Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı AB Dairesi Başkanı 10.12.2014 1 ÇEVRE SAĞLIĞI DAİRE BAŞKANLIĞI.

... konulu sunumlar: "Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı AB Dairesi Başkanı 10.12.2014 1 ÇEVRE SAĞLIĞI DAİRE BAŞKANLIĞI."— Sunum transkripti:

1

2 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı AB Dairesi Başkanı 10.12.2014 1 ÇEVRE SAĞLIĞI DAİRE BAŞKANLIĞI

3 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı MEVZUAT A-Kanunlar 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu, 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu, B-Yönetmelikler İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik Doğal Mineralli Sular Hakkında Yönetmelik Kaplıcalar Yönetmeliği Yüzme Sularının Kalitesi Hakkında Yönetmelik Yüzme Havuzlarının Tabi Olacağı Sağlık Esasları Hakkında Yönetmelik A-Su Güvenliği ve Kaplıcalar Birimi

4 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı 3 İçme-kullanma suyu temin edilmesinden; Belediye mücavir alanlarında Belediyeler (5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu, 5393 sayılı Belediye Kanunu ve 1593 sayılı UHK), Belediye mücavir alanları dışında ise İl Özel İdareleri sorumludur (5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu). Sağlık Bakanlığı ise Belediye ve İl Özel İdarelerince temin edilen suyun kalite standartlarının belirlenmesinden, su sanitasyonu ve güvenilirliğini denetlemekten sorumludur (1593 sayılı UHK, 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu).

5 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı İçme ve kullanma suyunun kalite standartlarının izlenmesi, İçme ve kullanma sularının dezenfeksiyonunun, Kalite standartlarına ilişkin verilerin toplanması, Verilerin değerlendirilmesi, Uygunsuzluk durumlarının yönetimi, İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik gereği içme kullanma suyu kalitesinin izlenmesi denetleme ve kontrol izlemesi şeklinde yapılmaktadır. Numune sayıları yerleşim yeri nüfusuna veya günlük üretilen yada dağıtılan su miktarına göre belirlenmektedir. Su kalitesi izlemine ilişkin veriler 2012 yılının ilk çeyreğinden itibaren coğrafik bilgi sistemi (CBS) üzerinden kayıt altına alınmakta, kaynak, depo ve şebeke düzeyinde bilgi toplanmaktadır. İçme ve Kullanma Suları Çalışmaları

6 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı http://cbs.cevresaglik.gov.tr

7 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı Kontrol İzleme parametreleri Renk Bulanıklık Koku Tat İletkenlik Hidrojen iyonu konsantrasyonu (pH) Nitrit Amonyum Alüminyum Demir C. perfringens (Sporlar dâhil) E. coli Koliform bakteri 6

8 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı Parametre Değer Birim Akrilamid 0.1 µg/L Antimon 5.0 µg/L Arsenik 10 µg/L Benzen 1.0 µg/L Benzo (a) piren 0,010 µg/L Bor 1 mg/L Bromat 10 µg/L Kadmiyum 5,0 µg/L Krom 50 µg/L Bakır 2 mg/L Siyanür 50 µg/L 1,2-dikloretan 3,0 µg/L Epikloridin 0,10 µg/L Florür 1,5 mg/L ParametreDeğerBirim Kurşun 10 µg/L Cıva 1,0 µg/L Nikel 20 µg/L Nitrat 50 mg/L Nitrit 0,50 mg/L Pestisitler 0,10 µg/L Toplam pestisitler 0,50 µg/L Polisiklik arom. hidrokarb. 0,10 µg/L Selenyum 10 µg/L Tetrakloreten ve trikloreten 10 µg/L Trihalometanlar (toplam) 100 µg/L Vinil Klorür 0,50 µg/L Kimyasal parametreler Denetleme İzlemesi Parametreleri 7 Parametre Parametrik değer (sayı/100 ml) Escherichia coli (E. coli)0 Enterokok0 Koliform bakteri0

9 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı B– İçme ve Kullanma Suları Kontrol ve Denetim İzlemesi Analizlerinin Gerçekleşme Oranları ve Yaklaşık Maliyetleri (2013-2014)

10 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı B– İçme ve Kullanma Suları İzleme Çalışmaları TÜRKİYE GENELİ İL DÜZEYİNDE İÇME-KULLANMA SUYU KONTROL İZLEMESİ UYGUNSUZLUK ORANLARI,2014

11 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı B– İçme ve Kullanma Suları İzleme Çalışmaları TÜRKİYE GENELİ İL DÜZEYİNDE İÇME-KULLANMA SUYU DENETİM İZLEMESİ UYGUNSUZLUK ORANLARI,2014

12 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı B– İçme ve Kullanma Suları Mikrobiyolojik analiz sonuçları (2009-2014) Yıllar Mikrobiyolojik Numune Sayısı Uygun Olan Numune Sayısı Uygunluk Yüzdesi (%) Uygun Olmayan Numune Sayısı Uygunsuzluk Yüzdesi (%) 2009 428.811344.65480,484.15719,6 2010 243.422193.52679,549.89620,5 2011 13310493288 70,1 39.81629,9 2012 141.59099.447 70,2 42.14329,8 2013 158111108655 71 4590729 2014 162.932110.00569,914902630,09

13 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı B– İçme ve Kullanma Suları TÜRKİYE GENELİ İL DÜZEYİNDE İÇME-KULLANMA SUYU KONTROL İZLEMESİ MİKROBİYOLOJİK UYGUNSUZLUK 2014

14 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı B– İçme ve Kullanma Suları Kimyasal analiz sonuçları (2009-2014) Yıllar Kimyasal Numune Sayısı Uygun Numune Sayısı Uygunluk Yüzdesi (%) Uygunsuz Numune Sayısı Uygunsuzluk Yüzdesi (%) 200993.73484.302909.43210 201093.05684.937918.1199 2011133.764129.979973.7853 2012141.590133.78694.57.8046 2013158.111145.32496,26.0983,8 2014162.938149.73491,863473,9 1629381497346347329,47

15 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı TÜRKİYE GENELİ İL DÜZEYİNDE İÇME-KULLANMA SUYU KİMYASAL UYGUNSUZLUK 2014 B– İçme ve Kullanma Suları

16 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı B– İçme ve Kullanma Suları Bakiye klor ölçüm sonuçları (2009-2014) Personel, araç, gereç ve malzeme yetersizlikleri, TSM tarafından yapılan bakiye klor ölçümlerinde ve numune alımlarında aksamalara sebep olmaktadır. Günlük bakiye klor ölçümü yapmak üzere köy ve beldelere ulaşımda yetersiz kalınmaktadır. Bakiye klor ölçümünün on-line yapılması YıllarÖlçüm SayısıYetersiz Ölçüm SayısıYetersizlik Oranı (%) 2009 2.821.692433.38815,4 2010 2.352.445332.99914,2 2011 893.983173.76419,4 2012 1.261.113237.06318,8 2013 1.571.001314.97420 2014 1611748 35603922,09

17 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı B– İçme ve Kullanma Suları TÜRKİYE GENELİ İL DÜZEYİNDE İÇME-KULLANMA SUYU BAKİYE KLOR UYGUNSUZLUK 2014

18 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı Su Deposu Uygunsuzlukları (2014) B– İçme ve Kullanma Suları YERLEŞİM TOPLAM DEPO KORUMA ALAN YETERLİ KORUMA ALANI YETERSİZ KORUMA ALANI YETERSİZLİK % HAVALANDIRMA YETERSİZ HAVALANDIRMA YETERSİZLİK % SU İLE TEMAS - UYGUNSUZ SU İLE UYGUNSUZ TEMAS % KAPI PENCERE GÜVENLİĞİ UYGUNSUZ KAPI PENCERE GÜVENLİĞİ UYGUNSUZ % MERDİVEN YOK MERDİVEN YETERSİZLİĞİ % KLOR CİHAZ YOK KOLR CİHAZ YETERSİZLİĞİ % TOPLAM13.6532.97010.68378,13.59024,34.65333,65.10032,97.77452,810.37566,1

19 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı Depolardaki uygunsuzluklar Depoların fiziki koşullarının uygun olmaması, Bakım ve onarımlarının yapılmaması, Depoda klor cihazı olmaması, cihazların aktif kullanılmaması, Klor temininin yapılmaması, yerel idarelerce bölgenin koşullarına uygun cihaz türünün seçilmemesi, mikrobiyolojik uygunsuzlukların artışına sebep olmaktadır. Depo bakım ve onarımlarının düzenli yapılabilmesi için yerel idarelerin bütçelerinde bir ödeme kalemi oluşturulmalıdır. Depo ve şebeke bakım ve onarım çalışmaları yerel yönetimlerce öncelikli çalışmalar arasına alınmalıdır. B- İçme ve Kullanma Suları

20 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı Bu kapsamda su numunesi alımı, numunelerin laboratuvara bildirimi, su kaynağı, su deposu ve şebeke hattının düzenli takibinin sağlanması amaçlanmıştır. Kullanılan el terminalleri ile belirlenen koordinat dışında numune alımı engellenecek, doğru yerden numune alınması sağlanacaktır. Alınan numunenin online olarak veri tabanına aktarılması sahada yapılabilecek ve barkodlama sayesinde numunenin hatasız laboratuvara transferi sağlanıp, laboratuvarlar tarafından barkod okuyucu ile hatasız şekilde kabul işlemi tamamlanacaktır. Cihaz üzerinde bulunan barkod okuyucu sayesinde piyasa gözetimi ile denetimler yapılabilecek, mahallinde ruhsat ve etiket bilgileri karşılaştırılabilecektir. B– İçme ve Kullanma Suları El Terminalleri Kullanımı

21 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı El terminali kullanıcılarının yaptıkları işlemler (Numune alımı, güncellemeler, resim ekleme ve klor kontrolleri) ile konumları online takip edilebilmektedir. http://cbs.cevresaglik.gov.tr/yolbil http://cbs.cevresaglik.gov.tr/yolbil B– İçme ve Kullanma Suları

22 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı B– İçme ve Kullanma Suları İzleme Çalışmaları İçme ve Kullanma Suyu Depo Örnekleri

23 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı B– İçme ve Kullanma Suları İzleme Çalışmaları İçme ve Kullanma Suyu Depo Örnekleri

24 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı B– İçme ve Kullanma Suları İzleme Çalışmaları İçme ve Kullanma Suyu Depo Örnekleri

25 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı Yerel Yönetim İşbirliği KURUM ADIKATILIMCI SAYISI Vali Yardımcısı81 Büyükşehir Belediye Başkanı/Başkan Yardımcısı ve Sağlık İşlerinden Sorumlu Daire Başkanı 60 İl Belediye Başkanı/Başkan Yardımcısı51 İl Özel İdaresi Genel Sekreteri51 Halk Sağlığı Müdürlüğü (Büyükşehir Olan İllerden Halk Sağlığı Müdürlüğü 2 kişi) 113 İçişleri Bakanlığı Temsilcisi3 Çevre ve Şehircilik BakanlığıTemsilcisi2 Orman ve Su İşleri Bakanlığı Temsilcisi3 Kalkınma Bakanlığı Temsilcisi2 Maliye Bakanlığı Temsilcisi2 Türkiye Belediyeler Birliği Temsilcisi2 İller Bankası Temsilcisi2 Türkiye Halk Sağlığı Kurumu + Akademisyenler19 TOPLAM391 Su Kalitesinin Korunmasında Yerel Yönetimlerin Yeri Toplantısı, 5-6 Mayıs 2014, İzmir

26 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı C– Ambalajlı Su Çalışmaları Kaynak, içme suları «İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik», Doğal mineralli sular ise «Doğal Mineralli Sular Hakkında Yönetmelik» hükümleri doğrultusunda Halk Sağlığı Müdürlüklerince izinlendirilmektedir. Su Cinsi Ruhsatlı Tesis Sayısı Damacana Dolumu Yapan Tesis Sayısı Kaynak Suyu245236 Doğal Mineralli Su7746 İçme Suyu1916 Toplam341298

27 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik (11 Nisan 2014) Doğal Mineralli Sular Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik (17 Nisan 2014 ) Ambalajlı Su Satış Yerleri ile Ambalajlı Su Nakil Araçlarının Tabi Olacağı Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ (20 Ağustos 2014) Mevzuat Çalışmaları C– Ambalajlı Su Çalışmaları

28 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı 55-70  C sıcaklık değerinin anlık takibi Kaynak çıkışı imlahane girişi debi, iletkenlik, pH gibi bazı değerlerin anlık takibi İşletme bilgileri Analiz sonuçları Denetim sonuçları Çalışma saatleri…. Karekod RFID Damacana dolum sayısı ve kullanım süresinin takibi Ambalajlı Su Takip Programı İşletmelerde yıkama sıcaklığı takibi İşletmelerde debi değerlerinin takibi AMBALAJLI SULARIN ELEKTRONİK TAKİBİ C– Ambalajlı Su Çalışmaları

29 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı C- Ambalajlı Sularda PGD Sonuçları

30 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı 09.01.2006 tarihli ve 26048 sayılı R.G.’ de yayımlanan “Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği” (76/160/EEC) gereği yüzme suyu kalitesi mikrobiyolojik açıdan izlenmektedir. 76/160/EEC Yüzme Suyu Kalitesi Direktifi yerine 2006/7/EC Yüzme Suyu Kalitesinin Yönetimine Dair Direktif AB komisyonu tarafından yayımlanmıştır. Üye ülkelerde yürürlüğe girecek olan direktifin uyumu Bakanlığımız tarafından yapılacaktır. Direktifin ulusal mevzuata aktarımını yapmak ve direktif ile gelen yenilikleri uygulamaya geçirmek için Bakanlığımızca AB Eşleştirme Projesi yürütülmektedir. C - Yüzme suyu izleme çalışmaları

31 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı Numune Alma Noktaları ve Numune Alma Sıklığı Yüzme sezonunda belirlenen noktalardan 15 günde bir  Toplam koliform,  Fekal koliform,  Fekal streptokok parametreleri yönünden izleme yapılmıştır. İzlemeler, coğrafi bilgi sistemi üzerinden yapılmaktadır. C - Yüzme suyu izleme çalışmaları İlgili Yönetmelik gereği 34 ilde yapılan yüzme suyu izleme çalışmalarında 2014 yılı yüzme sezonunda: 15 günde bir 1208 izleme noktasından numune alınmış tır. Toplam 38.202 adet bakteriyolojik analiz yapılmıştır.

32 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı Yüzme Alanı Kalite Sınıfları Değişimi (2010-2014) C - Yüzme suyu izleme çalışmaları

33 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı Numune girişi, numunenin kabulü, analiz sonuçları ve raporlamalar sistem üzerinde yapılmaktadır. C - Yüzme suyu izleme çalışmaları http://cbs.cevresaglik.gov.tr Halkın bilgilendirilmesi için web sayfası hazırlanması çalışmaları yürütülmektedir. http://yuzme.saglik.gov.tr

34 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı D- Kaplıcalar ve peloidler Ruhsatlı tüm kaplıca tesislerinin genel kullanıma açık termal havuzlarında; Özgür yaşayan amip türlerinin (Acanthamoeba, Naegleria, Balamuthia gibi) bulunma durumunun tespit edilmesi ve İnsan sağlığının korunması amacıyla alınması gereken önlemlerin belirlenmesi için, Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı ve Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı ile ortak çalışma yürütülmektedir. 38 ilde 203 kaplıcadan 429 numune alındı. Analizler tamamlandı. Rapor yazımı devam ediyor.

35 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı İklim Değişikliği İklim Değişikliğinin Sağlık Etkilerinin Azaltılması Programı ve Eylem Planı’nın 2015 yılında uygulamaya başlanması planlanmaktadır.

36 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı Amaç: Çok paydaşlı sağlık sorumluluğu yaklaşımı ile tarafların harekete geçirilmesi ve işbirliği çerçevesinde halkın sağlık düzeyini yükseltmek ve geliştirmektir. Proje 2011 yılı Ocak ayında Sağlık Bakanlığı ve Kalkınma Bakanlığından (DPT) onay aldı. Sağlık Bakanlığı ve Düzce Üniversitesi arasında yapılan protokol ile çalışmalara başlandı. İlk resmi toplantısı 09 Mart 2011 tarihinde gerçekleştirildi. Çalıştaylarla yürütüldü. Yaklaşık 1300 katılımcı çalıştı. ÇOK PAYDAŞLI SAĞLIK SORUMLULUĞUNU GELİŞTİRME PROGRAMI

37 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı Bölüm 1. Bileşenler: 1.Biyolojik Çevrenin Geliştirilmesi 2.Gıda Güvenilirliği ve Sağlıklı Beslenmenin Geliştirilmesi 3.Sağlığın Bireysel Belirleyicilerinin Geliştirilmesi 4.Sağlığın Sosyal Belirleyicilerinin Geliştirilmesi 5.Yaşam Alanlarının Geliştirilmesi 6.Fiziksel Çevrenin Geliştirilmesi 7.Kimyasal Çevrenin Geliştirilmesi 8.Tıbbi Cihaz ve Ürünlerin Güvenli ve Akılcı Kullanımının Geliştirilmesi 9.Bulaşıcı Olmayan Hastalıkların Yönetiminin Geliştirilmesi 10.İş Sağlığının Geliştirilmesi 11.Afetlere Hazırlıklı Olma ve Kazaların Önlenmesi 12.Kanıta Dayalı Sağlık İletişiminin Geliştirilmesi Bölüm 1: Sağlığın Korunması ve Geliştirilmesine Çok Paydaşlı Yaklaşım

38 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı Endokrinolojik Hastalıklar Dermatolojik Hastalıklar Genitoüriner Hastalıklar Onkolojik Hastalıklar Hematolojik Hastalıklar Kulak Burun Boğaz H. İmmünolojik ve Allerjik H. Ağız-Diş Hastalıkları Sosyal Pediatri Kadın Hastalıkları ve Doğum Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Yaşlı Bakımı ve Sağlık Hiz. Yaralanmalarda Sağlık Hiz. Yoğun Bakım Hizmetleri Kardiyovasküler Hastalıklar Kas İskelet ve Bağ Dokusu H. Spor Hekimliği Zehirlenmeler Nörolojik Hastalıklar Enfeksiyon Hastalıkları Psikiyatrik Hastalıklar Göz Hastalıkları Solunum Sistemi Hastalıkları Sindirim Sistemi Hastalıkları Laboratuvar Hizmetleri Hasta Hakları Hasta Güvenliği Sağlık İletişimi Sağlık Araştırma Teknikleri Afet ve Acil Durumlarda Sağlık Hizmetleri Organizasyonu Bölüm 2: Çalışılan Konu Başlıkları

39 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı Bölüm 2. Bileşenler: 1.Sağlık Sorunları ve Hastalıkların Yönetimi 2.Laboratuvar Hizmetlerinin Geliştirilmesi 3.Organ Bağışı ve Nakli Hizmetlerinin Geliştirilmesi 4.Kan ve Kan Ürünleri Hizmetlerinin İyileştirilmesi 5.Acil Durumlar ve Afetlerde Sağlık Hizmetlerinin Organizasyonu 6.Hasta Haklarının Geliştirilmesi 7.Hasta Güvenliğinin Sağlanması 8.Sağlık Araştırmaları 9.Sağlık Hizmet Sunumunda Kültürel Yaklaşımın Sağlanması 10.Sağlık Hizmet Sunumunda İnsan Kaynaklarının Yönetimi 11.Sağlık İletişiminin Geliştirilmesi 12.Program Yönetimi, İzleme ve Değerlendirmesi Bölüm 2: Bölüm 2: Tedavi ve Rehabilite Edici Sağlık Hizmetlerinde Çok Paydaşlı Yaklaşım

40 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı 2014 yılında; Çok Paydaşlı Sağlık Sorumluluğunu Geliştirme Programı 2014/21 sayılı Başbakanlık Genelgesi olarak 23.12.2014 tarihli ve 29214 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Bölüm 1 için Özet Kitap hazırlanarak basıldı. ISBN alındı Bölüm 1 kitap olarak basıldı. Yönetici Özeti ve 12 Bileşen olmak üzere 13 ayrı kitap ISBN alındı Bölüm 2 dizgi aşamasındadır.

41 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı 40

42 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı BAŞBAKAN Sağlık Bakanı Kalkınma Bakanı Maliye Bakanı İçişleri Bakanı Dışişleri Bakanı Milli Eğitim Bakanı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Çevre ve Şehircilik Bakanı Gençlik ve Spor Bakanı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Kültür ve Turizm Bakanı

43 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı ÇEVRESEL FAKTÖRLERİN VE İNSAN SAĞLIĞINA ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI PROJESİ

44 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı ÇALIŞMA Kocaeli, Antalya ve Ergene Havzası’ndaki İllerde Kanser Ön Tanılarının İncelenmesi Kocaeli ve Antalya’da Hanehalkı Sağlık Araştırması Kocaeli, Antalya ve Ergene Havzası’nda Yaşayan Erişkinlerde Ağır Metal ve Eser Element Maruziyetinin Değerlendirilmesi Kocaeli, Antalya ve Ergene Havzası’ndaki İllerde Hava Kalitesinin (Uçucu Organik Bileşikler ve Aldehitler) Belirlenmesi Kocaeli, Antalya ve Ergene Havzası’ndaki İllerde Hava Kalitesinin (PAH's, Ağır Metaller ve Eser Elementler) Belirlenmesi İzmit, Saros ve Antalya Körfezi'ndeki Su Ürünleri ve Deniz Suyunda Çevresel Kirleticilerin Belirlenmesi

45 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı ÇALIŞMA Kocaeli, Antalya ve Ergene Havzası’ndaki İllerde Üretilen Gıdalarda Çevresel Kirleticilerin Belirlenmesi Ergene Nehri ile Kocaeli ve Antalya’daki Nehir ve Atıksu Tesislerinden Deşarj Edilen Atıksularda Çevresel Kirleticilerin Belirlenmesi Kocaeli, Antalya ve Ergene Havzası’ndaki İllerde Elektromanyetik Alanların (EMA) Belirlenmesi Kocaeli, Antalya ve Ergene Havzası’ndaki İllerde İçme Suyu Kaynaklarında Çevresel Kirleticilerin Belirlenmesi Kocaeli, Antalya ve Ergene Havzası’ndaki İllerde Toprak Numunelerinde Çevresel Kirleticilerin Belirlenmesi Kocaeli ve Tekirdağ’da İş Sağlığı Konusunda Durum Değerlendirmesi Kocaeli, Antalya ve Ergene Havzası’ndaki İllerde Sağlık Haberlerine ve Haber Kaynaklarına İlişkin Toplumsal Algı Araştırması

46 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı Kanser teyid çalışması için 100 107 haneye gidildi. Hastalık yükü çalışmasında 35 630 haneye gidildi. Erişkinlerde ağır metal ve eser element maruziyetinin değerlendirilmesi için –3194 kan ve 3194 serum, 300 saç örneği analiz edildi. Sağlık algı çalışması için 5530 kişiye anket uygulanmıştır.

47 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı Hava kalitesinin belirlenmesi için 1700 uçucu organik bileşik (1200 VOC/500 aldehit) analizi Hava kalitesinin belirlenmesi için 1000 partiküler madde analizi (PAH ve ağır metal/eser element) 215 toprak numunesinde ağır metal analizi 2000 su ürünü numunesinde ağır metal ve eser element analizi 60 deniz suyu örneklemesinde deniz suyu kalitesi analizi

48 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı 3010 gıda numunesinde ağır metal, pestisit ve PAH analizi 1450 akarsu ve atıksu numunesinde ağır metal, pestisit ve PAH analizi 138 dip çamuru örneğinde ağır metal, pestisit ve PAH analizi 1679 içme suyu kaynağından alınan numunede ağır metal, pestisit ve PAH analizi İş sağlığı için Tekirdağ ve Kocaeli’de 2930 işçi ile çalışma planlanmıştır.

49 Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu T.C. Sağlık Bakanlığı TEŞEKKÜRLER… KASTAMONU ŞENPAZAR DEMİRCİLER KÖYÜ