Bazı Temel Kavramlar 1. GSYH'NIN ALTERNATİF ÖLÇÜMLERİ 2 Nominal GSYH (milyon TL) Reel GSYH* (milyon TL) Kişi başına reel GSYH* (TL) Kişi başına GSYH (US$)**

... konulu sunumlar: "Bazı Temel Kavramlar 1. GSYH'NIN ALTERNATİF ÖLÇÜMLERİ 2 Nominal GSYH (milyon TL) Reel GSYH* (milyon TL) Kişi başına reel GSYH* (TL) Kişi başına GSYH (US$)**"— Sunum transkripti:

1 Bazı Temel Kavramlar 1

2 GSYH'NIN ALTERNATİF ÖLÇÜMLERİ 2 Nominal GSYH (milyon TL) Reel GSYH* (milyon TL) Kişi başına reel GSYH* (TL) Kişi başına GSYH (US$)** Satınalma gücü paritesine göre, kişi başına GSYH (US$)*** 1980 7,03 30 410 684 1 978 2 756 1985 47,18 38 559 766 1 803 3 839 1990 528,37 50 532 917 3 673 5 555 1995 10 434,65 59 184 990 3 800 6 700 2000 166 658,02 72 436 1 127 4 138 8 169 2005 648 931,71 90 500 1 320 7 023 11 006 2009 953 973,86 97 088 1 350 8 535 12 476 Yıllık ortalama büyüme oranı: 1980-2009 %50,31 %4,08%2,37 %5,17%5,34 * 1998 yılı fiyatlarıyla ölçülmüştür. ** TCMB Cari ABD doları kurları ile ölçülmüştür. *** International Monetary Fund (IMF).

3 3 Gayri Safi Milli Hasıla (GNP) Bir ekonomide, belli bir dönemde (genellikle bir yıl) üretilmiş olan nihaî mal ve hizmetlerin toplam değeri gayrısafi milli hasıla (GSMH) olarak isimlendirilmektedir. Bir ekonomide, belli bir dönemde (genellikle bir yıl) üretilmiş olan nihaî mal ve hizmetlerin toplam değeri gayrısafi milli hasıla (GSMH) olarak isimlendirilmektedir. GSMH, sadece o dönemdeki üretilmiş mal ve hizmetleri dikkate alır. Geçen yıllarda yapılmış bir evin el değiştirmesi durumunda sadece komisyoncunun hizmeti GSMH ya eklenir. GSMH, sadece o dönemdeki üretilmiş mal ve hizmetleri dikkate alır. Geçen yıllarda yapılmış bir evin el değiştirmesi durumunda sadece komisyoncunun hizmeti GSMH ya eklenir. GSMH ölçümlerinde alıcı fiyatları dikkate alınır. Alıcının ödemesi ile satıcının geliri arasındaki fark dolaylı vergilere tekabül eder. Böylece faktörlerin eline geçecek gelir de bulunabilir. GSMH ölçümlerinde alıcı fiyatları dikkate alınır. Alıcının ödemesi ile satıcının geliri arasındaki fark dolaylı vergilere tekabül eder. Böylece faktörlerin eline geçecek gelir de bulunabilir.

4 Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) Bir dönemde bir ülke vatandaşlarının sahip oldukları üretim faktörleri kullanılarak üretilmiş tüm nihai mal ve hizmetlerin parasal değeridir. Bir dönemde bir ülke vatandaşlarının sahip oldukları üretim faktörleri kullanılarak üretilmiş tüm nihai mal ve hizmetlerin parasal değeridir. Ülke vatandaşlarının/yerleşiklerinin belirli bir yıl içinde (ülke içinde ve dışında) kazandıkları tüm ekonomik değerleri kapsar. Ülke vatandaşlarının/yerleşiklerinin belirli bir yıl içinde (ülke içinde ve dışında) kazandıkları tüm ekonomik değerleri kapsar. GNP = GDP + net income from abroad GNP = GDP + net income from abroad Üretimin hangi sınırlar içinde yapıldığını değil hangi ulusun yurttaşlarınca gerçekleştirildiğini gösterir. Üretimin hangi sınırlar içinde yapıldığını değil hangi ulusun yurttaşlarınca gerçekleştirildiğini gösterir.

5 Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GDP)(GSYİH) (Bir dönemde ülkede hem yerli hem de yabancı üretim faktörleri kullanılarak) Yurt içinde üretilmiş nihai mal ve hizmetlerin parasal değeridir (Bir dönemde ülkede hem yerli hem de yabancı üretim faktörleri kullanılarak) Yurt içinde üretilmiş nihai mal ve hizmetlerin parasal değeridir GSMH ile GSYİH kapsadığı coğrafi alan bakımından farklılık gösterir GSMH ile GSYİH kapsadığı coğrafi alan bakımından farklılık gösterir Üretimin hangi ulusun yurttaşlarınca gerçekleştirildiği değil hangi sınırlar içinde yapıldığını gösterir Üretimin hangi ulusun yurttaşlarınca gerçekleştirildiği değil hangi sınırlar içinde yapıldığını gösterir

6 6 Millî Gelir Hesaplama Yöntemleri 1. Üretim Yöntemi: Bu yöntem, üretilmiş bulunan mal ve hizmetlerin cari fiyatlar veya sabit fiyatlar esas alınarak değerlendirilmesinden ibarettir. 1. Üretim Yöntemi: Bu yöntem, üretilmiş bulunan mal ve hizmetlerin cari fiyatlar veya sabit fiyatlar esas alınarak değerlendirilmesinden ibarettir. 2. Gelir Yöntemi: Bu yöntem, üretim faaliyetine katkılarından ötürü, faktörlere yapılan ödemelerin (rant, ücret, faiz ve kâr) toplanmasını öngörmektedir. 2. Gelir Yöntemi: Bu yöntem, üretim faaliyetine katkılarından ötürü, faktörlere yapılan ödemelerin (rant, ücret, faiz ve kâr) toplanmasını öngörmektedir. 3. Harcama Yöntemi: Bu yöntem ise, birer tüketici olarak bireylerin, bir dönem boyunca yaptıkları harcamaların toplanmasından ibarettir. 3. Harcama Yöntemi: Bu yöntem ise, birer tüketici olarak bireylerin, bir dönem boyunca yaptıkları harcamaların toplanmasından ibarettir.

7 7 Ekonominin Genel Döngüsü Hanehalkı İş Dünyası Üretim için Faktör Piyasası Mal Piyasası $ $ $ $

8 8 Üretim Yöntemine Göre GSMH Hesaplanması Her sektörde üretilen mal ve hizmet miktarlarının piyasa fiyatları (alıcı fiyatları ile) çarpılması yoluyla milli gelir hesaplanmaktadır. Her sektörde üretilen mal ve hizmet miktarlarının piyasa fiyatları (alıcı fiyatları ile) çarpılması yoluyla milli gelir hesaplanmaktadır. Bu yaklaşım bazı sorunlar içermektedir. Mükerrer hesaplamadır. Bu sorunlardan korunmanın yolu katma değerlerin dikkate alınmasıdır. Bu yaklaşım bazı sorunlar içermektedir. Mükerrer hesaplamadır. Bu sorunlardan korunmanın yolu katma değerlerin dikkate alınmasıdır.

9 ÜRETİM AŞAMASI İşletme Satış değerleri Ara mallarının değeri Katma Değer Ormandan ağaç kesimi Orman Ürünleri Sanayi AŞ 35.00- Tomruktan kereste ve sunta üretimi Adıgüzel Kerestecilik Ltd. Şti. 52.5035.0017.50 Kereste ve suntadan kütüphane imali Anadolu Mobilya İmalathanesi 120.0052.5067.50 Kütüphanenin tüketiciye satılması Asya Halı ve Mobilya Pazarı 150.00120.0030.00 Toplam katma değer:150.00 Yanıt: C

10 10 Katma Değerin Oluşumu Katma Değerin Oluşumu Bir başka Örnek

11 ÜRETİM YÖNTEMİNE GÖRE GSYH: 2005-2009 (cari fiyatlarıyla milyon TL). 11 20052006200720082009 1.Tarım, Avcılık ve Ormancılık 59 027 60 819 62 568 70 742 76 410 2.Balıkçılık 1 687 1 843 1 764 1 533 1 988 3.Madencilik ve Taşocakçılığı 7 629 8 952 10 531 13 458 14 235 4.İmalat Sanayi 112 052 130 393 141 853 153 721 142 704 5.Elektrik, gaz, buhar ve sıcak su üretimi ve dağıtımı 11 957 13 452 16 118 20 638 22 801 6.İnşaat 28 694 35 849 41 013 44 658 36 594 7.Toptan ve perakende ticaret 80 212 94 856 103 129 116 297 102 516 8.Oteller ve Lokantalar 14 528 17 042 19 074 21 035 23 771 9.Ulaştırma, depolama ve haberleşme 89 087 104 123 117 583 135 030 127 028 10.Mali aracı kuruluşların faaliyetleri 18 293 21 861 27 393 33 037 44 292 11.Konut Sahipliği 60 120 74 467 91 070 106 138 120 329 12.Gayrimenkul, kiralama ve iş faaliyetleri 22 614 27 823 34 599 40 671 45 196 13.Kamu yönetimi ve savunma, zorunlı sosyal güvenlik 26 019 29 621 32 998 36 437 41 356 14.Eğitim 17 773 21 242 24 634 27 878 31 819 15.Sağlık işleri ve sosyal hizmetler 10 340 12 061 13 910 15 578 16 453 16.Diğer sosyal, toplumsal ve kişisel hizmet faaliyetleri 10 687 12 784 14 654 16 031 16 522 17.Eviçi personel çalıştıran hanehalkları 996 1 229 1 494 1 705 1 849 18.Sektörler Toplamı (1-17) 571 714 668 418 754 385 854 585 865 865 19.Dolaylı ölçülen mali aracılık hizmetleri 9 354 10 490 12 929 14 928 21 708 20.Vergi-Sübvansiyon 86 571 100 463 101 723 110 877 109 817 21.Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (Alıcı fiyatlarıyla) 648 932 758 391 843 178 950 534 953 974

12 12 Gelirler Yöntemi Bu yöntem, üretim faaliyetine katkılarından ötürü, faktörlere yapılan ödemelerin (rant, ücret, faiz ve kâr) toplanmasını öngörmektedir. GSMH= W + r + R + K + Amrt. + T d + Net Faktör Gelirleri

13 GELİR YÖNTEMİNE GÖRE GSYH: 2001-2006 (cari yıl fiyatlarıyla milyon TL). 13 200120022003200420052006 Üretim ve İthalat Vergileri (Net)25 04441 94558 53072 828 86 886 100 607 Üretim ve İthalat Vergileri27 38143 18559 48073 632 87 910 101 870 (-) Subvansiyonlar2 3371 240950804 1 024 1 263 Sabit Sermaye Tüketimi14 75823 98227 29430 168 31 715 35 968 İşgücü Ödemeleri50 56272 92393 978113 261 129 714 151 231 Kamu26 81238 76049 91157 466 64 632 74 246 Özel23 75034 16344 06655 795 65 082 76 985 İşletme Artığı(*)88 047113 038179 960214 252 238 888 288 516 Tarım16 68425 68434 35239 045 40 342 41 993 Diğer 71 363 113 038 145 608 175 206 198 545 246 523 GSYH (üretim yöntemiyle)(**) 178 412 277 574 359 763 430 511 487 202 576 322 (*) Üretim yöntemiyle elde edilen GSYH’den artık olarak bulunmuştur. (**) Tablo 1-2 ile verilen değerlerden farklıdır. Bu fark TÜİK’in gelir yöntemiyle hesapladığı GSYH değerlerini yeni yönteme göre düzeltmemesinden kaynaklanmaktadır. Yayınlanan veriye sadık kalmak amacıyla aynen alınmıştır.

14 14 Harcama Yöntemi Bu yöntem ise, birer tüketici olarak bireylerin, bir dönem boyunca yaptıkları harcamaların toplanmasından ibarettir. Ana kalemler: Bu yöntem ise, birer tüketici olarak bireylerin, bir dönem boyunca yaptıkları harcamaların toplanmasından ibarettir. Ana kalemler: Özel tüketim ve yatırım Özel tüketim ve yatırım Kamu cari ve yatırım Kamu cari ve yatırım İhracat – ithalat fazlası İhracat – ithalat fazlası Stok düzeylerindeki artış Stok düzeylerindeki artış Kalemlerinin toplamından oluşmaktadır. Y= C +I f + I S + G +NX

15 Harcama Yöntemi I brüt = I net + Amortisman I brüt = I net + Amortisman I net = I brüt - Amortisman I net = I brüt - Amortisman I net = I sabit yatırım + I stok yatırım I net = I sabit yatırım + I stok yatırım Nihai Satışlar = C + I sabit yatırım + G + NX Nihai Satışlar = C + I sabit yatırım + G + NX GSYİH = Nihai Satışlar ( I stok yatırım =0) demektir. GSYİH = Nihai Satışlar ( I stok yatırım =0) demektir. I stok yatırım = GSYİH - Nihai Satışlar I stok yatırım = GSYİH - Nihai Satışlar GSYİH > Nihai Satışlar ise firmaların stok yatırımları artar. GSYİH > Nihai Satışlar ise firmaların stok yatırımları artar. 15

16 HARCAMALAR YÖNTEMİNE GÖRE GSYH, 2005-2009 16 20052006200720082009 Yerleşik Hanehalklarının Tüketimi 465 402 534 849 601 239 663 944 683 298 Yerleşik ve Yerleşik Olm. Hanehlk. Yurtiçi Tük. 490 692 564 897 628 733 695 620 716 786 (Eksi) Yerleşik Olmayan Hanehlk Yurtiçi Tük. 29 161 34 025 31 742 36 241 39 899 Yerleşik Hanehalklarının Yurtdışı Tüketimi 3 871 3 977 4 247 4 565 6 412 Dev.Nihai Tük.Harc. 76 499 93 525 107 816 121 681 140 178 Maaş, Ücret 45 812 52 756 59 601 66 987 75 915 Mal ve Hizmet Alımları 30 687 40 769 48 215 54 694 64 263 Gayri Safi Sabit Sermaye Oluşumu 136 475 169 045 180 598 189 094 160 613 Kamu Sektörü 21 410 25 746 28 675 36 725 34 782 -Makina Techizat 5 047 4 552 4 970 6 654 5 970 -İnşaat 16 364 21 194 23 705 30 071 28 812 Özel Sektör 115 065 143 299 151 924 152 369 125 832 -Makina Techizat 76 190 92 180 92 967 92 148 80 617 -İnşaat 38 875 51 119 58 957 60 222 45 215 (*) Stok Değişmeleri - 6 756- 1 783- 2 961 17 949- 18 942 Mal Ve Hizmet İhracatı 141 826 171 926 188 225 227 253 221 031 (Eksi) Mal Ve Hizmet İthalatı 164 514 209 172 231 738 269 388 232 204 GSYH 648 932 758 391 843 178 950 534 953 974 Net Dış Alem Faktör Gelirleri - 7 845- 9 508- 9 255- 10 619- 11 887 GSMH 641 087 748 883 833 923 939 915 942 087 (*) Stok Değişmeleri kalıntı yöntemiyle hesaplanmış olup istatistiki hatayı da içermektedir.

17 17 GSMH’nın Ölçülmesinde Karşılaşılan Problemler Kamu hizmetlerinin fiyatlarını ya olmaması veya düşük olması. Kamu hizmetlerinin fiyatlarını ya olmaması veya düşük olması. Ev kadınlarının hizmetleri ve kişinin kendine dönük hizmetleri (tıraş ve makyaj gibi) Ev kadınlarının hizmetleri ve kişinin kendine dönük hizmetleri (tıraş ve makyaj gibi) Malların kalitesindeki gelişme. Bilgisayar örneği; kalite artıyor fakat fiyat düşüyor. Malların kalitesindeki gelişme. Bilgisayar örneği; kalite artıyor fakat fiyat düşüyor. Ekonomideki dışsallıklar. Hava kirliliği ve kuş gribi tedbirlerinin toplumsal yararı. Ekonomideki dışsallıklar. Hava kirliliği ve kuş gribi tedbirlerinin toplumsal yararı. Yasa dışı ekonomi, kumar ve beyaz ticareti gibi Yasa dışı ekonomi, kumar ve beyaz ticareti gibi

18 18 Milli Gelirin Hesaplanması Gayrısafi Yurtiçi Millî Hasıla ( Piyasa Fiyatlarıyla) Gayrısafi Yurtiçi Millî Hasıla ( Piyasa Fiyatlarıyla) (+) Net dış faktör gelirleri (+) Net dış faktör gelirleri Gayrısafi Millî Hasıla (Piyasa Fiyatlarıyla) Gayrısafi Millî Hasıla (Piyasa Fiyatlarıyla) (-)İkame Yatırımları (Amortismanlar) (-)İkame Yatırımları (Amortismanlar) (=)Sâfî Millî Hasıla (Piyasa Fiyatlarıyla) (=)Sâfî Millî Hasıla (Piyasa Fiyatlarıyla) (-)Dolaylı Vergiler (KDV gibi ) (-)Dolaylı Vergiler (KDV gibi ) (=)Millî Gelir = (Kar + Ücret + Rant + Kar) (=)Millî Gelir = (Kar + Ücret + Rant + Kar)

19 19 Bireylerin Paylaşacağı Gelir Millî Gelir (Piyasa Fiyatlarıyla) Millî Gelir (Piyasa Fiyatlarıyla) (-)Dağıtılmayan Şirket Kârları (-)Dağıtılmayan Şirket Kârları (-)Maaş ve Ücret Gelirlerinden Kesilen Sigorta Primleri (-)Maaş ve Ücret Gelirlerinden Kesilen Sigorta Primleri (+)Transfer Ödemeleri (Emekli Maaşları ve İkramiyeler, Fâiz Gelirleri) (+)Transfer Ödemeleri (Emekli Maaşları ve İkramiyeler, Fâiz Gelirleri) (=)Bireylerin Paylaşacağı Gelir (=)Bireylerin Paylaşacağı Gelir

20 20 Toplam Harcanabilir Gelir Bireylerin paylaşacağı gelir, nüfus miktarına bölündüğünde kişi başına milli gelir bulunmaktadır. Ancak bu gelirin tamamı harcanmamaktadır. Çünkü birey, elde ettiği gelirin bir bölümünü doğrudan vergi olarak ödemek zorunda kalmaktadır. Bu nedenledir ki, toplam harcanabilir gelirin hesaplanabilmesi için bireylerin paylaşacağı gelirden doğrudan vergileri çıkarmak gerekmektedir. Bireylerin paylaşacağı gelir, nüfus miktarına bölündüğünde kişi başına milli gelir bulunmaktadır. Ancak bu gelirin tamamı harcanmamaktadır. Çünkü birey, elde ettiği gelirin bir bölümünü doğrudan vergi olarak ödemek zorunda kalmaktadır. Bu nedenledir ki, toplam harcanabilir gelirin hesaplanabilmesi için bireylerin paylaşacağı gelirden doğrudan vergileri çıkarmak gerekmektedir. Bireylerin Paylaşacağı Gelir Bireylerin Paylaşacağı Gelir (-)Doğrudan Vergiler (-)Doğrudan Vergiler (=)Toplam Harcanabilir Gelir=Tüketim + Tasarruf (=)Toplam Harcanabilir Gelir=Tüketim + Tasarruf Y = C + S Y = C + S

21 Gayrisafi yurtiçi hasıla Milli gelir Harcanabilir gelir Y= Tüketim C Tasarruf S Net dış faktör geliri Amortism anlar Net dolaylı vergiler Kurumlar vergisi Sigorta primleri Dağıtılmayan karlar Gayrisafi milli hasıla Safi milli hasıla Kişisel gelir Dolaysız vergiler Transferle r Amortism anlar Net dış faktör geliri Kurumlar vergisi Sigorta primleri Dağıtılmayan karlar

22 22 Toplam ve Kişi başına MG Toplam ve Kişi başına MG Bu ölçütte reel milli gelirin nüfus bölünmesiyle elde edilen bir değerdir. Bu büyüklük nominal ölçümü hatalı sonuçlara ulaştırır. Bu nedenle bazen GSMH döviz bazındaki değerinin nüfusa bölünmesiyle elde edilen değerleri daha sağlıklı sonuçlara yöneltecektir. Bu ölçütte reel milli gelirin nüfus bölünmesiyle elde edilen bir değerdir. Bu büyüklük nominal ölçümü hatalı sonuçlara ulaştırır. Bu nedenle bazen GSMH döviz bazındaki değerinin nüfusa bölünmesiyle elde edilen değerleri daha sağlıklı sonuçlara yöneltecektir. Satın alma gücü paritesine göre kişi başına geliri tespit etmek, ülkenin gelişmişlik düzeyi hakkında daha doğru bir değerlendirme sunacaktır.

23 23 Nominal ve Reel GSMH Nominal MG pek kullanışlı değildir. Milli gelirdeki artış üretimden kaynaklanmayıp, fiyat artışlarından kaynaklanan bir milli gelir artışı olabilir. Bu nedenle zaman sürecinde MG’deki gelişmeyi tam anlamak için reel MG büyüklüğüne bakmak gerekir. GSMH R = (GSMH N / Fiyat Endeksi)*100

24 Nominal ve Reel GSMH 24

25 Aşağıdaki verilerin elde edildiği bir ekonomide, 3. yılın reel GSMH’sı kaçtır? YılNominal GSMH Fiyat Endeksi 1550140 2560135 3576120 4586117 A)428 B)480 C)512 D)576E)691 Yanıt: Reel GSMH=(576/120).100=480

26 TÜFE TÜFE=( Temel Yıldaki Mal Sepetinin Cari Yıldaki Değeri / Belirli Bir Mal Sepetinin Temel Yıldaki Değeri ).100 TÜFE=( Temel Yıldaki Mal Sepetinin Cari Yıldaki Değeri / Belirli Bir Mal Sepetinin Temel Yıldaki Değeri ).100 Sadece Ekmek ve su tüketilen bir ailede baz yılı olarak kabul edilen 2007 de su için 40 TL, ekmek için 25 TL harcama yapılmıştır. Baz yılında su 4 TL ve ekmek ise 5 TL’dir. 2008 yılında su fiyatı 4 TL, ekmek fiyatı ise 6 TL olarak gerçekleşmiştir. Bu verilere göre bu alile için 2008 yılı enflasyon oranı yüzde kaçtır. Sadece Ekmek ve su tüketilen bir ailede baz yılı olarak kabul edilen 2007 de su için 40 TL, ekmek için 25 TL harcama yapılmıştır. Baz yılında su 4 TL ve ekmek ise 5 TL’dir. 2008 yılında su fiyatı 4 TL, ekmek fiyatı ise 6 TL olarak gerçekleşmiştir. Bu verilere göre bu alile için 2008 yılı enflasyon oranı yüzde kaçtır. Su Miktarı: 40/4=10 TaneEkmek miktarı: 25/5=5 tane. Su Miktarı: 40/4=10 TaneEkmek miktarı: 25/5=5 tane. 2008 yılındaki harcama tutarı: 4.10=405.6=30 ise toplam 70 olur. 2008 yılındaki harcama tutarı: 4.10=405.6=30 ise toplam 70 olur. TÜFE= (70/65).100=7,7 olur. TÜFE= (70/65).100=7,7 olur. 26

27 27 Reel ve Nominal GSY İ H Yıllar Elma Fiyatı Elma Miktarı Armut Fiyatı Armut Miktarı 2000$1100$250 2001$2150$3100 2002$3200$4150

28 28 Nominal GSY İ H Hesaplanması Nominal GSY İ H Hesaplanması YıllarElmaArmut Nominal GDP 2000 $1 X 100 $2 X 50 $200 2001 $2 X 150 $3 X 100 $600 2002 $3 X 200 $4 X 150 $1200

29 29 Nominal GSY İ H Hesaplanması Nominal GSY İ H Hesaplanması YıllarElmaArmut Reel GSYİH 2000 $1 X 100 $2 X 50 $200 2001 $1 X 150 $2 X 100 $350 2002 $1 X 200 $2 X 150 $500 Temel yıldaki fiyatlar kullanılmış

30 30 GSY İ H DeflatorHesaplanması Year Deflator (Nominal/Real) 2000 $200/$200 = 1 2001 $600/$350 = 1.71 2002 $1200/$500 = 2.40

31 31 Enflasyon oranının Hesaplanması Yıl Enflasyon oranı 2001 ((1.71-1)/1)*100 =71% 2002 ((2.40-1.71)/1.71)*100 =40,35 %

32 32 Enflasyon ve GSMH Deflâtörü Nominal GSMG Reel GSMH oranı bize GSMH zimmi deflatötürü veya GSMH deflatörünü verir. Reel milli gelir baz yılın fiyatları ile hesaplanmaktadır. 1990 Reel GSMH (1987) baz fiyatlarıyla hesaplandığını düşünelim.

33 33 Enflasyon ve GSMH Deflatörü Enflasyonu GSMH deflatöründeki değişme olarak ifade edebiliriz. 1987 yılında deflatör 1,000 iken 1988 yılında 1,697 olduğu görülecek olunur ise; enflasyon olacaktır. Eğer GSMH deflatörü artıyorsa enflasyon var demektir. Değişmiyorsa enflasyon yok demektir. Azalıyorsa deflasyon var demektir. Eğer GSMH deflatörü artıyorsa enflasyon var demektir. Değişmiyorsa enflasyon yok demektir. Azalıyorsa deflasyon var demektir.

34 34

35 Bir ülkede yıllık enflasyon oranının gerçeğe en yakın olarak saptanmasını sağlayan endeks aşağıdakilerden hangisidir? A)TÜFE endeksiB)ÜFE endeksi C)TEFE endeksiD)Çekirdek enflasyon E)GSYİH deflatörü

36 36