Çatışma Çözme ve Arabuluculuk Ocak, 2011

Çatışma Nedir? Bir ya da birden çok kişinin herhangi bir konu üzerinde anlaş(a)madığı zaman ortaya çıkar ve insanların gereksinimleri, dürtüleri, istekleri, birbiriyle ters düştüğü zaman yaşanır.

Çatışma Kavramıyla ilgili Yeni Görüşler Çatışma günlük yaşamın bir parçasıdır. Çatışmanın kendisi olumlu ya da olumsuz değildir. Çatışmaya verilen tepkilerin yıkıcı ya da yapıcı sonuçları olabilir. Çatışmaları çözme biçimleri gelişim ve sosyal değişim için itici güç olabilir.

Çatışmanın Kaynağı Karşılanmamış Temel Gereksinimler Ait Olma Sevme-Sevilme Güç Özgürlük Eğlenme Farklı Değerler -İnançlar -Öncelikler -İlkeler Sınırlı Kaynaklar -Zaman -Para -Mal Çatışma

Çatışmaya Gösterilen Tepkiler Kaçma Çekilme İnkar Görmezlikten gelme Kavga Tehdit Saldırı Öfke Problem Çözme Anlayış Saygı Çözüm Kaybet/Kaybet Kaybet/Kazan Kaybet/Kazan Kaybet/Kaybet Kazan/Kazan

Çatışma Çözme Süreci

1.Adım Olumlu ve Etkili Bir Ortam Oluşturma Kişisel Hazırlık Zamanlama Yer Başlangıç Cümlesi

2.Adım Algıların Netleştirilmesi Sorun parçalara ayrılmalıdır. Hayali sorunlardan kaçınılmalıdır. Eğer çatışma bireylerin sahip oldukları farklı değerlerden kaynaklanıyorsa, bunlar açıklığa kavuşturulmalıdır. Etkili bir çözüme ulaşabilmek için tarafların birbirlerine ve işbirliğine gereksinimleri olduğu hatırlatılmalıdır.

Algılar Netleştirilirken; Taraflara; Önyargılardan kaçınmaları, Birbirlerinin sözünü kesmeden dikkatlice dinlemeleri, Birbirlerinin gereksinimleri ve değerlerini belirleyip, kabul etmeleri, Karşılıklı duyguların anlaşılmasına özen göstermeleri konusunda hatırlatma yapılmalı; Yanlış anlaşılmaya neden olan noktalar varsa, bunlar açıklığa kavuşturularak düzeltilmeye çalışılmalıdır.

3.Adım Kişisel ve Ortak Gereksinimlere Odaklaşma Çatışma yaşayan her iki tarafın da gereksinimleri, korkuları, istekleri, düşünceleri ve amaçları olduğu göz ardı edilmemelidir. Tarafların birbirlerini anlayabilmeleri için bunların açığa çıkarılması gerekmektedir.

4.Adım Olumlu Enerji Paylaşılmalıdır Olumlu enerji çözüme ulaşabilmek için güdüleyici bir güç kaynağıdır. Her iki taraf da sahip oldukları olumlu enerjiyi harekete geçirirlerse birbirlerini desteklerler. Olumlu enerji birlikte gelişmeyi sağlar ve ilişkiyi güçlendirir.

5.Adım Önce Geleceğe Yönelik Çalışma Yapılmalı, Sonra Geçmişte Yaşananlar Değerlendirilerek Anlaşılmaya Çalışmalıdır Şu an yaşananlar üzerine odaklanılarak gelecekle ilgili çözümler üzerinde çalışılırken geçmişte neler olduğunun farkına varılmalı ve aynı yanlışları tekrarlamaktan kaçınılmalıdır. Karşıdaki kişinin tüm kişiliğini hedef almayıp, yalnızca sorun yaratan davranışa yönelerek ‘‘Sana kızmıyorum.’’, ‘‘Senin yaptıklarına kızıyorum.’’ mesajı iletilebilmelidir.

6. Adım Seçenekler Geliştirilmelidir Kullanılan kesin ifadelerin farkında olmaya özen gösterilmeli ve bunlardan hangilerinden vazgeçilebileceği düşünülmelidir. Ortak eğilimler bulunulmaya çalışılmalıdır. Her iki tarafın çıkarlarını gözeten seçenekler bulunmaya çalışılmalıdır. Anlaşmazlıklar üzerinde durmak yerine uygulanabilir gibi görünen seçenekler üzerine odaklaşılmalıdır. İki tarafın da gereksinimlerini karşılayamayacak olan seçenekler üzerinde ısrarcı olmadan, onları bir kenara bırakarak çatışmanın büyümesi engellenmelidir.

Seçenek Üretirken Önce çatışma sırasında daha çok incinmiş olan tarafın çözüm önerileri sorulmalıdır. Anlatılanlar dikkatle dinlenmeli ve bilgi edinilmelidir. Özgürce, olabildiğince çok çözüm seçeneği üretilmeye çalışılmalıdır. Çatışmanın çözümü için anahtar olan seçenekler belirlenerek tanımlanmalıdır. Seçenekler üzerinde çalışılırken geçmişteki olumsuz yaşantılardan etkilenmemelidir.

7. Adım Uygulanabilir Seçenekler Belirlenmelidir Başarı şansı, uygulanabilirliği en yüksek olan davranışlarla ilgili görüşler belirlenmelidir. Çözüm önerilerinin her iki taraf için de adil olmasına özen gösterilmelidir. Bu çözümle ilgili seçeneklere her iki tarafın yaptığı öneriler ile ulaşılmalıdır. Çözüm seçenekleri güven verici olan eylemler önermelidir. Ortak gereksinimleri karşılayabilecek nitelikte olmalıdır.

8.Adım Her İki Taraf İçin de Doyum Sağlayacak Adil Anlaşmalar Yapılmalıdır Taraflar birbirlerine kendi isteklerini dayatmak yerine anlaşma yolları geliştirmeye, paylaşabilecekleri amaç ve çıkarlar belirlemeye özen göstermelidirler. Küçük adımlarla ilerlerken basit çözümlerden hareketle daha karmaşık uygulanabilir çözümlere ulaşılmaya çalışılmalıdır. Her iki taraf da birbirinin çıkarlarını gözetmeye özen göstermelidirler.

Bazı temel sorunlar üzerinde bazen hemen uzlaşmaya ulaşılamaz Bazı temel sorunlar üzerinde bazen hemen uzlaşmaya ulaşılamaz. Böyle durumlarda taraflar kendileri için vazgeçilmez olan temel isteklerini açıklamalıdırlar. Her iki tarafın da çözüm için üstlenebilecekleri kendi kişisel sorumlulukları belirlemeleri gerekir. Her iki taraf da çatışma çözmede kazandıkları becerileri kullanarak aralarındaki işbirliğini geliştirmeye çalışmalıdırlar.

Çatışma Yaşayan Kişileri Çözüme Ulaştırabilecek Sihirli Cümleler Sana göre en adil çözüm ne olabilir? Bu çatışma durumunu çözebilmek için neye ihtiyacın var? Bu konuda kendini iyi hissedebilmen için neler yapılabilir? İkiniz arasındaki ilişkinin düzenlenmesi için neler yapabilirsiniz? Eğer yine böyle bir çatışma durumu ile karşı karşıya gelseydiniz; nelerin daha farklı olmasını isterdiniz? Unutmayın ki, burada problemi çözmek üzere bir aradayız. Öyleyse birlikte çözümler üretmelisiniz.

Tesekkürlerimle.. ysfdmzn