ÖZGÜL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ DİSKALKULİ

ÖZGÜL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ nedir? Ülkemizde henüz az tanınmış bir bozukluk olan “özgül öğrenme güçlüğü” zihinsel gelişim devam etmesine karşın, okuma yazma, aritmetik ve diğer akademik işlevlerde ortaya çıkan yapısal ve gelişimsel bir sorundur.

Öğrenme güçlüğü olan çocuklar, zeka seviyeleri normal ve normalin üstünde olmasına rağmen öğrenme güçlüğü gösteren çocuklardır. Öğrenme güçlüğü olan çocukları, zihinsel yetersiz ve davranış bozukluğu olan çocuklardan ayırmak gerekir.

Bu bozukluk okul çağı çocuklarının %10- 20’sinde görülmektedir. Özgül öğrenme bozukluğu olan çocukların %20-25’inde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) görülmektedir.

Öğrenme süreci: Girdi →bütünleme→ bellek → çıktı süreçlerini oluşturmaktadır. Öğrenme sürecinde belirtilen bu aşamalardan bir veya birkaçında sorun yaşanırsa öğrenme güçlüğü ortaya çıkabilir.

Şimdi Bu Sorunları İnceleyelim 1- GİRDİ SORUNU a) Görsel algı b) Dokunsal algı c) İşitsel algı 2- BÜTÜNLEME SORUNLARI: Bir konunun ana fikrini söyleyemez, yaşamını programlayamaz, çevresini düzenleyemez, ayları, günleri sırayla yazamaz.

3- BELLEK SORUNU: Aldığı bilgiyi kısa süreli bellekten uzun süreli belleğe kaydetmede sorun yaşar. (örneğin; akşam ezberlediği şiiri sabah unutur. 4- ÇIKTI SORUNU: Kazanılmış bilgi ve becerileri kullanmada sorun yaşar.

NEDENLERİ Doğum Öncesi: Yetersiz beslenme, annenin geçirdiği enfeksiyonlar, ilaç kullanma, vitamin eksikliği, alerjiler. Doğum Sırasında: Uzun ve zor doğum, plasenta ve göbek kordonu anormallikleri, doğum aletlerinin verdiği zararlar, beyin hasarı.

Doğum Sonrasında: Doğumdan sonra nefes almaya başlayıncaya kadar geçen sürenin uzunluğu, erken yaşta ateşli hastalık, başa hızlı darbe, tümör. Kalıtsal bozukluklar: Ailelerde özel öğrenme bozukluğu olan başka kişilerinde olması, kan uyuşmazlığı şeklinde özetlenebilir.

DİSKALKULİ NEDİR? Sayısal ilişkileri kavramada, hesaplamada, sayısal sembolleri tanıma, kullanma ve yazmada açığa çıkan bozukluk ve yetersizliktir.

Matematik bozukluğu farklı şekillerde çeşitlendirilebilir Matematik bozukluğu farklı şekillerde çeşitlendirilebilir. Araştırmalara göre 4 farklı bölüme ayrılır;

1) Anlamlı şekilde saymayı öğrenmede bozukluk; Bu öğrenme bozukluğu çeşidinde çocuk ‘sayı nedir?’ sorunun karşılığını bulamamıştır, bu çocuklara sayılar soyut, kağıt üzerinde yazılan semboller gibi gelir. 2) Asıl ve sıra gösterme sistemleri öğrenmede güçlük; Kardinal ve ordinal sistemleri öğrenmede güçlük yaşayan bir çocuk tek, çift saymada, sıralama yapmada dolayısıyla da gruplandırmada problem yaşarlar.

3) Aritmetik işlemleri yapmada zorluk; Çocuk işlem yapmanın ne olduğunu, toplama işlemenin aslında ilave etme, eklemek olduğunu kavrayamaz. 4) Nesneleri gruplar halinde kümelemeyi imgelemede güçlük; Bu öğrenme bozukluğu çeşidinde çocuk gruplandırma ne demek, aynı, farklı nedir gibi terimlerde problem yaşarlar.

DİSKALKULİ BOZUKLUĞU YAŞAYAN ÇOCUKLARIN ÖZELLİKLERİ Geometrik şekiller arasındaki ilişkileri kavramada zorlanır. Geometrik şekilleri çizmede güçlük yaşar Sayıları öğrenmekte zorlanır. Sayıları bozuk yazar. Çarpım tablosunu öğrenemez.

Şekiller semboller ve işaretleri tersten algılar (x, +) Rakam sıralarını değiştirir. Aritmetik işaretleri karıştırır (+,-, x,/ ). Aritmetik sembolleri tanımada güçlük çeker. Sayılarını yerini değiştirir( ters döndürme 9, 6).

3 ü E, 12 yi 21 olarak algılama vardır. Sayıları eksik ya da fazla yazar ( 324 sayısını 30020, 286 sayısını 200806 olarak yazar). Basit işlemleri bile yazmada zorluk yaşar. Çok basamaklı soruları okuma ve yazmada zorlanır.

İşlemlerin sırasını karıştırır, işlem hataları yapar. Çarpma, bölme gibi işlemlerde sayıları alt alta yazmada zorlanır. Sayıları atlarlar sağlama yapamazlar. Dikkat süreleri kısadır.

Öğrenme bozukluğu olan çocuklar, okul başarısızlığı, okul reddi, okul fobisi, davranış sorunları, aşırı hareketlilik, altını ıslatma, depresyon vb. duygusal ve sosyal uyum sorunları yaşar.

Tedavi Edilebilir Mi? Erken teşhis ve uygun tedavi çok önemlidir. Ailelerin durumu kabullenmesi ve soruna akılcı yaklaşmaları nedeniyle öğrenme güçlüğü sıklıkla atlatılır. Öğrenme bozukluğu yaşam boyu süren bir bozukluktur. Ancak uygun müdahale ve destek ile zayıf olunan alanların üstesinden gelinebilir.

Tedavi edilmediği takdirde: Akademik başarıda düşme Kendine güvensizlik Düşük motivasyon Hayal kırıklığı ve üzüntü Yetersiz sosyal ilişkiler Davranış bozuklukları görülebilir.

Öğrenme Güçlüğü Çeken Çocuklar İçin Ailelere Öneriler Çocuğunuzun bu güçlüğünü olduğu gibi kabul edin Bu güçlüğün üstesinden gelmesi için yardım, psikolojik destek ve eğitim yöntemlerinden yararlanmasına olanak sağlayınız.

Öğretmeni ile iş birliği yaparak evde derslerini kavramasına yardımcı olun. Çocuğunuzun küçük başarılarını bile destekleyiniz Sadece başarılarını değil harcadığı çabayı da destekleyiniz.

Kardeşleriyle yada arkadaşlarıyla kıyaslamayınız Özel eğitim uzmanından evde uygulayabileceğiniz teknikler hakkında bilgi alınız. Çocuğun zayıf yönleri eleştirilmemeli aksine kuvvetli yönleri bulunup desteklenmeli. Anne ve baba aile sorunlarını çocuğun yanında tartışmamalıdır

Çocukta akademik başarıdan çok spor, müzik, sanat gibi becerilerin gelişmesini sağlayınız. Uzun vadeli tehditlerde bulunmayınız. Çocuğunuza gerçekten yapabileceğiniz konularda söz veriniz.

Çocuğunuza okulla ilgili çok fazla soru sormayınız. Yapamadığı işler konusunda onu yüreklendiriniz. Daha iyi öğreneceği alanı tespit ediniz.

Çocuktan yapmasını istediğiniz iş üzerinde ısrarlı olunuz. Çocuğunuza kullandığınız yönergeler kısa, basit ve kesin olsun. Çocuğunuza uzman yardımıyla plan hazırlayınız.

ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ ÇEKEN ÇOCUKLARIN ÖĞRETMENLERİNE ÖNERİLER Çocuğun bireysel özelliklerini, kapasitelerini, sınırlılıklarını bilin. Aileyle diyalog hâlinde olun. Sınıfta öğrenme etkinliklerine katılmalarını sağlayıcı sorumluluklar, görevler verin.

Kullandığınız komutların basit, kısa ve net olmasına dikkat edin. Hafızaları zayıf olduğundan öğrendiklerinin bellekte kalıcı olmasını sağlamak amacıyla birden fazla duyuya hitap edin(görsel, işitsel, drama vb.). Güven verici ve teşvik edici olun. Tedirginlik ve güvensizlik öğrenmeyi her durumda ve yerde olumsuz etkiler.

Ön sıralara oturtun sık sık jest ve mimiklerle katılımını sağlayın. Aşırı hareketliliği varsa sınıf ortamında farklı düzenlemeler yapın. Başaramayacağı ödevler, sorular ve sorumluluklar vermeyin.

Kendisinin başarabileceğine inandırın. Kendisini olumlu değerlendirmesini ve iyi hissetmesini sağlayın. Sosyal aktivitelere katılmasını sağlayın, iş yapma becerisi kazandırın.

Gruplama, ayırt etme vb. ödevler verin. Görsel algı becerilerinin gelişimine yönelik etkinlikler yapın. İçinde bulunduğu gelişim döneminin özelliklerini iyi bilin.

Olumsuz etiketlemelerden kaçının(yaramaz, tembel, dikkatsiz vb.). Öğrenme güçlüğü gösteren öğrencinizi diğer öğrencilerinizle kıyaslamayın ve onu olduğu gibi kabullenin