KİŞİLERARASI İLETİŞİM Yrd. Doç. Dr. Doğan AYDOĞAN

Kişilerarası İletişim ve Dinleme Duymak fiziksel bir süreçtir. Pasif bir yapıdadır. Dinlemek, Aktif bir süreçtir. Aktif çabayı gerektirir. Etkili bir iletişim için karşımızdakinin öncelik ve beklentilerine önem vermeliyiz dedik. Bunun gerçekleşebilmesi için karşımızdakini önce dinlemeliyiz. Kişiler anlaşılmak ve dolayısıyla konuşmak konusunda son derece arzuludurlar. Konuştuklarında karşılarındaki insanlar tarafından dinlenmek için eğitim alır, kendilerini geliştirirler. Ancak söz konusu dinleme olunca bu arzu kaybolur.

Dinlemede Sözsüz Davranışlar Dineleme sürecinde anlatıcıya sözsüz yolla mesajlar iletiriz. Etkin dinlemede en önemli unsur bu sözsüz mesajlardır. Etkili göz teması Konuşan kişiye dönük ve eğik olmak Rahat ve açık bir vücut pozisyonu Etkili jest ve mimikler Sesi etkili kullanmak Uygun anlarda gülümsemek Vücudumuz ve gözlerimiz başka bir konu ile ilgilenirken, kişiye devam et, seni dinliyorum gibi ifadeler söylememizin bir anlamı yoktur.

Dinleme Türleri ve Özellikleri Etkili Dinleme Türleri Katılımcı Dinleme Edilgin Dinleme Empatik Dinleme Yargısız ve eleştirel Dinleme Çözümleyici Dinleme Etkin/Aktif Dinleme Dikkatle Dinleme Yorumlayıcı Dinleme Etkisiz Dinleme Türleri Yetersiz Dinleme Kalıplanmış Dnleme Yüzeysel Dinleme Görünüşte Dinleme Seçerek Dinleme Duyguya Saplanarak Dinleme Savunucu Dinleme Tuzak Kurucu Dinleme

Etkili Bir Dinlemenin Temel Özellikleri Dikkat konuşmacıya ve anlattıklarına yönlendirilmelidir. Konuşmacının sözü kesilmemelidir. Konuşmacının anlattıkları hakkında tahminlerde bulunup şablonlar oluşturulmamalıdır. Vücut dili kullanarak, konuşmacıya dinlenildiği hissettirilmelidir. Varsa farklı düşünceler, anlatıcının söyledikleri bittikten sonra söylenmelidir. Dinleyici, anlatıcının dikkatini dağıtacak nesnelerle oynamamalıdır. Dinleyici konuşmacıyı dinlediğini ve anlamaya çalıştığını belirten sorular sormalıdır. Anlatıcı ne anlatıyor, niye anlatıyor. Bu anlatılanla verilmek istenen mesaj ne ? Konuşmacıya ve onun anlattıklarına özen göster Onu ve yaşadıklarını anla Bunları karşıdakine hissettir.

Etkili Dinleme Türleri Edilgin Dinleme Konuşmacının kabul edildiği, söz ve yorumlarla önünün kesilmediği, konuşmacının önünü açan bir dinleme modelidir. Çok uzun sürmesi halinde iletişimi kesebilir. Etkin Dinleme Bu dinleme biçiminde dinleyici geri bildirimlerde bulunur. Dinleyici kendi duygu ve düşüncelerini askıya alıp, karşısındaki kişinin duygularına, düşüncelerine ve anlattıklarına odaklanır. Etkin dinleme esnasında kişinin onaylandığı, yargılanmadığı, söylediklerinin önemsendiği belli edilerek daha fazla anlatması sağlanır. Etkin dinlemenin temel amacı empati olmalıdır. Bu iki dinleme biçimini sırasıyla ve etkili bir biçimde kullanarak, etkili bir dinleme süreci yaratabilir, karşı tarafın kendisi tam olarak açmasını sağlayabiliriz.

Etkili Dinleme Teknikleri Konuşmacının Anlatmak İstediklerini Başka Sözcüklerle Açıklamak Konuşmacıya Duygularının Anlaşıldığını İfade Etmek Konuşmacıya Sorular Sormak

Etkisiz Dinleme Türleri İletişim Sürecini güçleştiren dinleme türlerine Etkisiz Dinleme Türleri Adını veriyoruz. Yetersiz Dinleme Bilerek ya da bilmeyerek dikkatin karşı tarafta değil kendimizde olmasıdır. Kalıplanmış Dinleme Karşıdaki kişiyi anlamadan kendi hayatımızdan yaptığımız çıkarımlarla kişiyi dinlemek ve yorumlamak Yüzeysel Dinleme Derinlerde ya da anlam ve duygulardan çok yüzeydeki mesajlarla ilgilenir. Bazı durumlarda gerekli ve işlevseldir. Görünüşte Dinleme Derste hocayı dinliyormuş gibi yapan öğrencinin aklının facebook ya da instagramdan gelecek olan mesajda olması durumudurç Seçerek Dinleme Anlatıcının anlattıklarından sadece kendi işine gelen kısımlarının seçerek dinlenmesidir. Savunucu Dinleme Anlatılanları bir saldırı olarak algılayıp herşeyi savunma maksadıyla dinleyen kişinin tavrıdır. Tuzak kurucu Dinleme Karşısındaki kişiyi, ilgi ve dikkatle dinleyen kişinin niyeti kötü olabilir. Fikrini beyan etmeyerek ya da yanlış beyan ederek zarar vermeye çalışmaktadır.