STEROİD KULLANIMI Hemş. SEÇİL SEZER

Steroidler, böbrek üstü bezlerinde kolestrol’den sentezlenen ve kana salınan hormon yapısında maddelerdir. Farklı hücre ve dokularda farklı işlevler görürler.

İLAÇLAR DELTACORTİL PREDNOL DECORT METİLPREDNİSOL ON PREDNİSOLON

KULLANILDIKLARI YERLER *İmmünsupresif olarak : organizma aleyhine çalıştığı bazı durumlarda (organ nakilleri sonrası, aplastik anemi , minimal lezyon hastalığı, membranöz glomerulonefrit, serum hastalığı, Otoimmün hemolitik anemiler, İ.T.P...) baskılanmasında esas olarak ve yüksek dozlarda kulanılan ilaçlardır * Kanser ilacı olarak kemoterapi protokollerinde yer alırlar. Özellikle lösemi’lerde steroidlerin tedaviye katkısı büyüktür.

*Endokrin hastalıkların teşhis edilmesinde * Addison hastalığında. * Enflamasyona karşı; başta romatoid artrit olmak üzere kronik enflamatuar hadiseler ve bunların akut ataklarının tedavisinde kullanılır.

* Allerjik olayların tedavisinde kullanılırlar (kaşıntıdan astıma kadar) * Otoimmün hastalıklar: bağ dokusu hastalıklarında (Sistemik Lupus Eritematozis, Poliarteritis Nodosa, dermatomiyozitis , vaskülitler v.s) iyi sonuçlar alınır.

*Cilt ve göz hastalıkları: Allerjik dermatitler, kontakt dermatitler, intertrigo, cheloid, alopecia areata, seboreik dermatit, liken sklerozis vb. hastalıklarda topikal olarak , Pemfigus, eksfoliatif dermatit gibi ciddi hastalıklarda ise sistemik uygulanırlar.

20 mg hidrokortizon (kortizol) 5 mg prednizolon veya prednizon EŞDEĞERLİK TABLOSU 25 mg kortizon 20 mg hidrokortizon (kortizol) 5 mg prednizolon veya prednizon 4 mg metilprednizolon 0.75 mg deksametazon

YAN ETKİLER Yüksek doz kortikosteroidlerin vücuttaki yağ yerleşim düzenini bozar. Anormal ağırlık artışı, suratta şişlik olabilir. Tuz - su tutarak hipertansiyon ve ödeme neden olur.

Deride zayıflık, çatlaklar, yara iyileşmesinde gecikme, küçük travmalarla bile morluk oluşması olur. Memelerde büyüme, kıllanma sivilceler oluşabilir.

Steroidlerin kemik metabolizmasına olan yan tesirleri nedeniyle osteoporoz (kemiklerde zayıflama) olur, kalsiyum atılımı artar, emilimi azalır. protein yıkımını arttırarak kaslarda güçsüzlük ve zayıflık yapar. Mide asit salgısı artar, ülserler meydana gelir, kan şekeri yükselir.

İmmüniteyi (vücudun savunma sistemini) baskıladıkları için enfeksiyonlara (mikrop kapmaya) yatkınlık artar; özellikle hücresel immünitenin baskılanması, viral ve mantar enfeksiyonların gelişmesini kolaylaştırır. Tüberküloz alevlenmesi olabilir. Bunun dışında diğer bakterilerle oluşan enfeksiyonlarda da sepsis gelişme riski artar.

Sinirsel bozukluklar yaratabilir; kişilik değişiklikleri, huysuzluk, sinirlilik depresyon yapabilir Uzun süre ve yüksek dozda kullanılması büyümeyi durdurur. Kafa içi basınç artışı, pıhtılaşmaya eğilim, havale yapabilir.

STEROİD KULLANIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ Streoid içeren ilaçlar mutlaka doktor gözetiminde kullanılması gereklidir. Bu ilaçları kullanırken mutlaka yemekler tuzsuz olmalı, hiçbir şekilde tuzlu yiyecekler (cips, çerez, kraker, pasta) yenmemeli. Günde en az bir kez tansiyon ölçtürülmeli

Steroid kullanımı iştah arttırıp aşırı ağırlık artışına sebep olabileceği için az ancak sık yenmeli, kalorisi düşük yiyecekler tercih edilmeli, hamur işlerinden kaçınılmalı. Bu ilaçlar aksi belirtilmedikçe bol su ile ve tok karnına alınmalı Bu ilaç asla aniden kesilmemeli. İlaç bitse bile yeniden alınmalı doktorun haberi olmadan ilaçların aniden kesilmesi ölümcül olabilir.

Bu ilaçları kullanırken dikkat edilecek önemli konulardan biride mikrop kapmadır. Ateş çok önemlidir (37,5 derece üstü ve 35,5 derece altı çok tehlikelidir) mutlaka acilen doktora başvurun. Öksürük, idrar yaparken yanma, hızlı soluk alıp verme veya anormal bir durum sezerseniz ateşi olmasa bile acilen doktorunuza başvurun Bulaşıcı hastalığı olanlar ile temas etmeyin, kalabalık yerlerden uzak durun, mümkünse misafir kabul etmeyin.

Doktorunuz ile görüşmeden hiçbir aşı yaptırmayın. Kaslarda erime olmaması için ev içinde bile egsersiz yapın Çok idrar çıkma çok su içme varsa kan şekeri yüksekmiş olabilir mutlaka kan şekerini ölçtürün. Steroid içeren ilaçlara başlanması ve kesilmesi mutlaka doktor kontrolünde olmalıdır.