ÖN ADLAR (SIFATLAR) Kırmızı ceket :Ceketin rengini belirtiyor. Güzel yazı: Yazının niteliğini belirtiyor. Küçük çocuk:Çocuğun durumunu,niteliğini belirtiyor. Kısa çorap:Çorabın niteliğini belirtiyor. Üç ağaç:Ağacın sayısını belirtiyor. Kaç lira? :Soru yoluyla paranın ne kadar olduğunu belirtiyor.
ÖN ADLAR (SIFATLAR) Cümlede addan önce gelerek, onun durumunu,biçimini,rengini,sayısını ve yerini belirten sözcüklere ön ad (sıfat) denir. Parlak güneş,büyük defter, iki ağaç, güzel yazı, çirkin ördek,üçer ceviz…
ÖN ADLARIN ÇEŞİTLERİ ÖN AD Niteleme ön adı Belirtme ön adı İşaret ön adı Soru ön adı Belgisiz ön ad Sayı ön adı
NİTELEME ÖN ADI Öğretmen Murat Oktan yeşil ceketini giyip,kahverengi sandalyesine oturdu.Gri leptopunu önüne açtı.Sivri uçlu kalemini eline aldı.Sonra çalışkan öğrencilerine baktı.Siyah projeksiyonu açtı.Güzel slaytları izletti. Yukarıdaki tümcelerde geçen yeşil,kahverengi,gri,sivri,çalışkan,siyah,güzel sözcüklerinin tümü önlerine gelen sözcüklerin rengini,durumunu,biçimini,bir niteliğini belirtmiştir.
NİTELEME ÖN ADI Varlıkların durumunu,biçimini,rengini kısaca yapılarına ilişkin özelliklerini gösteren sözcüklere niteleme ön adı(niteleme sıfatı) denir. Siyah,beyaz,kahverengi,sarı,kırmızı, mavi,büyük,küçük,iri,ufak,uzun,kısa,dar,geniş, ince,kalın,yuvarlak,yassı,düz, zayıf, şişman, genç,yaşlı,kuru,ıslak,…gibi sözcükler adların önüne geldiklerinde onları nitelerler.
SAYI ÖN ADLARI(SAYI SIFATLARI) Benim 20 liram vardı.Doğukan’ın da 10 lirası varmış.Paralarımızı birleştirdik. Bir plastik top aldık.Cebimizde beşer kalem parası kaldı.Bir kırtasiye dükkanına girdik.Kalemlerde yüzde yirmi beş indirim varmış.Altışar kalem aldık.Çok mutluyduk.Neden mi?Güzel bir alışveriş yapmıştık.
SAYI ÖN ADLARI(SAYI SIFATLARI Bir varlığın sayısını belirten ön adlara sayı ön adı(sayı sıfatı) denir.
BELGİSİZ ÖN ADLAR (BELGİSİZ SIFATLAR) Bir Pazartesi günüydü.Bankanın önü tıklım tıklım insan kaynıyordu.Kimi insanların yüzü asıktı.Birkaç kişinin de sanki çok acelesi vardı ki bu insanlar öne geçmek için birtakım kurnazlıklar düşünüyordu.Bir adam onlara bağırdı.”Hiçbir kişi sizler gibi saygısızlık yapmıyor,lütfen sıranıza geçin!”Bazı insanlar da bağıran adamı desteklediler.Bu insanlar sıralarına geçmek zorunda kaldılar.
BELGİSİZ ÖN ADLAR (BELGİSİZ SIFATLAR) Gördüğümüz gibi kırmızı yazılmış olan,kimi,birkaç,birtakım,bir,hiçbir, bazı sözcükleri önlerine geldikleri adlarını sayısını ,niteliğini belirtmiyorlar.Onları şöyle böyle ,kesinlik olmaksızın belirtiyorlar.
BELGİSİZ ÖN ADLAR (BELGİSİZ SIFATLAR) Adları kesin biçimde değil de belli belirsiz belirten ön adlara belgisiz ön ad (belgisiz sıfat) denir.
BAŞLICA BELGİSİZ ÖNADLAR ŞUNLARDIR: Başka ,bazı,birkaç,birtakım,bir,hiçbir, kimi, fazla,her,tüm,az,çok,…
ÖN ADLARIN ÖZELLİKLERİ UNUTMAYINIZ! ÖN ADLAR MUTLAKA BİR ADDAN ÖNCE KULLANILIR. TEK BAŞINA KULLANILDIKLARINDA YA DA EK ALDIKLARINDA AD OLURLAR.
ÖN ADLARIN ÖZELLİKLERİ Sarı kazak =Sarı ön addır. Bugün maviyi giydim. =Mavi addır. Küçük çocuk =Küçük ön addır. Küçüğü sakın ağlatmayın.=Küçük addır. Yeşil çorap=Yeşil ön addır. Sen bugün yeşilini giy.=Yeşil addır Kırmızı kazak =Kırmızı ön addır. Ben kırmızıyı giyeceğim=Kırmızı addır.
ÖN ADLARIN ÖZELLİKLERİ DEĞERLENDİRME Aşağıdaki sözcüklerin önüne verilmiş olan sözcüklerden uygun olanı koyalım.
Eski,kırık,güzel,iki,elâ,hangi,bu, kalın, uzun,kırmızı …………………kitap ………………… örtü …………………ev …………………….kız ………………….çocuk ………………..gazete …………………..göz …………………..ev ………………oyuncak …………………..kalem ………………….ip
SORU ÖN ADLARI (Soru sıfatları) Dün akşam kaç sayfa kitap okudun? Hangi yazarın kitaplarından daha çok hoşlanıyorsun? Ne biçim defter bu böyle? Bu ay kaçar lira harçlık aldınız? Ne tür filmlerden hoşlanırsın?
SORU ÖN ADLARI Varlıkların durumlarını, yerlerini, sayılarını,soru yoluyla belirten sözcüklere soru ön adları denir?
DİLİMİZDE EN ÇOK KULLANILAN SORU ADLARI: Kaç,kaçar,kaçıncı,kaçta kaç, nasıl,hangi,ne,ne biçim,ne kadar, ne türlü,ne gibi,neredeki sözcükleridir. Kaçıncı kişi,kaçta kaç pay,nasıl şiir,ne gün,ne kadar para,ne tür bir iş,ne gibi çalışma,neredeki ev?
İŞARET ÖN ADLARI Bu ağacı ne zaman diktiniz? Şu ev Mervelerin mi? O adam neden ağlıyor? Bu kalem senin mi? Şu defter Zeynep’in mi? O şiiri ezberlediniz mi?
İŞARET ÖN ADLARI Varlıkları işaret yoluyla belirten sözcüklere işaret ön adları denir. İşaret Ön Adları: Bu,şu,o,öteki,beriki,öbür sözcükleridir.
İŞARET ÖN ADLARI Bu ev bizim. (yakın için kullanılır). Şu ev sizin. (Biraz uzak için kullanılır). O ev kimin? (Uzak için kullanılır). Öteki ev kimin?(Uzaktaki için kullanılır) Öbür ev amcamların.(Az uzaktaki için kullanılır).