AKDENİZ BÖLGESİ
COĞRAFİ KONUMU ve İLLERİ
TÜRKİYE COĞRAFİ BÖLGELER HARİTASI Akdeniz Bölgesi, Türkiye’nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Türkiye toplam alanının yaklaşık %15’ini kaplar.
KOMŞULARI Adını güneyindeki denizden alan Akdeniz Bölgesi, İç Anadolu Bölgesi Doğu Anadolu Bölgesi Ege Bölgesi Güneydoğu Anadolu Bölgesi Akdeniz Suriye Adını güneyindeki denizden alan Akdeniz Bölgesi, kuzeybatıda Ege Bölgesi kuzeyde İç Anadolu Bölgesi kuzeydoğuda Doğu Anadolu Bölgesi ve doğuda Suriye ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi ile komşudur.
İLLERİ Isparta Kahramanmaraş Adana Burdur Osmaniye Antalya Mersin Hatay
(Akarsular, göller, dağlar, ovalar, platolar) YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ (Akarsular, göller, dağlar, ovalar, platolar)
YÜZEY ŞEKİLLERİ Arazi yapısı oldukça dağlık ve engebelidir. Bölgenin yeryüzü şekillerini esas olarak Toros Dağları belirler. Antalya Körfezi’nin iki yanında yer alan Batı Toroslar, kuzeyde Göller Yöresi’nde birbirine yaklaşıp sıkışır.
DAĞLAR / PLATOLAR / OVALAR Dağlar: Batı Toroslar, Bey Dağları, Çiçekbaba ve Barla Dağları, Sultan Dağı, Dedegöl ve Geyik Dağları, Orta Toroslar, Bolkar Dağları, Aladağlar, Tahtalı ve Binboğa Dağları, Nur Dağları Platolar: Taşeli ve Teke Ovalar: Çukurova, Amik, Antalya, Göller Yöresindeki Çöküntü ovaları
AKARSULAR/GÖLLER Bölgedeki akarsular iklim sebebiyle düzensiz akışa sahiptir. Akarsuları kışın kabarır, yazın ise çok azalır. Asi, Seyhan, Ceyhan, Göksu, Manavgat, Aksu ve Dalaman başlıca akarsularıdır. Beyşehir, Eğirdir, Burdur, Kovada, Acıgöl, Suğla, Söğüt, Salda, Elmalı ve Avlan başlıca gölleridir. Manavgat ve Aslantaş Baraj Gölleri de bulunmaktadır.
İKLİM
İKLİM Bölgede karakteristik Akdeniz iklimi görülür. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır. Bölgede ortalama sıcaklık, yazları 18°-30°, kışları ise ortalama 8°-10° arasında yer alır. Akdeniz kıyıları kış mevsiminin en ılık geçtiği bölgemizdir. Buna yol açan nedenler, nemlilik miktarı, güneş ışınlarının düşme açısı ve Toros Dağları’nın doğrultusu ve yükseltisidir. Toroslar, kışın kuzeyden gelen soğuk hava kütlelerinin kıyıya inmesini önler. En fazla yağış kış mevsimine rastlar. Kıyıdan itibaren yükseldikçe sıcaklık düşmekte, yağış miktarı artmaktadır. Denize dönük yamaçların etekleri bol yağış alır.
BİTKİ ÖRTÜSÜ
BİTKİ ÖRTÜSÜ Akdeniz Bölgesi’nde 700 – 800 metre yüksekliğe kadar maki bitki örtüsü hakimdir. Maki, zeytin, mersin, defne, sakız ağacı, zakkum, keçiboynuzu, vb. kuraklığa dayanıklı bodur bitkilerden oluşur. Bölgedeki ormanlar, makiden sonra başlar, 2400 metreye kadar devam eder. Daha sonra dağ çayırları yer alır. Orman alanları üzerindeki dağ çayırları yazın kuraklığın etkisi ile kururlar. Maki
NÜFUS
NÜFUS Akdeniz Bölgesi kıyı bölgelerimize göre daha az nüfusludur. Nüfus yoğunluğunun en az olduğu yerler Teke ve Taşeli Platosu ile dağlık alanlardır. Akdeniz Bölgesi sulak ve kurak olmayan bir bölge olduğundan nüfus dağınıktır.
NÜFUS İL 2011 Sayımı Adana 1.617.000 Antalya 1.043.000 Mersin 861.000 Kahramanmaraş 429.000 Antakya 213.000 Osmaniye 204.000 Isparta 191.900 Burdur 70.389
YERALTI ZENGİNLİKLERİ TARIM, HAYVANCILIK ve YERALTI ZENGİNLİKLERİ
TARIM Bölgede tarım alanları sınırlı olmasına rağmen kıyı şeridinde en önemli ekonomik etkinlik tarımdır. En önemli tarım alanları başta Çukurova olmak üzere Amik ve Antalya ovalarıdır. İklim özellikleri tarımsal yaşamı şekillendirir. Tarım alanlarından yıl içinde birden çok ürün alma bakımından en elverişli koşullara sahip olan bölgemizdir.
TARIM Bölgede yetiştirilen başlıca tarım ürünleri şunlardır: Buğday: Bölgenin hemen her tarafında yetiştirilir. Çukurova'da pamuk ekilmeyen alanlarda da ekilir. Pirinç: Hatay'da Amik Ovası'nda, K. Maraş çevresinde ve Silifke civarında yetiştirilir. Pamuk: Başta Çukurova olmak üzere diğer kıyı ovalarında yetiştirilir. Türkiye pamuk üretiminin yaklaşık % 33'ü bölgeden karşılanır. Pirinç Pamuk Buğday
TARIM Bölgede yetiştirilen başlıca tarım ürünleri şunlardır: Tütün: Göller Yöresi'nde ve Hatay çevresinde yetiştirilir. Gül: Özellikle Isparta ve Burdur çevresinde tarımı yapılır. Turunçgiller: Kıyı boyunca Finike, Antalya, Alanya, Anamur, Silifke, Mersin, ve Dörtyol'da yetiştirilir. Türkiye turunçgil üretiminin yaklaşık % 89'u bölgeden karşılanır. Muz: Alanya ve Anamur çevresinde yetiştirilir. Türkiye'de yetiştirilen muzun tamamı bölgeden karşılanır. Haşhaş ve şekerpancarı: Özellikle Göller Yöresi‘ nin ürünleridir. Turunçgiller Gül Muz
TARIM Zeytin ve üzüm: Kıyı şeridinde hemen her yerde yetiştirilir. Ancak bölge halkı daha kârlı olan pamuk üretimine önem verdiği için zeytincilik ve bağcılık fazla gelişememiştir. Bölge soya fasulyesi, yer fıstığı ve mısır üretiminde de Türkiye'de ilk sıradadır. Seracılığın en yaygın olduğu bölge Akdeniz Bölgesi'dir. Bölgede kış sıcaklığının sıfır derecenin altına düşmemesi turfanda sebze ve meyveciliğin gelişmesine yol açmıştır. Mersin - Antalya kıyı şeridi turfanda sebzeciliğin en yaygın olduğu yerdir.
HAYVANCILIK Akdeniz Bölgesi'nde hayvancılık fazla gelişmemiştir. Sığır, koyun ve keçi Toroslar'da yaylacılık sistemiyle yetiştirilir. Hayvanlardan en yaygın olanı kılkeçisidir. Çünkü bu hayvan Toroslar'ın sarp yamaçlarında yaşamını kolayca sürdürür. Kılkeçisi
YERALTI ZENGİNLİKLERİ Krom : Fethiye- Dalaman ve Adana (Aladağlar) çevresinde çıkarılır. Barit : Mersin ve Adana çevresinde çıkarılır. Boksit(alüminyum): Batı Toroslar'da Seydişehir çevresinde çıkarılır. Kükürt : Keçiborlu (Isparta) çevresinde çıkarılır. Demir : Adana (Feke ve Saimbeyli) çevresinde çıkarılır. Asbest : Doğu Akdeniz'de Hatay çevresinde çıkarılır.
BÖLGE SANAYİSİ
SANAYİ Sanayi kuruluşları özellikle bölgenin doğusunda, Adana bölümünde yoğunlaşmıştır. Bu bölümün bölgeye toplam üretimindeki payı, tarımda olduğu gibi sanayi sektöründe de çok yüksektir.
SANAYİ Pamuklu ve sentetik dokuma, petrokimya, çimento, bitkisel yağ, tütün işleme başta konserve olmak üzere gıda, sabun, deterjan, içki, tarım araç ve gereçleriyle, madeni eşya ve metal doğrama başlıca sanayi kollarıdır. Bölgenin çeşitli yörelerinde kağıt, şeker, gül yağı, yem, gübre, süt ürünleri, tarım alet ve makineleri, un, hazır giyim, pil, orman ürünleri, tuğla ve kiremit fabrikaları vardır.
SANAYİ Sanayi özellikle Adana- Tarsus- Mersin hattı üzerinde yoğunlaşmıştır. ATAŞ rafinerisi Mersin’de, kısa adı İSDEMİR olan İskenderun Demir-Çelik Tesisleri ise İskenderun ilçesindedir. Akdeniz Bölgesi'nde, özellikle Adana’da sermaye birikimi önemli ölçeklere ulaşmış ve bölge sınırlarına taşmıştır. Ülke çapındaki birçok yatırımda bu kesim sermayesinin payı vardır. İSDEMİR ATAŞ RAFİNERİSİ
TURİZM
TURİZM Bölgenin kıyı kesimindeki elverişli iklim koşulları, doğal güzellikler ve tarihi zenginlikler turizmin gelişmesini sağlamıştır. Özellikle Antalya Bölümünde turizm gelişmiştir. Antalya, Alanya, Side, Kaş, Kalkan bu bölümde deniz turizminin geliştiği merkezlerdir. Antalya Antalya Alanya
TURİZM Akdeniz medeniyetini simgeleyen Olimpos, Patara gibi tarihi şehir kalıntıları önemli turistik çekiciliklerdir. Bölgede geniş alan kaplayan karstik şekiller, özellikle Damlataş ve İnsuyu mağaraları ile Cennet – Cehennem obrukları doğa harikasıdır. Pek çok milli park ile uluslararası yarışma ve festivallere duyulan aşırı ilgi bölge turizminin gelişmesine katkıda bulunmaktadır. Patara Olimpos Cennet-Cehennem Mağaraları
TURİZM Bölgenin turizm açısında önemli yerleri şunlardır; Aspendos Olympos Side Alanya Kaş Düden Şelalesi-Düden Başı Demre (Myra) Damla Taş Mağarası-Fosforlu Mağara Cennet-Cehennem Mağaraları Kız kalesi Tarsus Şelalesi-Anamur Manavgat Şelalesi Göller ve İnsuyu Mağarası
KÜLTÜREL ÖZELLİKLER
KÜLTÜREL ÖZELLİKLERİ Yörükler Dokumacılık Halk Oyunları-Silifke’nin Yoğurdu
KÜLTÜREL ÖZELLİKLERİ Mersin Tantunisi Kahramanmaraş Dondurması Hatay Künefesi
Bölge İle İlgili Notlar En fazla yer fıstığı üretimi, En fazla anason üretimi, Tek muz yetişme alanıdır, En fazla seracılık, En fazla boksit çıkarımı, En fazla kükürt çıkarımı, En fazla sera tarımın yapıldığı, En geniş alüvyon ova Akdeniz Bölgesindedir. Bölge içerisinde; En az ve en seyre nüfuslu yerler, Taşeli ve Teke yarım adasındadır. En çok kıl keçisi Adana ilinde yetişir. Antalya ilinin ekonomiye en önemli katkısı turizmdir. Adana ilinin ekonomiye en önemli katkısı ise tarımdır. En büyük şehri Adana'dır.
KAYNAKÇA 1. http://www.cografya.gen.tr/ 2. tr.wikipedia.org 3. www.ekodialog.com 4. www.cografya.gen.tr 5. www.turkcebilgi.com 6. www.forumdas.net