BÖLÜM 3 SU ALMA YAPILARI

KUYULARIN KORUNMASI KUYU TASARIMI TASARIM PARAMETRELERİ 2 KUYULARIN KORUNMASI 3 GİRİŞ 1 KUYU TASARIMI 4

GİRİŞ Kuyu alanının ve/veya münferit (tekil) kuyuların tasarımı, yeraltı su kaynaklarının kalite standartları ile su ihtiyacının güvenli bir verimle sağlanabilmesine ilişkin, gerek nitelik gerekse nicelik açısından yapılan değerlendirmeler neticesinde yapılır.

GİRİŞ Bu hususlara Bölüm 2’de detaylı olarak yer verilmiştir. Tasarım, kuyunun kirleticilerden korunmasını sağlamalı ve akiferin hidrolik ve hidrojeolojik kısıtlarına uygun olmalıdır.

TASARIM PARAMETRELERİ Kuyuların tasarımında dikkate alınması gereken hususlar şunlardır:

TASARIM PARAMETRELERİ Kirleticilerden Koruma Su kuyularının kirleticilerden korunması büyük önem arz eder ve ciddi çaba gerektirir.

TASARIM PARAMETRELERİ Güvenilirlik Kapasite Kalite Olumsuz Kaynak Etkisi de diğer alt başlıklardır.

KUYULARIN KORUNMASI Kuyuların korunması için temel uygulama adımları şunlardır:

KUYULARIN KORUNMASI

Kılıfın amacı iki yönlüdür; kararsız ve gevşek zeminlerde KUYULARIN KORUNMASI Muhafaza Kılıfı (Borusu) Kılıfın amacı iki yönlüdür; kararsız ve gevşek zeminlerde malzeme girişini engelleyerek kuyu açıklığını muhafaza etmesinin yanı sıra, esas olarak kuyunun kirleticilerden korunmasını sağlar.

KUYULARIN KORUNMASI Muhafaza Kılıfı (Borusu)

KUYULARIN KORUNMASI Muhafaza Kılıfının Sızdırmazlık Teşkili (Mühürlenmesi) Kuyu kaplaması ve sondaj çukuru arasındaki boşluk, kirleticilerin kuyuya girişindeki en önemli yollardan biridir. Söz konusu girişi engellemek için bu boşluk, akışkan haldeki çimento harcı ile doldurulur.

KUYULARIN KORUNMASI Muhafaza Kılıfının Sızdırmazlık Teşkili (Mühürlenmesi)

KUYULARIN KORUNMASI Muhafaza Kılıfının Sızdırmazlık Teşkili (Mühürlenmesi)

KUYULARIN KORUNMASI Kuyu Geliştirme Kuyu geliştirmenin amacı, akiferdeki ince malzemeyi uzaklaştırarak, akifer formasyonundaki kanalları genişletmek, böylece suyun kuyu içerisine daha rahat girişini sağlamaktır.

KUYULARIN KORUNMASI Yapısal Koruma Kuyu başına, kontrol, bakım ve test için rahatlıkla ulaşılabilmelidir. Bu, kuyu üzerinde bulunan herhangi bir yapının gerektiğinde kolaylıkla kaldırılabilmesini gerektirir.

KUYU TASARIMI

KUYU TASARIMI Kuyuların Sayısı Emniyetli İhtiyaç: Gerekli İhtiyaç:

KUYU TASARIMI Kuyuların Yerleşimi

KUYU TASARIMI KUYU TASARIMI Kuyuların Yerleşimi Basınçlı Akiferde Kararsız Akım: Basınçlı Akiferin Hidrolik Özelliklerinin Belirlenmesi. Girişimin Hesaplanması. Serbest Akiferde Kararsız Akım. Girişim Hesaplarının Değerlendirilmesi. Kuyu Alanı Yerleşim Planı.

KUYU TASARIMI Pompa Cinsi Dikey türbin pompalar, kentsel su temininde sıkça kullanılır. Bu pompalar Bölüm 3’te verilen pompaların aynısı olup, hem motor hem de pompanın su içinde yer aldığı dalgıç pompa türünde veya sadece pompanın su altında, motorun zemin seviyesinde yer aldığı pompalardan olabilir.

KUYU TASARIMI Pompa Kapasitesi Pompa kapasitesi, su ihtiyacı, talep döngüsü, dağıtım sistemi, akifer verimi, filtre boyutu, muhafaza borusu çapı ve pompa basma borusu boyutunun bir fonksiyonudur.

KUYU TASARIMI Kuyu Çapı Pratikte kuyu çapı filtre çapına eşittir ve filtre çapı da genellikle muhafaza kılıfı (borusu) çapına eşit alınır. Muhafaza kılıfı çapı, pompanın yerleştirilmesi ve yeraltı suyunun aşırı yük kaybı olmaksızın girişine olanak verilmesi için yeterli genişlikte olmalıdır.

KUYU TASARIMI Kuyu Derinliği Kuyu, su tutucu akiferden suyun alınmasına imkan verecek derinlikte olmalıdır. Genelde kuyu akiferin tabanında sonlanır ve bu yapı akifer kalınlığının daha fazla kullanılabilmesini sağlar.

KUYU TASARIMI Kuyu Derinliği

KUYU TASARIMI Kuyu Filtre Boyu Kuyu boyunun seçimini etkileyen faktörlere, açık alanın birim filtre boyuna oranı, akifer özellikleri, filtre maliyeti ve planlanan hizmet ömrü olarak sıralanabilir. Optimum filtre boyu ise, akifer kalınlığı, mevcut düşü ve akifer tabakalaşmasına bağlıdır.

4-12’deki grafikte gösterilmiştir. KUYU TASARIMI Filtre Gözenek Boyutu Filtre açıklıklarının genişliği veya çapı, genellikle gözenek boyutu olarak adlandırılır ve akifer malzemesinin elek analizine göre belirlenir. Elek analizinin sonuçları Şekil 4-12’deki grafikte gösterilmiştir.

KUYU TASARIMI Filtre Gözenek Boyutu

KUYU TASARIMI Filtre Çapı Filtre çapının muhafaza kılıfı çapına eşit alınması önerilir; bu durum, sınırlı boru boyu dolayısıyla yük kaybını en aza indirerek, gerektiğinde kuyu gelişimini kolaylaştırır.

KUYU TASARIMI Pompa Gücü Uygun pompanın seçimi ve gerekli gücün hesaplanması için Bölüm 3’te verilen yöntem izlenir. Pompa yerleşimi, kuyu filtresinin tepe noktasına göre, yasal kısıtlamalar dikkate alınarak belirlenir.

KUYU TASARIMI Pompa Gücü