Amaç Öğrenme Hedefleri Katılımcıların; «İstatistikî veriler ve karşılaştırmalarla dünyada ve Türkiye’deki İSG durumu hakkında temel bilgiler kazandırmaktır.»

... konulu sunumlar: "Amaç Öğrenme Hedefleri Katılımcıların; «İstatistikî veriler ve karşılaştırmalarla dünyada ve Türkiye’deki İSG durumu hakkında temel bilgiler kazandırmaktır.»"— Sunum transkripti:

1

2 Amaç Öğrenme Hedefleri

3 Katılımcıların; «İstatistikî veriler ve karşılaştırmalarla dünyada ve Türkiye’deki İSG durumu hakkında temel bilgiler kazandırmaktır.» Konunun Genel Amacı Konunun Genel Amacı ILO iş sağlığı ve güvenliği verileri, WHO meslek hastalıkları verileri, OSHA AB ülkeleri iş sağlığı ve güvenliği verileri ve SGK Türkiye iş sağlığı ve güvenliği verilerini kullanarak mevcut iş sağlığı ve güvenliği durumunu belirler, Sosyo-ekonomik gelişmişlik ile iş sağlığı ve güvenliği ilişkisini belirler ve karşılaştırma yapar. Öğrenme Hedefleri Öğrenme Hedefleri İstatistiklerle dünyadaki İSG durumu, ILO, WHO, OSHA-EU, SGK verileri ile Türkiye’deki iş sağlığı ve güvenliği durumu, Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerle Türkiye karşılaştırması, Konunun Alt Başlıkları Konunun Alt Başlıkları

4

5 Türkiye ve Dünya’da İSG Ülkemizde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından açıklanan meslek hastalığı tanısı alan kişi sayısı beklenene göre ne düzeydedir? A.Beklenenden çok fazladır B.Beklenenden çok düşüktür C.Beklenenden biraz fazladır D.Beklenenle benzer düzeydedir Ülkemizde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından açıklanan meslek hastalığı tanısı alan kişi sayısı beklenene göre ne düzeydedir? A.Beklenenden çok fazladır B.Beklenenden çok düşüktür C.Beklenenden biraz fazladır D.Beklenenle benzer düzeydedir İH

6 Konu; Türkiye ve Dünya’da İSG Türkiye'de her yıl kaç işçi meslek hastalığı nedeni ile yaşamını yitirmektedir? A.0 - 100 işçi B.101 - 500 işçi C.501 - 1000 işçi D.1001 işçi ve daha fazla Türkiye'de her yıl kaç işçi meslek hastalığı nedeni ile yaşamını yitirmektedir? A.0 - 100 işçi B.101 - 500 işçi C.501 - 1000 işçi D.1001 işçi ve daha fazla İH-4

7 Konu; Türkiye ve Dünya’da İSG Türkiye'de iş kazaları için aşağıda yer alanlardan hangisi yanlıştır? A.En çok bir veya birden fazla cismin sıkıştırması, ezmesi, kesmesi, batması nedeni ile iş kazası meydana gelir. B.İş kazaları en çok 50 ve üzerinde işçi çalıştıran yerlerde meydana gelir. C.İş kazaları en çok 18 - 24 yaş arasında görülür. D.İş kazalarında en çok eller yaralanır. Türkiye'de iş kazaları için aşağıda yer alanlardan hangisi yanlıştır? A.En çok bir veya birden fazla cismin sıkıştırması, ezmesi, kesmesi, batması nedeni ile iş kazası meydana gelir. B.İş kazaları en çok 50 ve üzerinde işçi çalıştıran yerlerde meydana gelir. C.İş kazaları en çok 18 - 24 yaş arasında görülür. D.İş kazalarında en çok eller yaralanır. İH-57

8 Konu; Türkiye ve Dünya’da İSG Ülkemizde meslek hastalıklarının tahmin edilen sayıların altında saptanmasında rol oynayan etkenler için aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A.Meslek hastalıkları konusunda bilgi düzeyinin beklenen düzeyde olmaması B.Bazı meslek hastalıklarının önemsenmemesi, ihmal edilmesi C.Meslek anamnezinin yeteri kadar ayrıntılı alınmaması D.İşyerlerinde uygun korunma önlemlerinin alınmış olması Ülkemizde meslek hastalıklarının tahmin edilen sayıların altında saptanmasında rol oynayan etkenler için aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A.Meslek hastalıkları konusunda bilgi düzeyinin beklenen düzeyde olmaması B.Bazı meslek hastalıklarının önemsenmemesi, ihmal edilmesi C.Meslek anamnezinin yeteri kadar ayrıntılı alınmaması D.İşyerlerinde uygun korunma önlemlerinin alınmış olması İH-64

9 Konu; Türkiye ve Dünya’da İSG 2009 yılı SGK verilerine göre en çok ölümlü iş kazası aşağıdaki hangi iş kolunda olmuştur? A.Elektrik B.Tersane C.İnşaat D.İmalat 2009 yılı SGK verilerine göre en çok ölümlü iş kazası aşağıdaki hangi iş kolunda olmuştur? A.Elektrik B.Tersane C.İnşaat D.İmalat İH-83

10

11 İSTATİSTİKLER / KAYNAKLAR Ulusal mevzuatlardaki farklılıklar nedeni ile ülkeden ülkeye hatta bir ajanstan diğerine endüstriyel kazalar hakkında istatistiklerin hazırlanmasında kullanılan yöntemler değişkenlik göstermektedir.  Ulusal istatistik ofisleri  Tazminat ajansları  Ulusal sigorta veya sosyal sigorta ajansları  İş teftiş kuruluşları,  Kaza önleme ajansları Ulusal mevzuatlardaki farklılıklar nedeni ile ülkeden ülkeye hatta bir ajanstan diğerine endüstriyel kazalar hakkında istatistiklerin hazırlanmasında kullanılan yöntemler değişkenlik göstermektedir.  Ulusal istatistik ofisleri  Tazminat ajansları  Ulusal sigorta veya sosyal sigorta ajansları  İş teftiş kuruluşları,  Kaza önleme ajansları

12 3 PARAMETRE 1.Kaza Sıklık Oranı 2.Kaza Ağırlık Oranı 3.Kaza Olabilirlik Oranı 1.Kaza Sıklık Oranı 2.Kaza Ağırlık Oranı 3.Kaza Olabilirlik Oranı

13 KAZA SIKLIK ORANI İş Kazası Sıklık Oranı = Fiili Çalışma Saati (Çalışılması Gereken Saat-Kaybedilen Toplam Saat) Kaybedilen Toplam Saatler; (Yıllık İzin, İşe Gelmeme, Hastalık ve Kaza) İş Kazası Sıklık Oranı = Fiili Çalışma Saati (Çalışılması Gereken Saat-Kaybedilen Toplam Saat) Kaybedilen Toplam Saatler; (Yıllık İzin, İşe Gelmeme, Hastalık ve Kaza) Kaza Sayısı Fiili Çalışma Saati x 1.000.000

14 KAZA SIKLIK ORANI – KSO «Takvim yılı içerisindeki ölümlü ve/veya ölümlü olmayan mesleki yaralanmaların sayısının, aynı yıl içerisinde referans grupta yer alan işçilerin çalışma saatlerinin toplamına bölünmesiyle elde edilen değerin 1.000.000 katsayı ile çarpılmasıyla hesaplanır.» Örnek; Çalışan sayısı 850, kaza sayısı 100, kaybedilen iş günü 40.000 gün, bir yılda 300 gün ve çalışma saati 7,5 ise KSO? KSO=100/[(850x300x7,5)–(40.000x7,5)]x1.000.000 KSO = 62,01 (300 İş gününde her 100000 insan-saat çalışma süresi başına 62 İK meydana geldiğini gösterir) «Takvim yılı içerisindeki ölümlü ve/veya ölümlü olmayan mesleki yaralanmaların sayısının, aynı yıl içerisinde referans grupta yer alan işçilerin çalışma saatlerinin toplamına bölünmesiyle elde edilen değerin 1.000.000 katsayı ile çarpılmasıyla hesaplanır.» Örnek; Çalışan sayısı 850, kaza sayısı 100, kaybedilen iş günü 40.000 gün, bir yılda 300 gün ve çalışma saati 7,5 ise KSO? KSO=100/[(850x300x7,5)–(40.000x7,5)]x1.000.000 KSO = 62,01 (300 İş gününde her 100000 insan-saat çalışma süresi başına 62 İK meydana geldiğini gösterir)

15 KAZA AĞIRLIK ORANI İş Kazası Ağırlık Oranı = Bu oranların hesaplanmasında ölümlü kaza veya sürekli iş göremezlik söz konusu ise; her ölümlü veya iş göremezlik için ayrı ayrı 7.500 gün eklenmesi gerekir. İş Kazası Ağırlık Oranı = Bu oranların hesaplanmasında ölümlü kaza veya sürekli iş göremezlik söz konusu ise; her ölümlü veya iş göremezlik için ayrı ayrı 7.500 gün eklenmesi gerekir. Kayıp İş Günü Fiili Çalışma Saati x 1.000

16 KAZA AĞIRLIK ORANI – KAO «Takvim yılı içerisindeki ölümlü ve/veya ölümlü olmayan mesleki yaralanmalardan dolayı toplam kayıp gün sayısının, aynı yıl içerisinde referans grupta yer alan işçilerin çalışma saatlerinin toplamına bölünmesiyle elde edilen değerin 1.000 katsayı ile çarpılmasıyla hesaplanır.» Örnek; Çalışan sayısı 850, kaybedilen iş günü 3.000 gün, bir yılda 300 gün ve çalışma saati 7,5 ise KAO? KAO = 3000/[(850x300x7,5)–(40.000x7,5)]x1.000 KAO = 1,86 (300 İş gününde her 1000 insan-saat çalışma süresi başına 1,86 gün İş Kazasına bağlı kayıp) «Takvim yılı içerisindeki ölümlü ve/veya ölümlü olmayan mesleki yaralanmalardan dolayı toplam kayıp gün sayısının, aynı yıl içerisinde referans grupta yer alan işçilerin çalışma saatlerinin toplamına bölünmesiyle elde edilen değerin 1.000 katsayı ile çarpılmasıyla hesaplanır.» Örnek; Çalışan sayısı 850, kaybedilen iş günü 3.000 gün, bir yılda 300 gün ve çalışma saati 7,5 ise KAO? KAO = 3000/[(850x300x7,5)–(40.000x7,5)]x1.000 KAO = 1,86 (300 İş gününde her 1000 insan-saat çalışma süresi başına 1,86 gün İş Kazasına bağlı kayıp)

17 KAZA OLABİLİRLİK ORANI Kaza Olabilirlik Oranı = Türkiye’de her 100.000 sigortalı işçi sayısına göre değerlendirme yapılmaktadır. (İstihdam edilen, çalışan, sigortalı…ülkeden ülkeye değişir…) Kaza Olabilirlik Oranı = Türkiye’de her 100.000 sigortalı işçi sayısına göre değerlendirme yapılmaktadır. (İstihdam edilen, çalışan, sigortalı…ülkeden ülkeye değişir…) Kaza Sayısı Toplam İşçi Sayısı x 100.000

18 KAZA OLABİLİRLİK ORANI – KOO «Takvim yılı içerisindeki ölümlü ve/veya ölümlü olmayan mesleki yaralanmaların toplam sayısının, aynı yıl içerisinde referans grupta yer alan işçilerin çalışma saatlerinin toplamına bölünmesiyle elde edilen değerin 100.000 katsayı ile çarpılmasıyla hesaplanır.» Örnek; Çalışan sayısı 850, kaza sayısı 100, bir yılda 300 gün ve çalışma saati 7,5 ise KOO? KOO = 100/850x1.000 KOO = 11,7 (300 İş gününde her 100.000 insan-saat çalışma süresi başına 11,7 adet İK meydana geldiğini..) «Takvim yılı içerisindeki ölümlü ve/veya ölümlü olmayan mesleki yaralanmaların toplam sayısının, aynı yıl içerisinde referans grupta yer alan işçilerin çalışma saatlerinin toplamına bölünmesiyle elde edilen değerin 100.000 katsayı ile çarpılmasıyla hesaplanır.» Örnek; Çalışan sayısı 850, kaza sayısı 100, bir yılda 300 gün ve çalışma saati 7,5 ise KOO? KOO = 100/850x1.000 KOO = 11,7 (300 İş gününde her 100.000 insan-saat çalışma süresi başına 11,7 adet İK meydana geldiğini..)

19

20 Devlet (GSMH %4) Çalışanlar (5 Bin Ölüm/Gün) İşverenler (Kârın %5-15) İK MS

21 Ülkeler% Oranı Lüksemburg67,39 Danimarka53,29 Portekiz52,14 Avusturya50,98 Çek Cumhuriyeti50,44 Estonya48,80 Slovenya47,72 İspanya46,23 Polonya44,14 Türkiye33,59

22 Ülkeler (60 Ülke)% Oranı Danimarka (1)8,38 Avusturya (4)7,89 Belçika (7)7,73 Fransa (16)7,17 Almanya (18)7,13 Slovak Cumhuriyeti (23)6,97 Kolombiya (24)6,96 Macaristan (33)6,42 Çek Cumhuriyeti (35)6,40 Türkiye (37)6,25

23 FransaAlmanyaJaponya Kanada Çek Cumh. Türkiye

24 Ülkeler% Olarak İş KazasıKaza Sıklık Oranı Kanada0,813,37 ABD0,833,46 Japonya0,893,71 Almanya1,506,25 Polonya2,6010,54 Güney Kore2,8011,67 Türkiye3,0012,45

25 (Bir takvim yılında çalışılan 1,000,000 iş saatine karşılık kaç kaza olduğunu gösterir.)

26 ÜlkelerMaliyet (Milyar) ABD (Dolar) 190 Almanya (Dolar) 28 Norveç (Kron) 40 Avustralya (A. Doları) 15-37

27

28 Devlet (21 Milyar) Çalışanlar (4 Ölüm/Gün) İşverenler (Kârın %5-10) İK MS

29 Çalışan İşçi Sayısıİşyeri SayısıZorunlu Sigortalı Sayısı 1-491.016.6174.694.825 50-29917.7451.916.868 300-10001.759850.362 >1000207356.587 Toplam1.036.3287.818.642

30 Nüfus72.974.000 Zorunlu Sigortalı Sayısı7.818.642 SSK Kapsamındaki Toplam Nüfus31.133.197 SSK Kapsamındaki Nüfusun Toplam Nüfusa Oranı%42,66 SSK+Bağkur+Emekli Sandığı Sigortalı Oranı%48,00

31

32

33

34

35

36

37 En fazla

38

39 Sebebi Bilinmeyen%32 İnşaat%25 Nakliyat%10 Toptan ve Perakende Ticaret%4 Kömür Madenciliği,%2 Diğer (Gıda, dokuma, makine, metal, …)%27 Toplam%100 İş Kazası Bağlı Ölümler (2006) En fazla

40

41 Konu; Türkiye ve Dünya’da İSG 2009 yılı SGK verilerine göre en çok ölümlü iş kazası aşağıdaki hangi iş kolunda olmuştur? A.Elektrik B.Tersane C.İnşaat D.İmalat 2009 yılı SGK verilerine göre en çok ölümlü iş kazası aşağıdaki hangi iş kolunda olmuştur? A.Elektrik B.Tersane C.İnşaat D.İmalat İH-83

42 100’den Az İş Göremezlik Olan Sektörler%50 İnşaat%22 Metalden Eşya İmalatı%10 Nakliyat%7 Dokuma%6 Kömür Madenciliği%5 Toplam%100 İş Kazalarına Bağlı Sürekli İş Görememezlik (2006)

43

44

45

46 Ocak-Şubat-Mart-Nisan 21.316 Mayıs-Haziran-Temmuz-Ağustos 25.572 Eylül-Ekim-Kasım-Aralık 32.139 Toplam 79.027 İş Kazaları Sıklığı (2006)

47 Kafa 4.239 Sırt 2.572 Gövde ve İç Organlar 1.907 Üst Ekstremiteler (omuz, kol, bilek, el, parmak) 43.290 Alt Ekstremiteler (kalça, bacak, ayak) 20.207 Diğer 8.387 Toplam 80.602 İş Kazaları (2007) En fazla

48 Kırıklar 10.188 Çıkıklar, Burkulmalar, İncinmeler 7.455 Yüzeysel Yaralanmalar, Açık Yaralanmalar 35.863 Ezik ve Çürükler 17.257 Göze/Doğal Boşluklara Yabancı Cisim Kaçması 1.094 Yanmalar, Kimyasal Yanma, Kaynar Su Yanma 2.513 Akut Zehirlenmeler, Enfeksiyonlar 270 İş Kazası (2007)

49 Yaş Grupları 20052006 KadınErkekToplamKadınErkekToplam -14522523020299319 15-171019011.0022312.2392.470 18-24 1.14115.20216.343 11.29918.66619.965 25-2967617.30317.979 7.67518.16218.837 30-3452814.54515.0733.59114.59115.182 35-3938910.76111.15045410.84511.299 40-443057.9588.2632837.2027.485 45-491362.6532.7891452.3712.516 50-543781184831739770 55-59121741867137144 60-642434533134 65+21315056 Toplam3.33470.58973.9233.73975.28879.027 Ağırlıklı Ortalama Yaş2931 2830 En fazla

50 Kadın 4.121 Erkek 76.481 Toplam 80.602 İş Kazası (2007) Kadın 11 Erkek 1.197 Toplam 1.208 Meslek Hastalığı (2007) İş Kazası-Meslek H. Ölüm (2007) İş Kazası 1.043 Meslek Hastalığı 1 Toplam 1.044

51 Sayısı

52 Türkiye ve Dünya’da İSG Türkiye'de her yıl kaç işçi meslek hastalığı nedeni ile yaşamını yitirmektedir? A.0 - 100 işçi B.101 - 500 işçi C.501 - 1000 işçi D.1001 işçi ve daha fazla Türkiye'de her yıl kaç işçi meslek hastalığı nedeni ile yaşamını yitirmektedir? A.0 - 100 işçi B.101 - 500 işçi C.501 - 1000 işçi D.1001 işçi ve daha fazla İH-4

53 Yaklaşık 2.000.000 Gün

54

55

56

57

58

59

60

61 Meslek Hasta-İş Kazaları19992000200120022003200420052006 1. Üretim ve İmalat Sektörü1.4789761.1331.1258958778731.214 2. İnşaat Sktörü1.128778858765630612614825 3. Madencilik1.375453478387280402435528 4. Taşımacılık ve İletişim315254257255202 255305 5. Kamu ve Hizmet Sektörü165284132149109 119187 6. Restorant, Otel, Alım-Satım14212513913012996112154 7. Elektrik, Gaz, Su9774908362566180 8. Tarım, Ormancılık, Balıkçılık3241443423243437 9. Finans, Sigorta86653553 10. Diğer0148543274153227535 Toplam Vaka Sayısı4.7403.1393.1912.9652.4072.5362.7353.868

62 Yaş Grupları 20052006 KadınErkekToplamKadınErkekToplam -14022011 15-17000000 18-244151912829 25-292293112526 30-34034 13334 35-39058 043 40-440112 045 45-49096 0 50-54055 085 55-59033 066 60-64032 047 65+047 0102 Toplam65135190571574 Ağırlıklı Ortalama Yaş234645349

63

64 SSK’ya Kayıtlı İşçi Sayısı 7.818.642 Saptanan Meslek Hastalığı Sayısı 574 Beklenen Meslek Hastalığı Sayısı 31.274 Saptanamayan Meslek Hastalığı Sayısı 30.700 Saptanan Meslek Hastalığı Oranı %0.007 Meslek Hastalığı (2006) SSK’ya Kayıtlı İşçi Sayısı 8.505.394 Saptanan Meslek Hastalığı Sayısı 1.208 Beklenen Meslek Hastalığı Sayısı 34.021 Saptanamayan Meslek Hastalığı Sayısı 32.813 Saptanan Meslek Hastalığı Oranı %0.014 Meslek Hastalığı (2007) Beklenen meslek hastalığı oranı çalışanların %0,4-%0,12 olmalıdır. (2006 Yılı için Türkiye’de 31.000-93.000 Meslek Hastası)

65 Türkiye ve Dünya’da İSG Ülkemizde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından açıklanan meslek hastalığı tanısı alan kişi sayısı beklenene göre ne düzeydedir? A.Beklenenden çok fazladır B.Beklenenden çok düşüktür C.Beklenenden biraz fazladır D.Beklenenle benzer düzeydedir Ülkemizde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından açıklanan meslek hastalığı tanısı alan kişi sayısı beklenene göre ne düzeydedir? A.Beklenenden çok fazladır B.Beklenenden çok düşüktür C.Beklenenden biraz fazladır D.Beklenenle benzer düzeydedir

66 SONUÇSONUÇ Bu kayıtlara göre Türkiye’de; Almanya’dan 100, ABD’den 1000 kat daha az meslek hastalığı tespiti yapılıyor. İş güvenliği endeksi bakımından Türkiye’nin Avrupa ülkeleri arasında sıralamaya giremediği, dünyada ise en kötü kategoride yer aldığı gözlenmektedir. Bu kayıtlara göre Türkiye’de; Almanya’dan 100, ABD’den 1000 kat daha az meslek hastalığı tespiti yapılıyor. İş güvenliği endeksi bakımından Türkiye’nin Avrupa ülkeleri arasında sıralamaya giremediği, dünyada ise en kötü kategoride yer aldığı gözlenmektedir.

67

68 TANI ZORLUĞU  Çalışana Ait Nedenler Önemsememe, Başvuru yapmama, Tıbbi idari takip yapmama,  İşyeri Hekimine Ait Nedenler Tanı koyamama/koymama, Hastalığın farkında olmama, İyi anamnez almama,  Çalışana Ait Nedenler Önemsememe, Başvuru yapmama, Tıbbi idari takip yapmama,  İşyeri Hekimine Ait Nedenler Tanı koyamama/koymama, Hastalığın farkında olmama, İyi anamnez almama,

69 TANI ZORLUĞU  İşverene Ait Nedenler Bilgi ve vizyon eksikliği, Mevzuat ve sigorta yaptırımlarından çekinme,  Tanı Merkezlerine Ait Nedenler Meslek hastalıkları hastaneleri yetersiz, Diğer hastanelerde ekip ve ekipman eksikliği, Tıbbi-idari takip yapmama  Mevzuata Ait Nedenler  İşverene Ait Nedenler Bilgi ve vizyon eksikliği, Mevzuat ve sigorta yaptırımlarından çekinme,  Tanı Merkezlerine Ait Nedenler Meslek hastalıkları hastaneleri yetersiz, Diğer hastanelerde ekip ve ekipman eksikliği, Tıbbi-idari takip yapmama  Mevzuata Ait Nedenler

70 Konu; Türkiye ve Dünya’da İSG Ülkemizde meslek hastalıklarının tahmin edilen sayıların altında saptanmasında rol oynayan etkenler için aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A.Meslek hastalıkları konusunda bilgi düzeyinin beklenen düzeyde olmaması B.Bazı meslek hastalıklarının önemsenmemesi, ihmal edilmesi C.Meslek anamnezinin yeteri kadar ayrıntılı alınmaması D.İşyerlerinde uygun korunma önlemlerinin alınmış olması Ülkemizde meslek hastalıklarının tahmin edilen sayıların altında saptanmasında rol oynayan etkenler için aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A.Meslek hastalıkları konusunda bilgi düzeyinin beklenen düzeyde olmaması B.Bazı meslek hastalıklarının önemsenmemesi, ihmal edilmesi C.Meslek anamnezinin yeteri kadar ayrıntılı alınmaması D.İşyerlerinde uygun korunma önlemlerinin alınmış olması İH-64

71

72

73