YANGIN.

... konulu sunumlar: "YANGIN."— Sunum transkripti:

1 YANGIN

2 YANMANIN TANIMI YANMA Yanıcı maddenin oksijen ile ısı altında
belirli oranlarda birleşmesi sonucu meydana gelen kimyasal bir reaksiyondur. 2 2

3 YANGIN TANIMI TEHLİKE DOĞURAN, ÖNÜ ALINAMAYAN VEYA SÖNDÜRÜLEMEYEN VE NETİCESİNDE MADDEN VE MANEN ZARARLAR GETİREN ATEŞE YANGIN DENİR KATI, SIVI VEYA GAZHALİNDEKİ YANICI MADDELERİN ISI ALARAK KONTROL DIŞI YANMASIDIR. YANGIN KONTROLÜMÜZ DIŞINDAKİ YANMA OLAYIDR. İSTANBULUZMAN 3 3

4 YANGIN ÜÇGENİNİN TANIMI

5 YANGIN SINIFLARI İSTANBULUZMAN 5 5

6 A SINIFI YANGINLAR Katı madde yangınları Normal Katı Yanıcı Maddeler:
Ağaç, tahta, mobilya , kağıt, üretilmiş tekstil maddeler, plastikler İSTANBULUZMAN 6 6

7 A Sınıfı Yangınlarda En Etkili Söndürme Maddesi Nedir?
Bu tür yangınların söndürülmesinde en etkili ve en çok kullanılan söndürücü SUDUR.

8 A SINIFI YANGINLAR: TAHTA , KAĞIT, KUMAŞ, KÖMÜR, OT, ODUN vs. KATI VE KURU MADDELERİN ALEVLİ VE KORLU OLARAK YANDIĞI YANGINLARDIR. YANGINDAN DOĞAN ISININ, SU VE BENZERİ MADDELERİN SOĞUTUCU VE ISLATICI ETKİSİNDEN YARARLANILARAK SÖNDÜRÜLÜR. SODA-ASİT TİPİ SÖNDÜRME CİHAZLARI DA BU YANGINLARI SÖNDÜRÜR.

9 B SINIFI YANGINLAR SIVI MADDE YANGINLARI Yanabilir sıvı maddeler
Benzin, mazot, Fuel –oil, Boya, Vernik, Alkol, Tiner,solventler vs. İSTANBULUZMAN 9 9

10 B SINIFI YANGINLAR İÇİN HANGİ SÖNDÜRME MADDESİ KULLANILIR?
Sıvı yangınlar için en ideal söndürücü KÖPÜKTÜR. Fakat başlangıç ve küçük çaplı yangınlarda KARBONDİOKSİT ve KURU KİMYEVİ TOZ kullanılabilir.

11 B SINIFI YANGINLAR: SIVI VE KATI YAĞLARDAN, BOYALARDAN, BENZİNDEN, BENZOLDEN VB. DİĞER PETROL ÜRÜNLERİNDEN KAYNAKLANAN YANGINLARDIR. BU TİP YANGINLAR HAVA (oksijen) İLE TEMASI KESEREK BOĞMAK SURETİYLE SÖNDÜRÜLÜR. HAVA İLE (OKSİJEN) TEMASI KESEN MADDELER KÖPÜK, BUHAR VE SİSTİR. YANAN MADDE İLE HAVA ARASINDA TAMPON BİR ALAN OLUŞTURULARAK YANGIN BASTIRILIR.

12 Yanıcı Parlayıcı Sıvı Yangınlarında Kullanılan Köpük tipleri
KİMYASAL KÖPÜK: Köpük oluşumu, alimünyumsülfat ve sodyumbikarbonatın sudaki reaksiyonu ile meydana getirilir. Isıya dayanıklı olup, çok yoğun olduğundan yavaş hareket eder. MEKANİK KÖPÜK: Protein esaslı veya sentetik olabilen mekanik köpük, yüzey kaplayarak buhar çıkmasına engel olur. Köpük içerisinde su mevcut olduğundan, suyun soğutma etkisi de ayrı bir avantajdır. Ancak, elektrik sistemiyle ilgili yangınlarda önerilmemektedir. KÖPÜK TİPLERİ: Protein bazlı (RP) köpük sıvıları Floroprotein (FP) köpük sıvıları Film tabakası oluşturan (FFFP)  Köpük Sıvıları Akıcı film tabakası oluşturan (AFFF) Köpük Sıvıları Alkole dirençli akıcı film tabakası oluşturan (AR-AFFF) Köpük Sıvıları Sentetik deterjan köpük sıvıları (Mid, Hi-ex)

13 C SINIFI YANGINLAR GAZ YANGINLARI Yanabilir Gazlar Doğalgaz, Metan,
Propan, Asetilen, LPG vs. İSTANBULUZMAN 13 13

14 C SINIFI YANGINLAR İÇİN EN UYGUN SÖNDÜRME MADDESİ NEDİR?
En uygun söndürme tekniği; GAZI KAYNAĞINDAN KESMEK VE DAHA SONRA UYGUN SÖNDÜRME MADDESİ İLE OLUŞTURDUĞU ALEVE MÜDAHALE ETMEKTİR. –KKT başlangıç CO2

15 C SINIFI YANGINLAR: PARLAYICI GAZLARIN ( LPG, KARBONMONOKSİT, METAN,PROPAN VS.) OLUŞTURDUĞU YANGINLARDIR. BU TİP YANGINLARDA SÖNDÜRMEK ÜZERE KKT, KARBONDİOKSİT, SU SİSİ, KÖPÜK KULLANILABİLİR.

16 D SINIFI YANGINLAR METAL YANGINLARI Hafif Ve Aktif Metaller
(Oldukça tehlikeli katı maddelerdir) Lityum Sodyum Potasyum Magnesium Alüminyum, Demir çapakları vs İSTANBULUZMAN 16 16

17 D DINIFI YANGINLAR İÇİN HANGİ TÜR SÖNDÜRME MADDESİ KULLANILIR?
Söndürme maddesi olarak içinde Sodyum klorür, Potasyum klorür, Baryum klorür ve Grafit tozu bulunan metaller için üretilmiş D TÜRÜ KURU KİMYEVİ TOZ kullanılır. Kuru kum ve döküm talaşı da bu sınıf yangınlar için kullanılabilir.

18 D SINIFI YANGINLAR: BU TİP YANGINLAR MAGNEZYUM, ALUMİNYUM, TİTAN GİBİ METALLERİN YANGINLARIDIR. BU TİP YANGINLARDA ETKİN SÖNDÜRÜCÜ MADDE TUZ VE KUM İLE SODYUMKLORÜR, SODYUM BİKARBONAT,MAGNEZYUM OKSİT YA DA BUNLARIN KARIŞIMI ETKİLİ OLUR.

19 YANGIN SINIFLARI E SINIFI YANGINLAR Elektrik Yangınları
Uluslar arası standarlarda kabul edildiği gibi 1999 yılından beri TS’de de kabul ediliyor. İSTANBULUZMAN 19 19

20 E SINIFI YANGINLAR: ELEKTRİK TEÇHİZAT TESİSAT VE EKİPMANLARI İLE ELEKTRONİK CİHAZLARDAN ÇIKAN YANGINLARDIR. BU TİP YANGINLARDA SÖNDÜRÜCÜ MADDESİ (SIVI, GAZ, TOZ ) İLETKEN OLMAYAN YANGIN SÖNDÜRME CİHAZLARI KULLANILMALIDIR.

21 JET YANGINLARI HAVUZ YANGINLARI BLEVE
SANAYİDE “JET YANGINLARI” , “HAVUZ YANGINLARI” ve “ BLEVE” OLARAK ADLANDIRILAN YANGINLAR DA VARDIR. JET YANGINLARI HAVUZ YANGINLARI BLEVE İnce Uzun Alevle Yanar ve Gaz Borusu Kaçaklarının Tutuşmasında Görülür. Ham Petrolün Tanktan Sızması ve Tutuşmasında görülür. BLEVE: (Boiling liquid expanding vapour explotion) Kaynayan sıvı genleşen buhar patlaması Parlayıcı gaz tankı patladığında içinde sıvılaştırılmış olarak bulunan sıvı haldeki ama kaynamış gaz ortama yayılır. İSTANBULUZMAN

22 YANGIN SÖNDÜRME MADDELERİ
İSTANBULUZMAN 22 22

23 YANGIN SÖNDÜRME MADDELERİ
Su (H2O) Karbondioksit (CO2) Kuru Kimyevi Tozlar (KKT) Köpük Halojenlendirilmiş hidrokarbonlar (Halokarbon) İSTANBULUZMAN 23 23

24 SU Su serinletici, kapatıcı, akıcı, karıştırıcı, yayıcı özelliklere sahip bir maddedir. Isıyı emerek buharlaşır ve hacimce genişler. Yanıcı maddenin üstünü ve çevresini kaplar. 1- Soğutucu özelliği: Genel olarak yanan bir cismin üzerine su temas ederse temas ettiği satıh soğuyarak yanma noktasının altına iner ve yangın söner. 2-Kaplama - Boğma Özelliği: Bir ateşe söndürmek için yeteri kadar buhar meydana getirilerek, yanan bölgeden havayı kovmak yani ateşi oksijensiz bırakmaktadır. İSTANBULUZMAN 24 24

25 Suyun Avantajları Söndürme maddelerinin en ucuzudur.
Zehirleyici etkisi yoktur. Akıcıdır, uzaklara atılabilir. Her bölgede yeterli miktarda bulunur. Soğutma etkisi yanında çözücülük etkisi ile yanıcı maddenin konsantrasyonunu azaltır.

26 Suyun Dezavantajları Birçok cihaz ve malzemeyi ıslatarak hasara neden olur. K, Ca, Mg, Na gibi metaller su ile temasında patlayıcı gaz oluşturur. İçinde çeşitli mineraller bulunması nedeni ile elektriği iletir. Asit,bazlar ve sönmemiş kireç ile temasında yüksek ısı oluşturur.

27 Suyun Söndürme Etkisi Söndürme Maddesi A B C D Elk. SU ++ -

28 KARBONDİOKSİT (CO2)

29 KARBONDİOKSİT   Akaryakıt ve elektrik kaynaklı yangınlar da kullanılacak C02 yanıcı olmayıp, kimyevi maddelerle pek kolay birleşmez. Yanıcı madde üzerine kendi tazyiki ile püskürür, elektriği iletmez, yalıtkandır. C02 genellikle tüpün içinde iken sıvı haldedir. Ancak tüpten dışarıya çıkarken gaz haline dönüşür.

30 1 Lt sıvı CO2 500 Lt gaz haline dönüşür.
Boğma etkisi ile yangını söndürür. Kısmen soğutma , kısmen de engelleme etkisi vardır. Söndürme maddesi dışında itici gaz olarak da kullanılır. CO2 tüpleri boşalma sırasında – 78 ºC ye soğur.Bu nedenle çıkan gazın % 25 i kar haline dönüşür.

31 CO2 nin Söndürme Etkisi - + D C B A 1m 5m CO2 Elk. 1000 Y.G V
SÖNDÜRME MADDESİ

32 KARBONDİOKSİTİN AVANTAJLARI
Yüksek konsantrasyondaki CO2 Kapalı hacimlerde ani söndürme etkisi yaratır. Elektrik akımı yalıtkanıdır. Ancak seyyar cihazlarda mesafe bırakılmalıdır. Diğer söndürme gazlarına göre ucuz olup kolayca doldurulabilir. Temiz söndürücüdür.Çok az tahriş ve pas etkisi vardır.

33 KARBONDİOKSİTİN DEZAVANTAJLARI
Yüksek yoğunluktaki CO2 boğucu etki gösterir. Kritik sıcaklık (31 0C)nedeni ile sıcak ortamlarda tüp basıncı artar. Gazın -78 ºC de çıkması temas ile soğuk yanıklarına neden olur.

34 KURU KİMYEVİ TOZLAR

35 Kuru Kimyevi Tozların Söndürücülük Özellikleri:
Kuru kimyevi tozlar ateşi boğarak, soğutarak, zincirleme yanma olayına kesintiye uğratarak söndürürler. Kuru Kimyevi Tozların Ateşi Boğarak Söndürme Özelliği: Kuru kimyevi tozlar ateşe püskürtüldükleri zaman çıkardıkları karbondioksitle alevi kısmen boğarlar. Kuru Kimyevi Tozların Soğutucu Özelliği: Kuru kimyevi tozlar ateşe püskürtüldükleri zaman sıcaklığın bir kısmını emerler.

36 Kuru Kimyevi Tozların Aleve Kalkan Olma Özelliği: Alevli yanan bir ateş üzerine püskürtülen kuru kimyevi toz, alev ile yanıcı madde arasında bir toz bulutu meydana getirerek yanıcı maddeyi alevden gelen sıcaklığa karşı korur. Kuru Kimyevi Tozların “Zincirleme Yanma Olayını” Engelleme Özelliği: Yanma olayının devam edebilmesi için yanan yerde açığa çıkan bazı maddelerin birbirleriyle birleşerek reaksiyonlar meydana getirmesi şarttır. İşte kuru kimyevi tozlar açığa çıkan bu maddelerin birleşmesini engellemekte yanma zincirinin oluşmamasını sağlamaktadır.

37 KKT’ların Söndürme Etkisi
SÖNDÜRME MADDESİ A B C D Elektrik. 1000 V Y.G ABC + - 1m BC 1m 5m

38 KURU KİMYEVİ TOZLARIN AVANTAJLARI
Çok maksatlı olarak kullanılırlar. Monoamonyum Fosfat (MAP) (ABC) Büyük sıvı yangınlarında da kullanılabilirler. Köpük ile beraber kullanılabilirler. -50 / +60 ºC arasında etkilidirler. Zehirleme etkisi yoktur. Bikarbonat esaslı tozlar asitleri nötr haline getirir. (B - C Tozu)

39 KURU KİMYEVİ TOZLARIN DEZAVANTAJLARI
Kapalı yerlerde kirlenmeye neden olurlar. Söndürme sonrasında geri ateşlenmeye dikkat edilmelidir. Toz bulutu ortamdaki yanıcı tozları havalandırabilir. Elektrik tesisatlarında sınırlı kullanılır. Cihazlarda sınırlı miktarda bulunması nedeni ile yangın söndürülmeden tükenebilir.

40

41 YANLIŞ DOĞRU

42 YANGININ EVRELERİ İSTANBULUZMAN 42 42

43 YANMA VE YANGIN BİLGİSİ
YANGININ EVRELERİ Başlangıç Evresi Yayılma Evresi (Kararlı halde yanma evresi) Korlaşma Evresi (İçten yanma evresi) YANMA VE YANGIN BİLGİSİ

44 YANMA VE YANGIN BİLGİSİ
FLASH OVER (Alev Topu) FLASH OVER (alev topu) Ortamda yanmayan gazlar vardır Tutuşma sıcaklığına ulaştıklarında aniden tutuşurlar YANMA VE YANGIN BİLGİSİ

45 Backdraft (Geri tepme) Kapıları açarken dikkatli ol !
Yangının korlaşma evresinde (içten yanma evresi), yangının devam etmesi için yeterli oksijen olmadığından tam yanma olmaz. Ancak, kararlı halde yanma evresinde oluşan ısı devam etmektedir ve içeri oksijen girdiği anda yanacak olan yanmamış karbon parçacıkları ve diğer parlayıcı yanma ürünleri de vardır. Havanın uygun olmayan şekilde, örneğin kapı açılarak yada cam kırılarak girmesi tehlikeli hallere yol açar.

46 Yangının Yayılması KONDÜKSİYON (Katı cisimler vasıtası ile ısının nakli) KONVEKSİYON ( Isının hava sirkülasyonu yolu ile nakli) RADYASYON ( Işın nakli) YANMA VE YANGIN BİLGİSİ

47 YANMA ÇEŞİTLERİ YAVAŞ YANMA KENDİ KENDİNE YANMA HIZLI YANMA
PARLAMA – PATLAMA ŞEKLİNDE YANMA

48 YAVAŞ YANMA Yavaş yanmanın meydana geldiği durumlar:
Yanıcı maddenin bünyesi itibarıyla, yanıcı buhar veya gaz meydana getiremediği halde; Yeterli ısının olmaması halinde; Yeterli oksijenin olmaması halinde; yavaş yanma meydana gelmektedir. Örneğin demir (Fe), bakır (Cu), gibi metallerin havadaki oksijen ve hava ısısıyla oksitlenmesi olayında olduğu gibi. Yanıcı madde buhar veya gaz çıkaramamakta dolayısıyla demir oksit (FeO) veya bakır oksit (CuO) oluşmaktadır. Bir başka örnek ise yeterli oksijen olmaması durumunda canlıların solunum olayı da bir nevi yavaş yanma olayıdır.

49 KENDİ KENDİNE YANMA Yavaş yanmanın zamanla hızlı yanmaya dönüşmesidir. Özellikle bitkisel kökenli yağlı maddeler normal hava ısısı ve oksijeni, içinde kolaylıkla oksitlenmekte ve bu oksitlenme sırasında gittikçe artan ısı bir süre sonra alevlenmeye yetecek dereceyi bularak maddenin kendiliğinden tutuşmasına neden olmaktadır. Örneğin bezir yağına bulaştırılmış bez parçası.

50 HIZLI YANMA 1) ALEVLİ YANMA: yanmanın bütün belirtileri (alev, ısı, ışık, korlaşma) ile oluştuğu bir olaydır. Meydana gelen yanıcı buhar ve gazlar oksijenle birleşirken alev meydana getirirler. 2) KORLAŞMA : Katı maddelerde yangının son evresinde meydana gelen yüksek ısıdaki alevsiz yanma şeklidir. Örnek: Gazı alınmış kok ve odun kömürleri, sigaranın yanışı gibi

51 PARLAMA-PATLAMA ŞEKLİNDE YANMA
Parlama şeklinde yanma : Düşük sıcaklıklarda buharlaşan maddelerde görülen yanma şekli. (Benzin) Patlama şeklinde yanma : Düşük sıcaklıkta buharlaşan sıvılar ile gazların serbest kaldıklarında bulundukları hacmin tamamını kaplamaları neticesinde alt ve üst patlama limitleri arasında, bir ısı kaynağı ile karşılaşmaları halinde meydana gelen yanma şekli.

52 Parlama noktası: Sıvının yüzeyindeki buharın tutuşabilmesi için gereken en düşük sıcaklık
Patlama: Kısa sürede çok hızlı ve kontrol edilemeyen enerjinin açığa çıkmasıdır. Alt yanabilme limiti: Karışımda yakıt gereken orandan az ise  Fakir (ince) karışım. Üst yanabilme limiti: karışımdaki yakıt gerekenden fazla ise  Zengin karışım Yanabilme aralığı: Alt ve üst yanabilme limitleri arasındaki bölme

53 TANIMLAR PATLAYICI ORTAM
Alt Patlama Sınırı (Lower Explosion Limit) (LEL) Üst Patlama Sınırı (Upper Explosion Limit) (UEL) Yanıcı maddelerin gaz, buhar, sis ve tozlarının atmosferik koşullar altında hava ile oluşturduğu ve herhangi bir tutuşturucu kaynakla temasında tümüyle yanabilen karışımdır. Ortam havasında bulunduğunda, hacimsel olarak patlama oluşturabilecek en az miktardır. Ortam havasında bulunduğunda, hacimsel olarak patlama özelliğini sürdürebileceği en üst sınırdır. İSTANBULUZMAN

54 Patlama aralığı Patlama Basıncı Havadaki Buhar / Gaz Konsantrasyonu
LEL UEL Patlama alt limiti Patlama üst limiti

55 PATLAMA LİMİTLERİ MADDE PATLAMA LİMİTİ METAN % 4 - 15 ETAN
BELGE ETAN % 3,2 - 12,5 PROPAN %2,4 - 9,5 ASETİLEN % 2,5 - 80

56 Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Çalışanların Korunması Hakkında Yönetmelik
Bölge 0 : Gaz, buhar ve sis halindeki parlayıcı maddelerin hava ile karışımından oluşan patlayıcı ortamın sürekli olarak veya uzun süre ya da sık sık oluştuğu yerler. Bölge 1: Gaz, buhar ve sis halindeki parlayıcı maddelerin hava ile karışımından oluşan patlayıcı ortamın normal çalışma koşullarında ara sıra meydana gelme ihtimali olan yerler. Bölge 2: Gaz, buhar ve sis halindeki parlayıcı maddelerin hava ile karışarak normal çalışma koşullarında patlayıcı ortam oluşturma ihtimali olmayan yerler ya da böyle bir ihtimal olsa bile patlayıcı ortamın çok kısa bir süre için kalıcı olduğu yerler Bölge20: Havada bulut halinde bulunan yanıcı tozların, sürekli olarak veya uzun süreli ya da sık sık patlayıcı ortam oluşabilecek yerler Bölge 21: Normal çalışma koşullarında, havada bulut halinde bulunan yanıcı tozların ara sıra patlayıcı ortam oluşturabileceği yerler. Bölge 22: Normal çalışma koşullarında havada bulut halinde yanıcı tozların patlayıcı ortam oluşturma ihtimali bulunmayan ancak böyle bir ihtimal olsa bile bunun yalnızca çok kısa bir süre için geçerli olduğu yerler. Not: Tabaka veya yığın halinde yanıcı tozların bulunduğu yerler de, patlayıcı ortam oluşturabilecek diğer bir kaynak olarak dikkate alınmalıdır.

57 PATLAYICI ORTAM OLUŞABİLECEK YERLER İÇİN UYARI İŞARETİ
Patlayıcı ortam oluşabilecek yerler için Uyarı İşareti aşağıda belirtilen şekil ve renklerde olacaktır. Uyarı İşareti; Üçgen şeklinde , Siyah kenarlar ve sarı zemin üzerine siyah yazı, Sarı zemin, işaret alanının en az %50’ si kadar olacaktır.

58 Bölge 0 veya Bölge 20 : Kategori 1 ekipman
Gazlar, buharlar, sisler ve tozlar için aşağıda belirtilen bölgelerde, karşılarında belirtilen kategorideki ekipman kullanılacaktır : Bölge 0 veya Bölge 20 : Kategori 1 ekipman Bölge 1 veya Bölge 21 : Kategori 1 veya 2 ekipman Bölge 2 veya Bölge 22 : Kategori 1, 2 veya 3 ekipman İSTANBULUZMAN 58 58

59 Birbirine bağlama ve topraklama: İyonizasyon yöntemleri:
Statik elektrik yükünün önlenmesi Nemlendirme : Birbirine bağlama ve topraklama: İyonizasyon yöntemleri: Çevre havası statik elektrik akımının geçmesine izin verecek ölçüde nemli hale getirilerek statik yüklenmenin önüne geçilebilir. Nemlendirme birçok madde için zararlı olduğundan ve aşırı nem insanları rahatsız deceğinden bu yöntemin kullanım alanı sınırlıdır. Statik elektriklenme özelliği olan cisimleri iletken aracılığı ile birbirine bağlayarak topraklamaktır. Böylece cisimlerdeki statik elektrik yükü dengelenmiş, toprak bağlantısı ile de ortadan kalkmış olacaktır. Parlayıcı ve patlayıcı sıvıların ve gazların konulduğu bütün depolar ve boru donanımları bu yöntemle statik elektriğe karşı topraklanmalıdır. Depoların doldurulması veya boşaltılması sırasında araçların topraklama bağlantısının yapılması zorunludur. Hava normal şartlar altında yalıtkandır. Ancak havayı yeterli oranda iyonlaştırarak statik elektriğin cisimlerde birikmesi önlenebilir. Havayı iyonlaştırmak için statik tarak, radyoaktivite veya açık alev gibi yöntemler kullanılmaktadır. İSTANBULUZMAN

60 YANGIN YERİNDEKİ TEHLİKELER
Yangının yayılma tehlikesi Çökme tehlikesi Elektrik tehlikesi Gazların yayılması tehlikesi Patlama tehlikesi Kimyasal madde tehlikeleri YANMA VE YANGIN BİLGİSİ

61 Yapı bina tesis ve işletmelerden on bağımsız bölümü bulunan konutlar ile elli kişiden fazla insan bulunan her türlü yapı bina tesis ve işletmelerde aşağıdaki ekipler oluşturulur. Söndürme Ekibi Kurtarma Ekibi Koruma Ekibi İlkyardım Ekibi

62 MANUEL İHBAR BUTONLARI
Camı Kırınız, Düğmeye Basınız esasına göre çalışan Manuel İhbar Butonları direkt sirene veya Kontrol Paneline bağlıdır. Yangın Uyarı Butonları yangın kaçış yollarına, herhangi bir noktadan uzaklık 60 m. yi geçmeyecek aralıklarla tesis edilmelidir. Yangın uyarı butonları, yerden en az 110 cm ve en fazla 130 cm yüksekliğe yerleştirilir. İSTANBULUZMAN 62 62

63 Pasif yangın güvenlik önlemleri
Pasif yangın güvenlik önlemleri; mimari proje aşamasında tasarlanan, bina inşaatında yapılan ve kalıcı işlevi bulunan önlemlere denir. Bu önlemlerle binalarda aşağıdaki he-defler gerçekleştirilmeye çalışılır; Zehirleyici gaz ve dumanın yapı içinden uzaklaştırılması, Yangından kaçış rotasının, merdivenlerin ve toplu buluşma alanlarının planlanması, Yapıda yangın geçirimsiz bölümlerin (Kompartmanların) sağlanması, Yanıcı olmayan ya da tutuşma ısısı yüksek, duman çıkarmaz yapı malzemelerinin kullanılması, Kullanıcı tarafından kolay algılanan kaçış yollarının planlanması, Taşıyıcı sistemin yüksek sıcaklıklara dayanması

64 Aktif yangın güvenlik önlemleri
Aktif yangın güvenlik önlemleri ise pasif önlemleri tamamlayıcı olarak binanın yapımı sırasında veya daha sonra eklenen ve sadece yangın durumunda işlevi olan, belirli bir hedefe yönelmiş önlemlerdir. Örneğin; yangın dedektörlerinin ve alarmlarının kullanıl- dığı algılama ve uyarı sistemleri, yangın sırasında duman hareketinin mekanik yollarla kontrol edilmesi, gelişmiş cihazlarla donatılmış yangınla mücadele sistemlerinin kullanılması gibi önlemlerdir.

65 BİNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK
Bakanlar Kurulunun gün ve 2009/15316 sayılı kararı ile resmi gazetenin gün ve sayılı sayısında yayımlanan “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” yürürlüktedir.

66 EKİPLERİN KURULUŞU ZORUNLU EKİPLER NELERDİR?
Yapı yüksekliği m’den fazla olan konut binaları ile içinde 50 kişiden fazla insan bulunan konut dışı her türlü yapı, bina, tesis ve işletmelerde ve içinde 200’den fazla kişinin barındığı sitelerde aşağıdaki ekipler oluşturulur. 1. Söndürme ekibi 2. Kurtarma ekibi 3. Koruma ekibi 4. İlk yardım ekibi

67 YANGIN DUVARLARI Yüksek binalarda, çöp, haberleşme, evrak ve teknik donanım gibi, düşey tesisat şaft ve baca duvarlarının yangına en az 120 dakika ve kapaklarının en az 90 dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz olması gerekir. Kaçış merdivenlerinin duvar, tavan ve tabanında hiçbir yanıcı malzeme kullanılamaz ve bu merdivenler, yangına en az 120 dakika dayanıklı duvar ve en az 90 dakika dayanıklı duman sızdırmaz kapı ile diğer bölümlerden ayrılır.

68 YANGIN DOLAPLARI YASAL ZORUNLULUĞU
Yüksek binalar ile toplam kapalı kullanım alanı 1000 m2’den büyük imalathane, atölye, depo, konaklama, sağlık, toplanma amaçlı ve eğitim binalarında, alanlarının toplamı 600 m2’den büyük olan kapalı otoparklarda ve ısıl kapasitesi 350 kW’ın üzerindeki kazan dairelerinde yangın dolabı yapılması mecburîdir.

69 YANGIN DOLAPLARI YASAL ZORUNLULUĞU
Yüksek yapılar, çarşılar, toplantı amaçlı binalar, konaklama ve sağlık amaçlı yapılar, kapalı kullanım alanı 2000 m2’den büyük olan bütün binalar, 1000 m2’den büyük imalathane ve atölyelere yangın dolaplarının yaptırılması zorunludur. Yangın dolapları her katta ve yangın duvarlarıyla ayrılmış her bölümde aralarında 30m’den fazla olmayacak şekilde düzenlenecektir.

70 TAŞINABİLİR SÖNDÜRME CİHAZLARI
Düşük tehlike sınıfında her 500 m2, orta tehlike ve yüksek tehlike sınıfında her 250 m² yapı inşaat alanı için 1 adet olmak üzere, uygun tipte 6 kg’lık kuru kimyevî tozlu veya eşdeğeri gazlı yangın söndürme cihazları bulundurulması gerekir. Otoparklarda, depolarda, tesisat dairelerinde ve benzeri yerlerde ayrıca tekerlekli tip söndürme cihazı bulundurulması mecburidir.

71 TAŞINABİLİR SÖNDÜRME CİHAZLARI
Taşınabilir  söndürme  tüpleri  için,  söndürücünün  duvara bağlantı  asma  halkası  duvardan  kolaylıkla  alınabilecek ve  zeminden  asma  halkasına  olan  uzaklığı  yaklaşık  90 cm’yi aşmayacak şekilde montaj yapılır.  Söndürme  tüplerinin  altı  ayda  bir  kontrol  edilmesi,  yıllık genel  bakımlarının  yapılması,  standartlara  uygun  toz  kullanılması  ve  dört  yıl sonunda  tozunun  değiştirilmesi şarttır.  Söndürme cihazlarına ulaşma mesafesi en fazla 25 m olur.

72 HİDRANT SİSTEMİ İçerisinde her türlü kullanım alanı bulunan ve genel yerleşme alanlarından ayrı olarak planlanan yerleşim alanlarında yapılacak binaların taban alanları toplamının 5000 m2’den büyük olması halinde dış hidrant sistemi yapılması mecburîdir.

73 YAĞMURLAMA SİSTEMİ Yağmurlama sistemi tasarımının TS EN 12845’e göre yapılması gerekir. Altta belirtilen bina ve tesislerde tam veya kısmi yağmurlama sistemi yapılmalıdır. Yapı yüksekliği m’den fazla olan konut haricindeki bütün binalarda, b) Yapı yüksekliği m’yi geçen konutlarda, c) Alanlarının toplamı 600 m2’den büyük olan kapalı otoparklarda ve 10’dan fazla aracın asansörle alındığı kapalı otoparklarda ç)Birden fazla katlı bir bina içerisindeki yatılan oda sayısı 100’ü veya yatak sayısı 200’ü geçen otellerde, yurtlarda, pansiyonlarda, misafirhanelerde ve yapı yüksekliği m’den fazla olan bütün yataklı tesislerde, d) Toplam alanı 2000 m2’nin üzerinde olan katlı mağazalarda, alışveriş, ticaret ve eğlence yerlerinde, e) Toplam alanı 1000 m2’den fazla olan, kolay alevlenici ve parlayıcı madde üretilen veya bulundurulan yapılarda

74 OTOPARKLAR Alanlarının toplamı 600 m2’den büyük olan kapalı otoparklarda otomatik yağmurlama sistemi, yangın dolap sistemi ve itfaiye su alma ağızları yapılması mecburidir. Toplam alanı 2000 m²’yi aşan bodrumlardaki kapalı otoparklar için mekanik duman tahliye sistemi yapılması şarttır. Duman tahliye sisteminin binanın diğer bölümlerine hizmet veren sistemlerden bağımsız olması ve saatte en az 10 hava değişimi sağlaması gerekir.

75 KAZAN DAİRELERİ Kazan dairesinde en az 1 adet 6 kg’lık çok maksatlı kuru kimyevi tozlu yangın söndürme cihazı ve büyük kazan dairelerinde en az 1 adet yangın dolabı bulundurulur. Isıl kapasiteleri 50 kW-350 kW arasında olan kazan dairelerinde en az bir kapı, döşeme alanı 100 m2’nin üzerindeki veya ısıl kapasitesi 350 kW’ın üzerindeki kazan dairelerinde en az 2 çıkış kapısı olur. Çıkış kapılarının olabildiği kadar biribirinin ters yönünde yerleştirilmesi, yangına en az 90 dakika dayanıklı, duman sızdırmaz ve kendiliğinden kapanabilecek özellikte olması gerekir.

76 MADDE 38- Kaçış merdivenlerinin duvar, tavan ve tabanında hiçbir yanıcı malzeme kullanılamaz ve bu merdivenler, yangına en az 120 dakika dayanıklı duvar ve en az 90 dakika dayanıklı duman sızdırmaz kapı ile diğer bölümlerden ayrılır. MADDE 54- Kazan dairesi, binanın diğer kısımlarından, yangına en az 120 dakika dayanıklı bölmelerle ayrılmış olarak merkezi bir yerde ve bütün hâlinde bulunur. MADDE 56- Yakıt depoları, yangına dayanıklı bölmelerle korunmuş bir hacme yerleştirilir. Yakıt deposu ile kazan dairesinin yangına 120 dakika dayanıklı bir bölme ile ayrılmış olması gerekir. MADDE 57- Mutfak ve çay ocakları binanın diğer kısımlarından en az 120 dakika süreyle yangına dayanıklı bölmeler ile ayrılmış biçimde konumlandırılır.

77 Kaçış Yolları MADDE 31- (1) Kaçış yolları, bir yapının herhangi bir noktasından yer seviyesindeki caddeye kadar olan devamlı ve engellenmemiş yolun tamamıdır. Kaçış yolları kapsamına; a) Oda ve diğer bağımsız mekânlardan çıkışlar, b) Her kattaki koridor ve benzeri geçitler, c) Kat çıkışları, ç) Zemin kata ulaşan merdivenler, d) Zemin katta merdiven ağızlarından aynı katta yapı son çıkışına götüren yollar, e) Son çıkış, dâhildir. İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Yönetimi Eğitim ve Danışmanlık Mühendislik

78 Kaçış Yolları (2) Asansörler kaçış yolu olarak kabul edilmez.
(3) Kaçış yollarının belirlenmesinde yapının kullanım sınıfı, kullanıcı yükü, kat alanı, çıkışa kadar alınacak yol ve çıkışların kapasitesi esas alınır. Her katta, o katın kullanıcı yüküne ve en uzun kaçış uzaklığına göre çıkış imkânları sağlanır. İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Yönetimi Eğitim ve Danışmanlık Mühendislik

79 Çıkış Kapasitesi ve Kaçış Uzaklığı
(8) Zemin kattaki dükkân ve benzeri yerlerde kişi sayısı 50’nin altında ve kaçış uzaklığı en uzak noktadan dış ortama açılan kapıya olan uzaklık 25 m’den az ise, bina dışına tek çıkış yeterli kabul edilir.

80 Acil Çıkış Zorunluluğu
MADDE 39- (1) Bütün yapılarda, aksi belirtilmedikçe, en az 2 çıkış tesis edilmesi ve çıkışların korunmuş olması gerekir. (2) 25 kişinin aşıldığı yüksek tehlikeli mekânlar ile 50 kişinin aşıldığı her mekânda en az 2 çıkış bulunması şarttır. Kişi sayısı 500 kişiyi geçer ise en az 3 çıkış ve 1000 kişiyi geçer ise en az 4 çıkış bulunmak zorundadır. İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Yönetimi Eğitim ve Danışmanlık Mühendislik

81 Acil Durum Yönlendirmesi
(3) Acil durum yönlendirmesinin normal aydınlatmanın kesilmesi hâlinde en az 60 dakika süreyle sağlanması gerekir. Kullanıcı yükünün 200’den fazla olması hâlinde, acil durum yönlendirmesinin çalışma süresinin en az 120 dakika olması şarttır.

82 Acil Durum Yönlendirmesi
(5) Yönlendirme işaretleri, yerden 200 cm ilâ 240 cm yüksekliğe yerleştirilir. (6) Kaçış yollarında yönlendirme işaretleri dışında, kaçış yönü ile ilgili tereddüt ve karışıklık yaratabilecek hiçbir ışıklı işaret veya nesne bulundurulamaz. İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Yönetimi Eğitim ve Danışmanlık Mühendislik

83 Sesli ve Işıklı Uyarı Cihazları
(5) Sesli uyarı cihazları binanın her yerinde, yerden 150 cm yükseklikte ölçülecek ve ses seviyesi ortalama ortam ses seviyesinin en az 15 dBA üzerinde olacak şekilde yerleştirilir. Uyuma maksatlı bölümler ile banyo ve duşlarda, ses seviyesinin en az 75 dBA olması gerekir. Sesli uyarı cihazlarının 3 m uzaklıkta en az 75 dBA ve en çok 120 dBA ses seviyesi elde edilecek özellikte olması şarttır. Acil anons sistemi hoparlörü olan hacimlerde ayrıca siren sistemi konulması gerekli değildir. (6) Sesli yangın uyarı cihazlarının seslerinin, binada başka amaçlarla kullanılan sesli uyarıcılardan ayırt edilebilecek özellikte olması gerekir.

84 Teşekkür Ederim İSTANBULUZMAN 84 84