Economic Order Quantity Ekonomik Sipariş Miktarı EOQ Modeli Economic Order Quantity Ekonomik Sipariş Miktarı

Ekonomik Üretim Miktarı modeli optimal parti büyüklünü belirler Ekonomik Üretim Miktarı modeli optimal parti büyüklünü belirler. Planlama dönemi içinde en düşük maliyetli üretim planını oluşturur. Ekonomik sipariş Miktarı modeli optimal sipariş büyüklünü belirler. Planlama dönemi içinde en düşük maliyetli satın alma planını oluşturur.

MODELİN VARSAYIMLARI : Talep sabittir ve kesinlikle bilinir. Tüketim hızı belli ve sabittir. Bütün siparişler ayni zamanda alınır. Siparişin teslim zamanı kesinlikle bilinir. Stok tükenmesine izin verilmez.

Örnek Bal Deresi Flash Tv reklamlarında boy gösteren Bal deresi şirketi stok seviyelerini ve miktarlarını değiştirerek maliyetlerini daha da düşürüp düşüremeyeceklerini merak etmektelerdir. Şirketin stokları ve ürünü ile ilgili bilgileri aşağıdaki gibidir. Her kutu (1 litre) balın stok tutma maliyeti (H) = 0,3 TL Birim başına sipariş maliyeti (s) = 50 TL Temin Süresi = 4 gün Yıllık bal talebi (D) = 83200 litre olarak tahmin edilmiştir. Planlama Dönemi = 365 gün

O halde günde kullanılan bal miktarı (D) 4 günde sipariş geliyorsa katlanılabilecek stok seviyesi Ortalama stok seviyesi

Stok Çevrimi Q Zaman Stoktaki miktar Kullanım Oranı Ortalama Stok Yeniden sipariş Noktası Zaman Sipariş Almak Sipariş Almak Sipariş Almak Sipariş vermek Sipariş vermek Sipariş vermek

912 adet ürün kabul edilebilir en düşük stok miktarıdır 912 adet ürün kabul edilebilir en düşük stok miktarıdır. Çünkü sipariş süresi içinde ürün giderek tüketilir. Eğer bu seviye atlatılırsa 4 gün içinde hammadde tükenir ve ürün satılamaz. Ürün geldiğinde bir sonraki siparişi vermeye dayalı bir öneri bu. Bal deresinin aklına bu fikir yatmıştır peki en optimal sipariş miktarı 912 adet ürün müdür? Yoksa bu zorunlu bir miktar mıdır? Daha iyisi var mıdır?

Optimal Sipariş Miktarı (Q) Yıllık Maliyet Toplam Stok Maliyeti = Stok Tutma Maliyeti . + Sipariş Maliyeti Toplam Stok Maliyeti Stok maliyeti Sipariş Maliyeti Optimal Sipariş Miktarı (Q) Sipariş miktarı(Q)

Stok Maliyetleri için kısaltmalar Birim stok tutma maliyeti H 0,3 TL Birim başına sipariş maliyeti S 50 TL Yıllık talep D 83200 ad. Katlanılacak minimum ürün miktarı Q 912 ad. Birim ürün maliyeti C 1,2 TL Yeniden sipariş verme noktası ROP Tedarik süresi L Toplam Maliyeti TC

Sipariş ile ilgili Maliyetleri Şöyle Oluşur Toplam Maliyet = Toplam Stok maliyetleri + Satın alma maliyetleri TC= TSM + SAM Stok Tutma + Sipariş maliyeti maliyeti (STM) (SM)

Bir litre balın işletmeye stok ile maliyeti nedir? 𝐵irim top maliyet= 𝑇𝐶 𝐷 → 104525 83200 =1,25 𝑇𝐿 Tüm bu hesaplamalar Bal deresinin minimum stok ile çalışması durumundaki maliyetleri verir. Peki ekonomik sipariş miktarını nasıl hesaplanır?

Ekonomik Sipariş Miktarı   𝑄 ∗ = 2.𝐷.𝑆 𝐻 Birim stok tutma maliyeti H 0,3 TL Birim başına sipariş maliyeti S 50 TL Yıllık talep D 83200 ad. Ekonomik Sipariş Miktarı Q*

  𝑄 ∗ = 2∗83200∗50 0,30 𝑄 ∗ =5266,65 Bal Deresi bu sipariş miktari ile daha düşük maliyete erişebilir mi?

Toplam stok maliyetleri (TSM) açısından iki yöntemi karşılaştırırsak Q STM SM TSM Bal deresi Yöntemi 912 135 4550 4685 EOQ Yöntemi 5270 790,5 790 1580

NE ZAMAN SİPARİŞ VERİLECEK ? VEYA NE ZAMAN İŞ EMRİ VERİLECEK ?

d = Toplam talep/Sipariş dönemi uzunluğu = 83200/365 =228 L = 4 gün SİPARİŞ SEVİYESİ (ROP) ROP = dL ROP = Sipariş seviyesi d = günlük talep L = Sipariş süresi d = Toplam talep/Sipariş dönemi uzunluğu = 83200/365 =228 L = 4 gün Miktar esaslı kontrol noktası ROP = (228) . (4) = 912 birim.

Stok seviyesi 912 birime düştüğü zaman 5270 birimlik siparişi verecektir. Yıllık sipariş sayısı =N = D / Q* = 83200 / 5270 = 15.79

Siparişler arasındaki zaman `` DÖNGÜ ZAMANI `` olarak ifade edilir. Burada, T = Döngü zamanı = 365/15.79 = 23.11 GÜN Yani, şirket her 23.12 günde bir stok dolduracaktır.

O gün stokların doldurulmuş olması için siparişin daha önceden verilmiş olması gerekir. Stok seviyesi 912 birimi düştüğü anda (Sipariş Seviyesi-ROP) sipariş verilmiş olursa, teslim süresi 4 gün olduğundan,kalan stok (912 birim) tükendiği anda stok doldurulmuş olunur. Planlama dönemi başında 5270 birim sipariş alımı ile stok doldurulur.Tüketim ile stok azalır. Stok bitiş zamanı 23.11 gündür.O gün stokun doldurulmuş olması gerekir. Miktar 5270 912 Zaman Sipariş Almak Sipariş Almak Sipariş Almak 23.11 gün 46.22 gün

Miktar 5270 912 Zaman YENİDEN SİPARİŞ ZAMANI Stok tükenmesi 23.11 günde olacaktır. Sipariş teslim süresi 4 gün olduğuna göre, tükenme zamanı da bilindiğine göre, tükenmeden 4 gün öncesi sipariş zamanıdır. Yani;23.11 – 4 = 19.11 gün. Eğer, sipariş doldurulduktan sonraki 19.11 günde sipariş verilirse, tam zamanında stok doldurulmuş olunacaktır. Miktar 5270 912 Teslim süresi Zaman Sipariş vermek Sipariş Almak Sipariş Almak Sipariş Almak 19.11 gün 23.11 gün 46.22 gün