Prof. Dr. Yasemin ışıktaç

Prof. Dr. Yasemin ışıktaç
ARABULUCULUK DERSİ Prof. Dr. Yasemin ışıktaç

ARABULUCULUK TAKTİKLERİ
UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜLMESİ GENEL OLARAK ARABULUCULUK ARABULUCULUKTA KULLANILAN TEMEL TAKTİKLER ARABULUCULUK NEDEN İŞE YARAR? ARABULUCULUK TOPLANTISI

UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜLMESİ
Uyuşmazlıkların Mahkemede Çözülmesi Uyuşmazlıkların Arabulucu İle Çözülmesi İhtilaflı/kavgacı/zıtlaşmalı bir yoldur. İşbirliği/cesaret ve şevk verici bir yoldur. İyi iş ilişkilerine engel olur. Yıkıcı değildir. (veya azdır) Süreci denetleyen yargı organlarına dahil olur. Sistemin aktif denetim ve sorumluluğu içinde kalınır. İspat için yaygın/geniş ispat araçları üretilir. Sadece en iyi ve anahtar işlevli araçlar sunulur.

Uyuşmazlıkların Mahkemede Çözülmesi Uyuşmazlıkların Arabulucu İle Çözülmesi Sabit ve çoğu kez şeffaf olmayan ve aynı zamanda yanlış olan uç pozisyonlar yaratmaya eğilimlidir. Pragmatiktir, ilkelidir, esnektir, müzakereye isteklidir. Resmi/biçimsel bir usuldür. Özenle yapılandırılmış olan ve şekli olmayan bir usuldür. Toplantısız olup sadece birlikte oturumludur. Birlikte oturumlu ve ayrı ayrı toplantılıdır.

Uyuşmazlıkların Mahkemede Çözülmesi Uyuşmazlıkların Arabulucu İle Çözülmesi Bağlayıcı sistemlidir/işleyişlidir. Bağlayıcı olmayan sistemlidir/işleyişlidir. Hüküm/karar verici işlevlidir. Çözer ve tavsiye eder. Yasa/hukuk yönetir; kazanma veya kaybetme üzerine kurulu olan delil toplayıcı ve yasa hükmünü uygulayıcı bir modeldir. Her ikisi de etkilidir, en önemli vurgu ticari yönün galip gelmesidir.

Uyuşmazlıkların Mahkemede Çözülmesi Uyuşmazlıkların Arabulucu İle Çözülmesi Geçmişte ortaya çıkmış olan sorunları tespit eder, geçmişi çözer ama geleceğe çok az yönelir veya hiç yönelmez. Sadece geçmişe değil, aynı zamanda ve esas itibarı ile geleceğe, ortak çıkarlara ve amaçlara bakar. Hakem çok zorlukla yaratıcı olabilir. Arabulucu taraflara pastayı büyütmelerinde yardımcı olur, nedenle yaratıcı ve karşılıklı yararları gözeten bir çözüm geliştirir.

Uyuşmazlıkların Mahkemede Çözülmesi Uyuşmazlıkların Arabulucu İle Çözülmesi Kazanma/kaybetme paradigması üzerine kuruludur. Kazanma/kazanma paradigması üzerine kuruludur. Hak yönlü ve sorun odaklı bir süreçtir. Menfaat tazyikli ve sonuç odaklı bir süreçtir. Çok zaman alıcıdır. Hızlı bir süreçtir. Pahalıdır. Çok az masraflıdır. New York Konvansiyonuna göre hakem kararları icra edilebilir niteliktedir. Arabulucu tavsiyesi icra edilebilir nitelikte değildir.

GENEL OLARAK ARABULUCULUK
ARABULUCULUĞUN TEMELİ OLAN MÜZAKERE Müzakere (Negotiation), tarafların ihtiyaçlarını karşılayacak müşterek bir karar verme amacına yönelmiş taraflar arasındaki iletişimdir. Ilımlı, esnek, taraflarca yönetilen bir usuldür. Müzakere Anglo-Amerikan hukuk sisteminde en fazla müracaat edilen ADRC (Alternative Dispute Resolution) yöntemidir. Arabulucu müzakerelerdeki görüşme ve iletişim teknikleriyle, tarafların ortak bir zeminde buluşmalarını amaçlar. Müzakereye tarafsız üçüncü bir kişinin katılmasına gerek yoktur.

Müzakere Teorileri (Negotiation Theories) Dağıtıcı (zero-sum/distributive) Müzakere: bir taraf için anlaşma şartlarındaki iyileşme, diğer taraf için anlaşma şartlarında kötüleşme anlamına gelir. Bütünleyici (positive-sum/integrative) Müzakere: Her iki taraf için de daha iyi olabilecek çözüm yolları üzerinde durulur.

Müzakere Yaklaşımları (Approaches To Negotiation) Mücadeleci Yaklaşım (Competitive Approach): Tarafların amacı veya eğilimi mücadeledir. Bu yaklaşım, dağıtıcı müzakere temellidir. Her iki tarafın amacı kazanan olmaktır. İşbirlikli Yaklaşım (Cooperative Approach): Dağıtıcı müzakere temelli olan bu yaklaşımda, eşit olmayan bir anlaşma yerine objektif olarak adil veya dürüst bir anlaşmanın hedeflenir. İyileştirici Müzakere: İlişkilerin düzeltilmesi hedeflenir.

4. Sorun Çözücü Yaklaşım (Problem Solving Approach): Yaklaşımın ana hatları Fisher ve Ury tarafından ortaya konulmuştur. Müzakerenin konusu taraf menfaatlerine odaklanmak, her iki taraf için de kazanma ortamı yaratmaktır. Sorun çözücü müzakere yaklaşımları işbirliğine dayalıdır. Amaç tarafların umduklarından daha az şeyle tatmin etmek değildir, her iki tarafın da menfaatine uygun çözüm bulmaktır. Bu yöntemin en başarılı uygulama biçimi Harvard Müzakere Projesi (Harvard Negotiation Project)dir.

Harvard Müzakere Projesi Heynes Müzakere Projesi Kısaca BATNA (Best Alternative to a Negotiated Agreement) olarak isimlendirilen müzakere edilen anlaşmaya en iyi alternatif ölçüsü esas alınır. Yani sorunun müzakere ile çözülememesi halinde karşılaşılacak sorunlar sıralanır. “Müzakere ile sonuç çok daha iyi hale getirilebilir” BATNA’nın ana mesajıdır. Müzakerenin her iki tarafı için ayrı ayrı en iyi alternatifler çıkabilir, bu durumda müzakere yapacak olanların koşulları algılama yetenekleri müzakerenin çözümünde etkili olacaktır. Harvard müzakere yönteminin tam tersidir. WATNA olarak kısaltılır. “Worst Alternative to a Negotiated Agreement” yani müzakere edilen bir anlaşmada en kötü alternatif ölçüsü esas alınır. Bu yaklaşımda tarafların, ihtilaflı meselelerin müzakere yoluyla çözülmemesi halinde karşılaşacakları en kötü sonucun ne olacağını düşünmeleri istenir.

ARABULUCULUKTA TEMEL MODELLER Arabulucu Profilleri Tam Zamanlı Profesyoneller (Full Time Professionals) Bilim Yapıcılar (Field Builders) Dışarıdakiler (Outsiders)

ARABULUCULUKTA TEMEL MODELLER Temel Arabuluculuk Modelleri Kolaylaştırıcı Arabuluculuk (Faciliative Mediation): Arabulucu yöntem odaklıdır ve bütünleyici müzakereyi benimsemiştir. Yöntemi yürütmekle görevlidir, uyuşmazlık konusunda uzman olması gerekmez ve gerekli olursa dışardan uzman yardımına başvurulabilir. Arabulucu, taraflara tavsiyelerde bulunmaz veya onlara hukuki bilgiler sunmaz; tarafların tartışmalarına mümkün oldukça az müdahale eder ve daha çok bunlara yön verir. Uzun zaman alan bir modeldir.

Değerlendirici Arabuluculuk (Evaluative Mediation): Arabulucular, daha çok probleme odaklıdır ve tarafların hakları üzerine bir değerlendirme yapar. Önerilerde bulunur, dosyanın zayıf ve güçlü yanlarından bahseder ve dosyanın içeriğini değerlendirerek, teknik veya hukuki bilgi sağlar. Bu modelde genellikle hukuki alt yapısı olan arabulucu tercih edilir. Genellikle hızlı çözüm elde edilmek istendiğinde tercih edilir.

Çözüm Arabuluculuğu (Settlement Mediation): Yöntem odaklı bir arabuluculuktur. Menfaat temelli değildir, daha çok pozisyona, yani iddialara ve ortaya konulanlara odaklanır. Arabulucu, taraflar arasında çözüm ve anlaşmayı teşvik edecek şekilde müzakereleri yürütmekle görevlidir. Arif Arabuluculuk (Wise Counsel Mediation): Problem odaklı arabuluculuk ile bütünleyici yaklaşımın harmanlandığı bir modeldir. Amaç, adil oturumlar, etkili uyuşmazlık yöntemi ve uzun süreli menfaate dayalı çözümlerle adalete ulaşmaktır. Menfaatlere inilmesi sebebiyle, çok zaman harcanması gerekir.

Geleneksel Arabuluculuk (Tradition Based Mediation): Problem odaklıdır ve genellikle teknik bilgilerden ziyade, bilgelikleri, konumları ve ikna etme yetenekleri ile ön plandadırlar. Hedef, iyileştirici adalete ulaşmaktır. Dönüştürücü Arabuluculuk (Transformative Mediation): Bu modelde, uyuşmazlıkların çözülmesi gereken birer problem olarak görülmemesi gerektiği savunulur, uyuşmazlıklar insan gelişimi için bir fırsat olarak görülür. Öyküsel Arabuluculuk (Narrative Mediation): Uyuşmazlıkları çözmek için insanların hikayelerine odaklanır.

Arabulucunun Değerlendirme Yapması ABD doktrininde, değerlendirici ve kolaylaştırıcı arabuluculuk kavramları, ilk olarak Profesör Leonard Riskin’in şeması ile ortaya çıkmıştır. Riskin değiştirdiği ve sistemleştirdiği en son şemasında iki şeye dikkat çekmiştir: bunlardan birisi, arabuluculuk içinde çok sayıda karar potansiyeli olması; diğeri ise, değişik katılımcıların bunu nasıl etkileyebilecekleridir.

ARABULUCULUKTA KULLANILAN TEMEL TAKTİKLER
Arabuluculukta İletişime Yönelik Taktikler Taraflarla iletişim kurmak Taraflar arasındaki iletişimi sağlamak ve kolaylaştırmak Tarafların katılımını, duygu ve düşüncelerini açığa vurmalarını sağlamak Güven kazanmak ve güven sağlamak Uyuşmazlığı psikolojik olarak sona erdirmek

Arabuluculukta Çözüm İçin Gerekli Temellere Ulaşılabilmesine Yönelik Taktikler Uyuşmazlık hakkında önsav oluşturmak Bilgi eksikliklerinin giderilmesi Doğru sorular sormak Taraflara Doğru Bir Bakış Açısı Sağlanmasına Yönelik Taktikler Taraflara yeni bir bakış açısı ve çevre oluşturmak Rol değişimi Tarafların Gerçekçi Olmasını Sağlamak Eşitliği sağlamak

Anlaşmanın İçeriğinin Belirlenmesine Yönelik Taktikler Anlaşmanın aralığının saptanması Anlaşma seçenekleri üretilmesine yardımcı olmak Arabuluculukta Düzenin Sağlanmasına Yönelik Taktikler Tarafları sakinleştirmek Mücadeleci yöntemlerde ısrar eden veya müzakere ruhuna uyum sağlamayan tarafların idaresi Problemli durumlarla mücadele etmek Not almak ve organizasyon

ARABULUCULUK NEDEN İŞE YARAR?
Arabuluculuk, tarafların müzakereye devam etmesini veya bazen başlamasını sağlar. Arabulucu, problem çözme ve iletişim becerilerini sürece dahil eder ve müzakere sürecinin dinamiklerini değiştirir. Arabulucu, yansız bir kişi olarak; tarafların güvenini kazanabilir ve böylece iletişimi kolaylaştırarak tarafları soruna odaklayabilir ve tarafların sorunların üstesinden gelmesine yardım edebilir. Arabuluculuk, hızlı ve çok az masraflı olmasının yanı sıra geleceğe yönelik çalışma yapar. Sorunların çözümünde taraflara duygusal ve psikolojik memnuniyet sağlar.

ARABULUCULUK TOPLANTISI
Arabulucunun Açılış Konuşması Arabuluculuk, arabulucunun açılış konuşması ile başlar. Açılış konuşması taraflara güvence verme, uyuşmazlığa ilişkin belirsizlikleri açığa kavuşturma, tarafları uzlaşmaya davet etme gibi noktalara hizmet eder. Taraf Sunumları Her iki taraf da arabulucuya düşüncelerini ana hatlarıyla açıklamaya davet edilir. Taraf beyanlarının amacı, sorunlar hakkında bilgi edinmek ve tarafların birbirlerini dinlemesini sağlamaktır.

Mutabakat Alanlarını Belirleme Arabulucuların önemli bir rolü de taraflar arasında anlaşmaya varılan noktaları belirlemektir. Bu, dikkati önemli noktalara çekmeye hizmet eder. Sorunları Tamamlama ve Sıraya Koyma Uyuşmazlık içindeki konuların alınmasını ve taraflara danışılarak, gündem oluşturabilecek sorunların bir listesinin geliştirilmesine hizmet eder.

Sorunların Ortaya Çıkarılması Tarafların uzlaşmaya ilişkin karar vermelerine bilgi sağlayacak olan altta yatan çıkarların belirlenmesine hizmet eder. Ortak ve Özel Toplantılar Güven ve emniyet inşa etmek amacıyla arabulucular ortak ve özel toplantılar düzenleyebilirler. Uzlaşma ve Sonuçlandırma Amaç, taraflar arasındaki anlayışın önemli ölçüde gelişmesini ve önerilen her türlü uzlaşmanın uygulamalı ve sürdürülebilir olmasını sağlamak olmalıdır.

ARABULUCULUK SONRASI FAALİYETLER Bazı durumlarda, bir arabuluculuk anlaşmasını doğrulamak için mahkeme yaptırımı gerekli olacaktır. Mahkeme yaptırımı elde edilememesi durumunda, arabuluculuk sonucunda imzalanan anlaşma, başka herhangi bir anlaşma ile aynı statüye sahip olacaktır.

ARABULUCUNUN ROLÜ Arabulucunun rolü esas olarak şunları içerir: Süreci kontrol etme ve temel kuralları uygulama Taraflar arasında güven oluşturma ve bu güveni muhafaza etme Süreci açıklama ve tarafları iyi iletişim becerileri konusunda eğitme İletişim ortamını güçlendirme Tarafları, durumun gerçekleri ile yüzleştirme Taraflar arasında yaratıcı problem çözmeyi kolaylaştırma Artık iyileştirici olmadığında süreci sonlandırma

ARABULUCULUKLA İLGİLİ ÖNYARGILARIN GİDERİLMESİ Arabuluculuk, Dava açma veya tahkime bir engel değildir. Basit bir taviz değildir. Başarısız olursa bir zaman ve para kaybı değildir. Bir zayıflık göstergesi değildir. Tarafların mahkemede kozlarını paylaşmalarını engellemez. Riskli olmak veya kartların açık edilmesini içermek zorunda değildir. Avukatlık, yöneticiler ve hakimlerin her zaman yaptığı şey değildir. Danışmanlık değildir.

ARABULUCULUĞUN TEMEL İLKELERİ
ARABULUCULUK ETİĞİ ARABULUCULUĞUN TEMEL İLKELERİ ARABULUCUNUN GÖREVİ VE İYİ BİR ARABULUCUDA OLMASI GEREKEN KİŞİSEL ÖZELLİKLER

Devlet Yargısına Alternatif Olması Yargılama faaliyeti, aslen mahkemeler ve bazen de hakemler tarafından yerine getirilmektedir. Ancak yargı her zaman mutlak yok değildir. Alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemi olarak arabuluculuk, mahkeme veya tahkimin yargılama yapan, tarafların rolü ve etkinliğini azaltan ve uyuşmazlık çözümünde söz hakkını yargılama makamına veren yapısı yerine ve buna alternatif olarak, kontrolün taraflarda olduğu, söz hakkının taraflarda bittiği, yargılama yapmadan uyuşmazlıkların çözümünü hedefleyen bir süreçtir.

Tarafsız Bir Üçüncü Kişinin Mevcudiyeti Gerek arabuluculuk gerekse yargısal yollar, uyuşmazlığın üçüncü kişi katılımı ile çözümü çabalarıdır. Yargılama faaliyetinden farklı olarak arabuluculukta, uyuşmazlığın çözüm sürecinde bağımsız bir veya birden fazla üçüncü kişi taraflara yardımcı olmaktadır.

Arabulucunun Bağlayıcı Karar Verememesi Arabulucunun görevi, yargısal yollara başvurmaya gerek kalmadan, uyuşmazlığı çözme konusunda taraflara yardım etmek olduğundan uyuşmazlığın çözümünde son sözü söyleyen ve uyuşmazlığı mutlak olarak çözüme kavuşturan bir role sahip değildir.

Gönüllülük Arabulucunun başarılı olabilmesi için hem arabuluculuğa katılma hem de anlaşmanın yapılması konusunda gönüllü olunmasıdır. Bununla birlikte tarafların da uyuşmazlığın çözümünde rızalarının alınması gereklidir. Gönüllülük ilkesinin doğal sonucu olarak, arabuluculuğa başvurmak ve arabuluculuk sonucunda bir anlaşmaya varmak gönüllü olduğundan, bu durum mahkemeye başvurulmasına engel olmaz.

Arabulucunun Yetkisini Taraflardan Alması Arabulucunun faaliyette bulunabilmesi, kural olarak uyuşmazlığın taraflarının kendisine tanımış olduğu yetkiye bağlıdır. Tarafların ortak sızasının mevcudiyeti aranır.

Gizlilik Devlet yargılamasında genel kural, yargılamanın kamuya açık bir şekilde gerçekleşmesi olsa da kamu düzeni gibi durumlarda gizlilik kararı verilebilmektedir. Arabuluculukta ise gizlilik ilkesi, tarafların zarar görmemesi, taraflar arasındaki iletişin dışarıya duyurulmaması, taraflar arasındaki iletişimde güven sağlanması gibi durumlarda önem kazanmaktadır. Gizlilik ilkesi tarafların daha rahat açıklamalarda bulunmalarını ve böylece yeni bilgiler ve ipuçları elde edilebilmesini sağlasa da bu ilke taraflara zarar verici biçimde kullanılmamalıdır.

ARABULUCUNUN GÖREVİ VE İYİ BİR ARABULUCUDA OLMASI GEREKEN KİŞİSEL ÖZELLİKLER
Tarafların bir araya gelecekleri görüşmeleri yapısal açıdan düzenlemek Uyuşmazlığa dair eksiklikleri gidermek Taraflar arasında karşılıklı anlayış temelinde bir iletişimin oluşmasına yardım etmek Tarafları yöntem ve uygulaması hakkında bilgilendirmek Uyuşmazlığın çözümü için kullanabilecek seçenekleri artırmak

Müzakereler esnasında, katılımcıların menfaatleri ve kaynakları doğrultusunda, her bir taraf için neyin mümkün olduğunu belirlemek Tarafların pek istekli görünmek istemedikleri ama aslında kabul etmek istedikleri kararlar hakkında sorumluluğu ve kusurları üstlenerek, bunların hayata geçirilmesine yardımcı olmak Yöntemi ve yöntemin dürüstlüğünü korumak

Uyuşmazlık konusu ve taraflara karşı tarafsız olmalıdır. Tarafların yapacakları etkili konuşmalardan ve duygusal durumlardan etkilenmeyecek derecede objektif olmalıdır. Sorunları anlayacak kapasitede, zeki olmalıdır. Uyuşmazlığın çözüm zamanı ve problemlerin çözümünde yapılacak değişiklikler konusunda esnek olmalıdır.

Kullandığı ifadeler kolay anlaşılır, dili açık ve akıcı olmalıdır. Uyuşmazlığın çözümünde etkili ve ikna edici olmalıdır. Tarafların düşüncelerine, korkularına ve diğer duygularına anlayışla yaklaşmalıdır. Etkili bir dinleyici olmalıdır. Probleme yeni ve değişik bakış açıları sağlamaya yatkın, yaratıcı olmalıdır. Toplumda saygın bir yere sahip olmalıdır.

Şüpheci olmalıdır. İhtiyacı halinde gerekli kaynaklara ulaşma imkanı olmalıdır. Dürüst ve güvenilir olmalıdır. Gerek yöntem gerekse kendi için yapılacak eleştirilere açık olmalı, bu konudaki tepkilerini her zaman kontrol altında tutmalıdır. Doğru kullanabildiği ve böylelikle işbirliğini teşvik edici bir mizah anlayışına sahip olmalıdır.

Sabırlı olmalıdır. Hiçbir gelişme belirtisi olmayan konular dışında tüm noktaları çözmek konusunda azimli olmalıdır. Taraflara karşı iyimser olmalı ve onları çözüm bulabilecekleri yönünde cesaretlendirmelidir. Bir arabulucu için olmazsa olmaz bir şart olarak, insanları sevmeli ve onları mutlu edecek bir anlaşma yapmayı istemelidir.

ARABULUCULUK TAKTİK PRATİKLERİ
ARABULUCULUK YÖNTEMİNİN TEMEL AŞAMALARI VE MAHKEME SÜREÇLERİ TEMEL ARABULUCULUK

ARABULUCULUK YÖNTEMİNİN TEMEL AŞAMALARI VE MAHKEME SÜREÇLERİ
1.AŞAMA: ARABULUCULUK ÖNCESİ AŞAMA- PREMEDIATION Arabuluculuk Yöntemine Karar Verilmesi ve Arabuluculuğun Zamanlaması Her iki tarafın da isteği halinde başvurulabilecek bir uyuşmazlık çözüm yolu olarak arabuluculuk yöntemi ve zamanı taraflarca kararlaştırılmalıdır. Taraflardan biri yönteme başvurmaya karar verdikten sonra yapılacak şey, karşı tarafın bu karara katılımının sağlanması, yani bu konuda sözleşme yapılmasıdır.

Taraflar uyuşmazlık doğmadan önce de doğduktan sonra da arabuluculuk yöntemini seçebilirler. Arabuluculuk yoluna başvurulabilmesi için kural olarak tarafların bu konuda anlaşmış olmaları ve sözleşme yapmalarıdır. Bu sebeple, uyuşmazlık doğduktan sonra da arabuluculuk yolu seçilmişse, buna uygun bir sözleşme yapılmalıdır. Yargısal yola başvurulmadan arabuluculuk yöntemi kullanılabileceği gibi yargısal yola başvurulduktan sonra da tercih edilebilir.

Arabulucunun Seçimi Arabuluculuk görevi için çoğu zaman avukatlar, noterler, ve uyuşmazlık konusu alanda uzman olanlar tercih edilmektedir. Arabulucu ile Sözleşme Uyuşmazlığın çözümünde yardımcı olacak üçüncü kişi ile taraflar arasında uyuşmazlıktan önce veya sonra yapılmış bir sözleşme mevcut olmalıdır. Arabuluculuk Oturumları Öncesi Hazırlık Başarılı bir arabuluculuk süreci için, arabulucu belirlenip atandıktan sonra ve taraflar bir araya gelip oturumlar başlamadan önce ön hazırlıklar halledilir.

Arabuluculuğun Gerçekleşeceği Yer Deneyimli müzakereciler için çok önemli olmasa da görüşmelere imkan verecek özellikte bir yer seçilir. Süreçte Hazır Bulunacak Kişiler Arabulucu, taraflar ve üçüncü kişiler uzlaşma sürecinde hazır bulunur. Arabuluculuğun Süresi Görüşmeler, olaya ve duruma göre değişmek üzere, kısa veya uzun sürebilir.

2.AŞAMA: ARABULUCULUK AŞAMASI Klasik Arabuluculuk Arabuluculuğun başlangıç aşamasında, genelde ortak bir oturum yapılır. Bu oturum, arabulucunun yöntem hakkında bilgi vermesi, izlenecek prosedür hakkında tarafları aydınlatması ve uyuşmazlık hakkında bilgi alınması açısından fayda sağlamaktadır. Başlangıç ve sonuç aşamalarında yapılan ortak oturumlar arasında yer alan özel oturumlar ise, arabulucunun gerçek bilgi, istek ve öncelikle ulaşmasını kolaylaştıran görüşmelerdir.

Özel Oturum Yapılmayan Arabuluculuk (Non-Causus Mediation) Daha çok bozulan ilişkilerin yeniden düzeltilmesi veya yaratıcı çözümler üretmek amacıyla doğrudan görüşülmek istenmesi halinde düşünülen bir yoldur.

GÖRÜŞMELERİN ÇIKMAZA GİRMESİ Tüm çabalara rağmen sorunu aşmak mümkün olmazsa çıkmazdan kurtulmak için şunlar yapılabilir: Temellere inmek Müzakere ortamında ve usulünde değişiklik yapmak Taraflarla mücadele etmek Taraflara destek olmak Anlaşmayı değiştirmek

3.AŞAMA: ARABULUCULUĞUN SONA ERMESİ Arabuluculuğun Muhtemel Sonuçları Anlaşmaya varılamaması Başka bir uyuşmazlık çözüm yöntemine başvurulması Görüşmelere devam edilmesi Anlaşmaya varılması

Anlaşma Metninin Hazırlanması ve Sözleşmenin Uygulanabilirliği Taraflar, ancak ortak bir karar elde ettiklerinde bir anlaşmaya varırlar ve buna uygun bir sözleşme metni hazırlanır. Sözleşmenin uygulanabilirliği ise hukuk kurallarına ve tarafların iradelerine uygunluğuna bağlıdır.

Arabuluculuk Sonrası İzleme (Post Mediation Follow-Up) Hem anlaşma yapılmış olması halinde hem de anlaşma sağlanamayan hallerde arabulucular, ilerde bir sıkıntı yaşanmaması için veya taraflarla bağlantılarını devam ettirmek için izleme yapılmasına ihtiyaç duyabilir.

Arabulucunun Sorumluluğu Arabulucunun sorumluluğu şu üç duruma dayandırılabilir: Haksız fiil sorumluluğu Sözleşmeye bağlı sorumluluk Dürüstlük ilkelerine aykırı davranış ve güven ilişkisine dayalı sorumluluk

MAHKEME BAĞLANTILI ARABULUCULUK Genelde mahkemelerdeki arabuluculuk iki şekilde gerçekleşmektedir; ya mahkemenin kendi bünyesinde arabuluculuk hizmeti sunulmaktadır ya da taraflar, mahkeme dışında bu hizmetin özel sağlayıcılarına yönlendirilmektedir. Mahkeme bünyesinde arabuluculuk hizmeti sunmak üç açıdan önem taşır: bunlardan birisi mahkemenin vatandaşlarına uygun çözüme ulaşma imkanı sağlamasıdır. İkincisi dosya mahkemeye gelene kadar kişisel iken, mahkemeye geldikten sonra kamusal bir mesele halini alır. Üçüncüsü ise, vatandaşların uyuşmazlıkları çözme konusunda mevcut olan kamusal sorumluluklarını ve görevlerini yerine getirmeleridir. Mahkeme bağlantılı arabuluculuk programları, genel davalar yanında aile ve küçük talepler davalarını kapsamakta; daha çok yargılama safhasında görülmektedir.

TEMEL ARABULUCULUK HAZIRLIK AŞAMASI
Bu aşama, arabulucunun taraflar ve onların hukuk danışmanları ile ilişki kurmaya, süreci açıklamaya ve isteksiz tarafları ikna etmeye bağladığı başlangıç sorgusunu kapsar. Aşama boyunca, taraflar normalde, arabuluculuğun kural, rol ve sürecini ana hatlarıyla belirten arabuluculuk anlaşmasını kabul eder ve imzalarlar. Mekan ve diğer lojistik düzenlemeler yapılır ve arabulucu, arabuluculuk gününden önce teslim edilecek bilgilendirme kağıtlarını ve belgelerini düzenler.

TEMEL ARABULUCULUK GİRİŞ AŞAMASI
Bu aşamanın amacı, insanları sürece katılma ve güvenme konusunda rahat hissetmesini sağlayacak şekilde bu korkuların üstesinden gelmek ve bunları dindirmektir. Aşama boyunca taraflarla buluşmalar yapılır, toplantılar gerçekleştirilir.

TEMEL ARABULUCULUK ÖYKÜ ANLATMA AŞAMASI
Bu aşama tarafların bakış açısını anlamak ve ele alınması gereken önemli konuları formüle etmek için çok önemlidir, ilerlemek için bir yol sunar. Bu aşamada, arabulucular, taraflarla ortak ve özel toplantılar düzenler, tarafların neye ihtiyacı olduğunu anlamaya çalışır. Tarafların uzlaşma hakkındaki kararlarına bilgi sağlayacak olan altta yatan çıkarları belirlemeye yardım eder.

TEMEL ARABULUCULUK SORUN ÇÖZME AŞAMASI
Bu aşama, arabuluculuğun, çözüme yönelik ilk ciddi adımların atıldığı kısımdır. Burada, fikirler çözümlere dönüşür ve sonuçlar uygulamalı düzenlemeler haline getirilir. Bu ayrıntılı müzakereler, uzlaşmanın yazılı olarak kaydedildiği veya tarafların sırada ne olduğuna karar verdiği son aşamaya kadar devam eder. Aşama boyunca arabulucu, gözlemci, işleri kolaylaştırıcı, aracı bir rol üstlenebilir.

TEMEL ARABULUCULUK ANLAŞMA AŞAMASI
Bu aşamanın amacı, problem çözme aşamasının sonucunu somutlaştırmak ve varılan her türlü anlaşmanın açık, özel, gerçekçi ve proaktif olmasını sağlamaktır. Bu aşama arabuluculuk sürecindeki en kritik safhalardandır. Uzlaşmaya varılmasıyla sonuçlanabileceği gibi uzlaşma ile sonuçlanamayabilir.

Prof. Dr. Yasemin ışıktaç

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "Prof. Dr. Yasemin ışıktaç"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

Prof. Dr. Yasemin ışıktaç

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "Prof. Dr. Yasemin ışıktaç"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim