Ψ Bölüm 2- Devam

Beynin Gelişimi Beynin gelişimi çoğunlukla doğum öncesi ve doğum sonrası bir kaç yılda tamamlansa da yaşam boyu devam eder. Başlangıçta 3 grup doku: Ektoderm: Sinir sistemi Mesoderm: Kas ve kemik, dolaşım Endoderm: İç boşluk yüzeyleri, sindrim sistemi, akciger Döllenmeden 25 gün sonra beyin küçük bir tüp şeklindedir. 6.-7. haftada bu tüp boğumla narak 3 beyin böl.

Beynin Gelişimi Doğum öncesi 5-20. haftalarda saniyede 50 bin- 100 bin arasında hücre oluşumu Nöronlar bir takım kimyasalların etkisiyle asıl yerlerine göç ederler.

Beynin Gelişimi: Doğum sonrası 0-3 yaş arasında beyin büyüklüğü 3 kat artar (Glial hücre artışı) Serebral kabuk beynin doğumda en olgunlaşmamış kısmı Sinaptogenez: Doğumdan kısa bir süre sonra sinaps sayısında gözlemlenen artış. Ayrışma: Nöronların çeşitli görevleri üstlemesi Sinaptik budanma: Kullanılmayan sinapsların yok olması Bir bilgiyi kodlamada birlikte görev üstlenen nöronlar “trofik” faktörler salgılayarak aralarındaki sinaptik bağlantıları kuvvetlendirirler. Miyelinizasyon: Doğum öncesi dönemin sonundan başlayıp ilk birkaç yıl boyunca süren aksonların miyelinle kaplanma süreci

Orta çocukluk, ergenlik ve erişkinlikte gelişim Budanma ergelik yıllarına; miyelinizasyon ise yirmili yaşlara kadar sürer. Frontal lobun olgunlaşması diger loblara göre daha geç olur. Ergenlikte hormonların etkisiyle değişebilir. Örneğin serotonin belli bölgelerde azalırken, dopamin artar.

Beyin gelişimini etkileyen faktörler Kalıtsal faktörler (nature) Çevresel faktörler (nurture); beslenme, psikolojik stres, hastalıklara, toksinlere maruz kalma (Fetal alkol sendromu), deneyim (plastisite) 8 FAS: Zihinsel ve motor gelişim bozuklukları

Beyin gelişimini etkileyen faktörler Bazı işlevlerin gelişmesinde çevresel uyaranın zamanlaması önemlidir (beynin gelişiminde kritik dönemler vardır) Görme Dil -Agulamanın (2-4 aylar) sonlarına doğru kendi dillerindeki sesleri çıkarıyorlar. Beyindeki Öğrenme Yatkınlıkları -Chomsky, Dil işleme aygıtı, Evrensel gramer -Yüz ifadelerini taklit (ayna nöronlar, zihin kuramı, empati?)

Beyin gelişimiyle ilgili önemli kavramlar Deneyim-beklentili plastisite; Deneyim-bağımlı plastisite Nörogenez (yeni nöron oluşumu) beyinde bazı bölgelerde yaşam boyu devam eder (hipokampüs) Hipokampüs ve sağlamlaştırma Sonuç olarak Sinaps kaybı kaçınılmazdır Pek çok ortam normal gelişimi destekler İlk yıllar kadar sonraki yıllardaki öğrenme de önemlidir. Sağ beyne veya sol beyne öğretme diye bir şey yoktur. Kritik dönemlerle karakterize gelişimsel alanlarda fırsat pencereleri hafifçe açıkkalır. Beyni anlamak öğrenmeyi anlamak için gereklidir; fakat neyi nasıl öğreteceğimiz için başka disiplinlere de ihtiyaç vardır.

Zihin Kuramı