Www.spk.gov.tr. 2 UYUM RAPORU: PAY SAHİPLERİ ve YÖNETİM KURULU Yusuf Z. SÖNMEZ Uzman Hukukçu.

... konulu sunumlar: "Www.spk.gov.tr. 2 UYUM RAPORU: PAY SAHİPLERİ ve YÖNETİM KURULU Yusuf Z. SÖNMEZ Uzman Hukukçu."— Sunum transkripti:

1 www.spk.gov.tr

2 2 UYUM RAPORU: PAY SAHİPLERİ ve YÖNETİM KURULU Yusuf Z. SÖNMEZ Uzman Hukukçu

3 www.spk.gov.tr 3 KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİNİN PAY SAHİPLERİ İÇİN GETİRDİKLERİ (I) Pay sahiplerinin bilgi alma hakkının kapsamı genişletilmiştir –Pay sahipleri ile ilişkiler biriminin kurulması, –Yönetim kurulunun bilgi alma talebini ancak şirket sırrı ve şirket menfaatini gerekçe göstererek reddedebilmesi, –Soru sorma hakkının açıkça tanınması, –Özel denetçi atanma talebinin bireysel hak haline getirilmesi, –Genel kurul toplantı gündeminin internet ortamında gösterilmesi, –Oy kullanma prosedürüne ilişkin bilginin genel kurul toplantı ilanında verilmesi Genel kurulun etkinliği artırılmıştır –Genel kurula katılıma özel önem verilmesi –Bölünme, varlık satımı gibi konuların da genel kurulda karara bağlanması yönünde esas sözleşmeye hüküm konulması

4 www.spk.gov.tr 4 KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİNİN PAY SAHİPLERİ İÇİN GETİRDİKLERİ (II) Oy hakkının etkinliği artırılmış, oy imtiyazının sınırlandırılmasına yönelik hükümler getirilmiştir. Payın serbestçe tedavülü önündeki engeller kaldırılmış ve bağlam yaratılması olanağı ortadan kaldırılmıştır. Bu çerçevede yine pay sahipliğine ilişkin kayıtların güvenli bir şekilde tutulması ve kayıtların periyodik güncellenmesi yükümlülüğü getirilmiştir.

5 www.spk.gov.tr 5 UYUM RAPORUNUN PAY SAHİPLERİ İLE İLGİLİ DÜZENLEMELERİ (I) Pay sahipleri ile ilişkiler birimine ilişkin açıklamalar; –a) Böyle bir birimin oluşturulup oluşturulmadığı, oluşturulmamış ise bunun makul gerekçesi –b) Birim oluşturulmuş ise, bu birimin başkanı, personelinin kimlerden oluştuğu, bu kişilerin iletişim bilgileri –c) Bu birimin dönem içinde yürüttüğü faaliyetler hakkında bilgi –d) Bu birime yapılan başvuru sayısı ile yatırımcılara verilen yanıt sayısı www.spk.gov.tr

6 6 UYUM RAPORUNUN PAY SAHİPLERİ İLE İLGİLİ DÜZENLEMELERİ (II) Pay sahiplerinin bilgi alma haklarının kullanımına ilişkin açıklamalar; –a) Faaliyet dönemi içinde pay sahiplerinin bilgi taleplerinin sayısı ve içeriği –b) Bilgi alma taleplerinin şirketçe nasıl değerlendirildiği –c) Pay sahipliği haklarının kullanımını etkileyecek gelişmelerle ilgili olarak elektronik ortamın duyuru aracı olarak hangi etkinlikte kullanıldığı ve bu gelişmelerin pay sahiplerine nasıl duyurulduğu, –d) Özel denetçi atanması talebinin ana sözleşmede bireysel bir talep hakkı olarak düzenip düzenlenmediği, faaliyet dönemi içinde özel denetçi atanması talebinin olup olmadığı ve bu talebin nasıl sonuçlandırıldığı, www.spk.gov.tr

7 7 UYUM RAPORUNUN PAY SAHİPLERİ İLE İLGİLİ DÜZENLEMELERİ (III) Genel kurula ilişkin açıklamalar (I); –a) Faaliyet dönemi içinde gerçekleştirilen genel kurul toplantısı sayısı ve türleri –b) Genel kurulun nasıl bir katılım ile toplandığına ilişkin bilgi (Toplantı nisabı, toplantıya menfaat sahipleri ile medya katılımının olup olmadığı) –c) Genel kurul toplantısına davetin nasıl yapıldığı –d) Nama yazılı pay sahiplerinin genel kurula katılımını teminen pay defterine kayıt için nasıl bir sürenin öngörüldüğü, böyle bir süre öngörülmüş ise bunun gerekçesi

8 www.spk.gov.tr 8 UYUM RAPORUNUN PAY SAHİPLERİ İLE İLGİLİ DÜZENLEMELERİ (IV) Genel Kurula ilişkin açıklamalar (II) –e) Genel kurul toplantısı öncesi ne tür bilgilerin ne şekilde pay sahiplerine duyurulduğu, –f) Pay sahiplerinin genel kurul toplantısında soru sorma hakkını kullanıp kullanmadığı, kullanılmış ise, bu sorulara cveap verilip verilmediği, –g) Pay sahipleri tarafından öneri verilip verilmediği, verilmiş ise bunun nasıl sonuçlandırıldığı, –h) Bölünme, önemli tutarda malvarlığı alımı, satımı, kiralanması vb önemli nitelikteki kararların genel kurulda alınması konusunda ana sözleşmede hüküm olup olmadığı, yoksa bunun gerekçesi –ı) Genel kurula katılımın kolaylaştırılması amacıyla ne gibi çalışmaların yapıldığı –i) Genel kurul tutanaklarının nerelerde pay sahiplerine sürekli açık tutulduğu,

9 www.spk.gov.tr 9 UYUM RAPORUNUN PAY SAHİPLERİ İLE İLGİLİ DÜZENLEMELERİ (V) Oy hakları ve azınlık haklarına ilişkin açıklamalar; –a) Oy hakkında imtiyaz tanınıp tanınmadığı, varsa açıklaması –b) Şirket ile hakimiyet ilişkisini gerektirmesi kaydıyla karşılıklı iştirak içinde olan şirketlerin genel kurulda oy kullanıp kullanmadığı, –c) Azınlık payların yönetim kurulunda temsil edilip edilmediği, –d) Birikimli oy yöntemine yer verilip verilmediği,

10 www.spk.gov.tr 10 UYUM RAPORUNUN PAY SAHİPLERİ İLE İLGİLİ DÜZENLEMELERİ (VI) Kâr dağıtım politikası ve kâr dağıtım zamanına ilişkin açıklamalar; –a) Kâr payında imtiyaz olup olmadığı, varsa açıklaması –b) Kamuya açıklanmış bir kâr dağıtım politikasının olup olmadığı, varsa genel kurulda pay sahiplerinin bilgisine sunulup sunulmadığı, yoksa gerekçesi –c) Kâr dağıtımı yapılmış ise, bunun yasal süresi içinde tamamlanıp tamamlanmadığı, tamamlanmamış ise gerekçesi ve bu nedenle karşılaşılan hukuki sorunlar

11 www.spk.gov.tr 11 UYUM RAPORUNUN PAY SAHİPLERİ İLE İLGİLİ DÜZENLEMELERİ (VII) Payların devrine ilişkin açıklamalar; –Pay devrini kısıtlayan ana sözleşme hükmü olup olmadığı, varsa gerekçesi

12 www.spk.gov.tr 12 KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİNİN YÖNETİM KURULU İÇİN GETİRDİKLERİ (I) Kurumsal yönetim ilkelerinin ana hedefi şirketler kesiminde kurumsallaşmayı sağlamaktır. Kurumsallaşmanın yönetim kurulu açısından belirleyici unsurları ise, yönetim kurulunun yapısı, fonksiyonları, görevleri, sorumluluklarının yeniden tanımlanması ile şirketle çıkar çatışmasının önlenmesi ve hesap verilebilirlik kavramının anahtar rol oynamasıdır.

13 www.spk.gov.tr 13 KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİNİN YÖNETİM KURULU İÇİN GETİRDİKLERİ (II) Ortaklık örgütü-işletme örgütü ayrımının ve buna paralel yapının getirilmesi –a) İcracı üye/icracı olmayan üye kavramı –İcracı üye (3.2) TTK md. 342’den daha geniş bir anlamı taşır. İşletme örgütünde de görevleri olan üyeyei ifade eder. Karar alabilir, tam zamanlı çalışması beklenir. Hizmet sözleşmesi ile şirkete bağlıdır. –İcracı olmayan üye ise icrai yetkisi olmayan, işletme örgütüne dahil olmayan, şirketin günlük işleri ile meşgul olmayan, aktif yönetimsel sorumluluk taşımayan, strateji geliştirme ve gözetim görevlerinin ifasına katkı sağlayan, kısaca danışmanlık ve denetim görevlerini yerine getiren üyeyi ifade eder ki bu görevlerin ifası bağımsız olmasını gerektirir. –b) İcra başkanı “CEO” kavramı,İşletme örgütünün başkanı (6.5.1) –c) Yönetim kurulu üyeleri-yönetici ayrımı

14 www.spk.gov.tr 14 KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİNİN YÖNETİM KURULU İÇİN GETİRDİKLERİ (III) Bu yapıya paralel görev ve fonksiyon tanımının getirilmiş olması –Strateji belirleme –İşletme örgütünün denetimi: Şirketin günlük işleyişinin yönetim kurulu tarafından belirlenen stratejiye uygunluğunun denetimi

15 www.spk.gov.tr 15 KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİNİN YÖNETİM KURULU İÇİN GETİRDİKLERİ (IV) Bağımsız üye kavramının getirilmesi ve yönetimde profesyonelliğe geçişin sağlanması (3.3.5) Yönetim kurulu üyelerinin çalışması ve seçilme yeterliliklerinin düzenlenmesi (3.3.1) Yönetim kurulu ile birlikte çalışması öngörülen komitelerin kurulması (5, 5.6, 5.7) Yönetim kurulu üyelerinin bilgi alma hakkının düzenlenmesi (2.4.1)

16 www.spk.gov.tr 16 KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİNİN YÖNETİM KURULU İÇİN GETİRDİKLERİ (V) Yönetim kurulunun şirketle çıkar çatışmasını önlemeye yönelik düzenlemeler, Şirket kaynaklarının kendi çıkarları doğrultusunda kullanmalarının önlenmesi –a) Yönetim kurulu üyelerine sağlanan mali haklara sınırlama getirilmesi, performans kriterlerinin getirilmesi (4.), iflas halinde (2.11) –b) Yönetim kurulu üyelerinin şirketle işlem yapması ve rekabet yapmasının zorlaştırılması (2.7)

17 www.spk.gov.tr 17 UYUM RAPORUNUN YÖNETİM KURULU İLE İLGİLİ DÜZENLEMELERİ (I) Yönetim kurulunun yapısına ilişkin açıklamalar; –a) İcracı ve icracı olmayan/bağımsız üye ayrımını belirtecek şekilde yönetim kurulu üyeleri ile icra başkanının (veya olmaması halinde genel müdür) isimleri –b) Yönetim kurulu başkanı ile icra başkanı (veya genel müdür) aynı kişi olması halinde bunun gerekçesi ile yönetim kurulu üyelerinin yarıdan fazlasının icracı üye olması halinde bunun gerekçesi –c) Bağımsız üye bulunmaması veya bulunmakla birlikte sayısının ikiden veya yönetim kurulu üye sayısının üçte birinden az olması halinde, bunun gerekçesi –d) Bağımsız üyelerin bağımsızlık beyanı ile faaliyet döneminde bağımsızlığı ortadan kaldıran bir durumun çıkması halinde ne tür işlemlerin yapıldığı –e) Yönetim kurulu üyelerinin şirket dışında başka görevler almasınının belirli kurallara bağlanıp bağlanmadığı, bu hususta bir sınırlandırma yapılmamış ise bunun gerekçesi,

18 www.spk.gov.tr 18 UYUM RAPORUNUN YÖNETİM KURULU İLE İLGİLİ DÜZENLEMELERİ (II) Yönetim kurulu üyelerinin niteliklerine ilişkin açıklamalar; –a) Yönetim kurulu üye seçiminde aranan niteliklerin Kurumsal Yönetim İlkeleri ile uyum içinde olup olmadığı, buna ilişkin esasların ana sözleşmede yer alıp almadığı, –b) Yönetim kurulu üyeleri için eğitim ve uyum programlarının uygulanıp uygulanmadığı, bu konuda kurumsal yönetim komitesinin ne tür çalışmalar yaptığı, böyle bir program ya da çalışma yoksa gerekçesi

19 www.spk.gov.tr 19 UYUM RAPORUNUN YÖNETİM KURULU İLE İLGİLİ DÜZENLEMELERİ (III) Şirketin misyon ve vizyonu ile stratejik hedeflerine ilişkin açıklamalar; –a) Şirketin misyon ve vizyonunun belirlenip belirlenmediği, belirlenmiş ise bunların ne olduğu, –b) Stratejik hedeflerin oluşturulması, onaylanması ve uygulanması süreçleri –c) Şirketin stratejik hedeflere ulaşma derecesi, faaliyetleri ve performansının yönetim kurulu tarafından gözden geçirilip geçirilmediği, hangi sıklıkta gözden geçirildiği, gözden geçirirken hangi yöntemlerin izlendiği, bu hususlara uyulmamışsa (gözden geçirilmemiş ise veya gözden geçirmede belirlenen yöntemler kullanılmamış ise) bunun gerekçesi (Hedefe ulaşamamanın veya performansın gerekçesi değil, burada izleme süreç ve işleyişinin düzgün olup olmadığı hususunda bilgilendirme amaçlanmaktadır, hedeflerin gerçekçiliği veya şirketin başarısı değil!)

20 www.spk.gov.tr 20 UYUM RAPORUNUN YÖNETİM KURULU İLE İLGİLİ DÜZENLEMELERİ (IV) Risk yönetim ve iç kontrol mekanizması ile ilgili açıklamalar; –Risk yönetim ve iç kontrol mekanizmasının oluşturulup oluşturulmadığı, oluşturulmuş ise sistemin işleyişi ve tekimliği hakkında bilgi, oluşturulmamış ise gerekçesi, Yönetim kurulu üyeleri ile yöneticilerin yetki ve sorumlulukları ile ilgili açıklamalar; –Ana sözleşmede yetki ve sorumluluklar ile ilgili hüküm olup olmadığı, yoksa gerekçesi,

21 www.spk.gov.tr 21 UYUM RAPORUNUN YÖNETİM KURULU İLE İLGİLİ DÜZENLEMELERİ (V) Yönetim kurulunun faaliyet esasları ile ilgili açıklamalar (I); –a) Yönetim kurulu toplantı gündeminin belirlenmesi yöntemi, –b) Faaliyet dönemi içindeki toplantı sayısı, toplantıya davetin nasıl yapıldığı, toplantıya katılım, –c) Sekreterya kurulup kurulmadığı, kurulmamışsa gerekçesi, –d) Muhalif kalınan konuların zapta geçip geçmediği ve yazılı olarak denetçilere iletilip iletilmediği, yapılmamışsa gerekçesi,

22 www.spk.gov.tr 22 UYUM RAPORUNUN YÖNETİM KURULU İLE İLGİLİ DÜZENLEMELERİ (VI) Yönetim kurulunun faaliyet esasları ile ilgili açıklamalar (II); –e) Bağımsız üyelerin muhalif kaldığı hususların gerekçeleri ile birlikte kamuya açıklanıp açıklanmadığı, açıklanmamışsa gerekçesi, –f) Kurumsal Yönetim İlkelerinin IV.2.17.4 hükmünde yer alan konularda yönetim kurulu toplantılarına fiili katılımın sağlanıp sağlanmadığı, sağlanmamışsa gerekçesi, –g) Toplantı esnasında sorulan soruların zapta geçip geçmediği, –h) Yönetim kurulu üyelerine ağırlıklı oy ve/veya veto hakkı tanınıp tanınmadığı,

23 www.spk.gov.tr 23 UYUM RAPORUNUN YÖNETİM KURULU İLE İLGİLİ DÜZENLEMELERİ (VII) Şirketle işlem yapma ve rekabet yasağına ilişkin açıklamalar; –Faaliyet dönemi içinde işlem yapma ve rekabet yasağının uygulanıp uygulanmadığı, uygulanmamışsa gerekçesi ve bu nedenle oluşabilecek çıkar çatışmaları Etik kurallara ilişkin açıklamalar; –a) Etik kuralların oluşturulup oluşturulmadığı, oluşturulmamışsa gerekçesi –b) Etik kuraların bilgilendirme politikası çerçevesinde kamuya açıklanıp açıklanmadığı,

24 www.spk.gov.tr 24 UYUM RAPORUNUN YÖNETİM KURULU İLE İLGİLİ DÜZENLEMELERİ (VIII) Yönetim kurulunda oluşturulan komitelere ilişkin açıklamalar; –a) Hangi komitelerin oluşturulduğu, kimlerden oluştuğu, toplantı sayısı, oluşturulmamışsa gerekçesi, –b) Komitelerin faaliyetleri –c) Her bir komite bazında komite başkanlarının bağımsız üyeler arasından seçilip seçilmediği, komite üyelerinin iki üye olması halinde hepsinin, ikiden fazla olması halinde çoğunluğunun bağımsız üyeler arasından seçilip seçilmediği, seçilmemiş ise gerekçesi, –d) Bir yönetim kurulu üyesinin birden fazla komitede görev alıp almadığı, almış ise gerekçesi,

25 www.spk.gov.tr 25 UYUM RAPORUNUN YÖNETİM KURULU İLE İLGİLİ DÜZENLEMELERİ (IX) Yönetim kuruluna sağlanan mali haklara ilişkin açıklamalar; –a) Yönetim kurulu üyelerine sağlanan her türlü hak, menfaat ve ücret ile bunların belirlenmesinde kullanılan yöntemler (performansa dayalı olup olmadığı) –b) Şirketin herhangi bir yönetim kurulu üyesine ve yöneticilere borç verip vermediği, kredi kullandırıp kullandırmadığı, verilmiş olan kredi ve borçların süresini uzatıp uzatmadığı, şartlarını iyileştirip iyileştirmediği, yapılmış ise gerekçesi –c) Üçüncü bir şahıs aracılığıyla şahsi kredi adı altında kredi kullandırıp kullandırmadığı veya lehine kefalet gibi teminatlar verip vermediği, vermiş ise gerekçesi,

26 www.spk.gov.tr 26 TEŞEKKÜRLER