DENİZYOLU TAŞIMACILIĞI İLE İLGİLİ TERİMLER

... konulu sunumlar: "DENİZYOLU TAŞIMACILIĞI İLE İLGİLİ TERİMLER"— Sunum transkripti:

1 DENİZYOLU TAŞIMACILIĞI İLE İLGİLİ TERİMLER

2 Uluslararasi Genel Terimler
ARMATÖR : Gemi sahibi,taşıyıcı ACENTE : Herhangi bir limanda armatör adına faaliyet gösteren, onun temsilciliğini yapan kuruluş NVOCC : “Non Vessel Operating Common Carrier” (Gemi sahibi olmadan taşımacılık yapan) .Başkasının gemisini kullanan ve kendi namına konşimento düzenleyen; deniz taşıyıcısından yer alıp bunları ihracatçılara satan konsolidatör firmalar ,taşıma işleri komisyoncuları.NVOCC konşimento düzenler ,tarife yayınlar ve hatta fiziki taşıma gerçekleştirmeden taşıma işlerini organize ederler. Taşıyıcıdan yer temin eden ve bu yerleri daha küçük göndericilere satan kargo konsolidatörleri. CO-LOADER:Diğer forwarderların yüklerini kendi yükü ile konsolide ederek taşımacılık yapan

3 BOOKING NOTE (ön anlaşma)
Denizyolu ile yükünü taşıtmak isteyen bir yük sahibi, ilgilendiği geminin sahibine veya işleticisine giderek; yükünün özelliklerini, göndermek istediği limanı, yüklemenin yapılmasını istediği limanı, yükün yüklemeye hazır olabileceği tarihi bildirerek görüşür. Eğer anlaşma sağlanırsa "ön anlaşma" (booking note) imzalanır. Booking note'larda bir opsiyon süresinin konulması, ileride belgenin bir akit olarak değerlendirilmesi olasılığını ortadan kaldırır. Opsiyon sonunda anlaşma kendiliğinden düşer.

4 FORWARDER : Karayolu,havayolu,denizyolu, demiryolu taşımacılığını, gümrükleme ve sigorta hizmetlerinin operasyonunu gerçekleştiren,aktif bir acenta ağına sahip olan organizatör firma  BILL OF LADING(B/L) : Denizyolu konşimentosu a.Master B/L (Ana konşimento) Master Bill of Lading (Bill of Lading issued by a Carrier)Deniz nakliyecisi tarafından düzenlenen ana konşimento. b.House B/L (Ara konşimento) House Bill of Lading (Bill of Lading issued by a Freight Forwarder)- Deniz acentesinin düzenlediği mal taşıma senedi

5 Tesellüm Konşimentosu - Received for Shipment B/L
Yükletenin malları taşıyıcıya teslim ettiğini, taşıyıcının malları teslim aldığını fakat hangi tarihte, hangi gemi ve sefer ile taşınacağını bildirmeyen ve " yüklenmek üzere teslim alınmıştır-tesellüm" kaydı taşıyan konşimentodur. Bu tür konşimentolar bankalarca kabul edilmezler. 2) Yükleme Konşimentosu - On Board B/L Mallar gemiye yüklendiğinde taşıyıcısı veya acentası tarafından düzenlenen yükleme konşimentosunda sevk tarihi konşimentonun düzenlendiği tarihtir. Bankalar tarafından da kabul edilerek krediye esas teşkil eden yükleme konşimentosu, malın taşıma vasıtasına yüklendiğini ve taşıma acentasınca kabul edilip sevk  yerine götürüleceğini gösteren tam özelliklere sahip taşıma belgesidir.

6 CHARTER TAŞIMA : Geminin tamamen yada  kısmen (part kargo) kiralanarak yapılan taşımadır. 
CHARTER PARTY : Taşımacı ile armatör arasında yapılan sözleşmeye verilen isimdir  BULK YÜKLEME : Konvansiyonel yük taşımacılığında dökme yükleme.   BROKER : Armatörle yükleyici arasında aracılık yapan,komisyoncu  RO-RO TAŞIMACILIĞI : Çekici .römork veya kamyonları yükleriyle birlikte genelde bir ülkeden diğer bir ülkeye taşıyan devasa gemilerin yaptığı taşımacılık türüdür.

7 Yükleme Boşaltma Terimleri
FREE IN (FI) : Limandaki yükleme masrafı FREE OUT (FO): Limandaki boşaltma masrafı LINER IN (LI) : Yükleme masrafının armatöre ait olması LINER OUT (LO): Boşaltma masrafının armatöre ait olması STUFFING : İstifleme,yükü konteynere yerleştirme UNSTUFFING : Konteynerin içini boşaltma STEVEDORING : Gemiyi yükleme ve boşaltma hizmeti

8 Liman Terimleri STORAGE : Limanda depolama / ardiye
FREE TIME : Serbest süre.Yükün demuraja girmeden bekleyebileceği süre.Süre aşımında  demuraj uygulanır. THC : (Terminal Handling Fee) : Limandaki elleçleme ücreti GEÇİCİ KABUL : Türkiye’deki gümrük mevzuatı gereği konteynerler gümrüğe tabi mal statüsündedirler. Bu nedenle bir konteynerin limandaki gümrüklü sahadan çıkarılması veya tekrar limana getirilmesi halinde ortaya çıkan gümrükleme masrafıdır. 

9 LAY-TIME (astarya) Yükleme veya boşaltmanın kaç gün, saat ve dakika içinde yapılacağını gösteren bir deyimdir. Astarya = Yükleme & Boşaltma için verilen günlük yükleme boşaltma miktarı Gemiye yüklenecek ya da yüklenmiş miktar Tespit edilen bu zaman, taraflar arasında kabul edilmiş navluna dahil bulunduğundan, bunun için ayrıca bir ücret talep edilemez. Astarya günleri "Notice of Readiness" (hazırlık mektubu) ile belirlenir. Bu yüzden hazırlık mektubunda veriliş, alınış, kabul ediliş tarih ve saatinin yazılı olarak belirtilip, kanıtlanması çok önemlidir.

10 Astarya günleri saptanırken bulunan günlerin yanına "Weather Working Days" ibaresi konularak, hava şartlarının yükleme/boşaltma üzerindeki olumsuz etkisi giderilmiş olur. Bunun yanında SHEX (Sunday Holiday Excepted) veya FHEX (Friday Holiday Excepted) ibareleri ile astarya günleri uzatılmaya çalışılır. Bunlara ek olarak "Even If Used" ibaresi ile tatil günleri çalışılsa bile Cuma, Pazar ve tatil günlerinin astarya günlerine sayılamayacağı ifade edilerek, sürastaryaya sokulur (taşıyıcının aleyhine oluşan bir durum). DEMURRAGE (sürastarya) Astarya günleri aşıldığı zaman, taşıtanın ödemeyi kabul ettiği ücrettir. Tespit edilen astarya günleri bittiğinde yükleme veya boşaltma tamamlanmamışsa taşıtan, taşıyana demuragge (sürastarya) adı altında bir ücret ödemekle yükümlüdür. Demurrage için konteyner kirası da denilebilir. Konşimentoda belirtilen tarife doğru veya yanlış hukuken ödenmesi gereken miktarı gösterir. Eğer hiç bir fiyat belirtilmemişse, mahkemenin uygun gördüğü fiyat uygulanır. Astarya ve sürastarya ile ilgili hükümle T.C.K.'nın ncu maddeleri ile tanımlanmıştır.

11 Navlunla İlgili Terimler
CAF: (Currency Adjustment Factor) Amerikan dolarındaki dalgalanmaları navluna dahil edilmesi.Döviz ayarlama faktörü. BAF : (Bunker Adjustment Factor) Deniz aşırı taşımalarda fuel oil fiyatlarındaki dalgalanmaların belli oranda navluna dahil edilmesi.Akaryakıt ayarlama faktörü.Deniz hat işletmecilerini dalgalanan akaryakıt fiyatlarından korumak için kullanılır. PRİMAJ : Genellikle Türkiye’den ihracat navlunlarında kullanılan armatörün riskini azaltmak için koyduğu ek ücret WAR RISK SURCHARGE (WRS) : Savaş riski olan limanlara yapılan seferlerde navluna ilave olarak alınan ek ücret HIGH CUBE SURCHARGE : High Cube konteyner için alınan ilave ücret IMCO CHARGE : Tehlikeli madde taşımalarında armatörün talep ettiği ek ücret

12 Uluslar arasi denizyolu eşya taşimaciliğinda freight forwarder
Freight Forwarder’lar dünya ticaret hacminin büyümesi,artan yük trafiği ile birlikte yüklerin konsolidasyonu ve uzmanlıkları sayesinde denizyolu eşya taşımacılığının önemli unsurlarından biri haline gelmiştir.

13 Freight Forwarder denizyolu konteyner taşımacılığındaki faaliyetleri genel olarak 3 grupta değerlendirilebilir: 1.Komple Konteyner Taşımaları (FCL) 2.Parsiyel Taşımalar (LCL) 3.Diğer Taşıma ve Hizmetler (özel ekipman taşımaları,kombine taşımalar,dökümantasyon hizmetleri)

14 Komple konteyner ithalat ve ihracatlarında ,iş akışı hemen hemen parsiyel konteynerlerdeki gibi olmasına rağmen ,birtakım farklılıklar da bulunmaktadır.Komple konteyner yüklemeler için (FCL) armatörler ya da acenteleriyle yıllık ya da dönemlik sözleşme yapabilir veya işin cinsine göre spot navlun fiyatlarıyla çalışabilirler.

15 FCL yüklemeler ve boşaltmalar üç şekilde olabilir :
Limanda Freight Forwarder’in deposunda İhracatçı/İthalatçı deposunda veya fabrikasında

16 Liman dışında dolumda ,yabancı menşeli konteynerlerin liman ya da gümrüklü saha dışına çıkış işlemlerinde gemi acentesi üzerinden konteynerlerin geçici kabulu yaptırılır.

17 İhracatta yüklemeyi takiben firmanın ya da gümrükçünün nezaretinde konteynere mühür vurulur ve limana sevk edilir.İthalatta ise yine müşterinin talebine göre konteyner liman sahasında ya da müşterinin deposunda boşaltma yapılabilir.

18 Düzenli parsiyel yüklerin sevkiyatında bir konteynerden az olan yüklerin konsolide edilerek tam konteyner yüke dönüştürülmesi,hem birim taşıma maliyetlerini azaltacak,hem de konsolidasyonla zaman tasarrufu sağlayacaktır.Alt freight forwarder (Co-Loader) uygulamaları ,parsiyel yükü yeterince konsolide edememiş olan Freight Forwarder’lar arasında sıklıkla görülmektedir.

19 Freight Forvvarder işletmeleri, hizmetlerini müşterilerinin istediği alanlara kadar genişletebilir. Müşterilerin istediği bu tip özel hizmetler şunlardır: •    Özel ekipmanlarla yapılması gereken taşımalar (düz, standart, üstü açık, tank konteyner gibi), •    Türkiye uğraklı olmayan üçüncü ülkelerarası taşımalar, •    Farklı taşıma türlerinin (deniz, hava, kara, demiryolu vb.) çeşitli kombinasyonlarıyla oluşturulan kombine taşımalar, •    Ağır, Gabari dışı yüklerden oluşan (ağır, çok uzun ya da çok hacimli mallar gibi) özel proje taşımaları, •    Askılı tekstil taşımaları, •    Dokümantasyon hizmetleri (navlun ve diğer masrafları müşterinin doğrudan gemi acentelerinden alıyor olmasına rağmen, ihracat ya da ithalat dokümantasyon ve operasyon sürecinin müşteri adına takibi ve müşteriye raporlanması gibi),

20 Uluslar arası denizyolu eşya taşımacılığında Freight Forwarder’ın üç temel faaliyet alanı bulunmaktadır : İhracat Taşımaları :Ülke icinden gelen yükleri toplamak,konsolide etmek ve denizyolu ile yurtdışına taşınmasını sağlamak İthalat Taşımaları:Ülke dısından denizyolu ile gelen yükleri teslim almak ve ülke içinde dağıtımlarını yapmak Transit Taşımalar : Ülke dışından denizyolu ile gelen ve bir başka ülkeye gönderilmesi planlanan yükleri teslim almak ve tekrar taşıma süreçleriyle ilgilenmektir.

21 Freight Forwarder’ın uluslar arası denizyolu eşya taşımacılıgındaki temel görevleri ise şunlardır :
İhracatçı ve ithalatçıya taşıma konusundaki alternatifleri ortaya koyarak ;hangi seceneklerin kendilerine uygun olduğu konusundaki düşünce ve görüşleri bildirmek. Taşıma süreçlerini planlamak ve gerçekleştirmek Göndericinin gereksinim duyduğu belgeleri hazırlamak Gerektiğinde sigorta işlemlerini yapmak Gemi işletmesiyle yer rezervasyonu yapmak Yükleme sırasında nezaret etmek Gerektiğinde gümrük belgelerini hazırlamak Malların güvenli şartlarda ve zamanında alıcısına ulaştırılmasını sağlamak.

22 İhracat Taşımalarında Müşteriden Siparişin Alınması
İhracat taşımalarında ,müşteri siparişleri Freight Forwarder’a dört temel şekilde ulaşabilir.Bunlar ; Müşteri ziyaretleri ile alınan siparişler Faks E-Posta Yurtdışı bağlantılı olarak çalışan Freight Forwarder’ın gönderdiği siparişler.

23 F.F. Aldığı siparişleri müşterisi ve sözleşmeli düzenli hat denizyolu taşıma işletmesiyle görüşerek en uygun sevkiyat organizasyonunu yapar.Yükleme organizasyonu kesin hale gelinceye kadar mevcut bilgilerle gemi acentesine yer tahsisi icin “Rezervasyon Talimatı” gönderilir.Siparişler tam konteyner yükü (FCL) ve katları olabileceği gibi ,konteyner yükünden daha az miktarda grupaj yükler (LCL ) de olabilmektedir.

24 Geçici kabulde Freight Forwarder
Liman sahasının dışında yapılan yüklemelerde konteynerlerin “Geçici Kabul” işlemlerinin gümrükleme ile ilgili yetkili gümrük müşaviri gözetiminde yapılması gerekir.Freight Forwarder ortaya çıkabilecek geçici kabul masraflarını müşteriye verilen teklif içerisinde fiyata ilave etmelidir.

25 Forwarder’ın deposunda yükleme :
Freight Forwarder’in deposunda yapılacak LCL yüklemelerde ,öncelikle farklı müşterilere ait parsiyel yükler depoda toplanır ve yüklerin tamamının teslim alınmasını takiben LCL konteyner ,depoya sevk edilerek ,yuklerin tamamı bir defada konteynere yüklenir.

26 Liman sahasında yapılacak yükleme :
Liman sahasında yapılacak LCL konteyner yüklemelerinde ,konteynerler öncelikle Forwarder’ların liman işletmesine verdikleri talimatlar doğrultusunda liman sahasına serdirilir.Bu işlemleri takiben müşterinin atadığı gümrük müşaviri gümrük beyannamelerini açmakta ve malların liman sahasına alınmasıyla konteynere yükleme yapılmaktadır.Malın limanda konteynere yüklenmesi Forwarder’ın limandaki görevlisi nezaretinde yapılır.Forwarder LCL konteyner yükleme listelerini (özet beyan) hazırlar.Bu listelerde konteyner,yükleyici,alıcı ve gümrük müşaviri bilgileri ile malın cinsi hakkında bilgiler yer alır.

27 Parsiyel malların tamamı konteynere yüklendikten sonra ,tüm parsiyel mallara ait beyannameler ,gerekli gümrük işlemlerini takiben ilgili gemi acentesinin liman ofisine gönderilir.Liman ofisi müşterilerin gümrük müşavirleri tarafından verildiğini ve bilgilerin talimat ile uygun olduğunu kontrol eder.Malların teslim alınacagı tarih ,gemi sevk tarihine ve yükün tam konteyner ya da parsiyel yük olmasına bağlı olarak belirlenir.

28 Yüklemesi tamamlanan konteynerler hem armatör hem de forwarder tarafından mühürlenir ve gemiye yüklenmek üzere ilgili liman işletmesine teslim edilir. Gümrükleme işlemi konteynerin gemi acentesine teslim edildigi gun tamamlanır.Müşteriden yükleme talimatı ,eşya yola çıkmadan önce mutlaka alınmalıdır.LCL konteyner içeriği malların toplamını içeren Denizyolu Konşimentosu forwarder tarafından ilgili gemi acentesine gönderilir ve düzenlenen orijinal konşimento seti gemi kalkışından sonra teslim edilir. LCL konteynerin kapsamı ,eşyanın ve konteynerin detaylarını içeren özet beyanı ile varış noktasında tahsil edilecek navlun ve diğer masrafları iceren navlun özet beyanı hazırlanarak, düzenlenmiş olan OBL orjinalleri ile birlikte varış ülkesindeki forwarder acentesine gönderilir.

29 ULUSLAR ARASI DENİZCİLİK ÖRGÜTÜ (IMO)
“Uluslar arası Denizcilik Örgütü” (Internatinal Maritime Organization) kuruluşuna ilişkin sözleşme ,Birleşmiş Milletler Denizcilik Konferansı tarafından 1948 yılında Cenevre’de kabul edilmiştir.159 ülkenin üye olduğu IMO çalışmalarıyla uluslar arası nitelikte pek çok konvansiyon ,protokol ve kuralın hazırlanmasını gerçekleştirmiş ve üye ülkelerce yürürlüğe konularak uygulanmasını sağlamıştır.

30 Uluslar arası Denizcilik Örgütü , denizde can,mal,çevre ve seyir güvenliği sağlanmasına ,deniz trafiğinin düzenlenmesine ,arama kurtarma hizmet ve faaliyetlerinin yürütülmesine ve gemilerde gemi adamlarının yeterliliklerinin denetlenmesine yönelik hazırlanan sözleşmelere taraf olmuştur.

31 IMO nun temel faaliyet alanları :
Uluslar arası denizlerde seyir güvenliği yönünden gerekli teknik önlemleri almak ve buna ilişkin uluslar arası normların düzenlenmesini teşvik etmek Deniz işletmeciliğinin verimli olmasını sağlamak üzere ,en etkili kuralların kabulunu teşvik etmek. Denizlerin gemiler tarafından kirletilmesinin önlenmesine yönelik olarak ,ülkeler arasında işbirliğinin yapılmasının sağlamak.

32 ULUSLAR ARASI DENİZ TİCARET ODASI (ICS)
Uluslar arası Deniz Ticaret Odası (International Chamber of Shipping) ticari gemi işletmecilerinin üyesi bulunduğu uluslar arası ticaret örgütüdür.Ticari denizciliği etkileyen teknik,yasal ve operasyonel konularda geniş bir sorumluluk üstlenir.Dökme yük,tanker,yolcu ve konteyner gemi işletmecileri ile armatörleri dünya çapında temsil eden bir kuruluştur.

33 KONTEYNER NAVLUN FİYATLANDIRMASI
Konteyner ‘la yapılan uluslar arası denizyolu eşya taşımacılıgında navlun fiyatlandırması: Komple Konteyner Navlun fiyatı (FCL) Parsiyel Konteyner Navlun Fiyatı (LCL) Olmak üzere iki türlüdür.

34 Çıkış limanı-Varış limanı Teslim Şekli Mal cinsi Paketleme şekli
Konteyner navlun fiyatı oluşturulurken müşteriden alınması gereken bilgiler : Yükleme tarihi Çıkış limanı-Varış limanı Teslim Şekli Mal cinsi Paketleme şekli Ambalaj ölçüleri İstifleme imkanının olup olmaması

35 Armatörden veya acenteden alınması gereken bilgiler :
Navlun Liner İn:Yükleme limanındaki masrafları armatör öder Liner Out :Varış limanındaki masrafları armatör öder Free İn: Yükleme masrafları yükleyiciye aittir Free out:Tahliye masrafları yükleyiciye aittir GRI (General Rate İncrease):Genel navlun artış BAF (Banker Adjustment Factors):Akaryakıt ayarlama katsayısı CAF (Currency Adjustment Factors):Kur ayarlama faktörü Equipment Surcharge :Özel konteyner masrafları Ön taşıma Son taşıma

36 Freight Forwarder, parsiyel konteyner yüklemelerinde , müşteriye en hızlı ve en iyi hizmeti verecek rekabetçi navlun fiyatları oluşturmalıdır. Parsiyel fiyatlamada konteyner iç hacminden mümkün oldugunca yararlanacak tasarımı yapmalıdır. Fiyatlandırmada malın gerçek ambalaj ölçülerinin yanısıra istifleme imkanının olup olmadığı araştırılır.

37 İstiflemede bir eşyanın üzerine başka bir yük konulması sakıncalı ise, eşyanın yüksekliği yerine konteyner iç yüksekliği 2.40m. Olarak kabul edilerek, navlun fiyatı belirlenir.Örneğin 30*40*60 cm (en*boy*yükseklik) olan bir eşyanın navluna esas alınacak ölçüleri 30*40*240 cm dir.

38 BOŞ ALAN 240 cm. DOLU ALAN 60 cm.

39 Parsiyel konteyner taşımacılığında 1 m³ =1 ton kabul edilerek işlem görür.Müşteriden gelen taleplerde hangi birim değer (m³ veya ton ) fazlaysa o değer esas alınır.Örneğin 2 m³ ve 1000 kg olan eşyada esas alınacak değer hacimdir.

40 Denizyolu konteyner ihracat navlun fiyatlandırmasında müşteri istekleri oldukça büyük önem arz etmektedir.Bazı müşteriler açısından aynı hat için önceliğin fiyatta olmasına karşın, bazıları için ise zaman konusu daha önemlidir.Forwarderlar bu kriter çerçevesinde aktarmalı-aktarmasız veya daha yüksek ücretli hatları tercih ederek, müşterinin isteklerine göre navlun fiyatını oluşturur.

41 Konteyner taşıma navlun fiyatı armatör temsilcisi acentalardan alınmaktadır.Örneğin Türkiye’den ABD’ye aktarmasız seferleri bulunan Turkon, Hapaq Lloyd ve P&O Line hizmet vermektedir. Aktarmalı hatlara örnek olarak MSC, APL, Mearsk Line, Zim Line, Italian Lina, Cosco, Hanjin Line verilebilir.

42 Konteyner içi dolum yeri liman sahasında olabileceği gibi, müşterinin ya da forwarder firmanın deposunda da olabilir. Konteynerin müşterinin deposuna gitmesi halinde iç taşımacılık forwarder tarafından organize edilebilir.Ayrıca konteynerin gümrüklü sahadan çıkışı için “geçici kabul ücreti” ödenir. Konteyner navlun fiyatına, taşıma ücretine ek olarak eğer istenirse Terminal Elleçleme Ücreti (THC) ile konteynerin gemiye yüklenmesi ile varış limanındaki boşaltma ücretleri de ilave edilebilir.