SIFATLAR.

... konulu sunumlar: "SIFATLAR."— Sunum transkripti:

1 SIFATLAR

2 İsimlerden önce gelerek onların nasıl ve ne durumda olduklarını, yerlerini, sayılarını, renklerini belirten kelimelere SIFAT denir.

3 SIFAT TAMLAMASI Bayat ekmek Hangi kitap Eski elbise Şu çocuk
Sıcak su Bazı insanlar Bir kişi O araba Sözlü sınav Yüz binler lira

4 SIFAT TAMLAMASI Sıfatın daima bir isimden önce gelerek bu isimle birlikte oluşturduğu isim grubuna SIFAT TAMLAMASI denir. Sınıfta bir öğrenci var. Kırmızı kalemin var mı? Tuzlu ve yağlı yemekler sağlığa zararlıdır.

5 SIFAT TAMLAMASI Bir, kırmızı, tuzlu ve yağlı sıfatları birer isimden önce gelerek onların anlamlarını çeşitli yönlerden tamlıyor. Sıfat tamlamasının çok değişik biçimleri vardır. Bu yıl, daha öncekiler gibi, bir sıfat ve isimden oluşan sıfat tamlamasından başka, bir de birden çok sıfattan oluşan sıfat tamlamasına örnek verilecektir: Kırmızı kapılı evden Şu sarı boyalı bina Şu kırık bacaklı siyah sandalye Güzel bir dünyam Karalı ve denizli ve renk renk memleketli.

6 SIFATLAR Sıfatlar ikiye ayrılır: - Niteleme Sıfatı, - Belirtme Sıfatı.

7 1. NİTELEME SIFATI Bir isimden önce gelerek, onun çeşitli niteliklerini gösteren sıfata NİTELEME SIFATI denir. Niteleme sıfatları, isimlerin büyük, küçük, dar, geniş, düz, yuvarlak, acı, tatlı, güzel, çirkin, zayıf, kuvvetli vb. Özelliklerini, renklerini ya da başka durumlarını gösterir: Daracık oda Genç adam Yumuşak yatak Büyük ağaç Güzel kedi Şişman Kadın Kırık sandalye Fakir adam Uslu çocuk

8 1. NİTELEME SIFATI Böyle, şöyle, öyle kelimeleri de isimden önce gelirse niteleme sıfatı olur: Böyle insan görmedim. Şöyle bir şey aklıma geldi. Ben öyle insanları tanırım.

9 2. BELİRTME SIFATI İsmi gösterme, soru, sayı, belirsizlik bakımından belirten sıfatlara BELİRTME SIFATI adı verilir. Belirteme sıfatı dört başlık altında toplanabilir: - İşaret sıfatı, Soru sıfatı, Sayı sıfatı, Belirsizlik sıfatı

10 2.1 İŞARET SIFATI İsmi göstererek belirten sıfata işaret sıfatı denir. İşaret sıfatları şunlardır: Bu Şu O Bu kitap Şu çocuk O paket Bu masa Şu bahçe O araba Bu öğrenci Şu kalem O kadın Bu düşünce Şu kalaem O uçak

11 2.1 İŞARET SIFATI Bu, şu, o kelimeleri, ismin önünde kullanılmazlarsa bir ismin yerini tutar ve zamir olur: İşaret Sıfatı İşaret Zamiri Bu kalem Ahmet’ in mi? Bu, Ahmet’ in mi? Şu defter kimin? Şu, kimin? O kitabı bana ver. Onu bana ver. Şu tatlıdan yedin mi? Şundan yedin mi? Bu pakette ne var? Bunda ne var?

12 2.2 SORU SIFATI Bir isimden önce gelen ve bu ismi soru bakımından belirten sıfata SORU SIFATI denir. Sınıfta kaç öğrenci var? Kaçıncı katta oturuyorlar. Kaçar lira vereceğiz? Bu nasıl insan böyle? Hangi otelde kalıyorsun Ne kadar paran var?

13 2.2 SORU SIFATI Soru sıfatları bazen soru cümlesi yapmaz:
Ona kaç kez söyledim ama beni dinlemedi. Kaç yere gittiyse eli boş döndü. Kaç zamandır onu görmedim. Hangi resmime baksam kendimi tanıyamıyorum.

14 2.2 SORU SIFATI Ne soru sıfatıylakurulmuş bazı cümleler, aynı zamanda olumsuzluk belirtir. Ne zararı var? ( Hiçbir zararı yok.) Ne yararı var? ( Hiçbir yararı yok.) Her işime karışmaya ne hakkın var?

15 2.2 SORU SIFATI Bazı soru sıfatları, daha önce de belirtildiği gibi, ismin yerini tutarsa zamir olur. Soru sıfatı Soru zamiri Kaç öğrenci sınıfta? Kaçı sınıfta? Hangi kitapları alıyorsunuz? Hangilerini alıyorsunuz? Ne derdin var? Neyin var?

16 2.3 SAYI SIFATI İsimleri yani varlıkları, sayı, sıra, ölçü, topluluk yönünden belirten kelimelere SAYI SIFATI denir. Ona yüzde seksen ( %80 ) şans tanıyorum. İkinci soruyu anlayamadım. Herkese yarımşar elma düşüyor.

17 2.3 SAYI SIFATI Sayı sıfatları dörde ayrılır:
1. Asıl Sayı Sıfatı: Bu sıfat varlıların sayısını gösterir. İki kitap, üç çocuk, beş elma, yüz asker. 2. Üleştirme Sıfatı: Bir isimden önce gelerek paylaştırma kavramı veren sıfata, üleştirme sıfatı denir. Hepimiz birer elma aldık, her elimizde beşer parmak var. Birer ağaç altına oturduk, ona ellişer bin lira verdik. 3. Sıra Sıfatı: İsimden önce gelerek onun sırasını belirten sıfatlara sıra sıfatı denir. Asansör birinci katta bekliyor, arkadaşım üçüncü sokakta oturuyor, İkinci Dünya Savaşı’ nda milyonlarca insan öldü.

18 2.3 SAYI SIFATI Sıra sıfatları, hal eklerini alarak isimleşir:
İki boş sandalye var. Birinciye sen otur, ikinciye ben oturayım, yarışmada birinciye on milyon, ikinciye sekiz milyon, üçüncüye beş milyon lira ödül verilecek. 4. Kesir Sayı Sıfatı: İsimlerin sayılarını kesirli olarak gösteren sıfata kesir sayı sıfatı denir: Petrole yüzde yirmi ( %20 ) zam geldi. Soruların ancak dörtte üçüne doğru yanıt verebildim. Maaşımın yüzde kırkı vergi olarak kesiliyor.

19 2.4 BELİRSİLİK SIFATI (BELGİSİZ SIFAT)
İsimleri şöyle böyle belirten sıfata belirsizlik sıfatı denir: Birçok öğrenci sınavda başarılı oldu. Birkaç dakika daha bekleyelim. Hiçbir şey söylemeden gitti. Aynı gün doğmuşuz. O, bize her gün gelir. Başka arkadaşın yokmu? Ben böyle öğrenci görmedim.

20 dersimiz bitti…