FİİLİMSİLER.

... konulu sunumlar: "FİİLİMSİLER."— Sunum transkripti:

1 FİİLİMSİLER

2 Fiilimsi: Fiil kök veya gövdelerinden türeyen, yan cümlecikler kuran kelimelerdir. Fiilimsiler cümlede isim, sıfat, zarf görevlerinde kullanılabilir.

3 Fiilimsiler 3‘e ayrılırlar
İsim- fiil(mastar) Zarf-fiil(bağ fiil-ulaçlar Sıfat-fiil(ortaç)

4 İsim fiil Fiil kök ya da gövdelerine,
"-ma, -me, -mek, -mak -ış, -iş, uş, -üş’’ eklerinin getirilmesiyle oluşur.

5 NOT !! Olumsuzluk eki ile isim fiil eki birbirine karıştırılmamalıdır.Olumsuz eki isim-fiil ekinden sonra gelir. Örnek: Buraya gelmemeni istemiştim. İs fiil ol.suz eki

6 Örnek: Gülmek sana yakışıyor. isim fiil Ağlamak istiyorum. Konuşmasına kızıyorum. isim fiil Bakışlarını beğenmiyoruz.

7 Sıfat Fiil Fiil kök ya da gövdelerine aşağıdaki eklerin eklenmesiyle oluşur. ‘’ -en, -an -ası, -ası -mez, -maz, -ar, -er -r -dık, -dik, -duk, -dük -ecek, -acak -mış, -miş, -muş, -müş ‘’ Sıfat fiiller genellikle cümlede sıfat olarak kullanılırlar ..

8 Örnek: kaç-an balık, kör ol-ası adam, utan-maz çocuk, yaz-ar kasa, Gör-ür göz, tanı-dık adam, akacak kan

9 NOT !! Sıfat-fiille zaman ekleri birbiriyle Karıştırılmamalıdır. Sıfat-fiiller sıfat görevinde,zaman ekleri ise zaman görevindedir.

10 Bağ Fiiller Fiil kök ya da gövdelerine aşağıdaki eklerin eklenmesiyle oluşur. ‘’ -a, -e -ıp, -ip, -up, -üp -arak, -erek -ınca, -ince', -unca, -ünce -alı, -eli -madan, -meden -ken -dıkça, -dikçe, -dukça, -dükçe -tıkça, -tikçe, -tukça, -tükçe ‘’

11 Örnek: koşa koşa, koşup, koşarak, koşunca, koşalı, koşmadan, koşarken, okudukça, koştukça

12 Örnek: ‘’Yüzüne çarpmak gerek zamanenin fendini, Göster, kabaran sular nasıl yıkar bendini.’’ Yukarıdaki mısralarda fiilimsi olan kelimeler hangisidir? A) Çarpmak-gerek B) Göster-Kabaran C) Çarpmak-kabaran D) Göster-yıkar

13 Fiilimsi, fiil kökenli olup, fiil çekim ekini almayan kelimelerdi
Fiilimsi, fiil kökenli olup, fiil çekim ekini almayan kelimelerdi. Bu tanıma uygun olan kelimeler "çarp­mak" ve "kabaran" kelimeleridir. Cevap C şıkkıdır. Çözüm:

14 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim fiil kullanılmıştır?
örnek Bir an önce köyüme dönmek istiyorum. Kimseyi rahatsız etmeden çıkın. Kaçan öğrencilerin isimlerini not edin. Gitme, sizi orada döverler.

15 Çözüm: B şıkkında "-meden- ekini alan kelime bağ fiil­dir
Çözüm: B şıkkında "-meden- ekini alan kelime bağ fiil­dir. C şıkkında "-an" ekini alan "kaçan" kelimesi sıfat fiildir. D şıkkında olumsuzluk eki kullanılmıştır. "-mek, -mak" eki ise isim fiil türetir. "dönmek" kelimesi isim fiildir. Cevap A şıkkıdır

16 SORULAR

17 1. Aşağıdakilerin hangisinde isim fiil vardır?
A- Bize geleceği saati bildirmemişti. B- Gülerken gözlerinin içi gülüyor. C- Bütün bir günü yatarak geçirdi. D- Yazın ders çalışmayı hiç istemiyor.

18 Doğru Seçenek D

19 2-Aşağıdakilerden hangisinde sıfat fiil kullanılmıştır?
A- Birikmiş sulardan daha durgunum. B- İnsanlar yetişme çağında daha alıngan olur. C- Kitabı eline alıp şöyle bir baktı. D- Ara vermeksizin problemi çözmelisin.

20 Doğru Seçenek A

21 3- "Eskiden kalan geçinme derdini giderek unutuyoruz
3- "Eskiden kalan geçinme derdini giderek unutuyoruz." cümlesinde sıfat-fiil olan sözcük aşağıdakilerden hangisidir? A- Kalan B- Geçinme C- Derdini D- Giderek

22 Doğru Seçenek A

23 4- Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde fiilimsi yoktur?
A- Atılan ok geri dönmez. B- Aç ne yemez, tok ne demez. C- Arı bal alacak çiçeği bilir. D- Damlaya damlaya göl olur.

24 Doğru Seçenek B

25 5-Yürüyorum, arkama bakmadan yürüyorum Yolumun karanlığa saplanan noktasında Sanki beni bekleyen bir hayal görüyorum Yukarıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi fiilimsi değildir? A- bakmadan B- saplanan C- noktasında D- bekleyen

26 Doğru Seçenek C

27 A- I ve III B- I ve IV C- I ve IV D- II ve III
6- (I) Burası gerçekten cennet gibi bir yer.(II)Tropik bitki örtüsüyle sarılmış görkemli şelale, insanın içini coşturuyor. (III) Su zerrecikleri arasında, yüzlerce minik kuş uçuyor.(IV) Ne var ki, çevreyi gezemeden doğruca yatağıma atıyorum kendimi. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangi ikisinde fiilimsi yoktur? A- I ve III B- I ve IV C- I ve IV D- II ve III

28 Doğru Seçenek A

29 7- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat fiil yoktur?
A- Bozulmuş bağ bekçi istemez. B- Alim unutmuş, kalem unutmamış C- Akacak kan damarda durmaz D- Görünen köy kılavuz istemez.

30 Doğru Seçenek B

31 8- Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisi fiilimsi değildir?
A- Yol boyunca dizilmiş oteller öylesine görkemli ki! B- Akdenizin dantel gibi işlenmiş kıyıları var. C- Burası Portekizli denizciler tarafından keşfedilmiş galiba. D- iyi planlanmış güzel yapılar, doğayla da uyumluydu.

32 Doğru Seçenek C

33 9- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim fiil kullanılmıştır?
A- Görünce hatırladım. B- Her gün yürüyüş yapmalıyız. C- İçtiğimiz su çok soğuktu. D- Okumayınca olmaz.

34 Doğru Seçenek B

35 10- Aşağıdakilerden hangisinde sıfat-fiil isimleşmiştir?
A- Pişmiş aşa su katılmaz. B- Yanar döner bir elbise giymiş. C- Bilenler ile bilmeyenler bir olur mu? D- Gök kubbe altında söylenmedik söz kalmadı .

36 Doğru Seçenek C

37 11-Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağ-fiil kullanılmıştır?
A- Göz görmeyince gönül katlanır. B- Bineceğimiz yeri bir türlü bulamadık. C- Adamın konuşmalarını çok beğendim. D- Güneş girmeyen eve hekim girer.

38 Doğru Seçenek A

39 12-Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiilimsi yoktur?
A- Bakışın çağırır beni uzaktan. B) Rüzgar esince üşümeye başladık. C- Gözlerinin içi gülüyor. D-Ortalığı yanık ekmek kokusu sarmıştı.

40 Doğru Seçenek D

41 13-Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim-fiil vardır?
A- Adamın başına gelmedik iş kalmamış. B- Doğayı korumak hepimizin görevidir. C- Şuradaki bisiklete binen çocuk oğlumdur. D- Öldüğünde elli yaşındaydı.

42 Doğru Seçenek B

43 14-Aşağıdaki dizelerde geçen altı çizili söz­cüklerden hangisi isim-fiildir?
A- İnince simsiyah ufuklarına mehtap B- Yüreğime zambak çizeceğini bilemedim C- Toz pembe bulutlara tırmanırken sabah D- Gördüm ki hayatımız hüsranı alkışlamak

44 Doğru Seçenek D

45 15-Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi ek fiille çekimlenmiştir?
A- Kardeşinin ayakkabısını boyadı. B- Bugün televizyonda güzel bir film izledim. C- Bugün hava çok soğuktu. D- Seni telefonla arayacağım.

46 Doğru Seçenek C