MADDEYİ TANIYALIM

Madde Nedir? Belirli bir hacmi,kütlesi ve ağırlığı olan her şey maddedir.

Cisim Nedir? Maddenin şekil almış halidir.

Maddenin Ortak Özellikleri Hacim Kütle Ağırlık

Maddenin Ortak Özellikleri Her maddenin kütlesi vardır. Her maddenin hacmi vardır. Her maddenin ağırlığı vardır.

Kütle eşit kollu terazi ile ölçülür

Kütle birimi kilogramdır. Sıvıların kütle birimi litredir Kütle birimi kilogramdır. Sıvıların kütle birimi litredir. Hacim ise, bir maddenin boşlukta kapladığı alana denir. Dereceli kaplar sayesinde; sıvıların hacimlerini ve şekli düzgün olmayan katı maddelerin hacimlerini ölçeriz.

Sizde dereceli bir kaba bir miktar su koyarak katı bir maddenin hacmini ölçebilirsiniz!

Maddenin Halleri Katı Sıvı Gaz

Katı Hali Belirli bir şekli vardır. Tanecikleri arasındaki boşluklar yok denecek kadar azdır. Sıkıştırılamayan fakat genleşebilen yapıya sahiptir Tanecikleri hareketsizdir

Sıvı Hali Belirli bir şekli yoktur Bulunduğu kabın şeklini alır Genleşebilir ve akışkandır Tanecikler arasındaki boşluk katılara göre daha azdır

Gaz Hali Belirli bir şekli yoktur Bulunduğu kabın şeklini alır Tanecikleri arasındaki boşluk fazladır Sıkıştırılabilir Uçucudur

MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ Erime Donma Buharlaşma Kaynama Yoğunlaşma

ERİME Katı bir maddenin ısı enerjisi alarak sıvı hale geçmesi olayına denir. Buzun erime sıcaklığı 0 ℃.

Donma Sıvı bir maddenin yeterince soğutularak katı hale geçmesine denir. Örneğin: Suyun buz olması.

Buharlaşma Sıvı bir maddenin ısı enerjisi alarak gaz haline gelmesine denir. Sıcaklık artarsa buharlaşma hızlanır. Buharlaşma her sıcaklıkta olur.

Kaynama Kaynama, sıvının buhar basıncının dış basınca eşit olduğunda sıvının her yerinden gaz kabarcıklarının çıkmasıdır.

Yoğunlaşma Gaz maddenin sıvı hale geçmesine yoğunlaşma denir. Su buharının,su damlacıklarına dönüşmesi gibi.

Maddenin Değişimi Fiziksel Değişim Kimyasal Değişim

Fiziksel Değişim Maddenin yapısının ve formülünün değişmediği, fiziksel şeklinin ve halinin değişmesidir. Buzun erimesi,camın kırılması, suyun donması,kolonyanın buharlaşması, kağıdın yırtılması…

Kimyasal Değişim Maddenin yapısının değişerek, yeni maddelerin oluştuğu değişimdir. Kimyasal değişimde ; madde tüm özelliklerini kaybeder. Odunun yanması,demirin paslanması, ekmeğin küflenmesi…

Aynı cins atomlardan meydana gelen maddedir. Saf Madde Tek bir cins atom ya da molekülden oluşur. Element Aynı cins atomlardan meydana gelen maddedir. Bileşik Birden fazla elementin belirli oranlarda bir araya gelerek oluşturduğu maddedir. Karışım Birbirinden farklı yapısal özelliğe sahip atom ya da molekülün bir araya gelmesiyle oluşur. Her tarafında aynı özellik gösteren karışımlar homojen, farklı özellik gösterenler heterojen karışımdır.

Karışımları Sınıflandıralım Emülsiyon Karışım: Sıvı-Sıvı karışımı Süspansiyon Karışım:Katı-Sıvı karışımı

Çözelti-Çözünme Bir maddenin sıvı içinde özelliklerini koruyarak dağılıp gözle görülemeyecek hale gelmesine Çözünme denir.Bu şekilde oluşan karışımlara Çözelti denir.Şekerli su,tuzlu su…

Soru Çözelim 1)Çözeltiler…. karışımlardır. 2)Ayran…. bir karışımdır. 3)Aşağıdakilerden hangisi homojen karışımdır? Tuzlu su Sis Süt Yağlı boya

4)Aşağıdakilerden hangisinde karışımın türü doğru verilmemiştir 4)Aşağıdakilerden hangisinde karışımın türü doğru verilmemiştir? Karışım Türü a) Süt Heterojen b) Maden suyu Homojen c) Deniz suyu Heterojen d) Benzin Homojen 5) Maddenin yapısı değişmeden olan değişim…. değişimdir.

6)Aşağıdakilerden hangisi tüm maddelerin ortak özelliğidir? Yoğunlaşma Erime Kaynama Hacim

7)Ali,eline döktüğü kolonyanın bir süre sonra kaybolduğunu görmüştür 7)Ali,eline döktüğü kolonyanın bir süre sonra kaybolduğunu görmüştür. Ali’nin elindeki kolonya hangi hal değişimine uğramıştır? a)Buharlaşma b) Kaynama c)Yoğunlaşma d) Erime 8)Katı bir madde ısı enerjisi alarak ….olur. 9) Çözen+çözülen=…..? 10)Boşlukta yer kaplayan,kütlesi ve ağırlığı olan her şeye…..denir.

11) a. Sertlik b. Hacim c. Kütle d. Pürüzlülük e 11) a.Sertlik b.Hacim c.Kütle d.Pürüzlülük e.Renk Yukarıdakilerden hangileri maddenin görülebilen ve hissedilebilen özelliklerindendir? A)a,b,d,e B)a,c,d,e C)b,c,d D)a,d,e 12) Maddenin şekil almış haline …. denir. 13)Erime noktası maddelerin …. özelliklerindendir.

14) Aşağıda verilen cümlelerin başına doğru ise “D”, yanlış ise “Y” harfini yazınız.   1. ( ) Kuvvet uygulandığında şekli değişen,kuvvetin etkisi ortadan kalktığında tekrar eski şekline dönen maddelere esnek maddeler denir. 2. ( ) Maddelerin sertlik ya da yumuşaklığını elimizle dokunarak anlayabiliriz. 3. ( ) Sert olan maddelerin tümü aynı zamanda sağlamdır (kırılgan değildir). 4. ( ) Işığı yansıtan maddeler mat; yansıtmayan maddeler ise parlaktır. 5. ( ) Şeker, tuz gibi maddeler suda çözünebilir. 6. ( ) Maddelerin özelliklerine göre kullanım alanları farklıdır.

15)Aşağıda verilen cümlelerdeki boşlukları, verilen uygun kelimelerle doldurunuz. Sıvıya- eşit kollu terazi -dara –net- kütle hacim –sıvıya- dereceli silindir -–gram- çıkışına kütle -brüt 1. Maddenin ölçülebilen özellikleri ………………………….. ve …………………………………dır. 2. Kütle .............................. ile ölçülür. Kütle ölçme birimi …………………ve kilogramdır. 3. Madde miktarına …………………………….denir. 4. Gazların kütlesi de sıvılardaki gibi bir kap içerisinde ölçülür. Ancak gazın içinde bulunduğu kabın gazın dışarıya ………………………………………izin vermemesi gerekir. 5. Sıvıların hacmini ölçmede ……………………………………….kullanılır. 6. Katıların hacmini ölçmek içini dereceli kap tek başına yeterli olmaz. Ayrıca ……..………………………………da ihtiyaç vardır