Mehmet ŞİMŞEK Maliye Bakanı. 2 Global Ekonomik Görünüm.

... konulu sunumlar: "Mehmet ŞİMŞEK Maliye Bakanı. 2 Global Ekonomik Görünüm."— Sunum transkripti:

1 Mehmet ŞİMŞEK Maliye Bakanı

2 2 Global Ekonomik Görünüm

3 3 ABD’de Kredi Koşulları (% Değişim) Kaynak: FED

4 4 Avrupa’da Kredi Koşulları (% Değişim) Kaynak: ECB

5 5 Kaynak: IMF Dünya Ticareti (Yıllık % Değişim)

6 6 Küresel Büyüme Oranları (%) Kaynak: IMF

7 7 Kaynak: IMF, The Economist 2009 Yılında GSYH’si En Çok Daralan Ülkeler (%)

8 8 Gelişmekte Olan Ülkelere Net Sermaye Girişi (Milyar $) Kaynak: IMF

9 9 * Mart 2010 dönemi işsizlik oranıdır. Kaynak: OECD, The Economist İşsizlik Oranları (%)

10 10 Dünyada Enflasyon Gelişmeleri (%) Kaynak: IMF

11 11 Bazı Gelişmekte Olan Ülkelerde TÜFE (%) Kaynak: OECD

12 12 Yoksulluk Görünümü (Günlük 1,25 Doların Altında Geliri Olanlar, 2009, %) Kaynak: WB

13 13 Bazı Ülkelerde Bütçe Dengesi/GSYH (2008-2009-2010, %) Kaynak:IMF, The Economist

14 14 Bazı Ülkelerin Bütçe Açıklarındaki Artış (GSYH’ye Oran Olarak 2009 Yılında 2008’e, 2010 Yılında 2009’a Göre Artış) Kaynak:IMF, The Economist

15 15 Borç Stoku/GSYH (%) Kaynak: IMF, Eurostat, Hazine Müsteşarlığı

16 16 Seçilmiş Ülke Politika Faizleri* (%) Kaynak: Ülke Merkez Bankaları * Veriler 18.06.2010 itibarıyladır.

17 17 Oynaklık Endeksi VIX (01.03.2000-24.06.2010) Kaynak: Reuters

18 18 Küresel Risk İştahı Endeksi Kaynak: TCMB

19 19 Baltık Kuru Yük Taşımacılık Endeksi (04.01.2000–24.06.2010) Kaynak: Reuters

20 20 Türkiye’nin Temel Makroekonomik Problemleri ve Çözüm Önerileri

21 21 Cari Açık

22 22 Kaynak: DPT Toplam Yatırımların Bileşenleri (Toplam Yatırımlar=100)

23 23 Cari İşlemler Dengesi (Milyar $) Kaynak: TCMB

24 24 Türkiye’nin Dış Ticareti (Milyar $) Kaynak: TÜİK

25 25 Enerji İthalatı Hariç Cari Denge (Milyar $) Kaynak: TCMB, TÜİK

26 26 Enerji Fiyatları ve Cari Denge(%) Kaynak: TÜİK, TCMB

27 27 Cari Açık: Çözüm Önerileri

28 28 Türkiye İçin Vizyonumuz  Küresel ölçekte rekabetçi,  Bilgi toplumuna dönüşmüş,  AB sürecini tamamlamış bir Türkiye.

29 29 İhracat Kompozisyon Değişimi (Paylar, %) Kaynak: TÜİK

30 30 Yıllık 1 Milyar Doların Üzerinde İhracat Yapılan Ürün Sayısı Kaynak: TÜİK

31 31 Yıllık 1 Milyar Doların Üzerinde İhracat Yapılan Ülke Sayısı Kaynak: TÜİK

32 32 Ar-Ge Reformu  Kaliteli Ürün  Verimlilik  Girişimcilik  Teknoloji Yoğun Üretim  İnovasyon

33 33 Ar-Ge Harcaması (Milyon TL) Kaynak: TÜİK

34 34 Kişi Başına Ar-Ge Harcaması (SAGP, $) Kaynak: TÜBİTAK

35 35 Eğitim  Son 7 yılda en büyük kaynağı eğitime ayırdık.  Beşeri sermaye, büyümeyi ve rekabet gücünü etkileyen en önemli faktörlerden biridir.  Beşeri sermayenin kalitesini artırdık.  Beşeri sermaye yatırımlarını artırdık.

36 36 Milli Eğitim Bakanlığı Bütçesi (Milyar TL) Kaynak: MEB

37 37 Brüt Okullaşma Oranı (%) Kaynak: MEB * Yükseköğretim okullaşma oranı rakamları 2008-2009 öğretim yılına aittir.

38 38 Yapılan Derslik Sayısı Kaynak: MEB

39 39 Toplam Üniversite Sayısı Kaynak: ÖSYM

40 40 Toplam Fakülte, Yüksekokul ve Enstitü Sayısı Kaynak: MEB

41 41 Eğitim Sistemi Endeksi (Rekabetçi Bir Ekonominin İhtiyaçları Karşılaması*, 2009) (*) Endeks Ölçüsü 0-10 Aralığında Kaynak: IMD

42 42 Kaynak: DSİ İnşaatı Devam Eden Hidroelektrik Enerji Projesinin Toplam Kurulu Gücü (MW, Yıllık)

43 43 Kaynak: DSİ Devam Eden Hidroelektrik Santrali Proje Sayısı

44 44 Rüzgar Enerjisi Kapasitesi Bakımından Türkiye’nin Avrupa’daki Konumu Kaynak: EWEA

45 45 Türkiye Enerji Haritası Petrol ve Doğalgaz Arama/Üretim BölgesiAltın Sahası Kaynak: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı

46 46 Kırklareli Pityon Mandıra Uzunköprü Pehlivanköy Adapazarı Bandırma Balıkesir Manisa Denizli Zonguldak MALATYA Alayunt Kütahya Meydanekbez KONYA Karaman KAYSERİ Elazığ Muş Tatvan Van Kapıköy Diyarbakır Kurtalan Gaziantep Mardin Nusaybin Narlı Kahramanmaraş Mersin Çankırı Samsun Amasya Kars Erzurum Erzincan Irmak Polatlı Van Gölü K A R A D E N İ Z E G E D E N İ Z İ İSTANBUL Çerkezköy (Sirkeci) Burdur Isparta İskenderun Aydın Batman İzmit Karabük Uşak Yerköy Divriği SİVAS ADANA ANKARA AFYON İZMİR Aliağa Kapıkule Yozgat BURSA OSMANELİ ANTALYA ESKİŞEHİR Sincan Tiflis Kerkük Musul Bağdad Halep Toplam Yatırım Bedeli:12 milyar 530 milyon $ Hat yapım bedeli:10 milyar 400 milyon $ 74 Adet Hızlı Tren Seti : 2 milyar 130 milyon $ HIZLI TREN PROJELERİ TAMAMLANDIĞINDA: Yılda ; 40 milyon yolcu 1 milyar 665 milyon $ gelir 916 milyon $ net getiri İşletmeye açılan hatlar Yapımı tamamlanmakta olan hatlar HEDEFLENEN TCDD Yüksek Hızlı Tren Hatları Yapımı planlanan hatlar

47 47 Ankara İstanbul Hızlı Tren Projesi İnşaat Görüntüleri Yeni Hızlı Tren hattı Mevcut hat

48 48 Bölünmüş Yollar Kaynak: Ulaştırma Bakanlığı

49 49 2002 Yılı Sonu 6.101 Km 01.12.2009 17.258 Km 2012 Hedefi 22.500 Km Bölünmüş Yol Çalışmaları: 2012 Hedefi Kaynak: Ulaştırma Bakanlığı

50 50 EKONOMİYE KATKI : 2003 Yılından sonra yapılmış olan 11.373 km. lik Bölünmüş Yolun ekonomiye katkısı Yıllık seyahat süresinde azalma 96 Milyon saat Karşılığı 3,345 Milyar TL Akaryakıt tasarrufu 550 Milyon TL Karşılığı 470 Milyon TL YILLIK TOPLAM TASARRUF 3,815 Milyar TL Toplam Bölünmüş Yol (Km)

51 51 Toplam Bölünmüş Yol (Km) Kaynak: Ulaştırma Bakanlığı

52 52 ATATÜRK ÇORLU UŞAK ÇANAKKALE KÖRFEZ A.MENDERES M.BODRUM KONYA ANTALYA DALAMAN S.DEMİREL ESENBOĞA KAYSERİ ADANA N.KAPADOKYA SAMSUN-ÇARŞ MALATYA ELAZIĞ DİYARBAKIR ERZİNCAN SİİRT F.MELEN MUŞ ERZURUM AĞRI TRABZON KARS ADIYAMAN K.MARAŞ Ş.URFA G.ANTEP MARDİN BURSA-YEN SİVAS Hava Alanları FAALİYETTE OLANLAR YAPIM AŞAMASINDA OLANLAR ÇARDAK HAKKARİ ŞIRNAK IĞDIR ÇUKUROVA BALIKESİR- MERKEZ KÜTAHYA SİNOP A.MERZİFON S.GÖKÇEN TOKAT HATAY BATMAN SİİRT ESKİŞEHİR ZONGULDAK BİNGÖL Kaynak: Ulaştırma Bakanlığı

53 53 Uçan Yolcu Sayısı (Bin Kişi) Kaynak: DHMİ Genel Müdürlüğü

54 54 Sabit Sermaye Yatırımları/GSYH (%) Kaynak: DPT

55 55 Özel Sektörün Gayri Safi Yurtiçi Hasılaya Katkısı (Puan) Kaynak: TÜİK

56 56 Kamu Yatırımları/GSYH (%)

57 57 Yeni Teşvik Paketi  KDV İstisnası  Gümrük Vergisi Muafiyeti  Gelir ve Kurumlar Vergisi İndirimi  SSK Primi İşveren Hissesi Desteği  Faiz Desteği  Yatırım Yeri Tahsisi

58 58 En Çok Doğrudan Yatırım Çeken Ülkeler Sıralaması YılTürkiye’nin Sıralamadaki Yeri Doğrudan Yabancı Sermaye Girişi (Milyar Dolar) 2000511,0 2001373,4 2002511,1 2003481,7 2004382,8 20052210,0 20061820,2 20072522,0 20082018,3 Kaynak:UNCTAD

59 59 Yurtiçinde Doğrudan Yabancı Yatırımlar (Milyar $) Kaynak: TCMB

60 60 Uluslararası Rekabet Gücünde Değişim (2009-2010) Kaynak: WEF Global Competitiveness Raporu, 2009

61 61 İş Yeri Açma (İşlem Sayısı) Kaynak: Dünya Bankası Doing Business Report, 2010

62 62 İş Yeri Açma (Süre, Gün) Kaynak: Dünya Bankası Doing Business Report, 2010

63 63 GAP Kamu Yatırımları (Milyar TL) Kaynak: Başbakanlık Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı

64 64 İşsizlik

65 65 Türkiye’de İşsizlik Oranları (%) Not: 2004 sonrası yıllık veriler TÜİK tarafından yeni nüfus projeksiyonlarına göre revize edilmiştir. Kaynak: TÜİK 65

66 66 İstihdamın Sektörel Dağılımı (%) Kaynak: TÜİK

67 67 Tarım Dışı İstihdam (Bin Kişi) Kaynak: TÜİK 2004 yılı ve sonrası yeni nüfus projeksiyonlarına göre revize edilmiştir

68 68 İşteki Duruma Göre İstihdam Edilenler (%) Kaynak: TÜİK

69 69 İşsizlik: Çözüm Önerileri

70 70 İşgücü Piyasası Reformu-1  İşgücü maliyetlerinin azaltılması  5 puanlık işveren hissesi prim indirimi  İstihdama yeni katılan, tüm kadın ve genç işçilerin 5 yıl boyunca azalan oranlarla işveren primlerinde indirim  Özürlülerin işveren primlerinin bütçeden karşılanması  Eski hükümlü çalıştırma zorunluluğunun kaldırılması  İlave istihdam için prim desteği sağlanması  Kısa çalışma ödeneğinin miktarının artırılması ve süresinin uzatılması  İşsizlik ödeneği miktarının artırılması

71 71 İşgücü Piyasası Reformu-2  Aktif işgücü programlarının güçlendirilmesi  İŞKUR’un mesleki eğitim faaliyetlerinin genişletilmesi  Girişimcilik ve eğitim danışmanlığı verilerek vatandaşlarımızın kendi işlerini kurmalarına imkan tanınması  İşsiz gençlerimizin stajyer olarak istihdam edilmesi  Bazı sektörlerde geçici vergi indirimleri yapılması  GAP, DAP ve KOP gibi istihdam yoğun kalkınma projelerine daha fazla kaynak ayrılması  Kayıt dışı ile mücadele edilmesi  Cezaların artırılması ve denetimlerin güçlendirilmesi

72 72 Eğitim Durumuna Göre İşsizlik (%) Kaynak: TÜİK

73 73 Yarı Zamanlı Çalışma (%, 2008) Kaynak: OECD

74 74 Bütçe Açıkları ve Borçlanma

75 75 Merkezi Yönetim Bütçe Açığı/GSYH (%)

76 76 Ortalama Bütçe Açığı/GSYH (%) * 1996-2005 yılları konsolide bütçe, diğer yıllar merkezi yönetim bütçesidir. ** 1998 öncesi eski GSYH, sonrası yeni GSYH serisi kullanılmıştır.

77 77 AB Tanımlı Genel Yönetim Bütçe Açığı/GSYH (%) Maastricht Kriteri:3 Kaynak: TÜİK, DPT

78 78 Faiz Giderleri/GSYH (%)

79 79 Faiz Giderleri/Vergi Gelirleri (%)

80 80 Kamu Kesimi Borçlanma Gereği/GSYH (%) Kaynak: DPT

81 81 Kaynak: Hazine Müsteşarlığı TL Cinsinden İskontolu Senetlerin Borçlanma Faiz Oranı (Yıllık Bileşik, %)

82 82 Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kamu Net Borç Stoku (Milyar TL)

83 83 Kamu Net Borç Stoku/GSYH (%) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

84 84 2002 Yılındaki İç Borç Stokunun Yıllık Faiz Oranlarıyla Yürütülmesi Sonucu Ulaşılabilecek Borç Stoku (Milyon TL) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

85 85 Uluslararası Para Fonu’na Olan Borçlarımız (Milyon $) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

86 86 Brüt Dış Borç Stoku (Milyar $) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

87 87 Brüt Dış Borç Stoku/GSYH (%) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

88 88 AB Tanımlı Borç Stoku/GSYH (%) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı, DPT

89 89 Türkiye’nin AB Tanımlı Genel Yönetim Borç Stoku/GSYH’nin Avrupa Birliği Üye Ülkeleri İçindeki Yeri (2002-2008) Kaynak: Eurostat

90 90 Borç Stoku (Milyar $) Kaynak: IMF, Eurostat, Hazine Müsteşarlığı

91 91 Hanehalkı Borçluluk/GSYH (2007, %) Kaynak: GS

92 92 Bütçe Açıkları ve Borçlanma: Çözüm Önerileri

93 93 Kayıt Dışılık ve Vergide Adalet

94 94 OECD Ülkelerinde Ortalama Ücret Üzerindeki Vergi+SSK Prim Yükü (2009,%) Kaynak: OECD

95 95 OECD Ülkelerinde Ortalama Ücret Üzerindeki Vergi+SSK Prim Yükü Bakımından Türkiye’nin Sıralaması Kaynak: OECD

96 96 OECD Ülkelerindeki Vergi Yükü (Vergi Gelirleri/GSYH,2008, %) * 2009 yılsonu gerçekleşme rakamlarıdır. ** 2008 tahminleri yer almayan ülkeler için 2007 yılı verileri kullanılmıştır. Kaynak:OECD

97 97 OECD Ülkelerindeki Vergi Yükü (Vergi Gel.+Sos.Güv.Prim.+Mahalli İd. Gel./GSYH, 2008, %) * Vergi Gelirleri için 2009 yılsonu gerçekleşme rakamları olup Sosyal Güvenlik Primleri ile Mahalli İdare Gelirleri yılsonu gerçekleşme tahminidir. ** 2008 tahminleri yer almayan ülkeler için 2007 yılı verileri kullanılmıştır. Kaynak: OECD

98 98 OECD Ülkelerinde Gelir Vergisi En Üst Dilim Oranları (2008,%) Kaynak: OECD

99 99 Gelir Vergisi En Üst Dilimi Bakımından Türkiye’nin OECD Ülkeleri Sıralamasındaki Yeri (30 Ülke) Kaynak: OECD

100 100 Ülkelere Göre Gelir ve Kazançlar Üzerinden Alınan Vergiler/GSYH (Sosyal Güvenlik Primleri Hariç, 2008, %) * 2009 yılsonu gerçekleşme rakamlarıdır. ** 2008 tahminleri yer almayan ülkeler için 2007 yılı verileri kullanılmıştır. Kaynak:OECD

101 101 Ülkelere Göre Gelir ve Kazançlar Üzerinden Alınan Vergiler/GSYH (Sosyal Güvenlik Primleri Dahil, 2008, %) * Vergi Gelirleri için 2009 yılsonu gerçekleşme rakamları olup Sosyal Güvenlik Primleri yılsonu gerçekleşme tahminidir. ** 2008 tahminleri yer almayan ülkeler için 2007 yılı verileri kullanılmıştır. Kaynak: OECD

102 102 Ülkelere Göre Mal Ve Hizmetler Üzerinden Alınan Vergiler/GSYH (Mahalli İdare Vergileri Hariç, 2008, %) * 2009 yılı yılsonu gerçekleşme rakamlarıdır. ** 2008 tahminleri yer almayan ülkeler için 2007 yılı verileri kullanılmıştır. Kaynak: OECD

103 103 Ülkelere Göre Mal Ve Hizmetler Üzerinden Alınan Vergiler/GSYH (Mahalli İdare Vergileri Dahil, 2008, %) * Vergi Gelirleri için 2009 yılsonu gerçekleşme rakamları olup Mahalli İdare Gelirleri yılsonu gerçekleşme tahminidir. ** 2008 tahminleri yer almayan ülkeler için 2007 yılı verileri kullanılmıştır. Kaynak: OECD

104 104 Ülkelere Göre Mülkiyet Üzerinden Alınan Vergiler/GSYH (Mahalli İdare Vergileri Hariç, 2008, %) * 2009 yılı yılsonu gerçekleşme rakamlarıdır. ** 2008 tahminleri yer almayan ülkeler için 2007 yılı verileri kullanılmıştır. Kaynak: OECD

105 105 Ülkelere Göre Mülkiyet Üzerinden Alınan Vergiler/GSYH (Mahalli İdare Vergileri Dahil, 2008, %) *Vergi Gelirleri için 2009 yılsonu gerçekleşme rakamları olup Mahalli İdare Gelirleri yılsonu gerçekleşme tahminidir. ** 2008 tahminleri yer almayan ülkeler için 2007 yılı verileri kullanılmıştır. Kaynak: OECD

106 106 OECD Ülkelerinde Dolaylı ve Dolaysız Vergilerin Toplam Vergiler İçindeki Payı (Sosyal Güvenlik Primleri Hariç, 2008)* *2008 tahminleri yer almayan ülkeler için 2007 yılı verileri kullanılmıştır. **Türkiye'ye ilişkin rakamlar 2009 yılsonu vergi gelirleri gerçekleşmeleridir. Not: 2010 yılında Türkiye için Dolaylı-Dolaysız Vergilerin GSYH oranları Sosyal Güvenlik Primleri dahil Dolaysız Vergiler % 50,2, Dolaylı Vergiler % 49,8, Sosyal Güvenlik Primleri Hariç % 33,1, Dolaysız Vergiler % 66,9 Dolaylı Vergilerden oluşacağı öngörülmektedir. Kaynak: OECD

107 107 OECD Ülkelerinde Dolaylı ve Dolaysız Vergilerin Toplam Vergiler İçindeki Payı (Sosyal Güvenlik Primleri Dahil, 2008)* * 2008 tahminleri yer almayan ülkeler için 2007 yılı verileri kullanılmıştır. **Türkiye'ye ilişkin rakamlar 2009 yılsonu vergi gelirleri gerçekleşmeleri ile Sosyal güvenlik prim gelirleri tahminleri üzerinden hesaplanmış olup, Sosyal Güvenlik primlerindeki % 5'lik devlet desteği düşülmüştür. Not: 2010 yılında Türkiye için Dolaylı-Dolaysız Vergilerin GSYH oranları Sosyal Güvenlik Primleri dahil Dolaysız Vergiler % 50,2, Dolaylı Vergiler % 49,8, Sosyal Güvenlik Primleri Hariç % 33,1, Dolaysız Vergiler % 66,9, Dolaylı Vergilerden oluşacağı öngörülmektedir. Kaynak: OECD

108 108 Kurumların Dağıttıkları Kar Payları Üzerindeki Vergi Yükü (2009, %) Kaynak: OECD

109 109 Kurumlar Kazançları Üzerindeki Vergi Yükü Bakımından Türkiye’nin OECD Ülkeleri Sıralamasındaki Yeri (30 Ülke) Kaynak: OECD

110 110 OECD Ülkelerinde Kurumlar Vergisi Oranları (2009,%) Kaynak: OECD

111 111 En Düşük Kurumlar Vergisi Bakımından Türkiye’nin OECD Ülkeleri Sıralamasındaki Yeri (30 Ülke) Kaynak: OECD

112 112 Türkiye AK Parti Döneminde Zenginleşti mi?

113 113 GSYH Büyüme Oranları (%) Kaynak: TÜİK

114 114 Dönemler İtibarıyla Ortalama Büyüme Oranları (%) Kaynak: TÜİK

115 115 Kaynak: TÜİK Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (Milyon $)

116 116 Kişi Başına GSYH ($) Kaynak:TÜİK, DPT

117 117 Dünyanın En Büyük 20 Ekonomisi (GSYH, 2009, Milyar $) Kaynak: IMF

118 118 Avrupa’nın En Büyük Ekonomileri (2008 İtibarıyla SAGP’ye Göre GSYH, Trilyon $) Kaynak: IMF

119 119 Eşdeğer Hanehalkı Kullanılabilir Gelire Göre Sıralı Yüzde 20'lik Gruplar Not: Fertler eşdeğer hanehalkı kullanılabilir gelirlerine göre küçükten büyüğe doğru sıralanarak 5 gruba ayrıldığında; "İlk yüzde 20'lik grup" geliri en düşük grubu, "Son yüzde 20'lik grup" ise geliri en yüksek olan grubu tanımlamaktadır. Kaynak: TÜİK

120 120 Yoksulluk Görünümü (Günlük 1,25 Doların Altında Geliri Olanlar, 2009, %) Kaynak: WB

121 121 Türkiye’de Yoksulluk Görünümü (%) Kaynak: TÜİK

122 122 Türkiye’de Açlık ve Yoksulluk Sınırı (TL) Kaynak: TÜİK

123 123 Otomobil Üretimi ve Satışları (Bin Adet) Kaynak: OSD

124 124 Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Beyaz Eşya Üretim ve Satışları (Bin Adet)

125 125 LCD Kullanımı Kaynak: Türktrade

126 126 Tahmini İnternet Kullanıcı Sayısı (Bin Kişi) Kaynak: Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu

127 127 Net Asgari Ücret İle Satın Alınabilen Bazı Ürünler Kaynak: TÜİK

128 128 En Düşük Devlet Memuru Maaşı ile Satın Alınabilen Bazı Ürünler Kaynak: TÜİK

129 129 2002-2010 Maaş ve Ücret Değişimleri 2003 Ocak–2010 Ocak döneminde TÜFE’deki kümülatif değişme yüzde 97,8 olmuştur. Buna karşılık 2002 Ocak-2010 Ocak döneminde aynı bazlı: En düşük memur maaşı 2002 Aralık ayında 392 TL iken, 2010 Ocak ayında 1.255 TL’ye çıktı, artış yüzde 196,6 oldu. Net asgari ücret 2002 Aralık ayında 184 TL iken, 2010 Ocak ayında 577 TL’ye çıktı, artış yüzde 183,2 oldu. En düşük SSK emekli aylığı 2002 Aralık ayında 257 TL iken, 2010 Ocak ayında 695 TL’ye çıktı, artış yüzde 170,3 oldu. En düşük BAĞ-KUR esnaf emekli aylığı 2002 Aralık ayında 149 TL iken, 2010 Ocak ayında 557 TL’ye çıktı, artış yüzde 274,4 oldu. En düşük BAĞ-KUR çiftçi emekli aylığı 2002 Aralık ayında 66 TL iken, 2010 Ocak ayında 395 TL’ye çıktı, artış yüzde 500,2 oldu. En düşük memur emekli aylığı 2002 Aralık ayında 377 TL iken, 2010 Ocak ayında 865 TL’ye çıktı, artış yüzde 129,7 oldu. 65 yaş aylığı 2002 Aralık ayında 24 TL iken, 2010 Ocak ayında 97 TL’ye çıktı, artış yüzde 297,4 oldu. Muhtar aylığı 2002 Aralık ayında 97 TL iken, 2010 Ocak ayında 342 TL’ye çıktı, artış yüzde 251,3 oldu. Bu maaş tutarları ve oranlar; çalışan, emekli ve dar gelirli vatandaşlarımızın mali durumlarının 2002 yılına göre iyileştiğini, gelirlerinde reel artışlar olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.

130 130 Türkiye’de Enflasyon Gelişmeleri (1980–2010) Kaynak: TÜİK, TCMB

131 131 Ortalama Enflasyon Oranı (%) Kaynak: TÜİK, TCMB

132 132 Gerçekleşen Enflasyon ve Yılsonu Enflasyon Hedefleri (Ocak 2002 – Mayıs 2010, %) Kaynak: TÜİK, TCMB

133 133 Türkiye’nin Enflasyon Sıralamasında Dünyadaki Yeri Toplam ülke sayısı 205 olup, sıralama büyükten küçüğe doğrudur. Kaynak: IMF, TÜİK, TCMB