Endüstri ve Örgüt Psikolojisi Nedir?

... konulu sunumlar: "Endüstri ve Örgüt Psikolojisi Nedir?"— Sunum transkripti:

1

2 Endüstri ve Örgüt Psikolojisi Nedir?
Endüstri ve Örgüt Psikolojisi işletme içerisinde insan davranışını tanıma, analiz etme,  insan davranışının diğer örgütsel değişkenlerle etkileşimini kavrama ve davranışı insanın mutluluğu ve işletmelerin verimliliği ekseninde yönlendirme konularında bilgi ve beceri geliştirmeyi hedefleyen bir programdır. Başka bir deyişle işe alımdan başlayan çalışma yaşamı sürecinde insana dair kişilik, tutum, değerler, motivasyon gibi özelliklerin işletme içerisindeki hangi değişkenlerle etkileşime girerek bireysel ve örgütsel düzeyde nasıl sonuçlar çıkardığının güncel bilgilerini ve uygulama örneklerini sizlerle paylaşmayı amaçlamaktadır.

3 Endüstri ve Örgüt Psikolojisi Tarihi;
1900’lü yılların başında Harward Üniversite Psikoloji Laboratuvarının başında olan Münsterberg, yönetim sorunlarını pratik psikolojik yaklaşımlarla açıklamaya başlamıştır. Bu yıllarda henüz Endüstri psikolojisi konusunda eğitim veren bir kurum bulunmamaktadır. Endüstri psikolojisi konusunda eğitim veren kuruluşlar ilk kez 1920’lerden sonra fonksiyon görmeye başlamışlardır. Hugo Münsterberg

4 'ler 1914 yılında 1. Dünya Savaşı başladı. O sırada Amerikan Psikoloji Birliği'nin başkanı Robert Yerkes idi. Yerkes ve yanında yer alan bir grup psikolog, savaşta kazanım verimliliğini arttırmak amacıyla, orduya katılacaklar üzerinde bir takım zeka testleri uyguladılar: Okuma ve yazması olan adaylar için Alfa testi, okuma ve yazması olmayan adaylar için ise, Beta testleri kullandılar. Bu testler kitlesel psikolojiyi görmek açısından önem kazanmıştır; hatta, benzerleri günümüzde dahi işe alım süreçlerinde kullanılmaktadır. 1. Dünya Savaşı ile deneyim kazanan psikologlar, bilgi birikimlerini endüstriye taşımaya hız verdiler. Zaten savaşın sonlarında ve 1920'lerde Birleşik Devletler de büyük bir endüstriyel büyüme yaşıyordu. Ve, endüstri psikolojisindeki ilk doktora derecesi 1921'de alındı. Psikologlar, danışmanlar, araştırmacılar olarak doğrudan endüstrilerle çalışmaya başladılar (Katzell & Austin, 1992, s ).

5 ’ler Klasik anlayış döneminde çokça eleştirilmişse de 1930’ lara kadar işletmelere yol gösteren tek anlayış olarak kalmıştır. Ancak o yıllarda ekonomik değişimler ve teknolojik gelişmeler işletmelerin boyutlarının artmasına sebep olmuştur. Bu durum işletmeler arası birleşmelerinde artmasına yol açmıştır. İşletmeler büyüdükçe yönetimde daha komplike bir hal almış merkezcil yönetim anlayışı yetersiz kalmaya başlamış yöneticiler bir kaos içine düşmüşlerdir. Artık klasik teori tıkanmış sorunlara cevap veremez olmuştur. 1929’ da yaşanan ekonomik krizle iyice çöken işletmeler yeni yönetim arayışlarına girmişlerdir. Durum böyleyken yeni bir yönetim anlayışı ortaya çıkmış ve döneme hakim olmuştur. İlk yıllarda rolleri, sadece test çalışmaları ile sınırlandırılmışken, 1930’larda Elton Mayo’nun Hawthorne çalışmasından sonra yönetimde insan ilişkilerinin önem kazanması ve insan öğesinin örgüt verimliliği etkileyen önemli bir faktör olarak görülmeye başlanması sonucu, endüstri psikoloğunun önemi artmıştır. 1929 Buhranı. Hawthorne Etkisi

6 Modern Zamanlar 1950 ve 1960'larda yaşanan Soğuk Savaş dönemi ise, mühendislik psikolojisi için zemin hazırlamıştır. Bu zemin, önceki süreçlerde önemi kavranan endüstri - örgütsel psikolojinin öneminin kavranması ile oluşmuştur. Endüstri - örgüt psikolojisi, 1990'lara kadar kendi içinde ve diğer disiplinler ile birlikte evrimleşme sayesinde, araştırma ve uygulama teknikleri çok daha fazla geliştirme imkanı buldu. Yakın tarihler de, örneğin 1964'te sivil birtakım hakların da yasallaşması ile endüstri - örgütsel psikolojinin öneminin altı bir defa daha çizildi. İşte yükselme, ücretlendirme, işten çıkarma gibi vakalar ayrıntılı olarak tekrar gözden geçirilmeye başlandı. Çünkü, anlaşılıyordu ki endüstri - örgütsel psikoloji ile adil istihdam koşulları oluşturulabiliyordu.

7 ENDÜSTRİ VE ÖRGÜT PSİKOLOGUNUN TANIMI
Mal ve hizmet üretimi sırasında, üretime katkıda bulunan kişiler, çeşitli sorunların kaynağı ya da çözücüsü rolünde birtakım davranışlar gösterirler. Endüstri psikolojisi, mal ve hizmetlerin üretimi sırasında ortaya çıkan insan davranışlarını inceler ve insan davranışlarına çözümler arar.

8

9 KAYNAKLAR http://www.evrimagaci.org/fotograf/73/7606
Riggio, E, R., 2014, s ; Endüstri ve Örgüt Psikolojisine Giriş, Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık TİC. LTD. ŞTİ, Ankara. Katrinli, A. E., & Alay, G. (tarih yok). Endüstri Psikologlarının İşletmelerdeki Yeri ve Önemi: Türkiye Uygulaması. Amme İdaresi Dergisi.