İŞ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇLAR İşçinin Borçları İşçinin iş sözleşmesinden doğan borçları şunlardır; İş görme borcu Sadakat borcu Düzenleme ve talimatlara uyma borcu

İŞ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇLAR İş görme borcu İş görme borcu, işçinin iş sözleşmesinden kaynaklanan temel borcudur. İşçi, kural olarak sözleşmeden ve durumun gereğinden aksi anlaşılmadıkça iş görme borcunu bizzat yerine getirmek zorundadır.

İŞ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇLAR İş sözleşmesinde işçinin iş görme borcuna karşılık, işverenin de yapılan işi kabul etme borcu bulunmaktadır. Ödünç iş ilişkisi, işçinin iş görme borcunu başka bir işverene özgülemesi, bununla birlikte ödünç veren işverenine karşı herhangi bir sorumluluk altına girmemesi sonucunu doğurmaktadır.

İŞ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇLAR İşçinin göreceği iş, iş sözleşmesi ile belirlenir. Bununla birlikte, işin kapsamı, toplu iş sözleşmesi, işyeri yönetmelikleri ve işyeri uygulamaları ile şekillenir. İşçinin gördüğü iş gereği olarak bazı yan işlerin de yapılmasına ilişkin bir örf ve adet mevcutsa, işçiden bu yan işleri yapması da istenebilir.

İŞ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇLAR İşçinin işi ifa edeceği yer, iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmeleriyle belirlenir. İşçinin işi ifa edeceği yerin sözleşmeler ile açıkça belirlenmediği hallerde, işin görüleceği yer, işveren tarafından yönetim hakkına dayanılarak tespit edilir.

İŞ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇLAR İşverenin birden çok işyerinin bulunması halinde, işçinin yazılı onayı olmadıkça işveren, işçiyi kendisine ait olan başka bir işyerine nakledemez. İşverenin işçinin işyerinde değişiklik yapabileceğine ilişkin düzenleme toplu iş sözleşmesinde veya iş sözleşmesinde de yer alabilir.

İŞ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇLAR İşçinin ifa ile yükümlü olduğu işi hangi sürelere uymak suretiyle yerine getireceği hususu, iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesi ile kararlaştırılabilir. İşveren, çalışma sürelerinde emredici hükümlere ve iyiniyet kurallarına aykırı olmamak kaydıyla değişiklikler yapabilir.

İŞ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇLAR Aksine anlaşma veya yerel adet yoksa, işveren işçiye iş için gerekli araçları ve malzemeyi sağlamakla yükümlüdür. İşveren, işin görülmesinin gerektirdiği her türlü harcama ile işçiyi işyeri dışında çalıştırdığı taktirde, geçimi için zorunlu harcamaları da ödemekle yükümlüdür.

İŞ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇLAR İşçi, yüklendiği işi özenle yapmak zorundadır. İşi özenle yapmaktan kastedilen, iş görülürken gerekli tüm mesleki bilgi ve deneyimin, dikkat ve yeteneklerin kullanılmakla yükümlü olunmasıdır.

İŞ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇLAR Sadakat Borcu Sadakat borcu, iş sözleşmesinin, kişisel ilişki kuran sözleşme olması niteliğinden kaynaklanan bir borçtur. Sadakat borcu yapma ve yapmama borcu olmak üzere iki ana bölüme ayrılmaktadır.

İŞ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇLAR Yapma borcu; işçinin, işverenin veya işletmenin çıkarlarını korumak amacıyla iyiniyet kurallarına göre göre beklenen aktif davranışlarda bulunma yükümlülüğüdür. Yapmama borcu ise; işçinin, işvereni, işyeri veya işletmeyi zarara uğratacak her türlü davranıştan kaçınma yükümlülüğüdür.

İŞ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇLAR Rekabet etmeme borcu, işçinin sadakat borcundan doğan bir alt borcudur. Bu borç işçinin, sözleşme veya eğer kararlaştırıldıysa sözleşme sona erdikten sonra bir müddet daha başka bir işverenin hizmetinde çalışamaması veya işverenin zararına yol açacak bir şekilde çalışmamasını ifade eder.

İŞ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇLAR Düzenleme ve Talimatlara Uyma Borcu Sözleşmelerde genel esaslar ile düzenlenen iş ve çalışma koşulları, işverenin yönetim hakkına dayanarak verdiği talimatlar ve yaptığı düzenlemeler ile şekillenir.

İŞ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇLAR İşverenin yönetim hakkına dayanarak işçiye, iş koşullarında esaslı değişikliğe yol açmamak kaydıyla emir ve talimatlar vermesi mümkündür. Esaslı değişikliğe yol açması halinde ise, işçinin yazılı onayının alınması gerekmektedir.

İŞ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇLAR 2. İşverenin Borçları İşverenin iş sözleşmesinden doğan borçları şunlardır; Ücret ödeme borcu İşçiyi gözetme borcu Eşit davranma borcu

İŞ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇLAR Ücret ödeme borcu İşçi tarafından işverene yapılan ödeme; İş karşılığında, İşveren veya üçüncü kişiler tarafından, Para ile ödenmesi halinde ücret vasfını kazanmaktadır.

İŞ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇLAR Ücretin başlıca iki türü bulunmaktadır. Bunlar; asıl ücret ve ücret ekleridir. Asıl ücret, iş karşılığı yapılan nakit ödemedir. Asıl ücrete dar anlamda ücret, temel ücret, kök ücret, çıplak ücret de denilir.

İŞ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇLAR Kanunda, ücret miktarına bağlı olarak öngörülen tazminat hesaplamalarında taraflar arasında aksi yönde bir anlaşma yoksa, asıl ücret esas alınır. Asıl ücret ve ücret eklerinin birlikte oluşturduğu ücret, geniş anlamda ücret olarak adlandırılır.

İŞ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇLAR Başlıca ücret ekleri şunlardır; İkramiye, Prim, Komisyon (Provizyon), İşin sonucundan pay alma, Aracılık ücreti.

İŞ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇLAR İkramiye, belirli dönemlerde veya bazı özel nedenlere bağlı olarak, işçinin iyi ve disiplinli çalışmasını ödüllendirmek onu teşvik etmek amacıyla yapılan ödemedir. Prim, işçinin yaptığı işte elde ettiği başarıya göre işçiyi ödüllendirmek amacıyla yapılan ödemedir.

İŞ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇLAR Komisyon, işçinin yaptığı iş ile işverene sağladığı çıkar üzerinden belli bir pay almasını ifade eder. Aracılık ücreti, BK’da düzenlenmiştir. Buna göre, işçiye belli işlerde aracılık yapması karşılığında taraflarca ödenmesi kararlaştırılan bir ücrettir.