REHBERLİK. ÖĞRETİM YÖNETİM ÖĞRENCİ KİŞİLİK HİZMETLERİ VE REHBERLİK GELENEKSELÖKH ÇAĞDAŞ EĞİTİM +

... konulu sunumlar: "REHBERLİK. ÖĞRETİM YÖNETİM ÖĞRENCİ KİŞİLİK HİZMETLERİ VE REHBERLİK GELENEKSELÖKH ÇAĞDAŞ EĞİTİM +"— Sunum transkripti:

1 REHBERLİK

2 ÖĞRETİM YÖNETİM ÖĞRENCİ KİŞİLİK HİZMETLERİ VE REHBERLİK GELENEKSELÖKH ÇAĞDAŞ EĞİTİM +

3 REHBERLİK NEDİR? Bireyi merkeze alır Planlı, sistemli, ve profesyonel Yardım sürecidir. ÇAĞDAŞ EĞİTİM ANLAYIŞINDA ÖĞRENCİ KİŞİLİK HİZMETLERİ VE REHBERLİK

4 REHBERLİK NE DEĞİLDİR? Sorunlu bireylere yönelik Zorunlu Sihirli bir değnek Öğrenme-öğretme işi Sadece duygusal yönlere yönelik Tek yönlü Yol göstermek, öğüt vermek, nasihatte bulunmak Birey adına karar vermek Disiplin etmek Acımak Belli yaş gruplarına yönelik ÇAĞDAŞ EĞİTİM ANLAYIŞINDA ÖĞRENCİ KİŞİLİK HİZMETLERİ VE REHBERLİK DEĞİLDİR

5 Rehberliğin Amacı 1.Bireyi tanımak 2.Bireye çevresini tanıtmak 3.Bireyin kendini gerçekleştirmesine yardımcı olmak

6 İnsancıl (Hümanist) Yaklaşım İnsan iyidir, tektir, biriciktir İnsan kendini gerçekleştirme eğilimi ile doğar Kendini gerçekleştirme bir süreçtir Fenomenolojik bakış açısına sahiptir

7 ÇAĞDAŞ EĞİTİM ANLAYIŞINDA ÖĞRENCİ KİŞİLİK HİZMETLERİ VE REHBERLİK

8 Kendini Gerçekleştiren Bireyin Özellikleri Kendini kabul Kendini tanıma Kendine saygı Spontan olma Otantik olma Empatik yaratıcı Varoluşsal yaşam Nüktedanlık

9 ÇAĞDAŞ EĞİTİM ANLAYIŞINDA ÖĞRENCİ KİŞİLİK HİZMETLERİ VE REHBERLİK Kendini Gerçekleştiren Bireyin Özellikleri Demokratik olma Değişime açık Desteği içten alma Yaşantılılara açık olma Problem çözme İstediğinde yalnız kalabilen Kendine yeterli olma Belirsizliklere açık olma

10 ÇAĞDAŞ EĞİTİM ANLAYIŞINDA ÖĞRENCİ KİŞİLİK HİZMETLERİ VE REHBERLİK Rehberliğin temel ilkeleri Demokratik ve insancıl anlayış Tüm öğrencilere yönelik Özerklik İşbirliği Çok yönlü tanıma Gönüllülük Esneklik Dinamik yapı Bireysel farklılık Planlı, programlı, profesyonel Sürekli Gizlilik Eğitimle ilişkili Karar vermeye yardımcı

11 Rehberlik hizmetlerinde örgütlenme ve örgüt yapısı REHBERLİK MERKEZ ÖRGÜTÜ Milli eğitim bakanlığı Bünyesinde; Özel eğitim rehberlik Ve danışma hizmetleri Genel müdürlüğü İL DÜZEYİNDE İl Milli eğitim Müdürlüğüne bağlı RAM OKUL DÜZEYİNDE Okul rehberlik Servisi

12 İl düzeyinde İl danışma komisyonu Milli eğitim müdürü Milli eğitim müdür yardımcısı İlçe şube müdürü RAM müdürü PDR bölüm başkanı Birer okul müdürü En az üç psikolojik danışman İl danışma komisyonun görevleri Eylül ve haziran ayında toplanır. Toplantı kararları bakanlığa iletilir.

13 İl düzeyinde RAM Müdür Müdür yardımcısı PDR bölüm başkanı Özel eğitim bölüm başkanı RAM’ın Görevleri Psikolojik testler yapar Özel eğitim öğrencilerini teşhis eder. Koordinasyon sağlar Okul çerçeve programını hazırlamak Okullara teknik destek

14 OKUL DÜZEYİNDE OKUL MÜDÜRÜ Yürütme komisyonu Koordinatör Psikolojik danışman Psikolojik Danışman Sınıf rehber Öğretmeni Diğer öğretmenler Müdür yardımcısı

15 Okul düzeyinde Okul müdürünün görevleri Yıllık programının onaylanmasından ve yürütülmesinden sorumludur. Koordinatör psikolojik danışmanı belirler Sınıf rehber öğretmenlerini belirler Yürütme planının bir örneği ve yıl sonu çalışma raporunun bir örneğini RAM a gönderir Yürütme kuruluna başkanlık eder Toplu dosyayı nakil eder.

16 Okul düzeyinde Yürütme komisyonu Bşk: okul müdürü Müdür yardımcısı Psikolojik danışman Sınıf rehber öğretmenlerden birer temsilcisi Disiplin kurulundan temsilci Okul – aile birliği Veli temsilcisi Öğrenci Yürütme komisyonunun görevleri Yıllık rehberlik planını inceler Toplantıları planlar Eylül, şubat ve haziran ayında toplanır

17 Okul düzeyinde Koordinatör psikolojik danışmanın görevleri Rehberlik servisi ve okul yönetimi arasında koordinasyonu sağlar

18 Okul düzeyinde Psikolojik danışmanın görevleri Okul rehberlik planını hazırlar Ölçme araçlarını kullanır Toplu dosya tutar Konsültasyon Yıl sonu faaliyet raporu hazırlar Psikolojik danışma Bireyi tanıma

19 Okul düzeyinde Sınıf rehber öğretmenin görevleri Sınıf rehberlik planını hazırlar Yıl sonu faaliyet raporu hazırlar Basit düzeyde eğitsel ve mesleki rehberlik

20 REHBERLİK ve PSİKOLOJİK DANIŞMA TÜRLERİ REHBERLİK Bilişsel Bilgili biri Bilgi düzeyinde yardımları içerir Süre sınırlaması yok PSİKOLOJİK DANIŞMA Duyuşsal Uzman Bilgi ve beceri gerektirir Süre sınırlaması var

21 Birey sayısına göre Temel işlevlerine göre Problem alanlarına Göre Eğitim kademelerine Göre Hizmet alanlarına Göre Bireysel rehberlik Grupla rehberlik Bireysel Psikolojik danışma Grupla psikolojik danışma Uyum sağlayıcı Yöneltici Ayarlayıcı Kriz yönelimli Tamamlayıc Geliştirici Önleyici Çare bulucu Eğitim alanında Sağlık alanında Endüstri alanında Sosyal yardım alanında Kişisel/sosy al rehberlik Eğitsel rehberlik Mesleki rehberlik Okul öncesi rehberlik İlkokulda rehberlik Ortaokulda rehberlik Lisede rehberlik Yüksekokulda rehberlik

22 Birey sayısına göre rehberlik Bireysel rehberlik Grupla rehberlik Bireysel psikolojik danışma Grupla psikolojik danışma Bilişsel Bireye Zaman sınırlaması yok Derinlemesine inceleme Standart kuralları yok Bilişsel Kişi sınırlaması yok Zaman sınırlaması yok Yüzeysel inceleme Standart kuralları yok Duyuşsal Danışana 45- 50 dk Derinlemesine Uzman Standart kurallar var Duyuşsal 8-12 kişi gruplara 90 dk Yüzeysel Uzman Standart kuralları var

23 Problem alanlarına göre rehberlik EğitselKişiselMesleki -Öğrenmeyi öğrenme -Eğitsel sorunlarla başa çıkabilme -Eğitsel seçimler -Kendini tanıma ve anlama -Kendini kabul etme ve geliştirme -Meslekleri tanıma -Meslekleri seçme -Mesleklere hazırlanma

24 Meslek Seçimini Etkileyen Faktörler yetenek ilgi kişilik değerler aile cinsiyet Yetkinlik beklentisi

25 Yetenek – Başarı ilişkisi Yeteneğinin altında başarı gösteren: -Eğitsel rehberlik Yeteneğinin üstünde başarı gösteren: - Kişisel rehberlik A C B 70 50 20 5070 Yetenek Başarı

26 Mesleki Rehberlik kuramları - Holland’ın mesleki tipoloji kuramı Realistik (gerçekçi) Sabırlı, maddeci, doğal, sözel becerileri az gelişmiş, kas becerilerini kullanan… Oto tamircisi, elektrikçi, ziraat mühendisliği, veteriner… Entelektüel Analitik düşünce yapısına sahip, eleştirel, bağımsız, içe dönük, titiz… Bilim adamları Sosyal Yardımsever, sorumluluk sahibi, empatik, içten, sabırlı, nazik… Sosyal hizmetler uzmanı, psikolojik danışman, psikolog, doktor, öğretmen, halkla ilişkiler uzmanı

27 Geleneksel Dikkatli, titiz, itaatkar, tutarlı, düzenli, sabırlı, vicdanlı… Bankacı, muhasebeci, memur polis, asker… Girişimci Dışa dönük, enerjik, kendine güvenen, atılgan, ikna kabiliyeti yüksek, sabırsız, meraklı, mecaracı, konuşkan… Satıcı, pazarlamacı, gazeteci, politikacı, avukat… Artistik Heyecanlı, hayalci, sezgileri çok güçlü, bağımsız, duyarlı, etkileyici, fevri… Yazar, ressam, aktör, müzisyen, mimar, dekoratör…

28 Super’ın benlik kuramı (BAYKaÇ) 1. Büyüme(0-14) 2. Araştırma (14-24) - Deneme (14-17) - Geçiş (18-21) - Sınama (22- 24) 3. Yerleşme (25-44) 4. Koruma (45-64) 5. Çöküş evresi (65+)

29 Ginzberg ve arkadaşlarının mesleki gelişim kuramı 1. Fantezi dönem (5-11) 2. Geçici seçim dönemi (11- 18) İlgi 11-12 Yetenek 13-14 Değer 15- 16 Geçiş 17- 18 3. Gerçekçi seçim dönemi (18-23) Keşfetme Billurlaşma Belirleme

30 Okullarda Sunulan Rehberlik Hizmetleri PSİKOLOJİK DANIŞMA BİREYİ TANIMA İZLEME MÜŞAVİRLİK BİLGİ TOPLAMA VE YAYMA ORYANTASYON ARAŞTIRMA VE DEĞERLENDİRME ÇEVRE VE AİLE İLİŞKİLER OKUL REHBERLİK PROGRAMINI HAZIRLAMA REFERE

31 Bireyi Tanıma Teknikleri Temel amaç kendini tanıması Bireye etkili hizmet verebilmek Teknikler amaç değil araçtır Sonuçları bütüncül değerlendir 1’den fazla teknik kullanılmalı Her yönüyle tanınmalı Geçerli,güvenilir ve kullanışlı olmalı Teknikler yinelenmelidir Sonuçlar gizli tutulmalıdır.

32 Bireyi Tanıma Teknikleri Test teknikleri Amaçlar açıkça belirlenmeli Psikolojik testler üzerinde değişiklik yapılmamalı Eğitimi alınan testler uygulanmalı Başarı testleri Yetenek testleri Kişilik testleri İlgi envanterleri Tutum ölçekleri

33 Gözleme Dayalı Teknikler Gözlem Habersiz Gözlemci sayısı gözlem sayısı Nedenleri vermez ÖZELLİK KAYIT ÇİZELGESİ Hangi öğrenci hangi özelliklere sahip? Öğrenciler Sahip olduğu özellikler Ayşe1,2,3,5 Fatma1 Hayriye1,2 Resim yeteneğine dair özellikler: 1.düz çizgi 2.renk algısı 3.derinlik algısı 4.ayrıntı algısı 5.perspektif

34 DERECELEME ÖLÇEKLERİ Davranış ne derece ? sayısal verilere dönüştürme ÖzelliklerDerece 1.liderlik1 2 3 4 5 2.uyum1 2 3 4 5

35 ANEKTOD(VAKA KAYDI=OLAY KAYDI) Sıradan olmayan tipik olayların yorum katılmadan kaydedilmesi Yorum ayrıca yazılır. Gözemcinin Adı-Soyadı: Ahmet Öz Öğrencinin Adı –Soyadı: Can Uzel Olay: Can,son derste sıra arkadaşının yanından bağırarak kalktı ve arkadaşına karşı saldırganca tepkiler gösterdi….. Yorum: normal olarak sakin biri olan Can’ın bu davranışlarının sebebi özel hayatıyla ilgili olabilir. Öneri:…

36 Kendini Anlatmaya Dayalı Teknikler Zaman Cetveli Arzu Listesi Problem Tarama Listesi AnketOtobiyografi

37 KİME GÖRE BEN NEYİM ? Başkasının açısıyla Kendini değerlendirdiği Öz değerlendirme

38 Başkalarının Kanılarına Dayalı Teknikler SOSYOMETRİ Grup içi etkileşim belirler. İlk gün yapılmaz. Her amaç için ayrı sosyometri yapılır. kalabalık gruplarda kullanışsızdır. Nedenler hakkında bilgi vermez. Sonuçları genellenmez. Zaman içinde yinelenmeli

39 öğrenciler birbirlerini nasıl algılıyor? kendinde gördüğü özelliği de işaretleyebilir. bağdaşım(tutarlılık) belirlenebilir. Akran değerlendirme Kimdir Bu? KaanLeylaMertNurTanRecep Şakacı+////++ Saygılı///+++///+ Başarılı//++/ + Sessiz///++ Saldıgan///// Heyecanlı//////+

40 Okullarda iletişim ve iletişimsizlik Ego zedeleyici dilEgo geliştirici dil TembelÇalışırsan yaparsın ŞişmanBiraz toplusun SıkıcıBiraz daha canlı olabilirsin

41 Okullarda iletişim ve iletişimsizlik İletişim engelleri Emir vermek Uyarmak Ahlak dersi vermek Nutuk çekmek Yargılamak Suçlamak Alay etmek Yersiz yere güven vermek Avutmak Kıyaslamak…

42 AMAÇİLİŞKİ AYICIK -+ KAPLUMB AĞA -- KÖPEKBA LIĞI +- TİLKİ ┴┴ BAYKUŞ ++

43

44 ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİ Özel eğitimde temel kavramlar Zedelenme Yetersizlik (neden) Engel (sonuç) Risk taşıma Ayrıcalık

45 ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİ Özel eğitimin ilkeleri İlgi, istek ve yeterlilik Erken yaş Öncelikli kaynaştırma eğitimi Aile İşbirliği Bep

46 ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİ Sunuluş şekilleri Kaynaştırma Özel eğitim sınıfı Özel eğitim okulu Destek eğitimi

47 ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİ BEP Uygulama alanı Zihinsel yetersizlik İşitme, görme ve ortopedik yetersizlik Birden fazla yetersizlik Dil ve konuşma yetersizliği Özel öğrenme güçlüğü Otizm Üstün ve özel yetenekli öğrenciler