28 Mayıs 2010, Namık Kemal Üniversitesi ULUSAL YETERLİLİKLER, ALAN YETERLİLİKLERİ VE PROGRAM YETERLİLİKLERİ Prof. Dr. Nebahat SARI Bologna Uzmanı.

... konulu sunumlar: "28 Mayıs 2010, Namık Kemal Üniversitesi ULUSAL YETERLİLİKLER, ALAN YETERLİLİKLERİ VE PROGRAM YETERLİLİKLERİ Prof. Dr. Nebahat SARI Bologna Uzmanı."— Sunum transkripti:

1 28 Mayıs 2010, Namık Kemal Üniversitesi ULUSAL YETERLİLİKLER, ALAN YETERLİLİKLERİ VE PROGRAM YETERLİLİKLERİ Prof. Dr. Nebahat SARI Bologna Uzmanı

2 BOLOGNA SÜRECİ Yükseköğretim sistemimizin uluslararasılaşması için fırsat….

3 BOLOGNA SÜRECİ  2010 yılına (2012) kadar Avrupa Yükseköğretim Alanı yaratmayı hedefleyen bir Avrupa reform sürecidir.  Süreç, tamamen her ülkenin özgür iradeleri ile katıldıkları bir oluşumdur ve ülkeler Bologna Süreci’nin öngördüğü hedefleri kabul edip etmeme hakkına sahiptirler.  Avrupa Yükseköğretim Alanında gerçekleşmesi arzulanmayan tek şey, üye ülkelerin eğitim sistemlerinin tek tip yükseköğretim sistemi haline getirilmesidir.

4 BOLOGNA SÜRECİNİN ÇIKIŞI  Bologna Süreci’nin temelleri 1998 yılında Fransa, İtalya, Almanya ve İngiltere Eğitim Bakanlarının Sorbonne’da gerçekleştirdikleri toplantı sonunda yayımlanan Sorbonne Bildirisi ile atılmıştır.

5 BOLOGNA KAPSAMINDAKİ ÜLKELER 19 Haziran 1999 (29 ülke) AvusturyaMacaristanPortekiz BelçikaİzlandaRomanya BulgaristanİtalyaSlovak Cumhuriyeti Çek CumhuriyetiLetonyaSlovenya DanimarkaLitvanyaİspanya EstonyaLüksemburgİsveç FinlandiyaMaltaİsviçre FransaHollandaİngiltere AlmanyaNorveçİrlanda YunanistanPolonya 19 Mayıs 2001 Prag Bakanlar Konferansı (+4=33 ülke) HırvatistanLihtenştayn Kıbrıs Türkiye 19 Eylül 2003 Berlin Bakanlar Konferansı (+7=40 ülke) ArnavutlukRusya FederasyonuAndora Sırbistan-KaradağBosna-HersekMakedonya Vatikan Cumhuriyeti 18-19 Mayıs 2005 Bergen Bakanlar Konferansı (+5=45 ülke) ErmenistanAzerbaycanGürcistan MoldovaUkrayna 2007 Londra Bakanlar Konferansı (+1=46) Karadağ 11-12 Mart 2010 Budapeşte ve Viyana Bakanlar Konferansı (+1=47) Kazakistan

6 Salamanca Convention Göteborg Student Convention Graz Convention 2010’da EHEA’nın tamamlanması Bireylerin kişisel gelişimleri, sürdürülebilir istihdam ve aktif vatandaşlık için

7 BOLOGNA BAKANLAR KONFERANSI, 11-12 MART 2010 Sonraki toplantı Bükreş (Romanya)’te 26-27 Nisan 2012 tarihlerinde

8 BOLOGNA SÜRECİNİN NİHAİ HEDEFİ (2010?)  Öğrenci, öğretim elemanı ve idari kadro hareketliliği yüksek,  Ulusal eğitim sistemleri birbiri ile karşılaştırılabilir,  Ulus ötesi eğitim boyutlarını dikkate alan,  Öğretim ve araştırma etkinliklerini birbiri ile çok iyi ilişkilendirmiş bir yükseköğretim sistemi oluşturmak  Tüm süreci iç ve dış paydaş katılımı ile sürekli denetleyen ve izleyen bir yükseköğretim sistemi oluşturmak Yeterlilikler

9 DERECE SİSTEMİMÜKEMMEL (4.67)ÇOK İYİ (4.33)  İkili Sistemin Uygulama DüzeyiMÜKEMMEL (5)  1’den 2’ ye GeçişÇOK İYİ (4)MÜKEMMEL (5)  İkili Sistemdeki Öğrenci OranıMÜKEMMEL (5)--  Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi Uygulama Düzeyi-İYİ (3) KALİTE GÜVENCESİORTA (2.00)ÇOK İYİ (4.00)  AYA ile Uyumlu Ulusal Kalite Sis. Uyg. DüzeyiORTA (2)MÜKEMMEL (5)-  Dış Kalite Güvence Sistemi Gelişme DüzeyiORTA (2)ÇOK İYİ (4)İYİ (3)  Öğrencilerin Katılım DüzeyiORTA (2)ÇOK İYİ (4)MÜKEMMEL (5)  Uluslararası Katılım DüzeyiORTA (2)İYİ (3)ÇOK İYİ (4) DİPLOMA VE ÖĞRENİM SÜRELERİNİN DENKLİĞİÇOK İYİ (3.67)ÇOK İYİ (4.33)ÇOK İYİ (4.00)  Diploma Eki Uygulama DüzeyiÇOK İYİ (4) İYİ (4)  Lizbon Tanınma KonvansiyonuİYİ (3)ÇOK İYİ (4)MÜKEMMEL (5)  ECTS Uygulama DüzeyiÇOK İYİ (4)MÜKEMMEL (5)İYİ (3) YAŞAM BOYU ÖĞRENİMİYİ (3)ZAYIF (1)  Önceki Öğrenimin Tanınması-İYİ (3)ZAYIF (1) ORTAK DERECELERMÜKEMMEL (5.00)-  Ortak Derecelerin Oluşturulması ve Tanınması-MÜKEMMEL (5)- GENEL SONUÇ (GENEL PUAN)İYİ (3,45)ÇOK İYİ (4.13)İYİ (3,80) BERGEN-2005LONDRA-2007LEUVEN-2009

10 YAŞAM BOYU ÖĞRENME « Permettre à chacun d'être acteur de son évolution personnelle et professionnelle »

11 YAŞAM BOYU ÖĞRENME ETKİNLİKLERİ

12 ÇOCUK ÜNİVERSİTESİ

13 Bölüm Misyonu Paydaş GörüşleriEğitim Amaçları Program Çıktıları Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi Alana Özgü Yeterlilikler YETERLİLİKLERDE GÜNCEL DURUM Öğrenme Çıktıları Ocak-2010’da tamamlandı Çalışılıyor Yeterlilik: Geçerliliği kabul edilen bir öğretim programının başarıyla tamamlanması sonucu o program için öngörülen öğrenme çıktılarının kazanıldığını onaylayan ve yetkili bir otorite tarafından basılı olarak verilen derece, diploma veya sertifika türü belgedir.

14

15

16

17 Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi: Uluslararası alanda o ülkenin yüksek öğretim sisteminin  şeffaflığı  tanınması  öğrenenler ve mezunlarının hareketliliği ve  yükseköğretim kurumlarının uluslararası çekiciliğini artırmak için bir araçtır.

18 İlk olarak: “Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi” olarak, 21/05/2009’da YÖK tarafından onaylandı, Gereği yapılmak üzere 30/06/2009’da üniversitelere gönderildi. Nihâi olarak: “Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi” olarak 21 Ocak 2010’da TYYÇ ONAYLANDI Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi

19 TYYÇ FAALİYETLERİ (21.01.2010 tarihli YÖK kararı)TARİH 1Süreci başlatmak için karar alınmasıNisan 2006 2Çalışma takviminin oluşturulması2006 3Sürecin organizasyonu2006 - 2008 4Çerçevenin tasarımıKasım 2008 5Paydaşlardan görüş alınmasıOcak 2009 6Çerçevenin onaylanması Kısmen (TUYÇ)Mayıs 2009 Tamamen (TYYÇ)Ocak 2010 7İdari organizasyonŞubat 2010 8 Çerçevenin yükseköğretimde uygulanması Pilot düzeyde uygulamaAralık 2010 Tüm kurumlarda uyg.Aralık 2012 9Yeterliliklerin TYYÇ’ye dahil edilmesi2010 - 2015 10Çerçevenin AYÇ ile uyumluluğunun belgelendirilmesi2010 - 2012 11TYYÇ Web sitesinin oluşturulması ve yayınlanması2010

20 Ön LisansLisansY. LisansDoktora Bilgi Kuramsal Uygulamalı Beceri Kavramsal Bilişsel Uygulamalı Yetkinlik Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Öğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü Yetkinlik  Bilgi (knowledge): Herhangi bir çalışma veya araştırma alanı ile ilgili gerçeklerin, ilkelerin, teorilerin ve uygulamaların bütünü  Beceri (Skill): Bilgiyi uygulayabilme, problemleri çözebilme ve görevleri tamamlayabilmek için bilgiyi kullanabilme yeteneği  Yetkinlik (Competence): Bilgiyi, kişisel, sosyal ve/veya metodolojik becerileri iş ve çalışma ortamları ile mesleki ve kişisel gelişim konusunda kullanabilme yeteneği

21 TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ) TYYÇ DÜZEYİ BİLGİ -Kuramsal -Uygulamalı BECERİLER -Kavramsal/Biliş sel -Uygulamalı YETKİNLİKLER Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Öğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü Yetkinlik 5 ÖNLİSANS _____ EQF-LLL: 5. Düzey _____ QF-EHEA: Kısa Düzey -Ortaöğretim düzeyinde kazanılan yeterliliklere dayalı olarak alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç- gereçleri ve diğer kaynaklarla desteklenen temel düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahip olma. - Alanında edindiği temel düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri aynı alanda bir ileri eğitim düzeyinde veya aynı düzeydeki bir alanda kullanabilme becerileri kazanma. - Alanında edindiği temel düzeydeki bilgi ve becerileri kullanarak, verileri yorumlayabilme ve değerlendirebilme, sorunları tanımlayabilme, analiz edebilme, kanıtlara dayalı çözüm önerileri geliştirebilme. - Alanı ile ilgili temel düzeydeki bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilme. - Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için ekip üyesi olarak sorumluluk alabilme. - Sorumluluğu altında çalışanların bir proje çerçevesinde gelişimlerine yönelik etkinlikleri yürütebilme. - Alanında edindiği temel düzeydeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilme, öğrenme gereksinimlerini belirleyebilme ve karşılayabilme. - Öğrenimini aynı alanda bir ileri eğitim düzeyine veya aynı düzeydeki bir mesleğe yönlendirebilme. - Yaşamboyu öğrenme bilinci kazanmış olma. - Alanı ile ilgili konularda sahip olduğu temel bilgi ve beceriler düzeyinde düşüncelerini yazılı ve sözlü iletişim yoluyla aktarabilme. - Alanı ile ilgili konularda düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini uzman olan ve olmayan kişilerle paylaşabilme. - Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü A2 Genel Düzeyi’nde kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilme ve meslektaşları ile iletişim kurabilme. - Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı Temel Düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilme. - Alanı ile ilgili verilerin toplanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere sahip olma. - Sosyal hakların evrenselliği, sosyal adalet, kalite ve kültürel değerler ile çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği konularında yeterli bilince sahip olma.

22 22 TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ) TYYÇ DÜZEY İ BİLGİ -Kuramsal -Uygulamalı BECERİLER -Kavramsal/Bilişsel -Uygulamalı YETKİNLİKLER Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Öğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü Yetkinlik 6 LİSANS _____ EQF-LLL: 6. Düzey _____ QF-EHEA: 1. Düzey -Alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç-gereçleri ve diğer kaynaklarla desteklenen ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahip olma. - Alanında edindiği ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanabilme. - Alanında edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri kullanarak verileri yorumlayabilme ve değerlendirebilme, sorunları tanımlayabilme, analiz edebilme, araştırmalara ve kanıtlara dayalı çözüm önerileri geliştirebilme. - Alanı ile ilgili ileri düzeydeki bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilme. - Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için bireysel ve ekip üyesi olarak sorumluluk alabilme. - Sorumluluğu altında çalışanların bir proje çerçevesinde gelişimlerine yönelik etkinlikleri planlayabilme ve yönetebilme. - Alanında edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilme, -Öğrenme gereksinimlerini belirleyebilme ve öğrenmesini yönlendirebilme. -Yaşamboyu öğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirebilme. - Alanı ile ilgili konularda ilgili kişi ve kurumları bilgilendirebilme; düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak aktarabilme. - Alanı ile ilgili konularda düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekleyerek uzman olan ve olmayan kişilerle paylaşabilme. - Toplumsal sorumluluk bilinci ile yaşadığı sosyal çevre için proje ve etkinlikler düzenleyebilme ve bunları uygulayabilme. - Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyi’nde kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilme ve meslektaşları ile iletişim kurabilme. - Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı İleri Düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilme. - Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket etme. - Sosyal hakların evrenselliği, sosyal adalet, kalite kültürü ve kültürel değerlerin korunması ile çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği konularında yeterli bilince sahip olma.

23 23 TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ) TYYÇ DÜZEYİ BİLGİ -Kuramsal -Uygulamalı BECERİLER -Kavramsal/Bilişs el -Uygulamalı YETKİNLİKLER Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Öğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü Yetkinlik 7 YÜKSEK LİSANS _____ EQF-LLL: 7. Düzey _____ QF-EHEA: 2. Düzey - Lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak, aynı veya farklı bir alanda bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirebilme ve derinleştirebilme. - Alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrayabilme. - Alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanabilme. - Alanında edindiği bilgileri farklı disiplin alanlarından gelen bilgilerle bütünleştirerek yorumlayabilme ve yeni bilgiler oluşturabilme, - Alanı ile ilgili karşılaşılan sorunları araştırma yöntemlerini kullanarak çözümleyebilme. - Alanı ile ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilme. - Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunların çözümü için yeni stratejik yaklaşımlar geliştirebilme ve sorumluluk alarak çözüm üretebilme. - Alanı ile ilgili sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapabilme. - Alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilme ve öğrenmesini yönlendirebilme. - Alanındaki güncel gelişmeleri ve kendi çalışmalarını, nicel ve nitel veriler ile destekleyerek alanındaki ve alan dışındaki gruplara, yazılı, sözlü ve görsel olarak sistemli biçimde aktarabilme. - Sosyal ilişkileri ve bu ilişkileri yönlendiren normları eleştirel bir bakış açısıyla incelemeyebilme, geliştirebilme ve gerektiğinde değiştirmek üzere harekete geçebilme. - Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B2 Genel Düzeyi’nde kullanarak sözlü ve yazılı iletişim kurabilme. - Alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanabilme. -Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerleri gözeterek denetleyebilme ve bu değerleri öğretebilme. - Alanı ile ilgili konularda strateji, politika ve uygulama planları geliştirebilme ve elde edilen sonuçları, kalite süreçleri çerçevesinde değerlendirebilme. - Alanında özümsedikleri bilgiyi, problem çözme ve/veya uygulama becerilerini, disiplinlerarası çalışmalarda kullanabilme.

24 24 TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ) TYYÇ DÜZEYİ BİLGİ -Kuramsal -Uygulamalı BECERİLER -Kavramsal/Bilişsel -Uygulamalı YETKİNLİKLER Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Öğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü Yetkinlik 8 DOKTORA _____ EQF-LLL: 8. Düzey _____ QF-EHEA: 3. Düzey - Yüksek lisans yeterliliklerine dayalı olarak alanındaki güncel ve ileri düzeydeki bilgileri özgün düşünce ve/veya araştırma ile uzmanlık düzeyinde geliştirebilme, derinleştirebilme ve alanına yenilik getirecek özgün tanımlara ulaşabilme. - Alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrayabilme; yeni ve karmaşık fikirleri analiz, sentez ve değerlendirmede uzmanlık gerektiren bilgileri kullanarak özgün sonuçlara ulaşabilme. -Alanındaki yeni bilgileri sistematik bir yaklaşımla değerlendirebilme ve kullanabilme. - Alanına yenilik getiren, yeni bir düşünce, yöntem, tasarım ve/veya uygulama geliştirebilme ya da bilinen bir düşünce, yöntem, tasarım ve/veya uygulamayı farklı bir alana uygulayabilme, özgün bir konuyu araştırabilme, kavrayabilme, tasarlayabilme, uyarlayabilme ve uygulayabilme. -Yeni ve karmaşık düşüncelerin eleştirel analizini, sentezini ve değerlendirmesini yapabilme. - Alanı ile ilgili çalışmalarda araştırma yöntemlerini kullanabilmede üst düzey beceriler kazanmış olma. - Alanına yenilik getiren, yeni bir düşünce, yöntem, tasarım ve/veya uygulama geliştiren ya da bilinen bir düşünce, yöntem, tasarım ve/veya uygulamayı farklı bir alana uygulayan özgün bir çalışmayı bağımsız olarak gerçekleştirerek alanındaki ilerlemeye katkıda bulanabilme. - Alanı ile ilgili en az bir bilimsel makaleyi ulusal ve/veya uluslar arası hakemli dergilerde yayınlayarak ve/veya özgün bir yapıt üreterek ya da yorumlayarak alanındaki bilginin sınırlarını genişletebilme. - Özgün ve disiplinlerarası sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapabilme. - Yaratıcı ve eleştirel düşünme, sorun çözme ve karar verme gibi üst düzey zihinsel süreçleri kullanarak alanı ile ilgili yeni düşünce ve yöntemler geliştirebilme. - Sosyal ilişkileri ve bu ilişkileri yönlendiren normları eleştirel bir bakış açısıyla inceleyebilme, geliştirebilme ve gerektiğinde değiştirmeye yönelik eylemleri yönetebilme. - Uzman kişiler ile alanındaki konuların tartışılmasında özgün görüşlerini savunabilme ve alanındaki yetkinliğini gösteren etkili bir iletişim kurabilme. - Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü C1 Genel Düzeyi’nde kullanarak ileri düzeyde yazılı, sözlü ve görsel iletişim kurabilme ve tartışabilme. - Alanındaki bilimsel, teknolojik, sosyal veya kültürel ilerlemeleri tanıtarak, yaşadığı toplumun bilgi toplumu olma ve bunu sürdürebilme sürecine katkıda bulunabilme. - Alanı ile ilgili karşılaşılan sorunların çözümünde stratejik karar verme süreçlerini kullanarak işlevsel etkileşim kurabilme. - Alanı ile ilgili konularda karşılaşılan toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik sorunların çözümüne katkıda bulunabilme ve bu değerlerin gelişimini destekleyebilme.

25 TYYÇ DÜZEYLERİ KREDİ VE İŞ YÜKÜ ARALIKLARI Bir akademik eğitim-öğretim yılı 60 AKTS ve 1500- 1800 saat iş yükü esas alınarak hesaplanmıştır. TYYÇ DÜZEYLERİSÜRE (Yıl) TOPLAM AKTS KREDİSİ (Yıl x 60 AKTS) TOPLAM İŞ YÜKÜ (Saat) (1 AKTS= 25-30 saat) 5. DÜZEY (ÖN LİSANS) 21203.000-3.600 6. DÜZEY (LİSANS) 42406.000-7.200 7. DÜZEY (YÜKSEK LİSANS) 1,5 - 290 – 120 2.250-2.700 3.000-3.600 8. DÜZEY (DOKTORA) 3 - 4180 – 240 4.500-5.400 6.000-7.200

26 ÖĞRENCİ İŞ YÜKÜ

27 Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi Alana Özgü Yeterlilikler Program Yeterlilikleri Ders Öğrenme Kazanımları TYYÇ kapsamında Temel Alan Yeterliliklerinin tanımlanması için Uluslararası Eğitim Sınıflandırma Stardardı (ISCED 97)’nın belirlediği temel alanlar benimsenmiştir. TYYÇ Temel Alan Yeterliliklerinin tanımlanmasında görev alacak olan Temel Alan Konseyleri Üyeleri ilgili temel alanlarda konu uzmanı dekanlar arasından ÜAK Eğitim Konseyleri tarafından belirlenmiş ve her konseyde Bologna Uzmanları görevlendirilmiştir. Yeni ALAN YETERLİLİKLERİ

28  Ulusal düzeyde yükseköğretim yeterlikleri gözönünde bulundurularak herhangi bir meslek alanındaki yeterliliklerin ilgili paydaşların görüşleri alınarak belirli bir düzen içerisinde yapılandırıldığı bir sistemdir.  Alana özgü yeterliliklerin belirlenmesinde; Mezunlar, ilgili kurumlar, STK, öğretim üye ve elemanları, bölüm personeli ve öğrencilerin aktif katılımı ve katkısı önemlidir. ALANA ÖZGÜ YETERLİLİKLER

29 ISCED NEDİR? ISCED (International Standard Classification of Education) Uluslararası Eğitim Sınıflandırma Standardı 1976 yılında başlayan çalışmalar, UNESCO tarafından sırasıyla 1997, 1999 ve 2006 yıllarında güncellenmiştir. ISCED, ülkelerin ulusal eğitim sistemlerinin yapısı ve ekonomik gelişme aşamaları ne olursa olsun eğitim sistemlerini şeffaflaştıran çok amaçlı bir sistemdir.

30 ISCED GENEL ALAN KODU GENEL ALANLAR ISCED TEMEL ALAN KODU EĞİTİM VE ÖĞRETİM TEMEL ALANLARI 1Eğitim 14Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Bilimleri 2 Beşeri Bilimler ve Sanat 21 Sanat 22Beşeri Bilimler 3 Sosyal Bilimler, İşletme ve Hukuk 31Sosyal ve Davranış Bilimleri 32Gazetecilik ve Enformasyon 38Hukuk 4Bilim 42Yaşam Bilimleri 44Doğa Bilimleri 46Matematik ve İstatistik 48Bilgisayar 5 Mühendislik, Üretim ve İnşaat 52Mühendislik 54Üretim ve İşleme 58Mimarlık ve Yapı 6Tarım 62Tarım, Ormancılık ve Su Ürünleri 64Veterinerlik 7Sağlık ve Refah 72Sağlık 76Sosyal Hizmetler 8Hizmet 81Kişisel Hizmetler ISCED 97 EĞİTİM VE ÖĞRETİM TEMEL ALANLARI

31 Genel Alan No ve Adı Temel Alan No ve AdıAlan yürütücüsü Bologna uzmanı / TYYÇ çalışma grubu üyesi 1Eğitim14 Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Bilimleri Prof. Dr. Meral Aksu, ODTÜ Prof. Dr. Gönül Akçamete Yrd. Doç.Dr. Armağan Erdoğan 2 Beşeri Bilimler ve Sanat 21Sanat Prof. Dr. Zehra Çobanlı, Anadolu Ü. Prof. Dr. Rahmi Sungur 22Beşeri Bilimler Prof. Dr. Nadir Suğur, Anadolu Üniversitesi Prof. Dr. Nuran Özyer Prof. Dr. İ.Naci Cangül 3 Sosyal Bilimler, İşletme ve Hukuk 31 Sosyal ve Davranış Bilimleri Prof. Dr. Sedat Murat, İstanbul Ü. Prof.Dr. Ahmet Selamoğlu 32 Gazetecilik ve Enformasyon Prof. Dr. Nejdet Atabek, Anadolu Ü. Prof.Dr. Nejat Erk Prof. Dr. Ramazan Gözen 34 İşletme ve Yönetim Bilimleri Prof. Dr. Ömer Torlak, Çankırı Karatekin Ü. Prof. Dr. Emin Köktaş 38Hukuk Prof. Dr. Mustafa Akkaya, Ankara Ü. Prof. Dr. Lerzan Özkale ALANA ÖZGÜ YETERLİLİKLER

32 Genel Alan No ve Adı Temel Alan No ve Adı Alan yürütücüsü Bologna uzmanı / TYYÇ çalışma grubu üyesi 4Bilim 42Yaşam Bilimleri Prof. Dr. İ. Naci Cangül, Uludağ Ü. Prof. Dr. Atabay Düzenli Prof. Dr. Reşat Kasap 44Doğa Bilimleri 46 Matematik- İstatistik 5 Mühendislik, Üretim ve İnşaat 48Bilgisayar Prof. Dr. Zafer Dursunkaya, ODTÜ Prof. Dr. Hasan Mandal Prof. Dr. Zafer Gül Prof. Dr. Süheyda Atalay 52Mühendislik 54Üretim ve İşleme 58Mimarlık ve Yapı Prof. Dr. Haluk Pamir ODTÜ Prof. Dr. Muzaffer Elmas 6Tarım 62 Tarım, Ormancılık ve Su Ürünleri Prof. Dr. Ayzin Küden Çukurova Ü. Prof. Dr. Nebahat Sarı Prof. Dr. Fahri Yavuz 64Veterinerlik Prof. Dr. Rıfkı Hazıroğlu Ankara Ü. Prof. Dr. Miraç Akçay ALANA ÖZGÜ YETERLİLİKLER

33 Genel Alan No ve Adı Temel Alan No ve Adı Alan sorumlusu Bologna uzmanı / TYYÇ çalışma grubu üyesi 7 Sağlık ve Refah 72 Sağlık  Tıp  Diş Hekimliği  Eczacılık  Sağlık Bilimleri Prof. Dr. Sadık Kılıçturgay, Uludağ Ü. Prof. Dr. Selda Önderoğlu Prof. Dr. Koray Boduroğlu Prof.Dr. Celal Tümer, Hacettepe Ü. Prof.Dr. Ferda Özdemir Trakya Ü. Prof.Dr. Maksut Coşkun Ankara Ü. 8Hizmet81Kişisel Hizmetler Prof. Dr. Salih Kuşluvan, Nevşehir Ü. Doç.Dr. Önder Kutlu Yrd. Doç.Dr. Ömer Açıkgöz 14 Haziran 2010’da alan yeterliliklerinin tamamlanması, 2010 yılı sonunda pilot uygulamanın başlatılması planlanmaktadır. ALANA ÖZGÜ YETERLİLİKLER

34 TARIM, ORMAN VE SU ÜRÜNLERİ TEMEL ALANI YETERLİLİKLERİ-ÖNLİSANS (5. DÜZEY) TYY Ç D Ü ZEYİ BİLGİ -Kuramsal -Uygulamalı BECERİLER -Kavramsal/Bilişsel -Uygulamalı YETKİNLİKLER Bağımsız Ç alışabilme ve Sorumluluk Ö ğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Ö zg ü Yetkinlik 5 Ö NLİSANS EQF-LLL: 5. D ü zey QF-EHEA: Kısa D ü zey -Tarım, Orman ve Su Ü r ü nleri alanlarıyla ilgili ö zellikle uygulamalı bilgilere sahip olma, -Edindiği bilgilerin doğruluğu, g ü venirliliği ve g ü ncelliğini değerlendirme ve kavrama, - Alanı ile ilgili y ö ntem ve teknik bilgilere sahip olma. - Edindiği bilgi ve becerileri kullanarak alanıyla ilgili olay ve olguları inceleyebilme, sorunları tanımlayabilme, analiz edebilme ve çö z ü m ö nerileri geliştirebilme. -Alanı ile ilgili bir ç alışmayı bağımsız olarak ger ç ekleştirebilme, -Uygulamalarda karşılaşılan ve ö ng ö r ü lemeyen sorunları çö zmek i ç in bireysel veya ekip ü yesi olarak sorumluluk alabilme, - Sorumluluğu altında ç alışanları y ö netebilme. -Alanında edindiği bilgi ve beceriler ile yaşam boyu ö ğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirebilme, - Bilgiye ulaşma yollarını bilme ve etkin bir şekilde kullanma -G ü ncel olay ve gelişmelere duyarlı olma ve izleme, -Alanıyla ilgili konularda ilgili kişi ve kurumları bilgilendirebilme; d ü ş ü ncelerini ve sorunlara ilişkin çö z ü m ö nerilerini aktarabilme ve sorumlularla paylaşabilme, -Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portf ö y ü A2 genel d ü zeyinde kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilme ve meslektaşları ile iletişim kurabilme. - Ç alışma alanlarının gerektirdiği d ü zeyde bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilme, -Farklı k ü lt ü rlerde yaşayabilme ve sosyal yaşama uyum sağlayabilme, -Alanında verilerin toplanması ve sonu ç larının uygulamaya aktarılmasında yetkinlik kazanmış olma, -Bilimsel, k ü lt ü rel ve etik değerlere uygun hareket etme, -Alanıyla ilgili mevzuata uygun davranma, - Sosyal hakların evrenselliği, sosyal adalet, kalite k ü lt ü r ü ve k ü lt ü rel değerlerin korunması ile ç evre koruma, iş sağlığı ve g ü venliği konularında yeterli bilince sahip olma.

35 TARIM, ORMAN VE SU ÜRÜNLERİ TEMEL ALAN YETERLİLİKLERİ-LİSANS (6. DÜZEY) TARIM, ORMAN VE SU Ü R Ü NLERİ TEMEL ALANI YETERLİLİKLERİ-LİSANS (6. D Ü ZEY) TYY Ç D Ü ZEY İ BİLGİ -Kuramsal -Uygulamalı BECERİLER -Kavramsal/Bilişsel -Uygulamalı YETKİNLİKLER Bağımsız Ç alışabilme ve Sorumluluk Ö ğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Ö zg ü Yetkinlik 6 LİSANS EQF- LLL: 6. D ü zey QF- EHEA: 1. D ü zey - Tarım, Orman ve Su Ü r ü nleri alanlarıyla ilgili kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahip olma, - Edindiği bilgilerin doğruluğu, g ü venirliliği ve g ü ncelliğini değerlendirme ve bilgi ü retme y ö ntemlerini kavrayabilme, - Ekosistem, biyo ç eşitlilik ve s ü rd ü r ü lebilir kaynak y ö netimi ve teknoloji kullanımına y ö nelik bilgilere sahip olma, - Alanı ile ilgili stratejileri, y ö ntem ve teknikleri ö l ç me ve değerlendirme bilgisine sahip olma, - Gıda, yenilenebilir enerji/ biyo enerji, hammadde ü retimi ve işleme s ü re ç leri hakkında bilgi sahibi olma. - Edindiği kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanarak alanıyla ilgili olay ve olguları bilimsel y ö ntem ve tekniklerle inceleyebilme, - Elde ettiği verileri yorumlayabilme ve değerlendirebilme, - Sorunları tanımlayabilme, analiz edebilme, araştırmalara ve kanıtlara dayalı çö z ü m ö nerileri geliştirebilme becerilerine sahip olma. - Alanıyla ilgili ç alışmaları bağımsız olarak y ü r ü tebilme, danışmanlık, denetim ve bilirkişilik yapabilme, - Uygulamalarda karşılaşılan ve ö ng ö r ü lemeyen sorunları çö zmek i ç in bireysel veya ekip ü yesi olarak sorumluluk alabilme, - Sorumluluğu altında ç alışanların gelişimlerine y ö nelik etkinlikleri planlayabilme ve y ö netebilme. - Disiplinler arası ç alışma yapabilme. - Alanında edindiği bilgi ve beceriler ile yaşam boyu ö ğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirebilme, -Sorgulayıcı ve araştırıcı olma, - Bilgiye ulaşma, analitik d ü ş ü nme ve tasarım yapabilme, - Edinilen bilgileri toplum yararına kullanabilme yetkinliğine sahip olma. - Toplumun ve d ü nyanın g ü ndemindeki olaylara/gelişmelere duyarlı olma ve izleme, -Toplumsal sorumluluk bilinci ile yaşadığı sosyal ç evre i ç in proje ü retebilme ve uygulayabilme, - Alanıyla ilgili konularda ilgili kişi ve kurumları bilgilendirebilme, d ü ş ü ncelerini ve sorunlara ilişkin çö z ü m ö nerilerini yazılı ve s ö zl ü olarak aktarabilme, toplumun bilin ç lenmesine katkıda bulunabilme, - D ü ş ü ncelerini ve sorunlara ilişkin çö z ü m ö nerilerini verilerle destekleyerek, uzman olan veya olmayan kişilerle paylaşabilme, - Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portf ö y ü B1 d ü zeyinde kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilme ve meslektaşları ile iletişim kurabilme, - Alanlarının gerektirdiği bilgisayar yazılımları ile bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilme, -Farklı k ü lt ü rlerde yaşayabilme ve sosyal yaşama uyum sağlayabilme. - Ç evresel, teknik, teknolojik ve ekonomik y ö nleri dikkate alarak tarım, orman ve su ü r ü nleri alanlarında plan ve proje yapabilecek, uygulayabilecek, y ö netebilecek ve izleyebilecek yetkinliğe sahip olma, - Bilimsel, k ü lt ü rel ve etik değerlere uygun hareket etme, - Alanıyla ilgili mevzuata hakim olma ve uygun davranma yetkinliğini kazanmış olma, - Sosyal hakların evrenselliği, sosyal adalet, kalite k ü lt ü r ü ve k ü lt ü rel değerlerin korunması ile ç evre koruma, iş sağlığı ve g ü venliği konularında yeterli bilince sahip olma.

36 TARIM, ORMAN VE SU ÜRÜNLERİ TEMEL ALANI YETERLİLİKLERİ-YÜKSEK LİSANS (7. DÜZEY) TYY Ç D Ü ZEYİ BİLGİ -Kuramsal -Uygulamalı BECERİLER -Kavramsal/Bilişsel -Uygulamalı YETKİNLİKLER Bağımsız Ç alışabilme ve Sorumluluk Ö ğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Ö zg ü Yetkinlik 7 Y Ü KSEK LİSANS EQF- LLL: 7. D ü zey QF- EHEA: 2. D ü zey - Lisans d ü zeyi yeterliliklerine dayalı olarak Tarım, Orman ve Su Ü r ü nleri alanlarında bilgilerini uzmanlık d ü zeyinde geliştirebilme ve derinleştirebilme, -Uzmanlaştığı alana ilişkin disiplinler arası etkileşimi kavramış olabilme. - Uzmanlık d ü zeyindeki kuramsal ve uygulamalı bilgiyi kullanarak disiplinlerarası bilgileri sentezleyerek yorumlayabilme ve yeni bilgiler ve teoriler ü retebilme, - Sorunları araştırma y ö ntemlerini kullanarak ve neden- sonu ç ilişkisi kurarak çö z ü mleyebilme. - Alanıyla ilgili uzmanlık gerektiren bir ç alışmayı bağımsız olarak y ü r ü tebilme, - Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve ö ng ö r ü lemeyen karmaşık sorunların çö z ü m ü i ç in yeni stratejik yaklaşımlar geliştirebilme ve sorumluluk alarak çö z ü m ü retebilme, - Alanı ile ilgili sorunların çö z ü mlenmesini gerektiren ortamlarda ö nderlik yapabilme. - Uzmanlık alanıyla ilgili kaynaklara ulaşabilme ve bu kaynaklardan yararlanabilme, - Alanında edindiği uzmanlık d ü zeyindeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilme ve ö ğrenmesini y ö nlendirebilme, - Alanında edindiği bilgi ve beceriler ile yaşamboyu ö ğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirebilme. - Ç alışmalarını ve uzmanlık alanındaki gelişmeleri yazılı, s ö zl ü ve g ö rsel olarak aktarabilme, - Sosyal ilişkileri ve bu ilişkileri y ö nlendiren normları eleştirel bir bakış a ç ısıyla inceleyebilme, geliştirebilme ve gerektiğinde değiştirebilme, - Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portf ö y ü B2 Genel D ü zeyi ’ nde kullanarak s ö zl ü ve yazılı iletişim kurabilme, - Alanının gerektirdiği d ü zeyde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini ileri d ü zeyde kullanabilme. - Alanı ile ilgili verilerin toplanması, değerlendirilmesi, yorumlanması ve yayımlanması aşamalarında toplumsal, bilimsel, k ü lt ü rel ve etik değerleri g ö zeterek denetleyebilme ve bu değerleri ö ğretebilme, – Alanı ile ilgili konularda strateji, politika ve uygulama planları geliştirebilme ve elde edilen sonu ç ları, toplam kalite y ö netimi s ü re ç leri ç er ç evesinde değerlendirebilme, - Alanında ö z ü msedikleri bilgiyi, problem çö zme ve/veya uygulama becerilerini, disiplinler arası ç alışmalarda kullanabilme.

37 TARIM, ORMAN VE SU ÜRÜNLERİ TEMEL ALANI YETERLİLİKLERİ-DOKTORA (8. DÜZEY) TYY Ç D Ü ZEYİ BİLGİ -Kuramsal -Uygulamalı BECERİLER -Kavramsal/Bilişsel -Uygulamalı YETKİNLİKLER Bağımsız Ç alışabilme ve Sorumluluk Ö ğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Ö zg ü Yetkinlik 8 DOKTORA EQF- LLL: 8. D ü zey QF- EHEA: 3. D ü zey - Y ü ksek lisans d ü zeyi yeterliliklerine dayalı olarak Tarım, Orman ve Su Ü r ü nleri alanlarında g ü ncel ve ileri d ü zeydeki bilgileri ö zg ü n d ü ş ü nce ve/veya araştırma ile uzmanlık d ü zeyinde geliştirebilme, derinleştirebilme ve alanına yenilik getirecek ö zg ü n tanımlara ulaşabilme, -Uzmanlaştığı alanın ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrayabilme, yeni ve karmaşık fikirleri analiz, sentez ve değerlendirmede uzmanlık gerektiren bilgileri kullanarak ö zg ü n sonu ç lara ulaşabilme. - Alanındaki g ü ncel bilgileri sistematik bir yaklaşımla değerlendirebilme ve kullanabilme, - Alanına yenilik getiren, yeni bir d ü ş ü nce, y ö ntem, tasarım ve/veya uygulama geliştirebilme ya da bilinen bir d ü ş ü nce, y ö ntem, tasarım ve/veya uygulamayı farklı bir alana uygulayabilme, ö zg ü n bir konuyu araştırabilme, kavrayabilme, uyarlayabilme ve uygulayabilme, - Yeni ve farklı d ü ş ü ncelerin eleştirel analizini, sentezini ve değerlendirmesini yapabilme, - Alanı ile ilgili ç alışmalarda araştırma y ö ntemlerini kullanabilmede ü st d ü zey beceriler kazanmış olma. - Alanına yenilik getiren, yeni bir d ü ş ü nce, y ö ntem, tasarım ve /veya uygulama geliştiren ya da bilinen bir d ü ş ü nce, y ö ntem, tasarım ve/veya uygulamayı farklı bir alana uygulayan ö zg ü n bir ç alışmayı bağımsız olarak ger ç ekleştirerek alanındaki ilerlemeye katkıda bulunabilme, - Alanı ile ilgili en az bir bilimsel ç alışmayı ulusal ve/veya uluslararası hakemli dergilerde yayınlayarak alanındaki bilginin sınırlarını genişletebilme, - Ö zg ü n ve disiplinler arası sorunların çö z ü mlenmesini gerektiren ortamlarda ö nderlik yapabilme. - Yaratıcı ve eleştirel d ü ş ü nme, sorun çö zme ve karar verme gibi zihinsel s ü re ç leri kullanarak alanı ile ilgili yeni d ü ş ü nce ve y ö ntemler geliştirebilme. - Alanında edindiği bilgi ve beceriler ile yaşamboyu ö ğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirebilme, - Sosyal ilişkileri ve bu ilişkileri y ö nlendiren normları eleştirel bir bakış a ç ısıyla inceleyebilme, geliştirebilme ve gerektiğinde değiştirebilme, - Uzman kişiler ile alanındaki konuların tartışılmasında ö zg ü n g ö r ü şlerini savunabilme ve alanındaki yetkinliğini g ö steren etkili bir iletişim kurabilme, - Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portf ö y ü C1 Genel D ü zeyi ’ nde kullanarak ileri d ü zeyde yazılı, s ö zl ü ve g ö rsel iletişim kurabilme. - Alanında ö zel konularda uzmanlaşma, - Akademik ve profesyonel bağlamda teknolojik, sosyal veya k ü lt ü rel ilerlemeleri tanıtarak, bilgi toplumu olma s ü recine katkıda bulunmak, - Alanı ile ilgili karşılaşılan sorunların çö z ü m ü nde stratejik karar verme s ü re ç lerini kullanarak işlevsel etkileşim kurabilme, - Alanı ile ilgili konularda karşılaşılan toplumsal, bilimsel, k ü lt ü rel ve etik sorunların çö z ü m ü ne katkıda bulunabilme ve bu değerlerin gelişimini destekleyebilme.

38 Program Çıktılarının Belirlenmesinde; Nasıl Bir Program ? Nasıl Bir Mezun İstiyoruz? Sorularına yanıt ararız. Öğrencinin hangi yeterliliklere (bilgi, beceri ve yetkinliklere) sahip olması beklenir?

39 1. Program eğitim amaçları ve hedefleri belirlenmelidir. 2. Program yeterlilikleri açık, gözlenebilir ve ölçülebilir olmalıdır. 3. Program yeterlilikleri, alan yeterliklerine dayalı olarak belirlenmelidir. 4. Program yeterlilikleri; bilgi, beceri ve yetkinlik başlıkları altında oluşturulabilir. 5. Programa ilişkin içerik ve yapı (müfredat) oluşturulur. 6. Programın çıktılarını karşılayacağı varsayılan dersler belirlenir. 7. Derslerin öğrenme kazanımları/çıktıları oluşturulur. 8. Öğretme-öğrenme süreçleri ve değerlendirme yöntemleri kararlaştırılır. 9. Dersin iş yükü ve AKTS kredisi belirlenir. PROGRAM YETERLİLİKLERİ/ÇIKTILARI NASIL BELİRLENİR?

40 Örnek: Bahçe Bitkileri Program Yeterlilikleri/Çıktıları (PÇ1) Bahçe Bitkileri ve diğer ziraat mühendisliği alanlarındaki temel bilgilere sahip olma ve anımsama, karşılaşılan sorunların çözümüne yönelik olarak, amaca uygun gerekli verileri tanımlama, bilgi teknolojilerini kullanarak veri toplama ve sorun çözme, (PÇ2) Meyve, sebze, bağ ve süs bitkileri yetiştirilmesi ve ıslahı konularında kuramsal ve uygulamalı (arazi ve laboratuvar) bilgi sahibi olma, (PÇ3) Bahçe Bitkileri tarımında istenen düzeyde verimin ve kalitenin elde edilmesini olumsuz etkileyebilecek çevresel, biyolojik, teknik ve ekonomik sorunların kaynağını bulma ve değerlendirebilme, (PÇ4) Meyve, sebze, bağ ve süs bitkilerini tanımlayabilme, adlandırabilme ve yetiştirebilme becerisi, (PÇ5) Bahçe, sera ve bağ tesisi kurabilme ve işletebilme,...............

41 PROGRAM ÇIKTILARINI DERS ÇIKTILARI İLE İLİŞKİLENDİRME (Kesit) PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12 PÇ 13 D1XXXXXX D2XXXXXX D3XXXXX D4XXX D5X D6XX D1: Genel Meyvecilik D2: Bahçe Bitkileri Islahı D3: Bitki Biyokimyası D4: Fitopatoloji D5: Mesleki Projelendirme D6: Genetik  Ders çıktılarını program çıktıları ile karşılaştırmak için dereceleme sistemi oluşturulabilir.

42 Örnek: Bahçe Bitkileri Programı Çıktıları Katkı D ü zeyi Program Ç ıktıları 12345 P. Ç.1Bah ç e Bitkileri ve diğer ziraat m ü hendisliği alanlarındaki temel bilgilere sahip olma ve anımsama, karşılaşılan sorunların çö z ü m ü ne y ö nelik olarak, amaca uygun gerekli verileri tanımlama, bilgi teknolojilerini kullanarak veri toplama ve sorun çö zme becerisi P. Ç.2Meyve, sebze, bağ ve s ü s bitkileri yetiştirilmesi ve ıslahı konularında kuramsal ve uygulamalı (arazi ve laboratuvar) bilgi sahibi olma P. Ç.3Bah ç e Bitkileri tarımında istenen d ü zeyde verimin ve kalitenin elde edilmesini olumsuz etkileyebilecek ç evresel, biyolojik, teknik ve ekonomik sorunların kaynağını bulma ve değerlendirebilme becerisi P. Ç.4Bah ç e Bitkileri alanında genetik kaynakların ve ç evrenin korunması ile s ü rd ü r ü lebilir kullanımı i ç in y ö ntemleri uygulama becerisi P. Ç.5Meyve, sebze, bağ ve s ü s bitkilerini tanımlayabilme, adlandırabilme ve yetiştirebilme becerisi P. Ç.6Bah ç e, sera ve bağ tesisi kurabilme ve işletebilme becerisi P. Ç.7Bah ç e bitkilerinin ıslahı, yeni ç eşit geliştirme, geliştirilen ç eşitlerin ç oğaltma materyallerinin (tohum, fide, fidan) ü retimi konularında bilgi ve beceri sahibi olma P. Ç.8Bah ç e Bitkilerinde biyoteknolojiyi kullanabilme ve uygulayabilme becerisi P. Ç.9Bah ç e bitkilerinin sulama ve g ü brelenmesi konusunda doğru zamana karar verme ve bah ç e bitkilerinde meydana gelen hastalık ve zararlıları tanımlayabilme becerisi P. Ç.10Bah ç e ü r ü nlerinde derim, derim sonrası ve muhafazada oluşan değişimleri inceleme, ü r ü n i ç eriklerini değerlendirme ve analizleme becerisi P. Ç.11Bah ç e Bitkileri alanındaki bilgileri elde etme, araştırma, değerlendirme, kayıt etme, proje yazma ve uygulama becerisi P. Ç.12Bireysel yetenekleri arttırıcı farklı rolleri teşhis etme ve ü stlenme yolu ile ç alışma ekibinin bir ü yesi olarak ve farklı ortamlarda başarılı bir şekilde takım ç alışma becerisi

43 Ders A Program Çıktıları Öğrenme Çıktıları Ders B Ders C Ders D Öğrenme çıktıları Öğrenme Çıktıları Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi Alana Özgü Yeterlilikler DERS ÖĞRENME ÇIKTILARI Müfredat

44 Tüm yükseköğretim kurumlarımızın kalite belgesi alması dileğiyle…….

45 TEŞEKKÜR EDERİM…. İLGİNİZE TEŞEKKÜR EDERİM…. http://bologna.yok.gov.tr http://bologna.gov.tr