CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU

... konulu sunumlar: "CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU"— Sunum transkripti:

1 CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU
Travnik Üniversitesi Hukuk Fakültesi

2 KAVRAM KAMU HUKUKU; Muhakeme hukukunun kapsamında; İddia, yargı ve savunma kamusal faaliyetler; Muhakeme hukukunun – medeni muhakeme, idari muhakeme alanlar da bir bölümdür;

3 MUHAKEME HUKUKU NEDİR? Muhakeme hukuku, devletin yargı gücünü temsil eden organlarının, uyuşmazlıkları çözerek izleyecekleri yöntemleri düzenleyen hukuk dalıdır. Muhakeme hukuku, hukuka aykırılıkların belirlenmesinde uyulacak kuralları gösteren hukuk dalıdır. Ceza muhakemesi – suç nedeniyle yapılan

4 Demek ki,bir kişinin suç işleyip işlemediğinin nasıl belirleneceği ve yargılanmanın nasıl yapılıp ceza verileceği konuları ele alınır. İddia, savunma ve yargılama kolektif şekilde

5 İDDİA NEDİR? Kurala aykırı davranıldığını gösteren yeterli delile ulaşıldığında, kişinin suçu işlediği görüşü ileri sürülür. Bu görüşse iddia denir. Savcılık tarafından devlet adına yürütülür; İddianın yönetildiği kişi ve onun yardımcısı olan müdafi bu iddiaya karşı savunma yaparak iddia makamının görüşüne karşı görüş belirtir.

6 HAKİM YARGILAMADA İddia ve savunma makamlarının görüşlerinin sentezi yapmakta, maddi gerçeğe ulaşır ve hüküm kurar. Hüküm – ortak bir çalışmanın ürünüdür. Hüküm – kuralın ihlal edildiğinin ve bunun karşılığında uygulanacak yaptırımın belirlenmesi biçiminde olabileceği gibi;

7 TÜRK HUKUKUNDA NASIL? Suç muhakemesi; Ceza muhakemesi;
Ceza yargılaması ve Ceza muhakemeleri usulü olarak adlandırılmaktadır. Anayasada hakim – mahkeme- yargılama – her üç faaliyeti en üst kavram ceza muhakemesi kavramı kullanılmaktadır.

8 ÜÇLÜ FAALİYETİ DÜZENLEYEN?
Ceza Muhakemesi Kanunu

9 İLİŞKİ KURULMASI VE SONA ERMESİ
SUÇ-FAİL- DEVLET – ilişkisi kurulur Fail – ceza- devlet – adli organlar ile gerçekleşir; Suç – muhakeme- sonra infaz; Ceza muhakemesinde – fail – şüpheli/sanık isimi alır; Devlet adil – hukuk devleti kurallarına uygun muhakeme yapma yükümlüdür Şüpheli veya sanık açısından hak şeklinde belirlenir.

10 Ceza Muhakemesi Hukukunun İşlevi
Toplumda düzenin sağlanmasında; Bireylerin ilişkilerinin düzenlemesinde.

11 Cezanın genel önleme fonksiyonunu yerine getirmesine katkıda bulunur;
MUHAKEME HUKUKU Cezanın genel önleme fonksiyonunu yerine getirmesine katkıda bulunur; Soyut cezalar değil; uygulandığı cezalar caydırıcı

12 Temel Hakka Müdahale Yakalama, Tutuklama,
El koyma gibi – temel hakka müdahale Ceza muhakemesi ise bu temel haklara müdahalenin koşullarını ve sınırlarını belirlenir; Kişi hak ve özgürlükleri açısından bir güvencedir; ayrıca da kişi ve toplumu

13 Ceza Muhakemesi Hukukunun Amacı
Şüpheli ve sanığın haklarına saygılı bir biçimde maddi gerçeğe ulaşmaktır; Maddi gerçek? “geçmişte yaşanmış ve bitmiş bir olayın veya olaylar bütününün deliller aracılığıyla ortaya konulmuş haline, maddi gerçek denir.” 3 aşama var; bunlar :

14 1. Suçlunun cezalandırılması aşaması;
13. yüzyılın ortalarına kadar sürmüştür. Sanığın suçlu olup olmadığını araştırılmıyordu Suçlar belli delillerle ispatlanabiliyordu En önemli delil ikrar idi. İkrar elde etmek için işkence yapılması meşru idi. Bu dönemde sanık, ceza muhakemesinin hak ve yetkilere sahip bir süjesi olmayıp muhakemenin konusunu oluşturmaktaydı.

15 2. Sanığın korunması aşaması
13. yüzyılın ikincisi yarısından itibaren dönemin felsefi ve liberal akımının etkisi ile ortaya çıktı; Devlet gücünün kötüye kullanılmasını önleyen, Bireyi koruyan bir muhakeme sistemi oluştu ve amaç sanığın korunması oldu.

16 “Sanık, suçu sabit oluncaya kadar masum sayılır” ilkesi ortaya çıktı.

17 Buna yönelik : 1789 İnsan Hakları Bildirgesi’nde bu ilkeye yer verildi ve daha sonra hazırlanan tüm uluslararası belgelerde bu ilke tekrarlandı. Demek ki, sanık, hak ve yetkilere sahip bir süje olarak görülmeye başlandı.

18 3.Şüpheli ve sanığın haklarına saygılı bir şekilde gerçeğin araştırılması aşaması
Muhakemenin amacı, hukuki barışı sağlayacak bir hükme ulaşmaktır; Suçluların bulunup cezalandırılmasında toplumun yararı vardır; Şüpheli ve sanığın suçu işleyip işlemediği araştırılırken hak ve çıkarlarının da korunması gerekir.

19 Her ne pahasına olursa olsun değil, hukuk kuralları içinde şüpheli ve sanığın insanlık onuru korunarak araştırılır; Adil yargılama hakkına uygun biçimde gerçekleştirilmesi gerekir.

20 MEDENİ VE CEZA MUHAKEME ARASINDA FARKI NEDİR?
Aynı dalın kapsamında olmakla birlikte farklıklar var; 1. konuları farklı, Medeni – özel hukuk kurallarına aykırılık durumunda yapılacak durumunda yapılacak muhakemeyi düzenler ve bireylerin kişisel haklarının sağlanmasını amaçlar. 2. hakkı ihlal eden tarafından harekete geçirebilir

21 Amaçları da farklıdır Ceza- maddi gerçeğin aranmasına karşılık;
Medeni – biçimsel gerçeğin tespitiyle yetinilir. Delilliler farklıdır Ceza- delil serbestisi vardır Medeni – biçimsel delil ilkesi geçerli Medeni muhakemede özellikle hukuki ilişkinin ispatıyla ilgili kurallar çok sıkıdır Hukuki ilişkiyi ispatlayacak delillerin önceden hazırlanabilmesi biçimsel delil ilkesinin kabul edilmesini gerektirmiştir.

22 Hukuki ilişkinin hangi delillerle ispat edilebileceği yasada belirtilmiştir.
Hakim bu delillerle bağlıdır. Yani hakim önüne getirilen yasal delillerle biçimsel gerçeğe uygun karar verme durumundadır; Medeni muhakemede de biçimsel delil ilkesinin uygulanmadığı haller var; Yasa, hakime bir delili nasıl değerlendirmesi gerektiğini emretmez. Toplumun yararı? – suçlunun bulunup, yargılamada kısa sürede bitirilmesinde; Ceza davasının uzaması, belirli hallerde ve belirli süreyle olabilir

23 Ceza muhakemesi hukukunun adli tıp ile ilişkisi
Adli tıp, tıp ve hukuku bünyesinde birleştirir; İlk adli tıp raporu, MÖ 40’da Julius Sezar’ın ölümü nedenini goğus boşluğuna girmiş bıçak yarası olarak belirleyen raporudur. Bizans’ta Justiniyan kanunları ile tıp ve hukuk bir düzene bağlanmıştır; Ceza muhakemesinde yardımcı, Adli tıbbın inceleme alanına giren başlıca konular kusur yeteneğinin, ölüm zamanı ve şeklinin tespiti, otopsi yapılması, yaraların teşhisi, zehirlenmelerin ve cinsel saldırıların tespiti, möleküler genetik incelemelerdir.

24 1. Ceza hukuku – suç ve yaptırımı ortaya koyar
Ceza hukuku ile ilişki? 1. Ceza hukuku – suç ve yaptırımı ortaya koyar Ceza muhakemesi hukuku; soyut kurallar içeren ceza hukukunu, adeta hayata geçirir. Sıkı ilişkisi içindedir

25 İnfaz hukuku ile ilişki?
İnfaz hukuku, mahkeme kararının kesinleşmesinden cezanın infazının tamamen son bulmasına kadar, devletle hükümlü arasındaki ilişkiyi düzenleyen hukuk dalıdır. Bağımsız bir hukuk dalıdır; Cezaların ve güvenlik tedbirlerinin yerine getirilmesi; 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Yasası

26 Devletler hukuku ile ilişki?
Devletler hukuku, devletlerin birbirleriyle ilişkilerini düzenleyen hukuk dalıdır Bu ilişkileri düzenleyen en önemli kaynak sözleşmeler; Göçmen kaçakçılığı, uyuşturucu ve insan ticareti, uçak kaçırma gibi… Uluslararası Ceza Hukuku – Tokyo, Nürnberg Askeri mahkemesi, Ruanda ve Yugoslavya Ceza Mahkemeleri…

27 Ceza muhakemesinin yapısı-evre ve devreleri
5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Yasası’na göre, yetkili mercilerce şüphesinin öğrenilmesinden iddianamenin kabulüne kadar geçen evreye soruşturma, iddianamenin kabulüyle başlayıp, hükmün kesinleşmesine kadar geçen evreye ise kovuşturma denir. (CMK m.2) İddianamenin değerlendirilme süreci soruşturma evresi içinde yer almaktadır. 1.soruşturma evresi, iddianamenin değerlendirilmesi – ara muhakeme –ve kovuşturma – 3 aşama

28 Soruşturma evresinde Ceza muhakemesinde iddia faaliyeti, kural olarak savcılık tarafından devlet adına yürütülür. Ceza mahkemesini başlatan faaliyetin adı, iddialar ve iddia ile savcılık, kişinin belli bir suçu işlediği görüşünü ileri sürmektedir. Buna karşılık, sanık ve müdafi, savunma faaliyetlerini yürüterek iddia makamının görüşüne karşı görüş belirtmektedir. Yargılama faaliyetini üstlenen hakim ise iddia ve savunma makamlarının görüşlerinin bir sentezi yaparak, maddi gerçeğe ulaşmakta ve buna uygun hukuk normlarının uygulayarak, hüküm kurmaktadır. Bu anlamda hüküm, ortak bir alışmanın ürünü olmaktadır.

29 SORUŞTURMA EVRESİNİN İŞLEVİ
Kovuşturmayı hazırlamaktır; Yani, davanın maddi gerçeğe uygun biçimde sonuçlandırılmasını sağlamaya yönelik işlemler yapılır; Soruşturma evresinde delillerin ele geçirilmesi, bunların kaybolmasının önlenmesi ve kovuşturmaya kadar el altında tutulması gerekir;

30 SORUŞTURMA EVRESİNİ GÖREVİ NEDİR?
Delilleri arayıp bulmak ve koruma altına almaktır. Toplanan delillerden iddiaların asılsız olduğu kanaatine ulaşılırsa, olay kovuşturma evresine, yani mahkeme önüne taşınmayacaktır.

31 Araştırmalar sonucunda, başlangıçtaki basit şüpheyi güçlendirerek şüpheliye bir suç isnat etmek de soruşturma evrenin bir görevidir. Yani, soruşturma evresinin görevi: 1. delilleri bulma;

32 2. koruma altına alma; 3. eğer yeterli delile ulaşırsa olayı mahkeme önüne götürme olmaktadır. Soruşturma sonucunda ulaşılan deliller, mahkeme önüne götürülen uyuşmazlığın daha süratli ve güvenceli biçimde sonuçlandırılmasını sağlar.

33 SUÇUN İŞLENDİĞİ ŞÜPHESİ
Kavram: Şüphede, soruşturma veya kovuşturma makamlarının delillere ve olgulara dayanan bir tahmini söz konusudur. Şüphe güçlenirse, muhakeme devam eder ve şüphenin yerine bellilik, kesinlik geldiğinde muhakeme sona erer. Şüphenin içerisinde daima yanılma payı vardır. Yanılma payının derecesine göre şüphe, basit, makul, yeterli veya kuvvetli olur. Değişik aşamalarında değişik işelmelere göre şüphenin de yoğunluğu değişmektedir.

34 CEZA MUHAKEMESİNDE ŞÜPHENİN DERECELERİ
Soruşturmayı başlatan şüphe –basit şüphe Şüphe failin suç teşkil eden bir hareketi yapıp yapmadığı ile ilgili soruşturma evresini başlatır. Cumhuriyet savcısı, hemen konuyu araştırmak zorunda 1. kamu davası açıp açmama konusunda; Suç işlendiği konusunda olguya dayanan bir izlenim edinirse, soruşturma evresini başlatmak zorunda kalacaktır. Yani, izlenim bir suçun işlendiği konusunda duyulan şüpheyi ifade etmektedir.

35 Basit bir şüphe (izlenim) üzerine soruşturma başlatılmak zorundadır,
Olguya dayanan basit bir izlenim (sanma) yoksa soruşturmayı başlatma yükümlüğü de yoktur. Basit şüpheyi ortaya koyan delillerin araştırılması gerekebilir; Olguya dayanan basit bir şüphe bulunup bulunmadığının takdir edilmesi gerekir. Suçun öğrenilmesiyle fiile soruşturmanın başlaması arasında, bilgi toplama adını verebileceğimiz geçiş döneminden söz etmek gerekecektir.

36 Şüphenin derecesini tayinde, eldeki deliller belirleyici olmaktadır;
Basit şüphe şüphenin en hafif derecesidir. Yani, deliller en azından belirti (emare) niteliğini taşımalıdır; Basit şüphenin belirli bir kişiyi göstermesi halinde “şüpheli” den söz edilir. Olaya dayanmıyorsa, tahmin ediliyorsa ya da akla ve mantığa aykırı olan iddialar söz konusu ise burada şüphenin var olduğunu söylenmez.

37 SOYUT ŞÜPHE ÜZERİNE İSE?
Adli makamların SORUŞTURMAYI başlatma yükümlülüğü bulunmamaktadır. Savcı nasıl bir karar vermesi gerektiği Yasa’da düzenlenmemiştir. Uygulamada, Cumhuriyet savcıları genel ve soyut nitelikte somut bir olguya dayanmayan ihbar ve şikayet dilekçelerini almamayı tercih etmektedirler.

38 Anayasa’da 74. maddesinde dilekçe hakkı düzenlenmiştir.
Dilekçenin kabul edilmesi ve CMK’nun maddesi uyarınca soruşturmayı başlatmaya yeterli şüphe (izlenim) açısından değerlendirmesi gerekir. Şüphenin soruşturmayı başlatmaya yeterli görülmemesi halinde, soruşturmanın başlatılmasının reddine karar verilerek durum hak sahibine bildirilmelidir.

39 MAKUL ŞÜPHE “Makul şüphe, hayatın akışına göre somut olaylar karşısında genellikle duyulan şüphedir. İhbar veya şikayeti destekleyen emarelerin var olması gerekir Belirtilen konularda şüphenin somut olgulara dayanması şarttır. Arama sonunda belirli bir şeyin bulunacağını veya belirli bir kişinin yakalanacağını öngörmeyi gerektiren somut olgular mevcut bulunmalıdır (Arama Y.m.6)

40 YETERLİ ŞÜPHE Eldeki delillere göre, yapılacak muhakemede sanığın mahkum olması ihtimali, beraat etmesi ihtimalinden daha kuvvetli ise “yeterli delilden” veya başka anlatımla “yeterli şüpheden “ söz edilir. Yasa’da “soruşturma evresi sonunda toplanan deliller, suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturuyorsa, Cumhuriyet savcısı, bir iddianame düzenler” denilmek suretiyle, kamu davasının açılabilmesi için yeterli şüphenin varlığı aranmıştır. (CMK m.170/29)

41 KUVVETLİ ŞÜPHE Genellikle koruma tedbirleri için ön şart teşkil eden bir şüphe türüdür. Tutuklama için somut delillere dayanan kuvvetli şüphe aranmıştır; (CMK m.100/1) Şüpheli veya sanığın suçun faili veya şeriki olduğu kuvvetle muhtemelse “kuvvetli şüpheden” söz edilir.

42 SUÇUN ÖĞRENİLMESİ Soruşturma organların oncellikle suçtan haberdar olmaları gerekir; Soruşturma makamları, yani savcılık ve yardımcısı olarak kolluk çeşitli şekillerde suçtan haberdar olabilir.

43 RE’SEN ÖĞRENME Savcı suçu herhangi bir vatandaş gibi, basından veya görevini yaparken öğrenebilir. Kolluk da, idari nitelikteki önleme görevi esnasında, tesadüfen bir suçun işlendiğinden haberdar olabilir. Örneğin: suç kolluğun önünde işlenebilir veya idari bir görev esnasında kolluk suçun izlerine rastlayabilir.

44 İHBAR YOLUYLA ÖĞRENME İhbar, re’sen kovuşturulan bir suçtan haberdar olan kimsenin adli makamlara durumu bildirmesidir. İhbar eden, suçtan zarar gören kişi olabileceği gibi; suçla hiç ilgisi bulunmayan üçüncü bir kişi de olabilir; Suçun şikayete bağlı olmadığı hallerde, suçtan zarar görenin yaptığı bildirim şikayet olmayıp ihbarıdır. Uygulamada yanlış olarak, suçtan zarar görenlerin yapmış oldukları bildirimlerin tümü, suçun şikayete bağlı olup olmadığına bakılmaksızın, şikayet bildirimi yapan da, şikayet eden anlamında müşteki olarak adlandırılmaktadır.

45 İhbar, yazılı veya tutanağa geçirilmek üzere sözlü olarak yapılabilir (CMK m.158/5)
Şikayetten farklı olarak anonim ihbar yapılması da mümkündür. Kural olarak, bir suçun işlendiğinden haberdar olan kişinin bu suçu adli makamlara ihbar yükümlülüğü bulunmamaktadır. Kolluk görevlileri bir suçla karşılaştıklarında, bunu derhal savcılığa bildirmek zorundadırlar (CMK m.161/2; TCK M.279/2).

46 ŞİKAYET YOLUYLA ÖĞRENME
Şikayet, suçtan zarar görenin failin cezalandırılması isteğini içeren bir beyanıdır. Genellikle adli makamlarının sorumludur; Sadece bazı hafifi suçlarda - suçtan zara görenin faillin cezalandırılması Yasa koyucu, hangi suçların şikayet üzerine takip edileceğini suç tanımları arasında göstermiştir. Örnek: yurt içinde işlenirse alt sınırı bir yıldan az hapis cezası ise Türkiye’de yargılama suçtan zara gören yada yabancı hükümetin şikayetine bağlanmıştır.(TCK m.11/2)

47 Şikayet, hem bir muhakeme şartı, hem de suçun öğrenilme şeklidir.
Belirtelim ki, şikayet şartı gerçekleşmeden, Cumhuriyet savcısı, soruşturma evresinde şüpheliye karşı isnat teşkil edecek işlemleri yapamaz; şikayet sadece isnat teşkil eden işlemlerin yapılmasına olanak tanır. Yasa’da şikayet şartı gerçekleşmeden yakalamaya, bağlı suçların ancak belli kişilere karşı suçüstü halinde işlendiği durumlarda izin verilmiştir. Bu kişiler, çocuklar, beden veya akıl hastalığı bulunanlar veya malullük yada güçsüzlükleri nedeniyle kendilerini idareden aciz olanlardır (CMK m.90/3) B u hal dışında, şikayet şartı gerçekleşmeden yakalama yapılması mümkün değil.

48 ŞİKAYET ETME HAKKI BULUNANLAR
Gerçek kişiler Suçların adli makamlarca re’sen takip edilmesi kural, şikayet üzerine takip edilmesi ise istisnadır. Suçun takibi şikayete bağlı değilse, o eylemden zarar gören şikayetçi değil, ihbar eden (muhbir) olacaktır. Yasa koyucu , mağdur, suçtan zarar gören, şikayetçi kavramlarını belirli bir anlayış doğrultusunda kullanmamaıştır.

49 Sezgin (mümeyyiz) küçükler, kişiliklerine karşı işlenmiş bulunan suçlardan dolayı doğrudan doğruya dava ve şikayet hakkına sahiptir. Yasal temsilci, ancak temsil ettiği kişinin sezgin olmaması nedeniyle onun adına bu hakkı kullanabilir. Temsil yetkisi bulunan kişilerin bu konudaki yetkileri, sezgin küçüklerin dava ve şikayette bulunamamaları durumunda, onların yerine geçerek çıkarlarını korumaktan ibarettir.

50 Suçtan gören kimse birden çok ise bunların her birinin şikayet hakkı diğerininkinden bağımsızdır.
Şikayet hakkı olanlardan birinin altı aylık şikayet süresini geçirmesi diğerlerinin haklarını etkilemez. (TCK m.73/3)

51 TÜZEL KİŞİLER Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı suçun mağduru, tüzel kişi de olabilir. Tüzel kişi adına şikayet hakkını, tüzel kişiyi temsile yetkili organ kullanır. Bu organ, aynı zamanda vazgeçme yetkisine de sahiptir.

52 AVUKATLAR Kişiye sıkı sıkıya bağlı olan şikayet hakkını, zarar gören yerine vekil sıfatıyla avukatı kullanabilir. Avukatlar “gerçek ve tüzel kişilere ait hakları dava etmek ve savunmak, adli işlemleri takip etmek, bu işlere ait bütün evrakı düzenlemek” yetkisine sahiptir (Av.K. m.35)

53 ŞİKAYET SÜRESİ Suçtan zarar gören şikayet hakkını altı ay içinde kullanılmalıdır; Şikayet hakkı olan kişinin, fiili ve failin kim olduğunu bildiği veya öğrendiği günden başlar (TCK m. 73). Şikayet hakkı doğmadan süre işlemeye başlamaz. Süre, hem fiilin hem de failin bilindiği veya öğrenildiği anda işlemeye başlayacaktır. Failin kimlik olarak değil de şahıs olarak tarif edebildiği hallerde de fail öğrenilmiş sayılmalıdır; Sadece fiilin öğrenilmesi ile şikayet hakkı doğar ancak şikayet süresi işlemeye başlamaz.

54 Suçtan zarar görenlerden birinin şikayet süresini geçirmesi, diğerinin şikayet hakkını düşürmez.
Şikayet süresi, teşebbüste son icra hareketinin yapıldığı, kesintisiz (mütemadi) suçlarda kesintinin gerçekleştiği ve zincirleme (müteselsil) suçlarda son suçun işlendiği andan itibaren işlemeye başlar. Hak, hareketin yapıldığının öğrenilmesiyle doğar, şikayet süresi ise suçun sona ermesiyle başlar.

55 Failin kişi olarak tam anlamıyla öğrenilmesi zorunlu değildir.
Tahmin edilmesi yada inanılması yeterlidir; Şikayetin her zaman soruşturma evresinde gerçekleşmesi zorunlu değildir. Kovuşturma evresinde, kamu davası açıldıktan sonra da şikayet şartı da gerçekleşebilir. Şikayet süresi, ceza muhakemesine ilişkin bir süre olduğundan bunun kaçırılmasında, koşulları varsa, eski hale getirme istenmesi aslında mümkündür. Eski hale getirme dilekçesinin usule ilişkin işlemleri yapacak olan mahkemeye verilmesi gerekir (CMK m.41/1).

56 ŞİKAYET USULÜ Şikayet Yazılı ve Sözlü olarak yapılabilir.
İradenin maddi yapısı şekle bağlanmıştır. Bu şekli yazılılıktır Şikayet, yazılı şekle bağlanmış bir muhakeme işlemdir. Tarih ve imza olması şarttır; El yada makine ile yazılmış olması arasında fark yoktur; İmzanın aletle olması veya imza yerine firma mührü kullanılması geçerli değildir.

57 Tüzel kişi adına şikayette bulunuyorsa bu durum şikayet ortaya koyan kişinin dilekçesinden anlaşılmalıdır; Yetkili olması da gereklidir; Telgraf, teleks ve telefaks yoluyla gerçekleştirilen şikayetler geçerlidir. Şikayet dilekçe ile gerçekleştirildiğinde dilekçenin altının; sözlü olarak yapılıp tutanağa geçirtildiğinde de tutanağın altının şikayette bulununca imzalanması gerekir.

58 Şikayet gecikmeksizin ilgili Cumhuriyet başsavcılığına gönderilir (CMK m.158/4).
Mercide hata şikayeti geçersiz kılmaz. Kural olarak şikayetin içeriği hakkında bir sınırlama yoktur. İfadeler “cezalandırılmalarını istiyorum, o cezasını bulsun” gibi yeterlidir. Hatta yanlış olarak, ihbar ediyorum denilmesi yeterlidir. Çünkü ihbarın amacı de faillerin cezalandırılmasını sağlamaktır.

59 Örneğin: bir kimsenin ayakkabılarının çalındığındı belirterek, çalanların cezalandırılmasını istemesi, sonradan olayın güveni kötüye kullanma kapsamına girdiği anlaşıldığında, şikayet sayılmalı ve yargılamaya devam edilmelidir.

60 ŞİKAYETİN SİRAYETİ - BÖLÜNMEZLİĞİ
Şikayetin konusu, suç teşkil eden olaydır. (TCK M.73/1) Şikayet eden kimse, kendisine zarar veren olayı, belli bir kişinin eylemini şikayet etmekte ve bu olayın cezalandırılmasının istemektedir. Şikayet dilekçesinde tek bir kişi gösterilmiş olsa bile, bu şikayet suça katılan tüm faaliyetleri kapsar. Buna şikayetin bölünmezliği veya şikayetin sirayeti denir. Aynı şekilde, şikayetten vazgeçme de suça katılanların tümüne sirayet eder.

61 TUTANAKLA ÖĞRENME Bir kimse duruşma sırasında bir suç işlenirse, mahkeme olayı tespit eder ve bu hususta düzenleyeceği tutanağı yetkili makama gönderir. Hatta mahkeme, failin tutuklanmasına da karar verilebilir (CMK m. 205). Soruşturma makamları, bu yolla da suçtan haberdar olabilirler.

62 DİĞER YOLLARLA ÖĞRENME
Talep: Resmi şikayettir. Cumhuriyet savcısından istemesidir; TCK m.12. – bir yabancının Türk yasalarına göre yargılanması konusunda Talep, hem belli suçların Türk soruşturma makamları tarafından öğrenilmesini sağlar, hem de gerçekleşmemesi halinde soruşturmaya geçilmesini engeller. Bu yönüyle talep, bir muhakeme şartı olmaktadır.

63 Talep üzerine savcılar, soruşturma başlatmak zorundadırlar.
Talep suçun işlendiğine dair basit şüpheyi ortaya koyacaktır. Talep üzerine savcıların iddianame düzenlemesi ve bu iddianamenin kabul edilmesi zorunluluğunun bulunduğunu söylemek zordur. .

64 Soruşturma evresindeki usul işlemleri gizlidir.
CMK m. 157 – yasa koyucunun başka hükümlerle belirli işlemlerde belirli kişilere karşı gizliliği kaldırmış olması mümkünüdür. Soruşturma işlemleri gizli yapılmazsa, suçu işleyen kişi, gerekli tedbirlere başvurarak kamu davasının açılmasını olanaksız kılabilir.

65 Mahkemenin yeterli delil içermeyen iddianameyi kabul etmesini ve kovuşturmaya geçmesini önermek hakimlerin bağımsızlığı ilkesi ile bağdaşmayacaktır.

66 YABANCI DEVLETİN ŞİKAYETİ
Yabancı devletin şikayeti, belli suçlarda söz konusu olur. Yabancı devlet bayrağına hakaret (TCK m.341) ile yabancı devlet başkanına karşı şikayete bağlı suçlarda (TCK m.340) soruşturma, ilgili devletin şikayeti üzerine yapılabilir. Resmi şikayet, talep niteliğindedir.

67 Yabancı devletin şikayeti, hem adli makamlarca bir suçun öğrenilme şekli, hem de muhakeme şartı olmaktadır.

68 MÜTALAA Mütalaa, bazı suçlardan dolayı muhakeme yapabilmesi için o suçla hak ve menfaatleri ihlal edilen kurumun görüşünün alınmasıdır. Vergi Usul Kanunun – Cumhuriyet başsavcılığa bildirmek zorunda; Savcılık, ihbar yoluyla vergi kaçakçılığını öğrenmiş olsa bil, yetkili vergi dairesine haber vermek ve mütalaayı beklemek zorundadır. Mütalaa yoluyla savcılık suçu öğrenir. Aynı zamanda, bu bildirimle mütalaa muhakeme şartı gerçekleşmiş olur.

69 Savcılık mütalaanın içeriği ile bağlı değildir.
Şikayet muhakeme şartı, ceza muhakemesinde muhakeme işlemlerini nasıl etkiliyorsa bu şart da aynı şekilde etkiler.

70 SORUŞTURMA EVRESİNİN ÖZELLİKLERİ
Kovuşturma evresinin görevi maddi gerçeği bulunmaktır; Soruşturma evresinin görevi maddi gerçeğinin mümkün kılacak delilleri araştırmaktadır. Bu faaliyet esnasında soruşturmayı yapan makamların olay hakkında edindikleri kanaat evresinin özellikleri şunlardır: Soruşturma evresi gizlidir; Yazılıdır; Dağınıktır; Kurala bağlı değildir; Kamusaldır ve Mecburidir.

71 SORUŞTURMANIN GİZLİLİĞİ
Soruşturma evresindeki usul işlemleri gizlidir. CMK M.175 – belirli işlemlerde belirli kişilere karşı gizliliği kaldırmış olması mümkündür. Soruşturma işlemleri gizli yapılmazsa, suçu işleyen kişi, gerekli tedbirlere başvurarak kamu davasının açılmasını olanaksızın kılabilir.

72 Gizlilik iki şekilde anlaşılmalıdır:
1. İlki, işlemlerde ilgililerden başka kimsenin hazır bulunamaması, ikincisi ise yapılmış olan araştırma sonuçlarının kamuya açık olmamasıdır. Buna göre, soruşturmanın gizliliğini, işlemlerde gizlilik ve evrakın gizliliği olarak tasnif etmek mümkündür.

73 Gizlilik kural olmakla birlikte, soruşturma evresinde yapılan işleme ve kişilere göre gizliliğin yoğunluğunun değişmesi mümkündür. (CMK m.169, 147). Keşif yapılması sırasında şüpheli, sanık, mağdur ve müdafi ile vekil hazır bulunabilir. CMK m.84 CMK m.169/1.

74 Soruşturma evresinde yapılan işlemlerin tutanağa geçirilmesi halinde, dosyadan bu tutanakların örneklerinin alınması veya okunması, dosyanın gizliliğiyle ilgilidir ve ayrı kurallara bağlanmıştır. Soruşturma evrakını inceleme ve örnek alma yetkisi, Yasa’da şüphelinin müdafii ile mağdur ve şikayetçinin (suçtan zarar görenin) vekiline tanınmıştır. Şüpheli, mağdur ve şikayetçinin bizzat bizzat dosyayı inceleme ve örnek alma hakkı Ceza Muhakemesi Yasası’nda açıkça öngörülmemiştir.

75 Şüpheliye, özellikle müdafi bulunmayan şüpheliye dosyayı inceleme hakkının tanınması şu gerekçelerle öğretide savunulmuştur: CMK m.175; Soruşturma aşamasında yapılan her türlü işlem imkan ölçüsünde Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) ile kayda alınır (SEGBİS Y. M.9) ve yazılı tutanağa dönüştürülür m.7) İlgilere görüntü ve ses kaydının yapılacağı konusunda bilgi verilir (m.19) Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi ile elde edilen ses ve görüntü kayıtları taraflara verilmez ancak yazılı tutanağa dönüştürülen kayıtlar ilgililere verilebilir.

76 Soruşturmanın gizliliğinin alenen ihlali, TCK m
Soruşturmanın gizliliğinin alenen ihlali, TCK m.285’te suç olarak tanımlanmıştır. Ayrıca, soruşturma (kovuşturma) işlemleri sırasındaki ses veya görüntüleri, yetkisiz olarak kayda alma ve nakletme de suç olarak öngörülmüştür (TCK m.286).

77 SORUŞTURMANIN YAZILILIĞI
Yazılılık, soruşturma evresinde yapılan sözlü veya hareket şeklindeki tüm işlemlerin tutanağa geçirilmesini ifade eder. Adli makamlar, görevlerini yaptıkları sırada gördükleri ve duydukları her hususu tutanağa geçirmek zorundadırlar. Polis ihbar ve şikayetleri yazılı hale getirmesi gerekmektedir. (PVSK ek.m. 6/’)

78 Ceza Muhakemesi yazılılık ilkesi öngörülmüştür.
Tutanak işlemleri (CMK m. 169/3-5). Ceza Muhakemesi Yasası kapsamında fiziki olarak hazırlanması öngörülen her türlü belge ve karar elektronik ortamda düzenlenebilir, işlenebilir, saklanabilir ve güvenli elektronik imza ile imzalanabilir (CMK m.38/A/3)

79 SORUŞTURMANIN DAĞINIKLIĞI
Birkaç savcı, aralarında iş bölümü yaparak aynı soruşturmayı yürütebilir. Bir savcının başladığı soruşturmaya başka bir savcının devam etmesi de mümkündür. Bunun gibi, bir olayı sürekli aynı kolluk görevlisinin izlemesi de zorunlu değildir. Bir birim içerisinde farklı kişiler soruşturmayı yürütebilirler. Soruşturma evresi işlemleri ayrı zamanlarda, ayrı kişilerce ve ayrı yerlerde yapılabilir. Buna soruşturmanın dağınıklığı denilir.

80 Soruşturma evresinde, soruşturmayı yapan makamların olay hakkındaki kanaatlerinin önemi bulunmadığı ve yazılık esas olduğu için, işlemlerin ara verilmeden yapılması ve nihai kanaate ulaşılması beklenmez.

81 SORUŞTURMANIN KURALA BAĞLI OLMAYIŞI
Yasa’da kovuşturma evresine ilişkin işlemler özellikle duruşmanın akışı, açıkça belirlenmiştir. Olayın öğrenilmesine yardımcı araçlar (deliller), öğrenme biçimi (sıkı ispat, delillerdeki numerus clausus ilkesi) ve belirli tedbirlerin sırası ile işlemler, mahkemeye çok az bir takdir alanı bırakacak biçimde ayrıntılı kurallarla gösterilmiştir.

82 Savcılık ve kolluk, araştırmalarında belli kurallarla bağlı değildir.
Duruma uygun düşen işleme öncelik verilir. Savcılık ve kolluk araştırma araçlarının seçiminde serbesttir Suçun araştırılmasında izlenecek yol adli makamlara bırakılmıştır. Hukuk devlet ilkesi; Temel hak ve özgürlüklere zarar verilmemesine dikkat edilmelidir;

83 SORUŞTURMANIN KAMUSALLIĞI
Devletin cezalandırılma hakkına sahip olması, aynı zamanda ceza soruşturması yapma hak ve yükümlüğünün bulunmasını da gerektirmiştir. Ceza soruşturmasının kamusallığı, devleti temsil eden makamların soruşturma yapması demektir. Kamusallık, kurallara uygun davranılması, düşmanlıkların engellenmesi ve kendisini savunamayan bireylere yardım edilmesi düşüncesinden kaynaklanmıştır.

84 Suçların takip edilmesinde kamu yararı vardır;
Cezalar kağıt üzerinde kalmazsın! Devlet, sadece bazı hafif suçlarda harekete geçmek için zarar görenin şikayet etmesini bekler. Örneğin: cinsel taciz, malvarlığına yönelik tehdit, Konut dokunulmazlığını ihlal Basit hırsızlık Taksirle yaralanma gibidir. Bu gibi hallerde, suçtan zarar görenin şikayeti gerçekleşmeden soruşturma ve kovuşturma yapılamaz.

85 SORUŞTURMANIN MECBURİLİĞİ
Soruşturmanın kanuniliği ilkesi, adli makamların suç şüphesi üzerine soruşturmayı başlatma yükümlülüğünü ifade eder. Adli makamlar herhangi bir nedenle soruşturma yapamayacaklarını söyleyemezler. Aksi taktirde, ilgili memur ihmal yoluyla görevi kötüye kullanma suçunu işlenmiş olur (TCK m.257/2).

86 Devlet organları suçları re’sen takip etmekle yükümlüdürler;
İhbar yapılmadığı için veya başka nedenlerle karanlıkta kalan suçlarda (siyah sayılar) mecburilik ilkesi işlememektedir. Örneğin: bir hırsızlık olayında çalınan malın değeri çok düşük olduğunda, dosya kapatılabilmektedir. Bu nedenle, uygulamada da mecburilik (kanunilik) ilkesinin gereği her zaman gerçekleşmeyebilir.

87 SORUŞTURMA EVRESİNİN SÜJELERİ
Ceza muhakemesi sistemi: İddia, savunma ve Yargılama. Süje kavramı: Ceza muhakemesinde süje, kendine özgü statüsü bulunan, muhakeme sürecinde tek başına işlem yapabilen ve taleplerde bulunabilen kişidir. Bu kişiler talepleriyle muhakemeyi hareket halinde tutulup ilerletirler.

88 Ceza muhakemesi, Kolluk, Savcı, Şüpheli/sanık, Müdafi, Suçtan zarar gören, Vekil, Tanık, Bilirkişi ve Hakim gibi birçok kişinin yazılı, sözlü veya hareket şeklindeki işlemlerinden meydana gelen faaliyetler zinciridir.

89 Bunların muhakeme süjesi olarak kabul etmek mümkün değildir.
Ceza muhakemesinde süjelik, makam veya şahıs itibariyle olabilir. Eşitlik değil – denklik bir söz konusudur; Özel hukukta taraflar arasında eşitlik söz konusudur İddia ile savunmanın süje olmasından dolayıdır ki, örneğin Cumhuriyet savcısının dosyayı görmesi engellenemediği halde, müdafiin bu yetkisi kısıtlanabilmektedir.

90 İDDİA MAKAMI Toplumsal iddia süjesi olarak Cumhuriyet savcısı ve yardımcıları Cumhuriyet savcısıdır; Başsavcılık adına, yasaların ihlal edilerek toplumsal barışın bozulduğunu, yan suç işlendiğini iddia ederek yargılama makamlarına başvurulurlar. Kamu ve devlet adına…

91 BAŞSAVCILIĞIN GÖREVİ 1. Soruşturma evresini yürütme
Suç ve fail araştırılır; Temsil eden deliller toplanır. Bu faaliyetin yürütülmesinde başrolü oynayan makam savcılıktır. Cumhuriyet savcısı tarafından istenen bilgilere on gün içinde cevap verilmesi zorunludur. Eğer bu süre içinde istenen bilgilerin verilmesi imkansız ise, sebebi ve en geç hangi tarihte cevap verilebileceği aynı süre içinde bildirilir (CMK m.332/1, 90/2,161/2).

92 (CMK m. 160, ). Cumhuriyet savcısı, maddi gerçeğin araştırılması ve adil bir yargılamanın yapılabilmesi için, objektif olmak ve sadece sanığın aleyhine değil, lehine olan hususları da araştırmak ve kaybolma ihtimali bulunan delilleri toplamak zorundadır. (CMK m.160/2). Suçun işlendiğini ortaya koyan yeterli delile ulaşılırsa iddianame düzenlenir.

93 KOVUŞTURMA EVRESİNE KATILMA
Cumhuriyet başsavcılığı, kovuşturma evresinde, yasa hükümlerine göre, yargılama faaliyetlerini kamu adına izlemek, bunlara katılmak ve gerektiğinde kanun yollarına başvurmakla görevlidir (adli Teşkilat K. M.17). Asliye ve ağır ceza mahkemelerindeki duruşmalarda Cumhuriyet savcısı hazır bulunur; Birden fazla Cumhuriyet savcısı aynı anda duruşmaya katılabileceği gibi aralarında iş bölümü de yapılabilirler (CMK m.189).

94 KARAR VE HÜKÜMLERİ İCRA
İnfaz edilecek kararlar, Cumhuriyet başsavcılığına verilir (CMK m.36/2). Mahkeme, kesinleşen ve yerine getirilmesini onayladığı cezaya ilişkin hükmü Cumhuriyet başsavcılığına gönderir. Cumhuriyet savcısı tarafından izlenir v denetlenir; İnfazı izlemekle görevli olan savcı, uygulamada infaz savcısı olarak adlandırılmaktadır.

95 BAZI HUKUK DAVALARINI AÇMA VE YÜRÜTME
Başsavcılık, yasalarla kendilerine verilen diğer görevleri de yapar. Örneğin, başsavcılığın yaş ve isim kayıtlarının düzeltilmesine ilişkin hukuk davalarını açma görev ve yetkisi vardır.

96 SAVCININ KONUMU İddia faaliyetinin hukuki niteliği:
Savcılık iddia eden taraftır; Savcı, yasaların ihlal edildiğini, yani suç işlendiğini iddia ederek yargılama makamlarına başvuran, devlet ve kamu adına davacı olan kişidir. Başsavcılık adına yapılmaktadır; Adalete ilişkin bir faaliyetir; Yargılama tek faaliyet değildir; Mahkemelerden bağımsız olmaları

97 İddiayı istedikleri gibi yapmaları,
Sanığın hem lehine hem de aleyhine delil toplamaları, soruşturma evresini önödeme veya kovuşturmaya yer olmadığı (takipsizlik/kovuşturmama) kararıyla sonuçlandırabilmeleri, onların adalet organı sayılmaları için yeterli nedenlerdir.

98 Savcının devletin yürütme faaliyeti içinde değerlendirmek mümkündür;
Savcılar da diğer idari organlar gibi hukuku gerçekleştirir ve yargının verdiği kararları yerine getirir yani icra eder. Yürütmenin önemli aktörlerinden olan Adalet Bakanı/Bakanlığı soruşturma organı olmayıp yürütme organıdır. Bu nedenle soruşturma yürüten savcıların aslında amiri de değildir. Savcılığın görevi öğretide, adalete ilişkin idari bir görev olarak nitelendirilmektedir.

99 Savcı ile Adalet Bakanı arasındaki hiyerarşik bağlılık ve savcılatın bağımsızlığı
Örgütsel bir bağ söz konusu değil; Başsavcılıklar – bağımsız kurul – Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun şemsiyesi altında; Adalet Bakanı’nın savcılıklara genel nitelikte harici bir emir verme yetkisi de yasal olarak bulunmamaktadır. Adalet Bakanı sadece davanın açılması yönünde emir verebilmesi kabul edilmiştir. Savcı dava açıldıktan sonra görüşünü değiştirebilir ( iddianame düzenlemeye mecbur), sanığın suçsuzluğuna inanıyorsa, beraatını talep edebilirdi.

100 Adalet Bakanı, Cumhuriyet savcısına dava açılmaması yönünde emir veremezdi.
CMK m. 309/1-2. Ay. M.139, 140/3.

101 Savcıların başsavcıya bağlı oluşları
Cumhuriyet başsavcılığında, bir Cumhuriyet başsavcısı ve yeteri kadar Cumhuriyet savcısı bulunur. Adalet Bakanlığı’nın önerisi üzerine, hakimler ve savcılar Yüksek Kurulu’nun kararıyla bir veya birden fazla Cumhuriyet başsavcı vekili atanır; Başsavcılık teşkilatı, tek başlı bir bütünüdür. Cumhuriyet savcılarının eylem ve işlemlerinden dolayı, bağlı bulundukları başsavcılığa şikayette bulunulabilir.

102 SAVCILIĞIN BİR TARAF MAKAM OLUP OLMADIĞI
Objektif davranma yükümlüdür; Aleyhine ve lehine olanları da araştırmak durumunda; (CMK 160/2) Duruşmada duruma göre sanığın da beraatını isteyebilir İddia ve savunma = iş birliği savcının taraf değil, süje olduğu kabul edilir; CMK m.277/1; 297/3).

103 SAVCININ REDDİ Yasa’da redde ve çekinmeye ilişkin kurallar sadece hakimler, bilirkişiler ve zabıt katipleri için öngörülmüştür. Savcıların tarafsızlığını güvence altına almaya yönelik bir düzenleme yoktur. Başsavcının, davayı izlemesinde sakınca bulunan savcının yerine, başka savcıyı görevlendirmesi mümkündür. Savcı duruşmada iddianameyi okuduğunda, bununla sanığa isnatta bulunmakta ve tüm şüphelerini iddianameye yansıtmaktadır.

104 SAVCININ EYLEMİ SUÇUN UNSURLARI BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ VE İÇTİHATLARDA BAĞLI OLUP OLMAMASI SORUNU CMK 160/1, 170/2. Cumhuriyet savcıları, bir uyuşmazlığın ceza uyuşmazlığı mı, yoksa özel hukuk alanına dahil bir uyuşmazlık mı olduğu konusunda serbestçe karar verebilirler. Cumhuriyet savcısı, kovuşturma olanağının bulunmaması nedeniyle kovuşturmaya yer olmadığı kararı verecektir. (CMK m.172). Hukuka uygunluk nedenleri bulunduğunda ise suçtan söz edilmeyeceğinden, cumhuriyet savcısının iddianame düzenleme yükümlülüğü doğmayacaktır.

105 SAVCININ GÖREVİ DIŞINDA BİR SUÇ İŞLENDİĞİNDEN ŞÜPHELENMESİ
Cumhuriyet savcısı, suçun işlendiği izlenimini veren bir hali ihbar veya başka bir suretle öğrenirse, kamu davası açmaya yer olup olmadığına karar vermek üzere, hemen işin gerçeğini araştırmaya mecburudur (CMK m.160/19). Örneğin, adam öldürme, yağma, uyuşturucu madde ticareti gibi suçların özel yaşam ilişkileriyle öğrenildiği hallerde de savcı, kanunilik ilkesi uyarınca harekete geçmelidir.

106 SAVCI VE KOLLUK İLİŞKİSİ
Devlet, güvenlik hizmetini kolluk aracılığıyla verir. Resmi kolluk Tekilati: Genel ve Özel kolluk üzere ikiye ayrılmaktadır. Genel ise ülke genelinde görev yapar; Genel kolluğu, silahlı güç olan polis ve jandarma oluşturmaktadır; (kolluğun çocuk birimi, korunma ihtiyacı olan veya suça sürüklenen çocuklarla ilgili olayları takip eder).

107 Özel kolluk, genel kolluk dışında kalan ve kendine özgü yasalarla kurulup, belirli alanlarda, belirli görevleri yerine getiren kolludur (belediye kolluğu, köy korucuları, kır bekçileri, çarşı ve mahalle bekçileri gibi).. Devlet adına, genel kolluk olarak görev yapan polis, belediye sınırları içinde görevlidir. Belediye sınırları dışında kalan yerlerde ise genel kolluk hizmetleri jandarma tarafından yürütülür. Jandarma ve polis aynı görevi yapmaktadır. Aralarında sadece, yer yönünden görev bölüşümü söz konusudur.

108 RESMİ KOLLUĞUN GÖREVLERİ
Kolluğun önleyici ve bastırıcı ili işlevi bulunmaktadır. Suç işlemeden önce idari- önleyici kolluk Suçu işlenmesinden sonra adli kolluk denilmektedir. Adli görev yapan polise, suç polisi, adli polisi, adli zabıta gibi isimler verilmektedir. CMK m.164.

109 Kolluğun idari-önleme-görevi
Polis, asayişı, kamu, birey, tasarruf güvenliğini ve konut dokunulmazlığını korur. Polisin önleyici görevidir, Suç işlenmesini önleyici tedbirler almaktır Kolluk, yasalarda somut olarak belirtilmemiş olan önleyici tedbirleri bu hükümlere alabilecektir.

110 JANDARMA Jandarma idari görevi, polis teşkilatı bulunmayan yerlerde emniyet ve asayış ile kamu düzenini sağlamak, korumak ve kollamak, kaçakçılığı önlemek, izlemek ve araştırmak, suç işlenmesini önlemek için gerekli tedbirleri almak ve uygulamak, ceza infaz kurumları ve tutukevlerinin dış korunmalarını sağlamak, sayılan görevler dışında kalan ve diğer kanun ve nizamla hükümlerinin icrası ile bunlara dayalı emir ve kararlarla verilen görevleri yapmaktır.

111 İçişleri Bakanlığının görevi nedir?
Ülkede kamu düzenini ve güvenini korumak İl sınırları ise VALİ İlçe sınırları KAYMAKAM Vali ve kaymakamlar, kamu düzenini sağlama görevini emniyet (polis) ve jandarma eliyle yürütürler. Vali, il sınırları içinde bulunan ver önleme görevi yapan genel ve özel kolluğun amiridir. İlçe sınırları ise amir kaymakamdır. Emniyet ve Jandarma teşkilatı İçişleri Bakanlığı’na bağlıdır.

112 Kaçakçılık ve Uyuşturucu Maddelerle?
İdari görev kapsamındadır; İçişleri Bakanlığı’nca doğrudan veya ilgili valinin talebi üzerine merkez personelinden ekipler (timler) görevlendirebilir. İller arasında iş birliği Mahallin en büyük mülki amirine bilgi vermek zorunda; Suç işlendiğinde dair basit şüphenin henüz ortaya çıkmadığı bu alan “ön alan” “suç öncesi araştırma evresi” olarak da adlandırılmaktadır.

113 KOLLUĞUN ADLİ GÖREVİ Suçu işlenmesinden sonra suçu bastırmak ve yasalarda yazılı görevleri yapmaktadır. Polis Vazife ve Salahiyet Yasası’nda “adli görev ve yetkiler” başlığı altında düzenlenmiştir. Ceza Muhakemesi Yasası ve diğer yasalarda yazılı soruşturma işlemlerine ilişkin görevleri de yerine getirir.

114 Polis hizmet branşı olarak ; 1.Adli 2.İdari
3. Siyasi polis diye üç sınıfa ayrılmıştır.

115 ADLİ POLİS Adli işlere ilişkin soruşturma yapma yetkisi, kural olarak adli amirin direktifleri doğrultusunda adli polise aittir. Fakat, görevli bulunduğu idari sınırlar içinde, bir suçla karşılaşan her polis memuru, hizmet branşına, yer ve zamana bakmaksızın, suça el koymak, önlemek, sanık ve suç delillerini tespit ve muhafaza etmekle görevli ve yetkilidir. Bu yetkilendirme geçicidir. Olaya el konulduktan sonra, araştırmanın, branş yönünden yetkili polise; yani adli polise devredilmesi gerekir.

116 JANDARMANIN ADLİ GÖREVİ
Polis teşkilatı bulunmayan yerlerde işlenmiş suçlarla ilgili olarak yasalarda belirtilen işlemleri yapmak ve bunlara ilişkin adli hizmetleri yerine getirmektir. Kolluğun adli işlemler esnasındaki amiri, Cumhuriyet savcısıdır. CMK 161,164/2).

117 Soruşturma işlemleri, Cumhuriyet savcısının emir ve talimatları doğrultusunda, öncelikle adli kolluğa yaptırılır. Adli kolluk görevleri, Cumhuriyet savcısının adli görevlere ilişkin emirlerini yerine getirir. (CMK m.164/2). Derhal gerekli tedbirleri almaktadır; Acele tedbirlerden sonra el koyduğu olayları, yakalanan kişiler ile uygulanan tedbirleri derhal Cumhuriyet savcısına bildirir ve Cumhuriyet savcısının emri doğrultusunda işin aydınlatılması için gerekli soruşturma işlemlerini yapar.

118 CMK m.91/4’e göre kolluk amirinin emriyle gözaltı alma kararı verilebildiği hallerde kolluk, gözaltına alma nedeninin ortadan kalkması halinde veya işlemlerin tamamlanması üzerine derhal ve her halde en geç duruma göre yirmi dört saatin veya kırk sekiz saatin sonunda yapılan işlemler hakkında Cumhuriyet savcısına bilgi veriri ve talimatı doğrultusunda hareket eder.

119 Gerektiğinde veya Cumhuriyet Savcısının talebi halinde, diğer kolluk birimleri de adli kolluk görevini yerine getirmekle yükümlüdür. Cumhuriyet savcısı, adli kolluk görevlerine, kural olarak yazılı; acele hallerde sözlü emir verir. Sözlü emir, en kısa sürede yazılı olarak da bildirilir CMK m.161/3. Cumhuriyet başsavcıları her yıl sonunda, o yerdeki adli kolluk sorumluları hakkında değerlendirme raporları düzenleyerek, mülki idare amirlerine gönderir.