2.1 GİRİŞ Çevresel değişimler, kirlilik ve teknoloji insanlık ve doğa için kalıcı zararların ortaya çıkmasına neden olabilir. İnsanların bu gibi riskleri (risks) nasıl algıladıkları çok önemli bir sorudur.
2.2 ÇEVRESEL RİSKLER NELERDİR? Çevresel riskler diğer risklerden birçok yöndenayrılır. Bu noktada bir olgu olarak iklim değişikliğini kullanacağız. İlk olarak, çevresel riskler karmaşık ve anlaşılması zor nedenleri ve sonuçları olan belirsizliklerle nitelenir.
2.3 ÖZNEL RİSK DEĞERLENDİRMELERİ ‘Risk algısı’ bazı olaylar, aktiviteler ya da teknoloji ile özdeşleşen öznel risk değerlendirmeleridir. Araştırmalar öznel risk değerlendirmelerini ölçebilmek için birçok teknik geliştirmiştir.
Özel risk değerlendirmede kullanılan yöntemleri inceleyelim; Risk değerlendirmelerinde höristik ve yanlılıklar Çevresel risklerin zamansal indirimi Psikometrik paradigma
2.4 RİSK, DEĞERLER VE AHLAK Risk algısı, değerler (values) ile etik ya da ahlaki duruştan (moral positions) etkilenebilir.
Değerler Çevresel etik konusunda baskın bir görüşe göre bazı çevresel konular (ör. doğa, nadir canlı türleri) doğal bir değere sahiptir.
Ahlak ve etik Ahlak felsefesi genelde sonuç odaklı (consequentialist) ve deontolojik prensipleri (deontological principles) birbirinden ayırır. Deontolojik prensipleri oluşturan temel fikir, davranışların tabiatında olan doğruluk ya da yanlışlıktır.
2.5 ÇEVRESEL RİSKLERE KARŞI DUYGUSAL TEPKİLER Duygular risk algılarını etkiler. Bir eylem hakkındaki kötü hislerimiz riski daha yüksek algılamamızı, olumlu hislerimiz ise riski daha düşük algılamamızı sağlar.
DEĞERLENDİRME SORULARI 1. Çevresel riskler diğer risklerden farklılaşır mı? Eğer farklılaşıyorsa bu hangi yollarla olmaktadır? 2. Risk kararlarında bireyler hangi höristik türlerini kullanırlar? Bildiğiniz her bir höristik türüne örnek veriniz? 3. Psikometrik paradigmayı açıklayınız? Algılanan riski tanımlamak için hangi genel boyutlar bulunmuştur? 4. Korunmuş değerler ve deontolojik muhakeme ile anlatılmak istenen nedir? 5. Duygular risk kararlarını nasıl etkiler?
Özet Bölüm özetlerini kitabımızda bölüm sonlarında bulabilirsiniz.