HARB İ YE L İ SES İ 10/FEN B SINIFI K İ MYA YILLIK ÖDEV İ KONU:HETEROJEN KARIŞIMLAR 1.

... konulu sunumlar: "HARB İ YE L İ SES İ 10/FEN B SINIFI K İ MYA YILLIK ÖDEV İ KONU:HETEROJEN KARIŞIMLAR 1."— Sunum transkripti:

1

2 HARB İ YE L İ SES İ 10/FEN B SINIFI K İ MYA YILLIK ÖDEV İ KONU:HETEROJEN KARIŞIMLAR 1

3 1. KARIŞIMLARIN SINIFLANDIRILMASI 2. KARIŞIMLARIN AYRILMASI 2

4 1. KARIŞIMLARIN SINIFLANDIRILMASI 3

5 KARIŞIM NED İ R? Karışım, birden fazla maddenin kimyasal özellikleri de ğ işmeyecek şekilde bir araya gelmesiyle oluşan madde toplulu ğ udur. Saf maddeler element ve bileşiklerden oluşur. Fakat maddelerin ço ğ u ne tek bir elementtir; ne de tek bir bileşiktir. Maddelerin ço ğ u saf madde olmayan karışımlardır.

6 KARIŞIMLARIN ÖZELL İ KLER İ 1- Yapılarında iki ya da daha fazla madde bulundururlar. 2- İ stenilen oranda karıştırılırlar. 3- Fiziksel olarak karışırlar. 4- Kendini oluşturan maddelerin özelliklerini taşırlar. 5- Kendini oluşturan maddelere fiziksel yöntemlerle ayrıştırılabilirler. 6- Saf de ğ ildirler. 7- Belli erime ve kaynama noktaları yoktur. 9- Belli bir formülleri yoktur.

7 KARIŞIMLAR  HOMOJEN KARIŞIMLAR  HETEROJEN KARIŞIMLAR  KONUMUZ HETEROJEN KARIŞIMLAR OLDU Ğ UNDAN HOMOJEN KARIŞIMLARI ATLAYAB İ L İ R İ Z.

8 7

9 HETEROJEN KARIŞIMLAR 8

10 HETEROJEN KARIŞIMLARIN TANIMI VE ÇEŞ İ TLER İ Her tarafta aynı özelli ğ i göstermeyen ve içindeki taneciklerin gözle görülebildi ğ i karışımlardır. 4 grupta incelenir. Süspansiyon Emülsiyon Aerosol Koloit Adi karışım

11 10 SÜSPANSiYON AEROSOL EMÜLS İ YONLAR KALO İ D AD İ KARIŞIM

12  Elde edilen karışımın fiziksel özellikleri ço ğ unlukla karışımı meydana getiren maddelerin fiziksel özelliklerinin ortalamasıdır.  Heterojen bir karışımda fazlardan biri di ğ eri içinde ince da ğ ılmış halde bulunur. İ ki fazlı bu karışımlara genelde dispers sistemler adı verilir.  Herhangi bir faz içinde da ğ ılmış olan faza dispers faz veya iç faz, dispers fazın da ğ ıldı ğ ı ve ortamı teşkil eden faza ise dispersiyon aracı veya dış faz denir. 11

13 HETEROJEN KARIŞIMLARIN ÖZELL İ KLER İ :  1- Heterojen özellik gösterirler.  2- Bulanık görünürler.  3- Dipte çökelti oluştururlar.  4- Genellikle tanecikleri gözle görülür.  5- Fiziksel yolla (süzme) ayrılırlar. 12

14 SÜSPANS İ YON SÜSPANS İ YON Katı-sıvı heterojen karışımlara denir. ÖRNEK Tebeşir tozu- su Su-talaş Ayran  Bütün maddeler bir çözücü ile çözelti meydana getirmezler. Örne ğ in tebeşir tozlarısu ile karıştırılırsa çözelti meydana gelmez, tozlar suda asılı halde kalır.  Bu şekildeki heterojen (iki fazlı) karışımlara süspansiyon denir.  Süspansiyon bir çözelti de ğ ildir.  Fazların yo ğ unlukları farklı oldu ğ undan birbirinden kolaylıkla ayrılabilir.

15 YAŞAMIMIZDAK İ SÜSPANS İ YONLAR Ca(OH) 2 (KALS İ YUM H İ DROKS İ T) SÜSPANS İ YONU: Sönmüş kireç ismiyle satılan, suda çözünmeyen beyaz tozun suyla karıştırılması ile oluşur. Kireç denince, sönmüş kireç anlaşılır. Badana yapımında kireç süspansiyonu kullanılır. Mg(OH) 2 (MAGNEZYUM H İ DROKS İ T) SÜSPANS İ YONU: Magnesi kalsine adıyla bilinen antiasit mide süspansiyonudur. 14

16 BaSO 4 (BARYUM SÜLFAT): Ameliyat esnasında kullanılan sargı bezi, pamuk, makas vb. steril ameliyat malzemeleri baryum sülfat çözeltisine batırılmıştır. Ameliyat esnasında vücudun içinde unutulan ameliyat malzemelerini, röntgen çekiminde BaSO 4 gösterir. Ayrıca BaSO 4 süspansiyonu ve hint ya ğ ı karışımı; XM solüsyonu adındaki ilaçtır. Röntgen filmi çekiminden az önce hastaya içirilir. İ çirilen sıvının mideden ba ğ ırsa ğ a kaç dakikada geçti ğ i BaSO 4 ile anlaşılır; geçiş süresine göre hastalı ğ a teşhis konur. 15

17 EMÜLS İ YON Sıvı-sıvı heterojen karışımlara denir. ÖRNEK Zeytinya ğ ı–su karışımı Lipo ve hidro olmak üzere iki çeşittir. Lipo, ya ğ içindeki su emülsiyonudur. Bazı kremler örnek verilebilir. Hidro, su içindeki ya ğ emülsiyonudur. Balık ya ğ ı örnek verilebilir.

18 AEROSOL AEROSOL Katı-gaz ya da sıvı-gaz heterojen karışımlara denir. ÖRNEK Duman Sis Spreyli parfümler Spreyli böcek ilaçları

19 KOLO İ T KOLO İ T Çıplak gözle bakıldı ğ ında heterojen oldu ğ u anlaşılmayan katı-sıvı karışımlara denir. Koloitlerde çözünen madde ancak mikroskopla görülebilir. ÖRNEK Duman Boya Süt Krema DUMAN

20 Koloitlerde, katı tanecikler bir sıvı içerisinde çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük tanecikler hâlinde heterojen olarak da ğ ılmıştır. 19

21 AD İ KARIŞIM Süspansiyon ve emülsiyon özelli ğ i göstermeyen karışımlara denir. ÖRNEK Salata

22 2. KARIŞIMLARIN AYRILMASI 21

23 KARIŞIMLARIN BAZI AYIRMA TEKN İ KLER İ Suyla yıkayarak sürükleme: Altının kumdan temizlenmesi Ekstraksiyon: Şeker pancarından şeker elde edilmesi Eleme Durultma: Katının sıvıdan ayrılması yöntemi Santrifüjleme: Santrifüj cihazıyla yapılan çabuk çöktürme 22

24 Kurutma ile ayırma: Etüv cihazında yapılan; rutubetin giderilmesi, suyun süratle uçurulması gibi işlere yarayan metot Flotasyon: Genelde madencilikte cevherdeki bazı maddeleri elde etmek için kullanılan yüzdürme ile ayırma yöntemi 23

25 AZOT VE OKS İ JEN GAZLARININ ELDE ED İ LMES İ Hava yüksek basınçta sıvılaştırılır. Sıvı havanın ayrımsal damıtılmasıyla azot ve oksijen gazları, linde cihazında elde edilir. Azotun kaynama noktası –194 °C, oksijenin kaynama noktası ise –183 °C’tır. Bu nedenle önce azot gazı, sonra oksijen gazı ele geçer. Sıvı hava; dewar (devar) kaplarında saklanır. 24

26 UÇUCU YA Ğ IN SUYU, ÖRNE Ğİ N; GÜL SUYU, KEK İ K SUYU NASIL ELDE ED İ L İ R? Bitkisel uçucu ya ğ lar, ayrımsal damıtmayla elde edilir. Bu ya ğ lar uçucu olduklarından, ayrımsal damıtma esnasında su üstünde toplanmalarına özen gösterilir. Böylece hem israf önlenmiş hem de yeni bir ürün ortaya çıkmış olur. 25

27 Ayrımsal damıtmanın sonunda uçucu ya ğ üstten alınır. Uçucu ya ğ lar, suda çözünmemelerine ra ğ men, su ile temas hâlinde olduklarından zamanla; doymamış veya doymuş gül ya ğ ı çözeltisi, kekik ya ğ ı çözeltisi vb. uçucu ya ğ çözeltileri alttaki kısımda elde edilir ki, işte bunlara gül suyu, kekik suyu vb. isimler verilir. 26

28 KARIŞIMLAR ÜN İ TES İ LE İ LG İ L İ SOSYAL ALANDA KULLANILAN K İ MYA KEL İ ME VE DEY İ MLER İ Yumuşak alaşımlı üslup: Herkesin birbirine karşı ses tonunu yükseltmeden sevgi ruhu ile hareket etmesi, her söylenene laf yetiştirme yerine, dövene elsiz, sövene dilsiz olma hâli (Yumuşak alaşımlı üslup mevzuu herkesten beklenemez; özellikle zihniyet de ğ işikli ğ i gereksinimini hissetmek lazımdır). 27

29 KAYNAKÇA GENEL K İ MYAYA G İ R İ Ş KARIŞIMLAR SORUHANE ÇÖZÜNÜRLÜK 28