H ALKLA İ LIŞKILER S ÜRECINDE K ULLANıLAN Y ÖNTEM VE A RAÇLAR Görsel – İşitsel Araçlar: Radyo – Televizyon – Sinema - Video  Hiçbir gazete veya dergi.

... konulu sunumlar: "H ALKLA İ LIŞKILER S ÜRECINDE K ULLANıLAN Y ÖNTEM VE A RAÇLAR Görsel – İşitsel Araçlar: Radyo – Televizyon – Sinema - Video  Hiçbir gazete veya dergi."— Sunum transkripti:

1 H ALKLA İ LIŞKILER S ÜRECINDE K ULLANıLAN Y ÖNTEM VE A RAÇLAR Görsel – İşitsel Araçlar: Radyo – Televizyon – Sinema - Video  Hiçbir gazete veya dergi bir televizyonun ulaştığı kitleye ulaşamaz.  Görsel işitsel araçların yazılı basına göre diğer üstünlükleri ise şöyle sıralanabilir: Radyo dinlemek, televizyon izlemek için okuryazar olmaya gerek yoktur. İletilen mesajların görsel unsurlarla desteklenmesi onların inanılır ve güvenilirliğini arttırmaktadır. Radyo ve televizyonlar yayın saat, program türleri ve konularında farklılaştırmalar yaparak, farklı kitlelere (çocuk, kadın, ev hanımı vb. gibi) kolayca ulaşabilmektedir.

2 H ALKLA İ LIŞKILER S ÜRECINDE K ULLANıLAN Y ÖNTEM VE A RAÇLAR Görsel – İşitsel Araçlar: RADYO Radyo insanlara her yerde her şekilde ulaşabilen bir araçtır. Halkla ilişkiler uzmanları haber bültenleri, açık oturumlar, sohbet programları röportajlar kamusal duyurular gibi çeşitli biçimlerde yararlanmaktadır.

3 H ALKLA İ LIŞKILER S ÜRECINDE K ULLANıLAN Y ÖNTEM VE A RAÇLAR Görsel – İşitsel Araçlar: RADYO Kuruluşların, halkla ilişkiler çalışmalarında radyodan yararlanma yöntemlerinin başında radyo haberleri gelmektedir. Radyo haber kuşaklarını süreleri oldukça kısıtlıdır. Bu nedenle haber metinleri kısa fakat çarpıcı şekilde yazılmalıdır. Ayrıca haberlerin konusunu oluşturan olayın güncel olmasına ve haber değeri taşımasına da dikkat edilmesi gerekir.

4 H ALKLA İ LIŞKILER S ÜRECINDE K ULLANıLAN Y ÖNTEM VE A RAÇLAR Görsel – İşitsel Araçlar: RADYO Röportaj, radyo programları arasında en çok ilgi gören programlar arasında yer alır. Röportajın en önemli özelliği canlı olması ve olabildiğince doğal bir atmosfer içinde olayları yansıtmasıdır. Güncel bir olaya ilişkin çeşitli görüşlerin tartışıldığı açık oturumlarda, işletmenin çalışmaları, programları ve yapısı açık bir biçimde hedef kitlelere iletilebilir. Şeffaf bir kuruluş olma özelliği yansıtılabilir.

5 H ALKLA İ LIŞKILER S ÜRECINDE K ULLANıLAN Y ÖNTEM VE A RAÇLAR Görsel – İşitsel Araçlar: RADYO Radyo Spotları: Bu tür spotlar, en fazla on saniye gibi çok kısa sürede mesajı iletecek şekilde hazırlanır. Daha çok toplumsal yarar amacını ön planda tutan -trafik kazalarının önlenmesi, doğum kontrolü, sigaranın zararları gibi- konularda halkın istenilen yönde tutum ve davranış geliştirmesini hedefleyen bu tür spotlar, radyo programlarının aralarında yayınlanmaktadır.

6 H ALKLA İ LIŞKILER S ÜRECINDE K ULLANıLAN Y ÖNTEM VE A RAÇLAR Görsel – İşitsel Araçlar: TELEVİZYON Televizyon, kulaktan çok göze hitap eder. Ses, görüntüyü destekleyen bir yardımcı öğe işlevini görür.

7 H ALKLA İ LIŞKILER S ÜRECINDE K ULLANıLAN Y ÖNTEM VE A RAÇLAR Görsel – İşitsel Araçlar: TELEVİZYON Televizyon insan benliğini iki yönden sarmaktadır. İlki, sunulan mesajın içeriği diğeri ise, bu mesajın sunuluş biçimidir. Televizyon, mesajları olduğundan daha dramatik, daha gösterişli bir biçime dönüştürür. Bu nedenle, televizyonda bir işin nasıl yapıldığı, ya da ne işe yaradığı çok çarpıcı bir şekilde gösterilebilir. Televizyon insanların kafasında fantezi ve düşsel bir dünya yaratarak izleyicileri kendi dünyasına çekerek onlara, düşlerinde yaşayabilecekleri bir dünya sunar.

8 H ALKLA İ LIŞKILER S ÜRECINDE K ULLANıLAN Y ÖNTEM VE A RAÇLAR Görsel – İşitsel Araçlar: TELEVİZYON Kurumların kendi imkânları ile yalnızca halkla ilişkiler amaçlı program hazırlaması son derece zor ve masraflıdır. En çok karşılaşılan uygulama, kanalla ortak programın yapılmasıdır. Bir programın ya da dizinin tümüyle ya da kısmen kurum tarafından parasal destek görerek gerçekleştirilmesi, destekleyici (sponsor) sistem olarak tanımlanmaktadır.

9 H ALKLA İ LIŞKILER S ÜRECINDE K ULLANıLAN Y ÖNTEM VE A RAÇLAR Görsel – İşitsel Araçlar: TELEVİZYON “Televizyon artık, Amerikan kaynaklı ekonomik ve kültürel yayılmacılığın propagandasını yapan Hollywood filmleriyle, bilgilendirmeyen haber bültenleriyle, birbirinin kopyası şiddet ve cinsellik içeren dizileriyle, eşofmanından anahtarlığına kadar takım renkleriyle yapılan her şeyi satışa sunan futbol dünyasından naklen karşılaşmalar ve sonrası saatlerce uzanan maç yorum programlarıyla, yiyip- içip eğlenen, hayatın tadını son raddesine kadar çıkaran karakterlerin yer aldığı müzik videolarıyla, onsuz olamayacağı reklam sektörüyle, izleyicisini dünyada olup bitenler hakkında bilgilendiren değil, onu düşsel anlatı parçalarıyla uyuşturup etkisiz duruma getiren ve tüketime özendiren adeta “bilgiden yoksun bırakma aygıtı” işlevi görmektedir. Böylelikle insanlığın uzağı görme düşü gerçekleşme olanağına kavuşamamış, aksine televizyonun sunduğu dünya gitgide düşselleşmiş, bir fantazya üretim merkezi haline gelmiştir.”

10 H ALKLA İ LIŞKILER S ÜRECINDE K ULLANıLAN Y ÖNTEM VE A RAÇLAR Görsel – İşitsel Araçlar: TELEVİZYON

11 H ALKLA İ LIŞKILER S ÜRECINDE K ULLANıLAN Y ÖNTEM VE A RAÇLAR Görsel – İşitsel Araçlar: SİNEMA Yedinci sanat olarak kabul edilen sinema, televizyonun evlerimize girmesinde önce halkı eğlence, kültür ve sanatla buluşturulan en önemli kitle iletişim aracıydı.

12 H ALKLA İ LIŞKILER S ÜRECINDE K ULLANıLAN Y ÖNTEM VE A RAÇLAR Görsel – İşitsel Araçlar: SİNEMA Kurumların özellikle toplumsal sorumluluk anlayışları doğrultusunda sinemaya parasal destek verdikleri görülmektedir. Söz konusu destek daha çok senaryo yarışmaları, film festivalleri ya da film yapımı gibi konularda kendini gösterir.

13 H ALKLA İ LIŞKILER S ÜRECINDE K ULLANıLAN Y ÖNTEM VE A RAÇLAR Görsel – İşitsel Araçlar: VİDEO Günümüzde video programı hazırlamak, karmaşık olmayan kamera, kurgu gibi video teknolojisi sayesinde oldukça kolaylaşmıştır. Hazırlanan video programlar istenildiği kadar çoğaltılabilmekte yurt içi ya da yurtdışında kolayca sergilenebilmektedir. Bu nedenle halkla ilişkiler çalışmalarında videodan çok geniş ölçüde yararlanılmaktadır. Kuruluşun genel yapısı ve görünüşü, üretim süreci, yeni teknolojilerin tanımı gibi farklı konularda video programları hazırlanabilmektedir.

14 P ROPAGANDA “Propaganda, iletişim araçlarından yararlanılarak birey veya grupların tutumlarını belirleyip biçimlendirmek, denetim altına almak veya değiştirmek için yapılan bilinçli girişimlerdir.” “Propaganda, politik, ekonomik, dini ve ideolojik mallar ya da fikirler için, belli bir hedefe yönlendirilmiş ikna faaliyetleridir.” “Propaganda grupların veya fertlerin kanaat ve davranışlarını, telkin yolu ile kontrol etmeyi amaçlayan sistematik faaliyetlerin bütünüdür.” “Propaganda, telkin ve ilgili psikolojik teknikler vasıtasıyla fikirleri ve değerleri değiştirme ve neticede kararlaştırılmış bir çizgiye paralel olarak davranışları değiştirmek amacıyla sembollerin az ya da çok isteyerek, planlı ve sistematik olarak kullanılmasıdır.”

15 P ROPAGANDA Beyaz propaganda doğru olarak görülen bilgilerin yayılmasını içerir. Gri propaganda şüphe edilecek nitelikteki iddiaların yayılmasını içermekte ve bu yapılırken bilgi ve bilgi kaynağı arasında sıkı bir bağlantı yapılmaktan kaçınılmaktadır. Siyah propaganda ise, yanlış bilgileri yayan propagandacının kimliğinin belirtilmemesini içermektedir. Propagandanın Özellikleri  Tek yönlüdür.  Her alanda kullanılır.  Siyasi çalışmalarda daha etkin olarak kullanılır.  Lehde ve aleyhte olabilir.  Beyin yıkama çalışmasıdır.  Hedef kitleyi kendi yönünde inanç ve eylemlere yöneltmeyi amaçlar.  Bireylerden çok geniş kitlelere yöneliktir.

16 P ROPAGANDA Propagandanın Özellikleri  Tek yönlüdür.  Her alanda kullanılır.  Siyasi çalışmalarda daha etkin olarak kullanılır.  Lehde ve aleyhte olabilir.  Beyin yıkama çalışmasıdır.  Hedef kitleyi kendi yönünde inanç ve eylemlere yöneltmeyi amaçlar.  Bireylerden çok geniş kitlelere yöneliktir. Bilginin manipülasyonu reklamda da kullanılır fakat buna propaganda denilmez. Broşürler, posterler, TV veya radyo yayınları ve her türlü bilgi taşıyan medya aracılığı ile yapılır.

17 H ALKLA İ LIŞKILER VE P ROPAGANDA İ LIŞKISI Halkla ilişkiler, bir propaganda faaliyeti değildir: Halkla ilişkiler, kuruluşla hedef kitlesi arasında karşılıklı ve iki tarafın da yararına olan bir diyalog kurmayı amaçlar. Propaganda ise tek taraflı bir mesaj bombardımanı, bir beyin yıkama çalışmasıdır. Halkla ilişkilerin iki yönlü olması, onu tartışmaya açık bir etkinlik haline getirmiştir. Yani halkla ilişkiler, demokratik çabalardan oluşur. Propaganda ise tartışmayı kabul etmez ve daha çok otoriter rejimlerde kullanılır. Halkla ilişkileri propagandadan ayıran bir diğer etken ise dürüstlük ilkesidir : Hakla ilişkiler, kamuoyuna gerçekleri saklamadan, doğru söyleyerek, dürüst yollardan tanıtır. Oysa propagandanın böyle bir konusu yoktur. Propaganda, amacına ulaşmak için gerçekleri saptırabilir, bir ahlaki ilkeye bağlı kalmayabilir. Halkla ilişkiler, kuruluş hakkındaki gerçekleri hedef kitleye tanıtırken açıklama yolunu seçer : Yani hedef kitlesine eldeki verilerini sunarak, onu ikna etmeye çalışır. Propaganda ise açıklamadan kaçınır. Propagandada hedef kitle, sık tekrarlar yapılarak inandırılmaya çalışılır.

18 P ROPAGANDA TEKNİKLERİ Korkuya Başvurma: Genel nüfusta korku yaratarak bir konuya destek sağlamayı amaçlar. Bazı verileri abartır ya da çarpıtır, bizim bilgimiz olmayan rakamları bizim endişe duyacağımız şekle sokar. Propagandacı çok güçlü ve abartılı ifadeler kullanır. Bunlar hiçbir kanıtı olmayan klişe laflardır; ama çok sık söylendiğinde insanların belleklerine kazınır ve etkisi yüksek olur. Dost ve düşman yaratır. Sizin de derhal seçiminizi dosttan yana yapmanızı ister. Seçim yapmakta zorlanıyorsanız düşmandan yana olduğunuz gibi bir sonuç çıkarmaya çalışır.

19 P ROPAGANDA TEKNİKLERİ Tren Etkisi: Hedef kitleye “herkes bunu yapıyor” diyerek bir hareket tarzını kabul ettirmek. Çoğunluğa Katıl: ! Bu teknik insanların kazanan tarafta olma dürtüsünü kullanmaktadır. Hedef gruba bunun bir kitle hareketine döndüğü ve onların da katılmasının kendi çıkarlarına olduğuna inandırmaya çalışır. Kaçınılmaz Zafer: ! Trene henüz katılmamış olanlar, kesin zafere giden yolda gidenlere katılmaya çağrılır. Hali hazırda trende olanlara da kalmalarının en iyi hareket olduğu fikri verilmiş olur.

20 P ROPAGANDA TEKNİKLERİ Direkt Emir: Karar verme sürecini basitleştirmeyi amaçlar. Reddin Elde Edilmesi: ! Bir fikrin nefret edilen, korkulan veya küçük görülen bir grupta popüler olduğu imajının verilmesiyle bu fikrin reddi temin edilmeye çalışılır. Parıltılı Genellemeler: Bilgi veya akıl yürütme gerektirmeden kabul edilmesini sağlamak için yüksek değer taşıyan olgular ve inançlarla ilgilendirilmiş, yoğun ve duygusal olarak çekici ifadelerdir. Vatan sevgisi, barış, özgürlük vs. gibi duygulara ilintilendirilir.

21 P ROPAGANDA TEKNİKLERİ Kasıtlı Muğlaklık: Hedef kitlenin kendi yorumlarını katabilmesi için genellemeler kasıtlı olarak muğlaktır. Amaç, kitleyi gerçekliğini analiz etmeden veya uygulanabilirliğini veya mantıklılığını incelemeden bazı belirsiz sözlerle harekete geçirmektir. Sloganlar: Kısa, çarpıcı bir söz veya cümleden ibarettir. Slogan haline getirilmiş fikirler ikna edicidirler. Simgeler ! Sokaktaki Adam: Propagandacının görüşünün sokaktaki adamın sağ duyusu tarafından da desteklendiğini göstermektedir. Hedef kitlenin güvenini kazanmak için gayrıresmi bir tarzda sunulur. Sokak dili ve davranışı kullanarak kendi görüşlerinin ortalama bir kişinin de görüşü olduğu izlenimi verir.

22 P ROPAGANDA TEKNİKLERİ Tanıklık: İlgili veya ilgisiz alıntılardır. Özellikle bir kişiyi, politikayı, hareketi veya programı desteklemek veya yermek için söylenmiş sözlerden yapılan alıntılardır. Alıntı yapılan kişinin şöhreti sömürülür. Bu, hedef kitlenin kendini bu saygı duyulan kişi ile özdeşleştirmesi ve onun fikirlerini kabullenmesi amacıyla yapılır. Damgalama: Propagandanın hedefini nefret edilen veya istenmeyen bir şeyle damgalayarak onun hakkında bir önyargı oluşmasını sağlamayı içerir. Dikkatler, sorunun çözümüne harcanacak çabalardan başka yere çekilir.

23 P ROPAGANDA TEKNİKLERİ Damgalama: Propagandacı, karalamak istediği kişiye ya da gruba kötü isimler takar. Düşmanı bir “yılan” ya da “örümcek” gibi isimlerle anmak propagandacının çok kullandığı bir tekniktir. Örnek Olay: Propagandacı sıradan olayları, insanların başına gelmiş “örnek olay” olarak anlatır. Aslında her biri birer istisna olacak kadar az rastlanan olayların tahminimizden daha yaygın olduğunu kanıtlamak ister. Bizim henüz çevremizde görmediğimiz bu olayların, biz farkında olmadan çok yayılmış olduğunu söyleyerek bizi korkutur.

24 PROPAGANDA’DAN KORUNMATEKNİKLERİ Eleştirel olmayan bir mantık, bilinçsiz bir şekilde gerçeklere ulaşmaya çalışır: Ben inanıyorsam, o doğrudur. Biz inanıyorsak, o doğrudur. Ona inanmak istiyorsak, o doğrudur. Bizim menfaat ve ilgilerimize hizmet ediyorsa, o doğrudur. Eleştirel bir mantık ise, bilinçli olarak içten gelen dürtüleri adeta düzelten söylemlere uygun olarak gerçeği araştırır: Ona inanıyorum ama o doğru olmayabilir. Ona inanıyoruz fakat hatalı da olabiliriz. Ona inanmak istiyoruz, fakat arzularımız bizi ön yargılı yapabilir. O, ona inanacak derecede kökleşmiş çıkarlarımıza hizmet ediyor, fakat bu menfaatlerimizin gerçeklikle hiçbir ilgisi yoktur.