ECZANELERDE muhasebe UYGULAMALARINA GÜNCEL BAKIŞ

... konulu sunumlar: "ECZANELERDE muhasebe UYGULAMALARINA GÜNCEL BAKIŞ"— Sunum transkripti:

1 ECZANELERDE muhasebe UYGULAMALARINA GÜNCEL BAKIŞ
BURSA SMMMO 2017 SMMM MUSTAFA AKINCI

2 İLAÇ VE ECZACILIK SEKTÖRÜ
VERGİ VE MUHASEBE ECZANALERDE ÇALIŞMA SÜRELERİ

3 İLAÇ VE ECZACILIK İLAÇ: İnsan sağlığı için, Teşhis Tedavi İyileştirme
Koruma İçin kullanılan doğal + Sentetik+Yarı Sentetik, Kimyasal madde ve ürünlerin hepsi.

4 İLAÇ VE ECZACILIK Eczane; İlaçların yapıldığı satıldığı yerler.
Günümüz Eczaneleri; İlaçların satımının yanı sıra , Tıbbi danışmanlık, Medikal Ürünlerin, Tezgah Üstü işlemlerin, Dermokozmetik,Itriyat ürünlerin satıldığı yerler olarak tanımlayabiliriz.

5 İLAÇ VE ECZACILIK İlaç Pazarına Etkileyen Faktörler
Yaşlı nüfusun artması, Bireysel ilaç üretimindeki gelişmeler, Biyolojik ve Biyoteknolojik ilaçlar , Sağlık Bakanlığının Politikaları , Sağlık ve İlaç Bütçesi. (Referans Fiyat Uygulaması, Genel Sağlık Sigortasındaki Aylık 53 TL ile sağlık hizmetlerinden faydalanma, Teşvikler) Sosyal Güvenlik Kurumunun (SGK) Halk sağlığının korunmasına yönelik sağlık hizmetlerinin kaliteli ve etkin bir şekilde sunma çalışmaları. İş Sağlığı ve Güveliği ,Meslek Hastalıklarının önlenmesine yönelik alınan tedbirler Depolardan başlayan, semt eczanelerine varıncaya kadar güçlü,hızlı ve etkin ilaç dağıtım ağının kurulması. Ülkemizde İlaç ve Eczacılık Sektörünü yakından etkileyen faktörlerdir.

6 Bu faktörlerin etkisinde Ülkemizde gelişen İlaç pazarının artması Uluslararası İlaç Üreticilerinin ilgisini ve dikkatini çekmiştir. İç Piyasadaki genişleyen ilaç pazarı Global İlaç Firmaları Ülkemize yatırımlarını artırmasına ortam oluşturmuştur. Stratejik ortaklıklar, birleşmeler şeklindeki yakınlaşmalar ile ülke ilaç pazarındaki yerini sağlamlaştırma çabası içine girmişlerdir.

7 İLAÇ ENDÜSTRİSİ : İnsan yaşamını doğrudan ilgilendiren sağlık, tedavi, koruma hizmetleri sunan, gelişmiş teknolojik yapısıyla kalifiye iş gücü ve ihracat yapısıyla strateji bir sektör olarak karşımıza çıkmaktadır. Ülkemizde de ilaç sektörünün önemi giderek artmakta hem de Dünyadaki gelişmelere paralel olarak Türkiye İlaç Sanayi Sağlık dönüşümü programları çerçevesinde her geçen gün hacmi genişleyerek sürdürülebilir büyüme içinde önemli bir aktör olarak yer almaktadır.

8 Peşin Alım-Özel Sigorta
İlaç Üretici Firma İthalatçı Firma DEPOLAR SGK TABİ ÇALIŞAN -Emekli -Çalışan SGK (SGK Tabi Çalışanlara Yapılan İlaç Teslimleri Fatura Edilir.) ECZANE SGK tabi olmayan Perakende müşteriler Peşin Alım-Özel Sigorta

9 İlaç SEKTÖRÜN ÜLKEMİZDEKİ GENEL DURUMU
YIL 2012 2013 2014 2015 2016 SATIŞ(Milyar TL) 12,68 13,41 14,60 16,86 22,10 KUTU (milyar Ad) 1,77 1,82 1,94 2,10

10 SATILAN İLAÇLAR YAPILARI İTİBARİYLE SATIŞ SIRALAMASINA GÖRE
1) AĞRI KESİCİ 2) ANTİBİYOTİK 3) ……. OLARAK SIRALAYABİLİRİZ. (ÜLKEMİZDE BAŞI AĞRIYAN ÇOK) İLAÇ DAĞITIMI SGK İLE ANLAŞMALI YAKLAŞIK; < ECZANE İLE YAPILMAKTADIR. SGK İLE ANLAŞMALI ECZANE SAYISI % 99,40 SGK HARİÇ HİÇBİR KURULUŞLA ANLAŞMASI OLMAYAN ECZANE SAYISI % 61,60 ( ANADOLUDA ÖZEL SİG.VB YOK! ) !!! SGK TABİ ÇALIŞANLARIN % 99,4 İLAÇLARINA ECZANELERDEN ALMAKTADIRLAR.

11 İlaç Sektörüne Bakış İlaç pazarını etkileyen faktörlerdeki gelişmeler İlaç dağıtımının depolardan başlayan hızlı ve etkin dağıtım ağı ile semt eczaneleri vasıtasıyla tabana yayılması, ilaç tüketiminin artmasına TL ve Kutu bazında büyük bir hacme ulaşmasına sebep olmuştur. Bu hacim artışı Bakanlığının sağlık harcamaları bütçesine ciddi yük getirmiştir. Bütçe hedeflerinde sapmaya yol açmıştır.

12 SAĞLIK BANAKLIĞI TEDBİRLERİ!
İlaç piyasasına müdahale Üretici, Depo ve Eczane Denetimleri, İlaç fiyatlarının düşürülmesi K.K.I. Artışlar. İlaç ve Muayene katkı paylarındaki artışlar, Ek katkı Payları (Reçete Katkı Payı) Orijinal (Referans) İlaçlardan Daha ucuz Jenerik (Eşdeğer) İlaçlara yönlendirme. İş Sağlığı ve Güvenliği önlenmesine yönelik sert yasal, bürokratik düzenlemeler, Şeklinde kendini göstermiştir.

13 İLAÇ SEKTÖRÜNE GÜNCEL BAKIŞ
Sağlık Bakanlığının tedbirleri sonucundaki gelişmeler, İlaç Fiyatları düşürülmesi, sabit giderler nedeniyle Depoların maliyetlerinin artmasına, Depolar & Eczanelere yaptıkları iskonto, mf, promosyon gibi satış artırıcı uygulamaları geri çekmesine, DEPOLARIN BU UYGULAMALARI; Eczanelerin maliyetlerinin artmasına, karlılıkların düşmesine sebep olmuştur.

14 İLAÇ SEKTÖRÜNE GÜNCEL BAKIŞ
SGK KK İSKONTO ARTIRIM TALEBİ… Kamu kurum iskontolarındaki artış Eczanelerin Depocudan aldığı KKI ile SGK verdiği KKI tutarı arasında farkın açılmasına, taşıma zararı olarak adlandırılan zararın büyümesine yol açmıştır. (TAŞIMA ZARARI :KKI Satarken satış& Alırken Ecz.Karı Düşüldükten Sonra fiyatı arasındaki makas farkı.) İlaç Sektörüne yapılan bu müdahaleler Eczaneleri ve EczacılarI arayışlara itmiş, Eczanelerde İlaç dışında Dermokozmetik, Itriyat, Medikal, gözlük vb ürünlerin satışına ağırlık verilmeye başlanmış bu ürünlerin satış rakamlarında gözle görülür artışlar olmuştur ve olmaya devam edecektir. DİKKAT! ECZACILAR ASLİ MESLEKLERİNDEN UZAKLAŞIYOR. (Bazı Eczanelerde Çocuk Oyuncakları, yazlık yerlerde deniz, havuz eğlence ürünleri, terlik vb. )

15 İLAÇ SEKTÖRÜNE GÜNCEL BAKIŞ
Saç, Cilt, Vücut bakımına yönelik toplumda yaratılan talepler Eczanelerde bu ürünlerin satışını artıran diğer nedenlerle birlikte sayabiliriz. Eczacılık Sektöründeki bu gelişmeler ilaç sektörünün yanı sıra dermokozmetik, ıtriyat sektörünün büyümesine, Pazar hacminin genişlemesine, sektöre yapılan yatırımların artmasına ortam oluşturmuştur. Eczanelerde ilaç dışında satılan ürünlerdeki bu hacim artışı yerli ve yabancı firmaların rekabetini arttırmıştır. Firmaların dermokozmetik,ıtriyat ürünlerin satışını artırabilmek için iskonto, MF gibi uygulamalarına ilave ürün+promosyon artışları da yapılmaktadır. (Şampuan+Diş Fırçası vb)

16 İlaç ve Eczane Sektörüne Güncel Bakış
Sağlık Bakanlığının bütçe hedeflerine ulaşmak, Genel Halk Sağlığını korumak, maddi kayıpları önlemek amacı ile denetim ve kontrollerinin yanı sıra, Maliye Bakanlığı da zaman zaman yoğun eş zamanlı Fiili Envanter Uyum denetimleriyle tüm ilaç piyasası kontrol altına alınmaya çalışılmaktadır. Maliye Bakanlığının fiili ve kaydı envanter uyum denetimleri dönem sonlarında ki muhasebe işlemlerini ve karlılık hesaplarını yakından ilgilendirmektedir. Konu Seminer sunumumuzun ana gövdesini oluşturacaktır.

17 Eczanelerde Muhasebe Uygulamalarına Güncel Bakış
Eczanelerin yapmış oldukları faaliyetler, 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunun 2.Maddesinde Gelire Giren Ticari Kazancın konusunu oluşturmaktadır. ECZACI : GERÇEK KİŞİ/ TACİR SAYILIR(6102 T.T.K. Mad.12 ) Eczanelerin Gelir Vergisi ; Eczanelerin Bir takvim yılında ilaç ve diğer ürünlerin alım, satımından elde ettikleri kazancın safi tutarı üzerinden artan orandaki tarifeye göre hesaplanır.

18 MALİYET VE GİDERLER EMTİA (İLAÇ) Eczaneler Depolardan ilaç alırken İTS (İlaç Takip Sistemi) kayıtlı kutu üzerinde PSF yazan tutardan, Eczacı Karı KKI Ve diğer Ticari iskontolar MF Ödeme İsk. Aidiyet isk. Düşülmüş maliyeti ile envanterine DAHİL EDER.

19 Mal alış muhasebe kaydı
/ ilaç xxx,xx İlaç Dışı xxx,xx KDV xx,xx Satıcılar xxx,xx BURSA ECZA KOOP /

20 GENEL GİDERLER Ticari Kazancın Elde edilmesi ve devam ettirilmesi için yapılan Genel Giderler 193 Sayılı GVK 40. açıklamalar çerçevesinde indirim konusu yapılır. Kanun Metninde Genel Giderlerle ilgili açıklayıcı bir tanım olmamakla beraber kazancın elde edilmesi, devam ettirilmesi ile ilgili illiyet (nedensellik) bağı olan giderlerdir. Örnek; Kira Isıtma

21 Kırtasiye Temsil, İkram giderleri Personel Ücretleri Elektrik Haberleşme Temizlik vb. Sigorta Giderleri (İşyeri Yangın, İşveren Mali Mesuliyet) Tamir Bakım giderleri. (Kanuni zorunluluktan Kaynaklanan kıdem tazminatı vb) Taşıt Giderleri (İşte kullanılma zorunlu) !!! Demirbaş Amortismanları , Özel maliyet itfa payları. (Eczaneler sık sık iç ve dış mimari tasarım yapmaktadırlar.) (Kiracı) Giderlerini Sayabiliriz.

22 213 Sayılı VUK Hükümlerine göre
Eczaneler Giderlerinin Safi ticari kazancın tespitinde indirilebilmesi için 213 Sayılı VUK Hükümlerine göre Tevsik edici belgeye dayanması,(Fatura, fatura yerine geçen belge) İlgili dönemde olması Yapılan giderin Eczanenin kazancıyla doğrudan ilgili olmalı. -Giderin kabul edilebilir nitelikte olması, giderin kabul edilmesini engelleyen kanun hükmünün bulunmaması gerekir.(İKRAM GİDERLERİ İÇİNDE TÜTÜN VE ALKOL ÜRÜNLERİNDE % 50,) 193/Madde 41-7 )

23 HASILAT & GELİR Eczaneler satmış oldukları İlaç, İlaç dışı ürünler için Fatura ve Perakende Yazar Kasa Fişi düzenler. İlaç satışları ağırlıklı olarak SGK Fatura edilmektedir. Ayın başından ay sonuna kadar yapılan reçeteli satışlar biriktirilmek suretiyle ayın sonunda fatura düzenlenir. Fatura tarihini takip eden ayın 15. Gününe kadar SGK Ya teslim edilir. Düzenlenen Fatura (VUK-231 / 5 e göre mal ve hizmetin tesliminden itibaren azami 7 gün içinde düzenlenir) hükmü ile uyuşmamaktadır. Konu VUK-336, 379 Sıra numaralı tebliğlerde yapılan açıklamalarla aşılmıştır.

24

25

26

27 Hastalar Muayene katkı payı ödemeleri esnasında belge, fiş istemektedirler. Özellikle katkı payı ödemelerini kredi kartı ile yapıldığında ne şekilde belge verileceği ile ilgili olarak Eczacılarda tereddüte düşmektedirler. Konu ile ilgili olarak 16/02/209 tarih VUK-40 Numaralı Sirkülerde Muayene Katkı Payı için alınan paranın kurum için avans niteliğinde olduğu herhangi bir belge düzenlenmesine gerek olmadığı, işlemin KDV ye tabi olmadığı, ödemenin Kredi Kartı ile yapılması durumunda ne şekilde uygulama yapılacağı açıklanmıştır. REÇETE KATKI PAYLARI İÇİNDE VUK-40 SİRKÜLERDE YAPILAN AÇIKLAMALARIN GEÇERLİ OLDUĞU KANAATİNDEYİM.

28 Faturalara Dayanak Olan
REÇETE GRUPLARI A Grubu Reçete: Hastalara ait raporlu reçete. B Grubu Normal Reçete: Raporsuz, elektronik veya manuel. C Grubu Reçete: Sıralı dağıtım Kan Ürüne, Diyaliz Solüsyonu, Yatan Hasta, İşyeri Hekimi, Gezici Sağlık, vb. SGK FATURA ÖDEMELERİNİ 3 AY VADEDE YAPMAKTADIR.

29 Eczanelerin SGK düzenledikleri faturalar yanlış, hatalı ilaç teslimlerinden kaynaklanan reçete kesinti bedeli adı altında SGK tarafından eksik ödenmesine neden olmaktadır. SGK Kesintinin neden kaynaklandığı, miktarını,Miktarını gösterir belgeyi eczacıya gönderir. Kesintinin bir kısmı Eczacının kendi kusurlarından bir kısmı reçetenin yapısından kaynaklanmaktadır. SGK‘nın yapmış olduğu bu kesintiler VUK 222 göre kesintinin yapıldığı dönemde gider kaydedilebilir. (Değersiz Alacak) Bazı görüşlere göre İşletme sahibinin kendi kusuru ve dikkatsizliğinden kaynaklanan zarar ziyanların gider yazılamayacağı yorumu olmasına rağmen ilaç tesliminin karmaşık ve zor yapısından dolayı eczacının bilerek veya isteyerek üstelik inan sağlığını ilgilendiren bu konuda yanlış ilaç teslimi yapmayacağı kanaatindeyim. 193 GVK 40/3 Reçete kesinti bedeline isabet eden KDV de GİDER kaydedilir. 193 GVK-40/3 ve Özelge Var. ALACAĞIN GİDER KARŞILIĞI AYRILARAK KESİNLEŞTİKTEN SONRA KAYITLARDAN ÇIKARILMASI GEREKMEKTEDİR.

30 Sgk uygulanan ciro iskonto oranlar maliye bakanlığı ile teb protokolü
YILLIK SATIŞ % ,00 TL , ,00 TL 0,75 ,00 – ,00 TL 2,20 ,00 TL- <ÜZERİ TL 2,75

31 İLAÇ KADEME KARLILIKLARI
KUTU TL DEPOCU KARI % ECZ.KARI 1.KADEME 0-10 9 25 2.KADEME 10-50 8 3.KADEME 50-100 7 4.KADEME 4 16 5.KADEME 200<ÜSTÜ 2 12

32 İLAÇ ALIM & SATIM ANALİZİ
EXCEL 1

33 RİSTURN: Kooperatiflere dönem sonlarında elde edilen karın ortaklara dağıtılan kısmıdır.
Bursa’da Eczaneleri büyük bir bölümü Bursa Ezca Koop üyesidir TL Risturn geliri olan eczanenin Örnek Muhasebe Kaydı, //// Bursa Ecza Koop 850,00 TL Peşin Ödene Gv Stopaj 150,00 TL İştirakl.Temettü Gel , TL //// DİKKÂT : Peşin ödenen GV Stopajı Ticari Kazanç Kesintisi Olarak Yıllık Gv. Beyannamesinde beyan edilecek.

34 MİADI DOLAN İLAÇLAR; Kutusu üzerinde yazan son kullanım tarihine kadar satılmayıp rafta kalan ilaçlardır. Yeşil ve Kırmızı reçete ilaçları hariç miadı geçen ilaçların imhası Eczaneye aittir. 3065 Sayılı KDV kanunu 30.madde/c fıkrasına görü miadı dolan ilaçlarla ilgili olarak alım sırasında indirimi yapılan KDV tutarı ilaçların raporu tutulduğu ayda KDV beyannamesinde ilave edilecek KDV tutarına yazılarak düzeltmesi yapılır.

35 Miadı dolan ilaçların KDV 30/c hükmü gereği alım sırasında indirim konusu yapılan KDV düzelme yapılmaması yönünde değişik görüş ve yorumlar olmasına rağmen Maliye Bakanlığı 113 Sayılı KDV Genel Tebliği ile uygulamaya açıklık getirmiş, kullanım süresi geçen veya başka bir nedenle kullanılamayacak hale gelen ve imha edilen ilaçların zayi mal niteliğinde olduğunu kabul etmiştir. Aynı görüş 1 nolu KDV Genel Uygulama Tebliği ile 02/05/2014 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yinelenmektedir.

36 FİRE: İlaçların Depolar tarafından Eczanelere teslim edildikten sonra kırılma, dökülme, akma, bayatlama, buharlaşma gibi nedenlerle yok olması olarak tanımlayabiliriz. Ticaret ve Sanayi Odalarının Fire Listelerinde Eczanelerin % 3 -5 oranına kadar fire, zayiat açıklaması bulunmaktadır. KANUNLARDA-FİRE Uygulaması ile ilgili bir hüküm bulunmamaktadır. Kanunlarda açık bir hüküm olmamakla birlikte Danıştay içtihatlarında indirimi kabul edilen fire ve zayiatın vergi incelemesi sırasında fiili envanter sonucu bulunan stok noksanlığını izah nedeni olarak kabul edilmektedir. BAKINIZ; Danıştay 4.Daire Esas no:2001/3907 Karar No: 2002/3311 Tarih

37 Eczane tanımını yaparken İlaçların yapıldığı yerden bahsetmiştik
Eczane tanımını yaparken İlaçların yapıldığı yerden bahsetmiştik. Eczaneler eskiden sattıkları ilaçların büyük bir kısmını kendileri yapıyorlardı. Kullandıkları etken maddelerde akma, kokma, buharlaşma, bozulma bayatlama gibi nedenlerle %3 % 5 varan kayıplar oluşuyordu. Günümüz eczanelerinde çok az ilaç yapılmakta geliştirilmiş kutu sistemleri ve eczanelerin konforlu yapısıyla, ilaçların korunması, muhafazası kolaylaşmış böylelikle kırılma, dökülme,bayatlama, bozulma gibi nedenler yok denilecek kadar azalmıştır. İlaç fiyatlarındaki düşüşlerde eczanelerin ellerinde fazla stok bulundurmamalarına sebep olmaktadır.

38 153.01 10,00 Eczanelerde fire uygulaması yapılması için
Fiili Envanter sayımının mutlaka yapılması, Firelerin hangi ürün çeşidinden meydana geldiği, neden kaynaklandığın belirlenmesi, Fire hesabı envanter noksanı durumunda yapılmalı, ÖRNEK: 10 LT×10 TL=100,00 TL. Kolonya alınmış, 2 LT.×10TL=25 TL .satılmış. Fiili envanter sayımında 7 Lt.×10 TL=70 TL. kolonya tespit edilmiştir. FARK= (100-2) 8-7=1 lt. FİRE= 1 LT×10Tl.= 10 TL. MUHASEBE KAYDI / FİRE ,00 ,00 /

39 FİRE >%3 Satılan Ticari Malların Maliyeti içerisinde değerlendirilmelidir. Danıştay 4.Dairesi 25/11/1998 Tarih E.1997 /43985 K.1998/4531. İTS Sistemi ile Satılan İlaç maliyetleri anlık bilinebilir olduğu için her yıl Fiili Envanter yapılmadan Fire ayrılması durumunda stoklar miktar ve maliyet açısından aşındırılmış olacaktır. !!!

40 ENVANTER: Eczaneler VUK Madde 190 Göre eczaneler emtia mevcutlarının envanterlerini üç yılda bir çıkarabilirler. Bu takdirde envanter çıkarılmayan yıllarda hesaben mevcut iktisadi kıymetleri envanter defterlerine kaydederler. Dönem sonu stokların değerlemesinde VUK 274.Satın alınan veya imal edilen emtianın maliyet bedeli ile değerleneceği hükmü yer almaktadır. Değerleme VUK 274 deki açıklamalar dikkate alınarak yapılmalıdır. Dikkat! Sağlık Bakanlığı İTS ile ilacın sisteme girdiği andan tüketicinin eline geçtiği süreye kadar izlemektedir. İlacın hangi aşamada nerede olduğunu bilmektedir. SAĞLIK BANAKLIĞI ECZANELERİN ELİNDEKİ İLAÇ STOK MİKTARINI BİLİYOR.

41 6736 Sayılı Mali Af Kanununda Eczanelere Envanter kayıtlarının düzeltilmesi ile ilgili olarak büyük kolaylık getirilmiştir. Kanunun 6.maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi ile eczanelere, stoklarında kaydi olarak yer aldığı halde fiilen bulunmayan ilaçları, maliyet bedeli üzerinden fatura düzenleyerek kayıtlarından çıkarma imkanı sağlanmıştır. Bu kolaylığın yanı sıra % 8 olan ilaç KDV si 6736 Sayılı Mali Af kapsamında maliyet bedeli üzerinden % 4 olarak belirlenmiştir. Yine aynı kanun kapsamında fiilen envanterde yer aldığı halde kayıtlarda yer almayan ilaçlar içinde rayiç bedel üzerinden tabi olduğu KDV’nin yarısı oranındaki vergisel yükümlülüğü ile kayıtlara intikal ettirilecektir. Hükmü ile stokların düzeltilmesi imkanı getirilmişti. KANAATİM SAĞLIK BAKANLIĞI ECZANELERE; “BEN İTS İLE SİZİN ELİNİZDEKİ STOKLARI BİLİYORUM, ENVANTERİNİZİ BU SAĞLADIĞIM KOLAYLIKLA DÜZELTMENİZİ BEKLİYORUM” DEMEK İSTEMİŞTİR.

42 TEŞEKKÜR EDERİZ. 2017 BURSA