırılmıştır?

15 Günümüzde EKONOMİ VE SOSYAL HAYAT / ÜRETİMDE VE YÖNETİMDE TOPRAK
İnsanların  toprağı işleyerek ekme ve dikme yoluyla ondan ürün elde etmesi faaliyetine  tarım denir. Türkiye nüfusunun yaklaşık  %23,4’ü geçimini TARIM ‘la sağlamaktadır.

16 TÜRKİYE’DEKİ ÖNEMLİ TARIM KURULUŞLARI
EKONOMİ VE SOSYAL HAYAT / ÜRETİMDE VE YÖNETİMDE TOPRAK Günümüzde TÜRKİYE’DEKİ ÖNEMLİ TARIM KURULUŞLARI Çiftçilerin elindeki ürünleri alarak, piyasada değerlendirilmesini sağlamak ve yaptığı Destekleme Alımları ile çiftçilere destek olmaktır. Çiftçilerin topraklarının suya kavuşturulması adına gerekli yerlerde barajlar yapmak ve tarlalara ark / kanallar aracılığı ile suyu ulaştırmaktır. Çiftçilere ürettikleri ürünlere sağladığı Uzun Vadeli Çok Düşük Faizli Kredi İmkanları sağlama, Kaynak Oluşturma, Kefil Olma ve Destek Olma amacını gütmektedir. Türkiye’de Modern Tarım İşletmeciliği’nin yayılmasını sağlamak ve çiftliklere destek olmak amacıyla kurulmuştur.

17 TÜRKİYE’DEKİ ÖNEMLİ TARIM KURULUŞLARI
EKONOMİ VE SOSYAL HAYAT / ÜRETİMDE VE YÖNETİMDE TOPRAK Günümüzde TÜRKİYE’DEKİ ÖNEMLİ TARIM KURULUŞLARI Bitki ıslahı ve ıslah edilen materyallerin üretici firmaların hizmetine sunulması Bitki genetik kaynaklarını toplanması, değerlendirilmesi, karakterizasyonu ve biyolojik çeşitliliğin korunması ve Araştırmaların, ulusal ve uluslararası kuruluşlarla bilgi ve teknoloji paylaşımı yapılarak yeni tekniklerle güçlendirilmesi amacıyla Cumhuriyetin ilk yıllarında ANTALYA merkezli kurulmuş ve zamanla değişim ve birleşimler göstererek bu günkü halini almıştır.

18

19