Metinlerin Kullanımı
Kapsam Metinlerin kullanımı Kısa tanımlar ve örnekleri sunma Benzerlik ve farklılıkları belirleme Sıralama ve listelemeler Sebep-Sonuç yapıları veya açıklamaları belirtme Farklı materyalleri destekleme
Resim, video ya da animasyon kullanmak varken neden metin kullanılsın ki?
Metinlerin kullanımı En yaygın ve en kısa yol Kolayca hazırlanabilir ve dağıtılabilir Öğretimsel mesajlarda metinler; harfler, rakamlar ve sembollerden oluşturulur. Metinler mesaj sunumunun en yaygın ve en kısa yoludur. Bunun en önemli nedeni kolayca hazırlanabilir ve dağıtılabilir olmasıdır. Metinlerin bu kadar yaygın kullanılmasına rağmen iyi hazırlanmamış bir metinsel materyal istenilen öğretimsel etkiyi yaratmayabilir. Amaca uygun tasarlanmış bir metin, çok etkili mesajlar iletebilir. Öğretimsel mesajlarda metinler; harfler, rakamlar ve sembollerden oluşturulur. İYİ METİN İYİ ETKİ
Metinler Tasarlanırken; Sade ve öz tasarım Anlatımı destekler Önemli noktaları öne çıkarır. Metin kullanılırken sade ve öz tasarımlar tercih edilmelidir. Bu metinler, ders içerisinde okunan yazılar olarak değil de ders anlatımını destekleyen, önemli noktaları öne çıkaran ipuçları olarak görülmelidir. Yukarıda materyal konusuyla ilgili aynı içeriğe sahip iki farklı metin görülmektedir. Birinde ham bir metin varken diğerinde önemli noktalar ayrı ayrı verilmiş ve vurgulanmıştır. II numaralı şekildeki metin öğrencilerin bilgiyi organize etmelerini kolaylaştırır.
Kısa Tanımları Örnekleri Sunma Kavramlar kısaca tanımlanır ve örneklerle desteklenir. Tanımlar sade ve anlaşılır olmalıdır. Örnekler uygun olmalıdır. Homojen Karışımlar: Her tarafında aynı özelliği gösteren, tek bir madde gibi gözüken karışımlara homojen karışımlar denir. Tuzlu su, şekerli su, alkollü su, çeşme suyu ile içerisinde bulunduğumuz hava homojen karışıma örnek verilir.” Metinlerin kullanım amaçları arasında en çok öne çıkan amaçlardan biri tanımların verilmesidir. Bu tür ifadelerde kavramlar kısaca tanımlanır ve örneklerle desteklenir. Görsellerle de desteklenebilecek bu tür tanımları kullanırken dikkat edilmesi gereken nokta, tanımların sade ve anlaşılır olması, örneklerin uygun olmasıdır. Tanımlar arasında herhangi bir karşılaştırma yapılmadığı zaman tek bir tanım tek bir ekranda verilmelidir.
Benzerlik ve Farklılıkları Belirtme Kavram ya da olguların birbirleri ile olan ilişkilerini belirtmek için kullanılır. Kavram özellikleri listeleniyorsa aynı sayfada bulunmalıdır. Kavramlar ayrı ayrı ele alınmamalı, karşılaştırmalı bir şekilde sunulmalıdır. BİLEŞİKLER Atomlar (maddeler), kendi özelliklerini yani kimliklerini kaybederler. Maddeler belirli oranlarda birleşirler. Yeni madde oluşur. Kimyasal değişmeler sonucu oluşur Formüllerle gösterilirler. Saf maddelerdir. Homojen maddelerdir. Kimyasal yollarla ayrılırlar Öz kütleleri sabittir KARIŞIMLAR Atomlar (maddeler), kendi özelliklerini yani kimliklerini kaybetmezler. Maddeler istenilen her oranda birleşirler. Yeni madde oluşmaz. Fiziksel değişmeler sonucu oluşur. Formüllerle gösterilmezler. Saf madde değillerdir. Homojen ya da heterojen olabilirler. Fiziksel yollarla ayrılırlar. Öz kütleleri sabit değildir. Metinler, kavram ya da olguların birbirleri ile olan ilişkilerini belirtmek için kullanılır. Karşılaştırılan kavramların özellikleri listeleniyorsa aynı sayfada bulunmasına dikkat edilmeli, benzerlik ve farklılıklar vurgulanmalıdır. Benzerlik ve farklılıkları içeren bu tür metinler kullanılırken kavramlar ayrı ayrı ele alınmamalı, karşılaştırmalı bir şekilde sunulmalıdır.
Sıralama ve Listelemeler-1 Birden fazla kavram, olay, nesne veya özelliğin listelenmesinde kullanılır. Belirli bir düzen veya sıra izlenmeyecekse tek düze madde imli listeler kullanılır. Metaller ve Genel Özellikleri Isı ve elektriği iyi iletirler. Hg hariç hepsi oda sıcaklığında katıdır. Asit çözeltileriyle çoğu H2 gazı açığa çıkarırlar. Elektron almazlar. Yüzeyleri parlaktır. Dövülebilir, tel ve levha haline getirilebilirler. İçeriklerde zaman zaman birden fazla kavram, olay, nesne veya özelliğin listelenmesi gerekebilir. Metinler hem listelerin hem de varsa listelenen maddeler arasındaki zamansal ya da hiyerarşik ilişkilerin gösteriminde etkili birer araçtır. Bu sıralamalarda belirli bir düzen veya sıra izlenmeyecekse tek düze madde imli listeler kullanılır.
Sıralama ve Listelemeler-2 Hiyerarşik yapıların gösteriminde etkilidir. Başlıklandırma yapılarak listeler arasında yapısal ilişkiler gösterilir. Derslerin girişinde konu yapısını sunarken kullanılabilir. Öğrencinin konuyu içinde kaybolmadan daha sistemli bir şekilde takip etmesine yardımcı olur. Metinler zannedilenin aksine hiyerarşik yapıların gösteriminde de etkilidir. Genellikle bu metinlerde başlıklandırma yapılarak listeler arasında yapısal ilişkiler gösterilir. Özellikle derslerin girişinde konu yapısını sunarken kullanılabilir. Bu tür metinler öğrencinin konuyu içinde kaybolmadan daha sistemli bir şekilde takip etmesine yardımcı olur.
Sıralama ve Listelemeler-3 Bir işlem ya da sürecin açıklandığı konularda adımları ya da işlem sırasını sunmak için kullanılabilir. Bu tür metinler genellikle numaralandırılır. Bir işlem ya da sürecin açıklandığı konularda adımları ya da işlem sırasını sunmak için metinler kullanılabilir. Bu tür metinler genellikle numaralandırılır. Her bir maddenin kısa olması gerekirse sadece anahtar kelimelerin yazılması uygun olur. 1- Ağ Komşuları ikonuna sağ tuşla tıklayınız. 2- Özellikler menüsünü seçiniz. 3- TCP/IP butonuna tıklayınız.
Sebep Sonuç Yapıları veya Açıklamaları Belirtme İki ya da daha fazla kavram ve olay arasındaki ilişkiyi tanımlamak ve açıklamak için kullanılır. Kapalı bir kaptaki gazın sıcaklığı artırıldığında; kap içerisindeki gaz moleküllerinin kinetik enerjileri artacağından kabın iç çeperine çarpma ile uyguladıkları kuvvet dolayısıyla gazın basıncı artar. Bu yapı daha çok iki ya da daha fazla kavramlar ve olaylar arasındaki ilişkileri tanımlamak ve açıklamak için kullanılır. Aslında bu ilişkiler bir animasyon ya da video yardımı ile daha iyi anlatılabilir ancak bu materyaller bulunamadığı durumlarda ya da bu materyallerin gösterim öncesi veya sonrası durumlarda metinler kullanılabilir.
Farklı Materyalleri Destekleme Çoklu ortam öğelerini açıklamak, desteklemek, onları daha anlaşılır hale getirmek amacıyla kullanılır. Bilgi kümesi içerinde kullanılan diğer resim ya da animasyon gibi çoklu ortam öğelerini açıklamak, desteklemek, onları daha anlaşılır hale getirmek amacıyla kullanılır. Örneğin, bir resimle beraber kullanıldığı zaman öğrencilerin resim üzerinde dikkatini nerelere çekeceğini gösteren işaretlemelerde kullanılır.
Etkinlik 2.1 Soldaki metni daha anlaşılabilir kılmak için yeniden organize ederek sağdaki boşluğa yazınız. İpuçları: Başlık, Maddeleme, Sıralama vb. Kalp, insanın göğüs boşluğunda iki akciğeri arasında ve göğüs kemiğinin hemen arkasında yer alır. Ergin kadında ortalama 230-280 gr. Erkekte ise 280-340 gr ağırlığındadır. Yaş ilerledikçe ağırlığı ve büyüklüğü de artar. Toplam dört odacıklı olan kalpte üstteki iki odacığa kulakçık, alttaki iki odacığa karıncık adı verilir. Sağ kulakçık ile sağ karıncık arasında üçlü, sol kulakçık iken sol karıncık arasında ikili kapakçık bulunur. Sağ kulakçığa üst ana toplardamar ile alt ana toplardamar bağlanır. Sağ karıncıktan ise akciğer atardamarı çıkar. Sol kulakçığa kalbin en büyük damarlarından biri olan aort atardamarı çıkar. Kulakçıklar ile karıncıklar arasındaki kapakçıklar karıncıklara doğru tek yönde açılır. Karıncıkları atardamarlara bağlayan açıklıklarda da yarım ay şeklinde üçlü kapakçıklar bulunur.
Etkinlik 2.1- CEVAP- Göğüs boşluğunda iki akciğer arasında ve göğüs kemiğinin hemen arkasında yer alır. Kadınlarda ortalama 230-280 gr. Erkeklerde ise 280-340 gr ağırlığındadır. İki kulakcık ve iki karıncık olmak üzere toplam 4 odacıklıdır. Sağ kulakçığa üst ana toplardamar ile alt ana toplardamar bağlanır. Sağ karıncıktan ise akciğer atardamarı çıkar. Sol kulakçıktan aort atardamarı çıkar.
Etkinlik 2.1 Adım 2: Bu materyali derste kullanacak olsanız hangi amaçla kullanırdınız? Kısaca açıklayınız Örnek verme ________________________________________________ Benzerlik ve farklılıkları belirtme Sıralama ve listeleme Destek sağlama
Özet Bu bölümde metinlerin eğitimde kullanımı sunulmuştur. Metinler mesaj sunumunun en yaygın ve en kısa yoludur. İyi tasarlanmış metinler iyi etki yaratır. Eğitimde metinler, kısa tanımlar ve örnekleri sunma, benzerlik ve farklılıkları belirleme, sıralama ve listelemeler oluşturma, sebep-sonuç yapıları veya açıklamaları belirtme, farklı materyalleri destekleme amaçlı kullanılabilir.