İPUCU TÜRLERİ VE KULLANIMI Öğr. Gör. Fidan Özbey

İpucu: Çocuğunuzun tepkide bulunmasından önce uygulamacı tarafından çocuğunuzun doğru tepkide bulunma olasılığını arttırmak üzere sunulan uygulamacı yardımı.

İpucu hiyerarşisi şu şekildedir: Onaylama (evet ya da devam et) Belirgin olmayan ipucu (peki şimdi ne yapıyoruz?) İşaret Sözel ipucu (kısmi – yarım – tam) Görsel/Resim Model (kısmi – yarım – tam) Fiziksel (kısmi – yarım – tam)

İpucu Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler: 1. Birey vücudu üzerinde en az kontrol gerektiren ancak en etkili olan ipucu belirlenmelidir. Öğretim sırasında olabildiğince zayıf ipuçları kullanılmalıdır. İpucunun zayıf veya güçlü olması ise, ipucunun bireyin bedeni üzerindeki etkisine bağlı olarak belirlenir. Birey vücudu üzerinde en fazla kısıtlayıcı veya güçlü ipucu tam fiziksel ipucu iken, en zayıf ipucu ise sözel ipuçlarıdır. İpucu türünü belirlerken uygulamacılar daima öğretim sırasında güçlü ipuçlarının kullanımını zayıf ipuçlarının kullanımına kıyasla bireyi daha bağımlı kılabileceğini unutmamalıdırlar.

2.Gerekli durumlarda, ipucu türleri birleştirilerek kullanılmalıdır Pek çok durumda uygulamacının birkaç ipucu türünü birleştirerek öğretim yapması gerekebilir. Örneğin, eve gelen konuklara içecek servisi yapması becerisi öğretilirken uygulamacı model olma ve sözel ipucunu bir arada sunabilir.

3.Davranışla doğrudan ilgili ve en doğal ipucu türü seçilmelidir Doğal ipuçları, davranışın gerçekleştiği doğal ortamlarda bireyin karşılaşabileceği ipuçlarıdır. Öğretim sırasında olabildiğince doğal ipuçlarını veya doğal ipuçlarına en yakın ipuçlarının kullanımı yeğlenmelidir. Aynı zamanda ipucu, üzerinde çalışılan davranışla doğrudan ilgili olmalıdır. Örneğin, sözcük okuma davranışı üzerinde çalışılırken uygulamacının sözcükleri okuyarak model ipucu sunması daha uygundur.

4.İpucu sadece öğrenci dikkatini yönelttiği durumlarda sunulmalıdır. İpucu beceri yönergesi sunulduktan sonra birey dikkatini yönergeye yönelttiğinde sunulmalıdır. Birey için en uygun ve etkili ipucu kullanılıyor olsa bile uygulamacı mutlaka bireyin dikkatini beceri yönergesine yöneltmiş olmasına özen göstermelidir.

5.İpucu öğrenciyi destekleyici ve öğretim atmosferi içinde sunulmalıdır. İpucu bireyin doğru tepkide bulunma olasılığını kesinleştirmek veya artırmak üzere beceri yönergesinden sonra sunulur. Dolayısıyla, ipucunun hata düzeltici bir tavır ile değil, öğretim atmosferi içinde bireyi destekleyici biçimde sunulması gerekmek tektedir.

6.İpucu olabildiğince erken silikleştirilmelidir. İpucunu gerektiğinden daha uzun sürede kullanmak, bireyi ipucuna bağımlı hale getirir. Dolayısıyla öğretim sırasında kullanılan ipucu olabildiğince erken silikleştirilmelidir.

7.İpucu gelişigüzel biçimde kullanılmamalıdır. Uygulamacılar öğretim sırasında kullanacakları ipuçlarının neler olacağına karar vermeli,bu ipuçlarını planlı biçimde sunmalı ve sonra giderek ipuçlarını giderek ipuçlarını silikleştirmelidirler.

İPUCUNDA AZALTMA İpucunun Yalnız Türünde Azaltma İpucunun Yalnız Miktarında Azaltma İpucunun Hem Türünde Hem Miktarında Azaltma

İPUCUNUN YALNIZ TÜRÜNDE AZALTMA İPUCUNUN YALNIZ MİKTARINDA AZALTMA Fiziksel Yardım Sözel İpucu Bağımsız Model Olma İPUCUNUN YALNIZ MİKTARINDA AZALTMA Fiziksel Yardım Tam Fiziksel Yardım Yarım Fiziksel Yardım Kısmi Fiziksel Yardım Bağımsız Model Olma Tam Model Olma Yarım Model Olma Kısmi Model Olma Sözel İpucu Tam Sözel İpucu Yarım Sözel İpucu Kısmi Sözel İpucu

İPUCUNUN HEM TÜRÜNDEN HEM MİKTARINDA AZALTMA Fiziksel Yardım Tam F.Y. Yarım F.Y. Kısmi F.Y. Tam S.İ. Yarım S.İ. Kısmi S.İ. B.sız Model Olma Tam M.O. Yarım M.O. Kısmi M.O. Sözel İpucu