Performans Değerlendirme Eğitici Eğitimi Eğitim ve Öğretim Ortamlarını Düzenleyebilme Öğrencileri Hedef Kazanımlar Doğrultusunda Güdüleyebilme Doç. Dr.

... konulu sunumlar: "Performans Değerlendirme Eğitici Eğitimi Eğitim ve Öğretim Ortamlarını Düzenleyebilme Öğrencileri Hedef Kazanımlar Doğrultusunda Güdüleyebilme Doç. Dr."— Sunum transkripti:

1 Performans Değerlendirme Eğitici Eğitimi Eğitim ve Öğretim Ortamlarını Düzenleyebilme Öğrencileri Hedef Kazanımlar Doğrultusunda Güdüleyebilme Doç. Dr. Yavuz Saka Bülent Ecevit Üniversitesi

2 Biruçağı uçurmaya çalışırken o uçağı aynı anda yapmaya çalışmak gibi Aaday öğretmenler diğer öğretmenlerden farklı

3

4 Yeni Öğretmenler Fantezi dünyasından gerçek dünyaya geçiş sürecinde Öğretmen yetiştiren kurumlara göre değişim ajanları Yeniliklerle donanmış ancak geleceğin geleneksel öğretmenleri

5

6 Yeni Öğretmenlerin Mesleğe Geçiş Sürecini Etkileyen Faktörler Bireysel Faktörler Geçmiş tecrübeleri İnançları, felsefeleri, tutumları Pedagojik ve alan bilgileri Yapısal Faktörler Okul kültürü ve yöneticiler Beklentiler (testler, öğrenci başarıları) Bireysel ve mesleki gelişim fırsatları (danışman öğretmenler, hizmet içi eğitim ve destek programları)

7 Biliyoruz ki Aday öğretmenlerin çalıştıkları okul ortamıyla ilgili algıları onların öğretmenlik mesleğine bakış açılarını ve adanmışlıklarını doğrudan etkilemekte Destekleyici okul ortamlarındaki öğretmenler fakültede öğrendiklerini uygulama konusunda oldukça cesaretli davranırken, aksi durumdaki öğretmenler geleneksel yöntemleri benimsemekte. Okullar ve okul yöneticileri yeni öğretmenlerin tecrübeli öğretmenlerden farklı ihtiyaçlarının olduğunu düşünerek, bu öğretmenlerin güçlü yönlerini açığa çıkararak onların sahiplenme ve benimseme duygularını geliştirebilir. Onların karşılaştıkları problemler konusunda destekleyecek açık kaynaklar (danışman ve idareci desteği) sunarak adaptasyon süreçlerinde karşılaştıkları güçlükleri birer öğrenme fırsatları gibi değerlendirmelerini sağlayabilirler.

8

9 Neden Buradayız Aday öğretmenlerin adaylık sürelerince ihtiyaçlarının neler olduğunu ve nasıl karşılanabileceklerini Değerlendirme kriterlerinden faydalanarak aday öğretmenlerin süreç içerisinde kendilerini geliştirebilecekleri fırsatları

10 Bu Oturumda Eğitim ve öğretim ortamlarını düzenleyebilme Öğrencilerin bireysel farklılıklarına uygun öğrenme ortamı oluşturma Öğrenme ortamlarında güvenliğe ilişkin tedbirleri alma Öğrenme ortamlarını hedef kazanımların özelliklerine göre düzenleme Öğrenme ortamlarını farklı duyulara hitap edecek şekilde düzenleme Öğrenme ortamlarında öğrenmeyi destekleyen teknolojik araçları kullanma

11 -11-

12 -12-

13

14 Öğrencilerin bireysel farklılıklarına uygun öğrenme ortamı oluşturma Öğrenciler birbirlerinden farklıdır Farklı öğrenciler farklı ihtiyaçlar Aday öğretmenler çoğunlukla bu durumun farkında değiller Bedensel (Boy, görme, işitme veya başka fiziksel özellikler) Duyuşsal (Bazı öğrenciler daha fazla ilgiye, sevgiye ihtiyaç duyar) Bilişsel (Zihinsel gelişim ve olgunlaşma süreçleri)

15 Öğrencilerin bireysel farklılıklarına uygun öğrenme ortamı oluşturma Neler yapılabilir? Öğrencilerin bedensel, duyuşsal ve bilişsel farlılıklarının olabileceği Bu farklılıkların farklı ihtiyaçlar doğurabileceği Bu farklılıklara uygun öğrenme ortamları için tavsiyeler

16 Öğrenme ortamlarında güvenliğe ilişkin tedbirleri alma Öğretmen sınıf içinde öğrencilerinin ve kendi güvenliğinden öncelikli sorumlu bireydir Ancak, yeni öğretmenler tecrübe eksikliklerinden kaynaklanan güvenlik problemleri ile en fazla karşılaşan öğretmenlerdir Yeni görev aşkıyla eğlenceli etkinlikler sonucu istenmeyen olaylar olabilmekte

17 Öğrenme ortamlarında güvenliğe ilişkin tedbirleri alma Her sınıfta (Öğrenci-öğrenci, öğrenci-öğretmen ilişkileri, açık pencereler ve yanan sobalar, elektrik kaçakları ve düşme, çarpma…) Her sınıfta önemli ancak bazı yaş grubunda ve alanlarda Okul öncesi sınıflarında HaberHaber Fen (Fen Bilgisi, Fizik, Kimya, Biyoloji) sınıflarında HaberHaber Beden Eğitimi, Trafik, Sağlık gibi uygulamaya dönük derslerde

18

19 Öğrenme ortamlarında güvenliğe ilişkin tedbirleri alma Neler yapılabilir? Ders kitaplarındaki güvenlik uyarılarını dikkate alma Sonucundan emin olamadıkları etkinlikleri denememek Etkinliklerin olası güvenlik risklerini önceden düşünmek Laboratuvar güvenlik kurallarına her zaman uymak Elektrik, kaynar su ve kesici-delici aletler ile mümkünse çalışmamak veya öğretmen kontrolünde kullanılmalarını sağlamak Okul öncesi sınıflarda bazı oyuncaklar, ip, parça kumaş gibi malzemeler ile temizlik malzemelerini özenle saklamak Öğrencilere verilecek yiyeceklerin kaynağından ve olası alerjik sonuçlardan emin olmak Oluşabilecek kaza ve güvenlik problemlerinde okul idaresi ile konuşmanın önemini paylaşmak

20 Öğrenme ortamlarını hedef kazanımların özelliklerine göre düzenleme Yenilenen eğitim programlarında öğrenmenin öğretmen ve öğrenci arasında gerçekleşen bir süreç olmadığı Kazanımların kazandırılması için öğrenme ortamının özelliklerinin önemli olduğu vurgulanmakta

21 Öğrenme ortamlarını hedef kazanımların özelliklerine göre düzenleme Bazı örnek kazanımlar ve eğitim ortamının hazırlanması Fizik Programı 9.3.3.3.b: Öğrencilerin deney yaparak net kuvvet, ivme ve kütle arasındaki matematiksel modeli çıkarabilmeleri için ortam hazırlanır. 10.2.1.2.b: Öğrencilerin deneyler yaparak ve simülasyonlar kullanarak karşılaştırma yapmaları için ortam hazırlanır.

22 Türkçe Programı T5.1.3. Konuşmasını/sunumunu bilgiyi daha net aktarabilmek için uygun durumlarda grafikler, görseller ve benzeri çoklu medya araçları ile destekler. Okul öncesi programı Kazanım 1. Yer değiştirme hareketleri yapar. (Göstergeleri: Isınma ve soğuma hareketlerini bir rehber eşliğinde yapar. Yönergeler doğrultusunda yürür. Yönergeler doğrultusunda koşar. Belli bir yükseklikten atlar.

23 Öğrenme ortamlarını hedef kazanımların özelliklerine göre düzenleme Neler yapılabilir? Kazanımlar önceden gözden geçirilmeli ve ortam ile ilgili eksiklikler önceden tamamlanmalı (matematik, coğrafya, fen bilgisi gibi dersler..) Alternatif yaklaşımlar konusunda aday öğretmenlere destek sağlanmalı Bilgisayar, projeksiyon gibi hazırlanması süre alabilen ortam araçları derslerden önce hazır hale getirilmeli

24 Öğrenme ortamlarını farklı duyulara hitap edecek şekilde düzenleme Öğrenme bir algılama sürecidir Anlamlı öğrenme süreçleri için etkili algı deneyimleri önemlidir

25

26 Öğrenme ortamlarını farklı duyulara hitap edecek şekilde düzenleme Algılama çoklu duyu organları ile gerçekleşirse öğrenme anlamlı ve kalıcı hale gelmektedir. Kavram öğretiminin yoğunluklu olduğu alanlarda kavramların Kuramsal yerine Algılanabilir veya Betimlenebilir şekilde verilmesi önemlidir Örneğin madde nedir?

27 Öğrenme ortamlarını farklı duyulara hitap edecek şekilde düzenleme Neler yapılabilir? Çoklu algılamanın öğrenmenin etkinliği ve kalıcılığı konusundaki önemi vurgulanabilir Çoklu algılama süreçleri için materyal kullanımının önemi ve alternatif materyaller önerilebilir Kavramların kuramsal değil, algılanabilir ve betimlenebilir şekilde sunulması için gerekli gayret teşvik edilebilir

28 Öğrenme ortamlarında öğrenmeyi destekleyecek teknolojiyi kullanır Teknoloji denince aklımıza neler gelmekte? Teknoloji her alanda var olduğu eğitim ortamlarında da öğrenmeyi destekleyecek şekilde kullanılmaktadır Önemi her geçen gün artmakta HaberHaber Ancak öğretmen adayları teknolojiyi araç olmaktan çok amaç haline dönüştürebilmekteler

29

30

31 Öğrenme ortamlarında öğrenmeyi destekleyecek teknolojiyi kullanır Neler yapılabilir? Gerekli olması ve öğrenmeyi destekleyici nitelikte olması Öğrenci seviyesine uygun olması Kazanımlara uygun olması Öğretmenin kullanılacak teknolojiye aşina olması ve kullanmayı bilmesi Öğretimi destekleyecek teknolojinin ucuz ve kolay erişilebilir ve kullanılabilir olması Etkin çalışıyor olması Güncellenebilir olması

32

33 Bu Oturumda Öğrencileri Hedef Kazanımlar Doğrultusunda Güdüleyebilme Öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeylerini belirler Öğrencileri hedef kazanımlardan haberdar eder Öğrenme sürecinde öğrencilerin önceki bilgileri ile bağlantılar kurar Her öğrencinin başarma duygusunu tadacağı etkinlikler uygular Hedef kazanımlara ulaşan öğrencilerin üst düzey beceriler geliştirmesini sağlayacak yöntem ve teknikler kullanır

34 Öğrencileri Hedef Kazanımlar Doğrultusunda Güdüleyebilme Hedef kazanımlar neden önemli? Sınıflarımızda olup biten tüm öğrenmeler kazanım odaklıdır Her sınıf seviyesinde öğrenci becerilerine uygun hazırlanmış Sarmal olarak ilerleyen kazanımlar yer almakta Aday öğretmenler mesleklerinin ilk yıllarında günlük telaş ve endişeleri arasında çoğu zaman kazanımları unutup, kendi öğrenme süreçlerine benzer bir öğrenme ortamı ve planı hazırlar veya Kazanım temelli hazırladıkları ders süreçlerini kendi öğrendikleri hali ile sunuyor olarak bulurlar kendilerini

35 Öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeylerini belirler Çocuğa görelik (hazır bulunuşluk) Öğretmen adaylarının sınıflarda yoğunlukla karşılaştıkları isteksiz öğrenci, disiplin problemleri ve başarılamayan çıktıların önemli bir bölümü öğrencilerin hazır buluşluğu ile ilişkilendirilmekte Bilişsel, duyuşsal ve psikomotor becerileri kapsar Yeni öğrenme süreçleri başlamadan önce öğrencilerin hazır bulunuşlıkları belirlenmelidir çünkü yeni öğrenmeler öncekilerden bağımsız değildir Öğrenmeyi anlamlı kılar ve motivasyonu artırır

36

37 Öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeylerini belirler Hazır bulunuşlık nasıl belirlenir? Tanılayıcı veya formatif yöntemler kullanılır Tanılayıcı süreçler Bilişsel ve duyuşsal öğeleri kapsayan testler, anketler veya diğer yansıtma öğelerini (yazı yazma, resim çizme, kavram haritaları…) kapsar Formatif süreçler Öğrenciler ile problem durumları, günlük hayat durumları üzerine konuşulabilir veya süreç içerisinde gözlemler yapılabilir. Hazır bulunuşluk nasıl artırılır? Öğrencilerin önceki bilgilerinin önemli olduğu ve varsa eksiklerin burada giderileceği hissi uyandırılır

38 Öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeylerini belirler Neler yapılabilir? Aday öğretmenlerin en önemli eksikliği öğrencilerini tanımıyor olmaları Hazır bulunuşluğun yeni öğrenmeler için ön şart olduğunu fark etmeleri sağlanmalı Öğrencilerinin bilişsel (akademik başarı ölçütleri), duyuşsal (okul aile birliği ve rehberlik raporları) hazır bulunuşluklarını keşfedecekleri araçlardan haberdar edilmeli Hazır bulunuşluğu belirleyebilecekleri yöntemlerden bahsedilmeli Hazır bulunuşluklara uygun ders içeriği hazırlamalarının önemi tartışılmalı

39 Öğrencileri hedef kazanımlardan haberdar eder Öğrenmenin daha anlamlı hale gelebilmesi için Öğrenilecek konuların neler olduğu ve nasıl katkılar sağlayacağı Ancak çoğu zaman konu başlığını söyleyerek ifade edilen hedef kazanımların öğrencilere neleri kazanacaklarını ayrıntılı olarak ifade edilmesi gerekmekte Hedef kazanımlar belirlenirken özellikle öğrencilerin hazır bulunuşluklarının temel alımasın ve hedef kazanımların öğrenci ihtiyaçlarına göre şekillendirilmesi önemli

40 Öğrencileri hedef kazanımlardan haberdar eder Neler yapılmalı? Özellikle danışman öğretmenler bu konuda aday öğretmenleri bilgilendirmeli Hedef kazanımların değişken olabileceği ve bu konuda hazır bulunuşluk sürecinin önemi vurgulanmalı Varsa örnek ders içerikleri sağlamalı

41 Öğrenme sürecinde öğrencilerin önceki bilgileri ile bağlantılar kurar Öğrenme birikimli bir süreçtir Öğrenciler yeni öğrendikleri bilgilerin eski bilgileri ile tutarlı olmasını önemser. Aday öğretmenlerin öğrencilerine sunacağı öğrenme sürecinin önceki bilgileri ile ilişkilendirmeleri konusunda titiz davranmalıdır Sadece okulda öğrenilen bilgilerin değil, öğrencilerin okul dışı edinimlerinin de önemli olduğu düşünülmelidir

42 Öğrenme sürecinde öğrencilerin önceki bilgileri ile bağlantılar kurar Öğretim programları bu ilişkiyi sağlayacak yapıda hazırlanmıştır. Örneğin; fen bilgisi programında kuvvet 3.2.2.1. İtme ve çekmenin birer kuvvet olduğunu deneyerek keşfeder. 4.2.1.1. Kuvvetin, cisimlerin hareket ve şekillerini değiştirmesine yönelik deneyler yapar ve sonucu tartışır. 5.2.1.1. Kuvvetin büyüklüğünü dinamometre ile ölçer ve birimini ifade eder. Kuvvet birimi olarak Newton (N) kullanılır. 6.2.1.1. Bir cisme etki eden kuvvetin yönünü, doğrultusunu ve büyüklüğünü çizerek gösterir. 7.2.1.1. Kütleye etki eden yerçekimi kuvvetini ağırlık olarak adlandırarak, ağırlığı bir kuvvet olarak tanımlar ve büyüklüğünü dinamometre ile ölçer. 8.2.1.1. Basit makinelere örnekler verir ve sağladığı avantajları örneklerle açıklar. a. Basit makinelerden, sabit makara, hareketli makara, palanga, kaldıraç, eğik düzlem ve çıkrık üzerinde durulur. b. Dişli çarklar, vida ve kasnakların da birer basit makine olduğu belirtilir. c. Basit makinelerde işten kazanç olmadığı vurgulanır.

43 Öğrenme sürecinde öğrencilerin önceki bilgileri ile bağlantılar kurar Neler yapılabilir? Aday öğretmenlerin programdan etkin bir şekilde faydalanmaları sağlanabilir Aday öğretmenlerin tecrübe eksiklikleri gereği öğrencilerinin ön bilgilerini bilemeyecekleri ortamlarda danışman öğretmenlerin öğrenciler hakkında bilgiler sunmaları faydalı olabilir Önceki bilgilerin kaynağının sadece okul olmadığı, birikimli bir süreç olan öğrenmenin okul dışında da gerçekleştiği danışman öğretmenlerce vurgulanmalı

44 Her öğrencinin başarma duygusunu tadacağı etkinlikler uygular Sizce herkes öğrenebilir mi? Aslında öğretmen adaylarının %99’u her öğrenci öğrenir ve %83’ü öğrencilerinin hayatlarında olumlu etkiler bırakacaklarına inanırlar İlk yıllarının sonunda ise sadece %48’i her öğrenci öğrenir derken, %58’i her öğrenciye ulaşacak donanıma sahip olmadıklarını düşünmekte. Aday öğretmenler sınıftaki her öğrencinin olumlu öğrenme fırsatlarına sahip ve başarma duygusunu tadacakları etkinlikler hazırlamak zorundadır

45

46 Her öğrencinin başarma duygusunu tadacağı etkinlikler uygular Sadece öğrenme güçlüğü çeken veya kaynaştırma öğrenciler değil Sınıfta en çok istekli olan, sesi en yüksek olan veya doğru cevaplar veren öğrenciler değil tüm öğrencileri için Bu tür uygulamalar zamanla sınıf kültürünü seçici ve dar bir yapıya sokar Bazı öğrencilerin başarıyı tadamamaları ile dersten veya öğrenmeden soğudukları görülmektedir

47 Her öğrencinin başarma duygusunu tadacağı etkinlikler uygular Neler yapılabilir? Sınıfın bir öğrenme topluluğu olduğu ve her bir bireyin bu topluluğun önemli bir parçası olduğu gerçeğini uygulamada göstermelidir Bireysel katılımı sağlayacak yansıtma (konuşma, yazı yazma, resim çizme gibi) veya performans süreçleri kullanılmalıdır ve ürünler önemsenmelidir İşbirlikli öğrenme süreçlerinde grup üyelerinin rollerinin önceden belirlenmesi ve katılımın sağlanması Bireysel başarıları teşvik edecek taktir ifadelerini her öğrenci için kullanmalı ve bu fırsatları sınıfın geneline yaymalı

48 Hedef kazanımlara ulaşan öğrencilerin üst düzey beceriler geliştirmesini sağlayacak yöntem ve teknikler kullanır Aday öğretmenler öğrencilerinin hedef kazanımları kazanmasını her öğretmen gibi arzularlar. Ancak bazı öğrencilerin bu kazanımları akranlarından önce kazanmaları bir problem olarak değerlendirilir. Peki bu öğrencilerle neler yapılabilir? Öğretmen adayları bu durumda Yeni konuya geçiş yapabildikleri (çoğu zaman bu durum öğrencilerin geri kalan kısmının etkisiz öğrenme tecrübelerine yol açar) gibi Bu öğrencileri meşgul etmek için farklı yöntemler denerler ve çoğu zaman bu durum sınıf yönetimi problemlerine yol açar

49

50 Hedef kazanımlara ulaşan öğrencilerin üst düzey beceriler geliştirmesini sağlayacak yöntem ve teknikler kullanır Öğretim programlarımız bu durum için her sınıf aşaması için belirlenmiş temel kazanımların yanı sıra öğrencilerin geliştirebilecekleri üst düzey becerileri de tanımlamıştır. - Analitik düşünme - Karar verme - Yaratıcı düşünme - Girişimcilik - İletişim - Takım çalışması Aday öğretmenlerin bu grup öğrenciler için alternatif yöntem ve yaklaşımlar ile üst düzey beceri geliştirme sürecini etkin kılmaları beklenmektedir.

51 Hedef kazanımlara ulaşan öğrencilerin üst düzey beceriler geliştirmesini sağlayacak yöntem ve teknikler kullanır Neler yapılabilir? Her sınıf ve ders için geliştirilebilir beceriler belirlenmeli İhtiyaç durumunda bu becerilerin geliştirilmesine yardımcı olacak yöntem ve teknikler kullanılmalı Aday öğretmenlerin bu tür yöntem ve teknikler konusunda danışman öğretmenler yardımıyla bilgilendirilmeleri sağlanabilir Örneğin, etkinliği erken bitiren öğrencilere yapılan bu etkinliğin geliştirilerek farklı ürünlere dönüşmesinin mümkün olup olmayacağı, veya yapılan bu etkinliği daha faydalı hale getirmek için başka nelerin yapılabileceği veya yapılan bu etkinlikten elde edilen bilgilerin günlük hayatta nasıl kullanılabileceği gibi sorular ve süreçlerden faydalanılabilir ve bu süreçler için ilgili teknik ve yöntemler planlanabilir.

52 Soru ve önerileriniz için sakayavuz@gmail.com adresinden veya Bülent Ecevit Üniversitedi Ereğli Eğitim Fakültesi adresinden bana ulaşabilirsiniz.sakayavuz@gmail.com