Sunuyu indir
Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz
1
Bölüm 3: Toplu Sözleşme - Piyasa Ekonomisinden Verilen İlk Taviz Kaynak: Yönetim Ekonomisi – Prof. Dr. İ. Özer Ertuna
2
Giriş Piyasalarda arz ve talep kuralları çerçevesinde oluşacak fiyatlar, piyasalarda herkesi tatmin edecektir Oluşan fiyatlar üzerinde satış yapmak isteyen tüm satıcılar satış yapacak, satın almak isteyen herkes de satın alacaktır Piyasalarda fazla arz veya talep bulunmayacaktır Emek piyasaları: denge fiyatlarından tam istihdam sağlanacaktır 2
3
Giriş Uygulamada ücretler emek piyasalarında arz ve talep kanunları çerçevesinde oluşturulamamıştır Arz ve talep kanunlarının uygulanması durumunda, işverenlerin işçileri çok düşük ücretlerde ve çok kötü şartlarda çalıştırdığı ortaya çıkmış Ücretlerin piyasalarda oluşması modelinden vazgeçilmiştir Kapitalist ekonominin piyasalarla ilgili olarak verdiği ilk taviz Neden: teorik değil pratiktir 3
4
Giriş Günümüzde işçilerin çok düşük ücretlerle, çok kötü şartlarda çalıştırılması “küreselleşme” kapsamı altında sürdürülmektedir Küresel şirketlerin üretimlerini diledikleri yerlerde yapma ve mallarını diledikleri yerlerde satma imkânı Bir ülkede işçilik pahalılaşmaya başladığında ücretlerin düşük olduğu başka bir ülkeye kayma imkanı 4
5
Emek Piyasalarında Ücretlerin Belirlenmesi: Toplu Sözleşme Düzeni Emek piyasalarında arz ve talebin arkasındaki güçler denk değildir İşverene karşı işçiler İşveren kârını arttırabilmek için işçiye ücret empoze edebilmektedir Toplu Sözleşme: ücretlerin piyasalarda arz ve talep kanunu çerçevesinde değil de, masa başında, pazarlıkla saptanması sistemidir İşçi ve işverene sendika kurma hakları tanınmaktadır 5
6
Toplu Sözleşme Sendikalaşma, işveren ve işçi arasındaki güç dengesini kurmada yeterli görülmemiştir İşveren sendikasına karşı işçi sendikası Yalnız karşı tarafı değil, daha geniş bir kitleyi etkileyen ‘’öldürücü silahlar’’: grev ve lokavt 6
7
Toplu Sözleşme Düzeninin Sorunları İşçi sendikalarının işçi çıkarlarını değil de sadece üyelerinin çıkarlarını savunması Toplu sözleşme düzeni, işi olmayan, iş bulamayan işçilerin sorunlarına herhangi bir çözüm getirememektedir Ek sistemler: Sosyal güvenlik ağı İşletme ve çalışan arasında kader birliğinin kurulması İşçinin aldığı, işverenin kaybı değil, kazancı da olabilir 7
8
Paydaş Kavramı Paydaşlar şirketle ilişkili olan (şirket faaliyetlerinden etkilenen) tüm çıkar gruplarıdır Hissedarlar, işçiler, müşteriler, tedarikçiler, bayiler, bankalar, yakın çevrede oturanlar, devlet Sadece hissedarlara değil, tüm paydaşlara hizmet edilmesi gerektiği anlayışı Fakat, paydaşlara hizmet bir amaç değil, ortakların kârını yükseltebilmek için bir araçtır Paydaşlara karşı sorumluluk ile işçi ve işvereni hasım olarak gören toplu sözleşme düzeninin başdaştırılması 8
9
Diğer Piyasalarda Güç Dengeleri Mal ve hizmet piyasalarında üreticiler ve tüketiciler arası bir güç dengesinin olduğu varsayılmaktadır Tam rekabet piyasalarıyla ilgili varsayımlardan biri, bu piyasalarda alıcı ve satıcıların tek başlarına piyasayı etkileyemeyeceğidir Tekelci piyasalar Gerçek hayatta şirketler müşteri gözünde mallarını farklılaştırarak tekelci güç elde etme çabası içindedir 9
10
Fikrî Mülkiyet Haklar Şirket birleşmeleriyle şirketlerin tekelci konumlarını kuvvetlendirlemeri Piyasalarda güç dengelerinin korunabilmesi Şirketlerin tekelci güçlerini arttırmada kullanılan temel araç bu şirketlerin sahip olduğu fikrî mülkiyet haklarıdır Tasarım, basılı devreler, marka, patent hakları, telif hakları, yöresel belirleyiciler (Paris’in Eyfel kulesi, Mısır’ın piramitleri, Efes’in Meryem Ana’sı) Bu haklara sebep olan araştırma ve geliştirme faaliyerlerinin çok pahalı olması 10
11
Sermaye Piyasaları Manipülasyon: Büyük alıcı ve satıcıların piyasayı etkileyebilmesi ve bu gücü kendi avantajlarına kullanabilmeleridir Sermaye Piyasası Kurumu Şirketlerle yakın ilişkisi olanların, başkalarına kıyasla daha fazla bilgiye sahip olması 11
Benzer bir sunumlar
