“-de” Hal ekinin Ve “-de” Bağlacının Yazılışı ► DURUM EKİ OLAN “-de” ♫ Kendinden önceki sözcüğe bitişik yazılır.(Her yerde aradım) ♫ Ünlü uyumunu bozmaz.(Okulun.

... konulu sunumlar: "“-de” Hal ekinin Ve “-de” Bağlacının Yazılışı ► DURUM EKİ OLAN “-de” ♫ Kendinden önceki sözcüğe bitişik yazılır.(Her yerde aradım) ♫ Ünlü uyumunu bozmaz.(Okulun."— Sunum transkripti:

1

2 “-de” Hal ekinin Ve “-de” Bağlacının Yazılışı ► DURUM EKİ OLAN “-de” ♫ Kendinden önceki sözcüğe bitişik yazılır.(Her yerde aradım) ♫ Ünlü uyumunu bozmaz.(Okulun kapısında bekliyor) ♫ Ünsüz benzeşmesine uyum sağlar ;“-te”,“-ta” olur.(Üçte gel) ♫ Özel adlara geldiğinde kesme işaretiyle ayrılır.(Van’da okuyor) ► BAĞLAÇ OLAN “-de” ♫ Sözcüklere ayrı yazılır.(Yazılıdan ben de beş aldım) ♫ Kendinden önceki sözcüğün ünlü uyumunu bozmaz.(Bana da ver) ♫ Ünsüz benzeşmesine girmez ; “- te” “-ta” şekli yoktur. ♫ Özel adlardan sonra kesme işaretiyle ayrılması yanlıştır.

3 “-ki” Ekinin Yazılışı  Belirtme sıfatı türeten “-ki”  Sözcüklere bitişik yazılır.(Bahçedeki çiçek çok güzel)  Eklendiği sözcüğün ünlü uyumunu bozar.(Sokaktaki adam )  İLGİ ZAMİRİ KURAN “-ki”  Sözcüğe bitişik yazılır.(Bizimki oynamaktan bıkmaz)  Eklendiği sözcüğün ünlü uyumunu bozar.(Onunki daha güzel)  BAĞLAÇ OLAN “-Kİ”  Sözcüğe ayrı yazılır.- Bir dert ki düşman başına - Bilmem ki nasıl anlatsam. - Bilmem ki nasıl anlatsam. NOT : Bağlaç olan “-ki” nin başka sözcüklerle birleşmiş kalıpları vardır : belki, sanki, oysaki, çünkü …

4 ‘mi’ Soru Ekinin Yazılışı ► Kendinden önceki sözcüğe ayrı yazılır.(Kitabını aldın mı?) ► “-mi” den sonra gelen kişi ve kip ekleri “-mi” ye bitişik yazılır. -Top oynamaya geliyor musun ? -Top oynamaya geliyor musun ? ► Ünlü uyumuna uyar ve “-mı, -mi, -mu, -mü “ye dönüşü. -Fuara bugün mü gideceğiz ? -Fuara bugün mü gideceğiz ? ► “-ma, -me “ olumsuzluk eki “-yor” ekini alırken “ -mı,-mi,-mu mü “ eklerine dönüşür ve soru ekiyle karıştırılmamalıdır. Okula neden gel – mi - yorsun ? Okula neden gel – mi - yorsun ? Bu cümlede soru sözcüğü “neden” dir ; “-mi” olumsuzluk ekinin darlaşmış biçimidir. Bu cümlede soru sözcüğü “neden” dir ; “-mi” olumsuzluk ekinin darlaşmış biçimidir.

5 SÖZCÜKLERİN YAZIMI ► Dilimiz çok geniş bir alanda konuşulmakta ve yazıya geçirilmektedir.Türkiye’de konuşulan ve yazılan Türkçe’de dil birliğini sağlamak, Türkçe’nin herkes tarafından aynı biçimde söylenip, yazılması amacıyla İstanbul ağzı temel alınmıştır. Ancak bilgi eksikliğinden ve sözcüklerin ağızlarda söylendiği gibi yazıya geçirilmesinden dolayı yazım yanlışları yapılmaktadır. Yazım yanlışı yapmamak için yazım kullanmaya özen göstermeliyiz.

6 DOĞRU YANLIŞ DOĞRU YANLIŞ tren tiren tren tiren film filim film filim yalnız yanlız yalnız yanlız eczane ezzane eczane ezzane herkes herkez herkes herkez kibrit kirbit kibrit kirbit lanet nalet lanet nalet ekşi eşki ekşi eşki

7 BİLEŞİK SÖZCÜKLERİN YAZIMI BİLEŞİK SÖZCÜKLERİN YAZIMI a) Bileşik Adların Yazımı a) Bileşik Adların Yazımı ♫ Bileşik adlar bitişik yazılır: O gün kırda hanımeli toplamıştık. Okula pazartesi günü gidemedim. Dedikodu hoş bir davranış değildir. b) Bileşik Fiillerin Yazımı b) Bileşik Fiillerin Yazımı 1-) Ad soylu sözcük yardımcı fiille birleşirken bir ses artarsa iki sözcük birleşik yazılır. 1-) Ad soylu sözcük yardımcı fiille birleşirken bir ses artarsa iki sözcük birleşik yazılır. his-hissetmek af-affetmek his-hissetmek af-affetmek red-reddetmek zan-zannetmek red-reddetmek zan-zannetmek

8 2-) Yardımcı fiille birleşen ad soylu sözcükte bir ses düşmesi olursa iki sözcük bitişik yazılır. 2-) Yardımcı fiille birleşen ad soylu sözcükte bir ses düşmesi olursa iki sözcük bitişik yazılır. sabır-sabretmek kayıp-kaybolmak sabır-sabretmek kayıp-kaybolmak 3-) Birleşme sırasında bir ses değişmesi olmuyorsa sözcükler ayrı yazılır. 3-) Birleşme sırasında bir ses değişmesi olmuyorsa sözcükler ayrı yazılır. söz etmek arz etmek söz etmek arz etmek memnun etmek perişan etmek memnun etmek perişan etmek NOT:Aralarına –a,-e,-ı,-i eklerini alarak iki fiilden oluşan bileşik fiiller birleşik yazılır: NOT:Aralarına –a,-e,-ı,-i eklerini alarak iki fiilden oluşan bileşik fiiller birleşik yazılır: - gelivermiş - düşeyazdı - gelivermiş - düşeyazdı - söyleyebildi - bakakaldı - söyleyebildi - bakakaldı

9 PEKİŞTİRMELERİN YAZIMI PEKİŞTİRMELERİN YAZIMI Kimi niteleme sıfatları örneklerle pekiştirilir.bu örnekler sözcüğe bitişik yazılır: Kimi niteleme sıfatları örneklerle pekiştirilir.bu örnekler sözcüğe bitişik yazılır: - bembeyaz - apaçık - masmavi - bembeyaz - apaçık - masmavi - tertemiz - yapayalnız -sırılsıklam - tertemiz - yapayalnız -sırılsıklam İKİLEMELERİN YAZIMI İKİLEMELERİN YAZIMI İkilemeler ayrı yazılır, araya herhangi bir noktalama işareti getirilemez: İkilemeler ayrı yazılır, araya herhangi bir noktalama işareti getirilemez: doğru dürüst akıllı uslu baş başa doğru dürüst akıllı uslu baş başa boşu boşuna demet demet irili ufaklı boşu boşuna demet demet irili ufaklı İ

10 YABANCI SÖZCÜKLERİN YAZIMI YABANCI SÖZCÜKLERİN YAZIMI Yabancı sözcükler Türkçe’de söylendikleri gibi yazılır; ancak şu özelliklere dikkat edilmelidir: Yabancı sözcükler Türkçe’de söylendikleri gibi yazılır; ancak şu özelliklere dikkat edilmelidir: 1-) Başında yada sonunda iki ünsüz bulunan yabancı sözcükleri yazarken bu ünsüzlerin arasına 1-) Başında yada sonunda iki ünsüz bulunan yabancı sözcükleri yazarken bu ünsüzlerin arasına ünlü bir harf konmaz: Doğru Yanlış Doğru Yanlış gram gıram gram gıram fren firen fren firen lüks lüks lüks lüks

11 2-) Yabancı kimi sözcüklerde “g” ler “ğ” ye çevrilemez: 2-) Yabancı kimi sözcüklerde “g” ler “ğ” ye çevrilemez: Doğru Yanlış Doğru Yanlış paragraf parağraf paragraf parağraf magma mağma magma mağma biyografi biyoğrafi biyografi biyoğrafi Yerleşmiş kimi sözcüklerde “g” ler “ğ” olarak yazılır: Yerleşmiş kimi sözcüklerde “g” ler “ğ” olarak yazılır: fotoğraf coğrafya fotoğraf coğrafya mağaza mağara mağaza mağara 3-) Yabancı sözcüklerin sonundaki “g” ler “ğ” ye dönüşmez: 3-) Yabancı sözcüklerin sonundaki “g” ler “ğ” ye dönüşmez: Türkolog Monolog Katalog Türkolog Monolog Katalog

12 4-) Yabancı özel adlardan Türkçe’de yerleşmiş 4-) Yabancı özel adlardan Türkçe’de yerleşmiş biçimleri bulunan Türkçe söylendikleri gibi yazılır: biçimleri bulunan Türkçe söylendikleri gibi yazılır: -Londra (London) - Napolyon (Napoléon) -Londra (London) - Napolyon (Napoléon) 5-) Türkçe’de yerleşmiş biçimleri bulunmayan yabancı özel adlar, özgün biçimleriyle yazılır; gerekiyorsa okunuşları ayraç içinde gösterilir: 5-) Türkçe’de yerleşmiş biçimleri bulunmayan yabancı özel adlar, özgün biçimleriyle yazılır; gerekiyorsa okunuşları ayraç içinde gösterilir: - Shakespeare ( Şekspir ) - Shakespeare ( Şekspir ) - Pasteur ( Pastör ) - Pasteur ( Pastör ) UYARI:Yabancı özel adlardan sonra gelen ekler kesme işaretiyle ayrılır.Ancak gelen ek, okunuşuna göre uyuma girer: -Balzac’tan (Balzak’tan) - Descartas’ın (Dekart’tın) -Balzac’tan (Balzak’tan) - Descartas’ın (Dekart’tın)

13 KISALTMALARIN YAZIMI KISALTMALARIN YAZIMI ♫ Tek heceli sözcükler ilk harfleri alınarak kısaltılır: c.(cilt) b.(bay) a.(ad) c.(cilt) b.(bay) a.(ad) ♫ Çok heceli sözcükler, baştan ilk iki ya da üç harfi alınarak kısaltılır: Av.(Avukat) Bn.(bayan) Cad.(cadde) Av.(Avukat) Bn.(bayan) Cad.(cadde) ♫ Kişi adları yalnızca ilk harfleri kısaltılabilir: TBMM(Türkiye Büyük Millet Meclisi) TBMM(Türkiye Büyük Millet Meclisi) TRT(Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu) TRT(Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu) ♫ Sonunda nokta bulunmayan kısaltmalara gelen ekler kesme işaretiyle ayrılır.Ekler kısalmanın okunuşuna uyar: Doğru Yanlış Doğru Yanlış TRT’yi TRT’u TRT’yi TRT’u DDY’nin DDY’na DDY’nin DDY’na

14 UYARI : Çok sözcüklü kurum ve kuruluş adlarının kısaltmalarında (. ) kullanılmamalıdır: AOÇ ( Atatürk Orman Çiftliği ) AOÇ ( Atatürk Orman Çiftliği ) ODTÜ (Orta Doğu Teknik Üniversitesi ) ODTÜ (Orta Doğu Teknik Üniversitesi ) GÜN VE AY ADLARININ YAZIMI GÜN VE AY ADLARININ YAZIMI 1- Belli bir gün yada tarih bildirmeyen gün, ay adları küçük harfle başlar: 1- Belli bir gün yada tarih bildirmeyen gün, ay adları küçük harfle başlar: - Arkadaşımı pazartesi günü görmeyeceğim. - Arkadaşımı pazartesi günü görmeyeceğim. 2- Belli bir günü, ayı bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlatılır: 2- Belli bir günü, ayı bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlatılır: - Atatürk 10 Kasım 1938 ‘de öldü. - Atatürk 10 Kasım 1938 ‘de öldü.

15