Maden Yatakları: Yerkabuğunda, insanların ihtiyaç duyduğu ve paraya çevrilebilen her türlü element ve mineral zenginleşmeleri jeolojik hammaddeler, mineral.

... konulu sunumlar: "Maden Yatakları: Yerkabuğunda, insanların ihtiyaç duyduğu ve paraya çevrilebilen her türlü element ve mineral zenginleşmeleri jeolojik hammaddeler, mineral."— Sunum transkripti:

1

2 Maden Yatakları: Yerkabuğunda, insanların ihtiyaç duyduğu ve paraya çevrilebilen her türlü element ve mineral zenginleşmeleri jeolojik hammaddeler, mineral kaynakları veya yer altı zenginlikleri olarak tanımlanmaktadır. Çeşitli arama yöntemleri kullanılarak bulunmuş, bilinen maden yataklarının detaylı bir şekilde incelenerek oluşum süreçlerinin ve oluşum koşullarının belirlenmesi, maden jeolojisi çalışmalarının en önemli ilgi alanlarından birisidir. Bilinen yataklardan saptanan özellikler ve edinilen bilgiler değerlendirilerek henüz bulunmamış spekülatif ve hipotetik kaynakların bulunmasında yararlanılır. Bu amaçla yapılan çalışmalar sırasıyla: I. Saha çalışmaları II. Mineralojik ve petrografik çalışmalar III. Kimyasal çalışmalar IV. Kararlı izotop jeokimyası çalışmalar V. Sıvı kapanım çalışmaları

3

4 JEOKİMYA : “Yer kimyası” olarak tanımlanabilen jeokimya, yeryuvarı ve çevresini oluşturan beş ayrı kütledeki (litosfer, pedosfer, hidrosfer, biyosfer, atmosfer) tüm kimyasal olayları inceleyen bir yerbilim dalıdır. Jeokimya, temel jeokimya ve uygulamalı jeokimya olmak üzere iki ana dala ayrılmaktadır. Temel jeokimya, yeryuvarı ve çevresindeki kimyasal olayları, elementlerin dağılımlarını ve değişik ortam koşullarında bu dağılım özelliklerini denetler. Böylece yerin jeolojik geçmişi ile ilgili olaylara ve ortam koşullarına bir açıklık getirmeye çalışır. Uygulamalı jeokimya, temel jeokimyanın tüm yasa ve bilgilerini kuramsal açıdan fazla irdelemeden maden aramaları ve çevre sorunlarının çözümüne uygulanır.

5

6 DEMİR Ağır sanayinin hammadesi olan demir her türlü inşaat (bina, demiryolu köprü, vb.) makine ve teçhizatının üretiminde kullanılır. Magmatik, metamorfik ve tortul kökenli demir yataklarına sahip olan ülkemiz demir rezervleri bakımından oldukça zengindir. Yaklaşık 900 milyon ton rezervi olduğu tahmin edilen demir yataklarından tenörü en yüksek olanlar Sivas ilindeki Divriği (125 milyon ton) ve Kangal (140 milyon ton) çevresi ile Malatya ilindeki Hekimhan-Hasan Çelebi (470 milyon ton) çevresidir. -

7 DEMİR Karabük ve Ereğli demirçelik fabrikalarının gereksiniminin büyük kısmını karşılar. Ayrıca Adapazarı doğusunda Çam dağı, Edremit İvrindi arasında Eğmir, Ege bölgesinde Simav ve Torbalı'da, Kayseri, Adana ve Hatay illerindeki demir yatakları önemlidir.

8 DEMİR Türkiye 4.924.874 ton demir üretimi yapmasına karşılık bir üretim fabrikaların gereksinimini karşılamaz, bu nedenle yaklaşık olarak 600.000 tonluk açık dışalım ile karşılanır.

9 KROM Krom Ülkemiz krom rezervi açısından oldukça zengin olup (36.800.000 ton) bu bakımdan dünya dördüncüsü (birinci Güney Afrika 6 milyar ton, ikinci Zimbabwe 1,6 milyar ton, üçüncü Rusya 68 milyon ton) durumundadır. Yüksek kaliteli çelik elde etmek için kullanılan bu maden savaş araç gereçleri yol yapım makinaları, gemi, uçak ve lokomotif motorlarının yapımında kullanılır. Ülkemizde en geniş rezervleri Elazığ ilinde Maden ilçesi - Alacakaya (Guleman) çevresi ile (10.000.000 tonun üzerinde) Muğla-Denizli arasında (Muğla ilinin Fethiye ve Köyceğiz çevresi ile Denizli'de Acıpayam ve Buldan ilçesi çevresinde 20.000.000 ton civarında)dadır.

10 Diğer krom yatakları Bursa ili Osmaneli ilçesi, Eskişehir ili Mihallıççık çevresi, Kop dağı doğu etekleri (Erzurum), Adana, Aladağ yataklarıdır. Türkiye Cumhuriyet öncesinden beri krom dışsatımı yapar. Günümüzde yıllık üretiminin hemen hemen yarısını dışarıya satar. Geri kalan kısmı ise Antalya ve Elazığ'daki ferrokrom fabrikalarına gönderilir.

11

12

13

14 BOROSİLİKAT CAMLARDA KULLANIM BOROSİLİKAT CAMLARDA KULLANIM Camın ısıya dayanmasını, cam imalatı sırasında çabuk ergimesini ve devitrifikasyonun önlenmesini sağlayan bor; yansıtma, kırma, parlama gibi özelliklerini de arttırmaktadır. Bor, camı asite ve çizilmeye karşı korur. Cam tipine bağlı olarak; cam eriğinin % 0,5 ile % 0,23'ü bor oksitten oluşmaktadır.. Camın ısıya dayanmasını, cam imalatı sırasında çabuk ergimesini ve devitrifikasyonun önlenmesini sağlayan bor; yansıtma, kırma, parlama gibi özelliklerini de arttırmaktadır. Bor, camı asite ve çizilmeye karşı korur. Cam tipine bağlı olarak; cam eriğinin % 0,5 ile % 0,23'ü bor oksitten oluşmaktadır..

15

16 Lületaşı, Eskişehir taşı ve sepiyolit olarak da isimlendirilir. Aynı ana kayaçtan kurtulan veya başka bir kaynaktan hasıl olan MgO çok sığ bir bataklık ortamında yine mağnezyum hidro-silikata dönüşerek çökelirse, lületaşı gibi katı kütleler yerine, tabakalı kil şeklinde teşekkül eder. Lületaşı, Eskişehir taşı ve sepiyolit olarak da isimlendirilir. Aynı ana kayaçtan kurtulan veya başka bir kaynaktan hasıl olan MgO çok sığ bir bataklık ortamında yine mağnezyum hidro-silikata dönüşerek çökelirse, lületaşı gibi katı kütleler yerine, tabakalı kil şeklinde teşekkül eder.

17 METALLERİN ve ALTIN MADENİ‘NİN ARANMASI METALLERİN ve ALTIN MADENİ‘NİN ARANMASI Madenlerin aranması maden kanununda belirtilen yasal zorunlulukları yerine getiren özel ve tüzel kişiler tarafından tahsis edilen arama ruhsat sahası içerisinde jeofizik ve jeolojik bilgi ve bulgulara dayalı olarak; jeokimyasal ölçme ve değerlendirme, jeofizik ölçümlerin yapılmasının yanı sıra yarma, kuyu, galeri ve sondajlı numune alımları yapılıp kimyasal, mineralojik ve petrografik analiz sonuçları ışığında yürütülür. Madenlerin aranması maden kanununda belirtilen yasal zorunlulukları yerine getiren özel ve tüzel kişiler tarafından tahsis edilen arama ruhsat sahası içerisinde jeofizik ve jeolojik bilgi ve bulgulara dayalı olarak; jeokimyasal ölçme ve değerlendirme, jeofizik ölçümlerin yapılmasının yanı sıra yarma, kuyu, galeri ve sondajlı numune alımları yapılıp kimyasal, mineralojik ve petrografik analiz sonuçları ışığında yürütülür.

18 Altın madenlerinin aranması ve bulunmasında diğer metal madenlerinden farklı bir yöntem izlenmez. Altın aramacılığı sırasında sahada herhangi bir zehirli ve tehlikeli kimyasal maddeler kullanılmaz. Sondaj işlemi sırasında soğutma ve kırıntı taşıma sıvısı olarak sadece doğal su kullanılacağı gibi, eğer bu sıvı sondaj çamuru olarak düşünülürse içinde kesinlikle siyanür yoktur. Dolayısı ile "siyanürlü altın aramacılığı" tamamen yanlış bir söylemdir. Altın madenlerinin aranması ve bulunmasında diğer metal madenlerinden farklı bir yöntem izlenmez. Altın aramacılığı sırasında sahada herhangi bir zehirli ve tehlikeli kimyasal maddeler kullanılmaz. Sondaj işlemi sırasında soğutma ve kırıntı taşıma sıvısı olarak sadece doğal su kullanılacağı gibi, eğer bu sıvı sondaj çamuru olarak düşünülürse içinde kesinlikle siyanür yoktur. Dolayısı ile "siyanürlü altın aramacılığı" tamamen yanlış bir söylemdir.

19 Türkiye yer altı zenginlikleri bakımından dünyanın en önde gelen ülkelerinden. Ancak altın çıkaramayan tek ülkeyiz, Tıpkı Bor madeninde olduğu gibi... Halen ülkemizde madenlerin %15’i işletilmekte olup, %7-8 verim alınmaktadır. Ancak Atatürk döneminde teknoloji olmadığı halde, bu madenlerden %10-12 verim alınmıştır. Hala, stratejik öneme haiz olan ve ekonomik alanda kullanılan bu madenler, yabancı şirketlerin iştahını kabartırken, ülkemizce değerlendirilememesi şaşılacak bir durumdur.“............... Türkiye yer altı zenginlikleri bakımından dünyanın en önde gelen ülkelerinden. Ancak altın çıkaramayan tek ülkeyiz, Tıpkı Bor madeninde olduğu gibi... Halen ülkemizde madenlerin %15’i işletilmekte olup, %7-8 verim alınmaktadır. Ancak Atatürk döneminde teknoloji olmadığı halde, bu madenlerden %10-12 verim alınmıştır. Hala, stratejik öneme haiz olan ve ekonomik alanda kullanılan bu madenler, yabancı şirketlerin iştahını kabartırken, ülkemizce değerlendirilememesi şaşılacak bir durumdur.“...............

20 Türkiye’nin Altın Rezervi Dünyada İkinci İmiş! İzmir İl İdare Mahkemesi, Başbakanlığın Normandy Şirketinin Bergama Ovacık Altın İşleme tesislerinin işletmeye alınması kararını bir kez daha durdurması üzerine kamuoyunu yanlış bilgilendirmeye yönelik geniş kapsamlı bir kampanya başlatıldı. Altıncıların gözü bu kez pek kara. En sıradan gerçekleri ve bilimsel tanım ve terimleri alabildiğince çarpıtan, medyatik gösterilerle hedef saptıran ve gerçekleri anlaşılmaz kılmaya yönelen bir kampanya, bu. Bu kampanyada oldukça zengin ve renkli konular gündeme sürülüyor. Böyle durumlarda sık başvurulduğu gibi, konu ulusal sorunlarımızın çözümüne kadar vardırılıyor; ya da, insanı korumaya yönelik ve bütün dünyada saygı ile izlenen Bergama köylüsünün direnişi, bir yabancı ülkenin ülkemize altın satamayacağı için çıkarları bozulup gizli örgütleri ile para dağıtmasına bağlantılandırılmaya çalışılıyor. İzmir İl İdare Mahkemesi, Başbakanlığın Normandy Şirketinin Bergama Ovacık Altın İşleme tesislerinin işletmeye alınması kararını bir kez daha durdurması üzerine kamuoyunu yanlış bilgilendirmeye yönelik geniş kapsamlı bir kampanya başlatıldı. Altıncıların gözü bu kez pek kara. En sıradan gerçekleri ve bilimsel tanım ve terimleri alabildiğince çarpıtan, medyatik gösterilerle hedef saptıran ve gerçekleri anlaşılmaz kılmaya yönelen bir kampanya, bu. Bu kampanyada oldukça zengin ve renkli konular gündeme sürülüyor. Böyle durumlarda sık başvurulduğu gibi, konu ulusal sorunlarımızın çözümüne kadar vardırılıyor; ya da, insanı korumaya yönelik ve bütün dünyada saygı ile izlenen Bergama köylüsünün direnişi, bir yabancı ülkenin ülkemize altın satamayacağı için çıkarları bozulup gizli örgütleri ile para dağıtmasına bağlantılandırılmaya çalışılıyor.

21

22

23 KÖMÜR NEDİR? Kömür yanabilen sedimanter organik bir kayadır. Kömür başlıca karbon, hidrojen ve oksijen gibi elementlerin bileşiminden oluşmuş olup, diğer kaya tabakalarının arasında damar haline uzunca bir süre (milyonlarca yıl) ısı, basınç ve mikrobiyolojik etkilerin sonucunda meydana gelmiştir.

24 KÖMÜR ÇEŞİTLERİ MADEN KÖMÜRÜ Maden kömürü,havasız ortamda,mikrooraganizmaların etkisi altında değişime uğrayan bitkisel maddenin birikimiyle oluşur.Karbon devrindeki büyük tutanların ardından,geniş oramanlar,ya bulundukları yerlere gömüldüler ya da akarsular aracılığıyla geniş çöküntü alanlarına doğru sürüklendiler.

25 Tüm Dünyada Günlük Hayatta Kömür Niçin Önemlidir? Tüm Dünyada Günlük Hayatta Kömür Niçin Önemlidir? Kömür Dünyada en yaşlı bir şekilde bulunan, güvenilir aynı zamanda düşük maliyetlerle elde edilebilen temiz bir fosil yakıtıdır. Kömür Dünyada en yaşlı bir şekilde bulunan, güvenilir aynı zamanda düşük maliyetlerle elde edilebilen temiz bir fosil yakıtıdır. Yaygın : Kömür Dünya'da 50 den fazla ülkede üretilmektedir. Kömür rezervleri diğer fosil yakıtlar gibi (petrol ve doğalgaz) Dünya'nın belli bir bölümünde değil fakattüm dünyada yaygın bir şekilde bulunmaktadır. Yaygın : Kömür Dünya'da 50 den fazla ülkede üretilmektedir. Kömür rezervleri diğer fosil yakıtlar gibi (petrol ve doğalgaz) Dünya'nın belli bir bölümünde değil fakattüm dünyada yaygın bir şekilde bulunmaktadır. Emniyetli : Kömür kullanımı, depolaması ve nakliyesi açısından en emniyetli fosil yakıttır. Emniyetli : Kömür kullanımı, depolaması ve nakliyesi açısından en emniyetli fosil yakıttır.

26 Güvenilir : Endüstriyel ve diğer alanlarda elektrik enerjisinin rekabetçi fiyatlarla ve güvenilir olarak temini açısından, kömürün Dünyada yaygın bir şekilde bulunuşu ve bir çok ülke tarafından üretiliyor oluşu tedarikde güvenirliliği sağlamaktadır. Güvenilir : Endüstriyel ve diğer alanlarda elektrik enerjisinin rekabetçi fiyatlarla ve güvenilir olarak temini açısından, kömürün Dünyada yaygın bir şekilde bulunuşu ve bir çok ülke tarafından üretiliyor oluşu tedarikde güvenirliliği sağlamaktadır. Temiz : Temiz Kömür Teknolojileri kullanılarak günümüzde kömür tüm dünyada doğayı doğayı kirletmeden kullanılmaktadır. Temiz : Temiz Kömür Teknolojileri kullanılarak günümüzde kömür tüm dünyada doğayı doğayı kirletmeden kullanılmaktadır. Ucuz : Elektrik Enerjisi Üretiminde ucuz ve rekabetçi bir yakıt olması nedeniyle Dünya elektrik üretiminin yaklaşık % 40 ' ı kömürden karşılanmaktadır. Ucuz : Elektrik Enerjisi Üretiminde ucuz ve rekabetçi bir yakıt olması nedeniyle Dünya elektrik üretiminin yaklaşık % 40 ' ı kömürden karşılanmaktadır.

27

28

29 ŞEHİRLERİMİZ MADEN HARİTALARI

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41 SORU ZAMANI 1-Kömür nedir? 1-C= KÖMÜR, Kısmi ayrışma sonucunda; bitkisel artıklardan oluşan karbonik madde. 2-Lületaşı hangi ilimizde bulunmaktadır? 2-c= Lületaşı, Eskişehir taşı ve sepiyolit olarak da isimlendirilir. 3-Bor maddesi camda ne işe yarar? 3-c= Camın ısıya dayanmasını, cam imalatı sırasında çabuk ergimesini ve devitrifikasyonun önlenmesini sağlayan bor; yansıtma, kırma, parlama gibi özelliklerini de arttırmaktadır. 4-Altın nedir? 4-c= Parlak sarı, yoğun ve çok sünek, havadan, sudan etkilenmeyen ve ticari değeri çok yüksek metal.

42