GENEL MUHASEBE 1 Yrd. Doç. Dr. Serhan Gürkan KBÜ İşletme Fakültesi serhangurkan@karabuk.edu.tr

NAKİT FAZLASI Nakitlerin tamamını kasada tutmak mantıklı mıdır? İşletmeler fazla nakitlerini ne yapabilir?

MENKUL KIYMETLER İşletmeler atıl durumdaki (hali hazırda ihtiyaç duymadıkları fazla paralarını) nakitlerini zaman zaman finansal varlıklara yatırmaktadır. Söz konusu finansal varlıklar genel bir sınıflandırmayla “menkul kıymetler” olarak adlandırılmaktadır.

MENKUL KIYMETLER Finansal muhasebe tekniği açısından menkul kıymetler; işletmenin faiz ve kar payı sağlamak, fiyat değişimlerinden yararlanarak kar elde etmek amacıyla GEÇİCİ BİR SÜRE elde tutmak üzere edinmiş oldukları hisse senedi, tahvil, hazine bonosu vb. varlıklardır. - “Mali Duran Varlıklar” -

MENKUL KIYMETLER Öncelikle yapılan yatırımın türünün hesaplardan hangisinin kapsamına girdiğine karar vermemiz gerekmektedir. 110 Hisse Senetleri Hesabı 111Özel Kesim Tahvil, Senet ve Bonoları Hesabı 112 Kamu Kesimi Tahvil, Senet ve Bonoları Hesabı 118 Diğer Menkul Kıymetler Hesabı

110 HİSSE SENETLERİ HS. Sermayeye katılım payını gösteren belgedir. Hisse senedi sahipleri, şirketin ortağı olmaktadır. Şirket ortaklığı; kardan pay alma ve yönetime katılma (oy kullanma) ve tasfiyeye katılma hakları tanımaktadır.

110 HİSSE SENETLERİ HS. Sermayeye katılım payını gösteren belgedir. Hisse senedi sahipleri, şirketin ortağı olmaktadır. Şirket ortaklığı; kardan pay alma ve yönetime katılma (oy kullanma) ve tasfiyeye katılma hakları tanımaktadır. - Özkaynağa Dayalı Finansal Araç -

110 HİSSE SENETLERİ HS. Tekdüzen muhasebe sistemine göre işletme, geçici yatırım amacıyla hisse senedi satın aldığında satın alma maliyeti üzerinden 110 Hisse Senetleri hesabının borç tarafına kaydedilmektedir. Hisse senedi alımlarında ödenen komisyon, 653 Komisyon Gideri olarak muhasebeleştirilmektedir.

110 HİSSE SENETLERİ HS. İşletmemiz 10.08.20X1 tarihinde Borsa İstanbul’da işlem gören Arçelik A.Ş.’ye ait 10.000 adet hisse senedini tanesi 12,50 TL’den geçici yatırım amacıyla satın almıştır. İşletme, hisse senetlerinin bedelini ve aracı kuruma ödeyeceği 1.000 TL komisyonu İş Bankasındaki hesabından havale yapmıştır.

110 HİSSE SENETLERİ HS. Geçici yatırım amacıyla alınan hisse senedi satıldığında ise muhasebe kayıtlarındaki değeri üzerinden hesabın alacak tarafına kayıt yapılmaktadır. Satış değeri > kayıtlı değer 645 Menkul Kıymet Satış Karları Satış değeri < kayıtlı değer 655 Menkul Kıymet Satış Zararları

110 HİSSE SENETLERİ HS. İşletme, 15.08.20X1 tarihinde daha önce almış olduğu Arçelik A.Ş.’ye ait hisse senetlerinden 2.000 adetini tanesi 13,20 TL’den satmıştır. Aracı kurum, 300 TL komisyon ücretini kestikten sonra geriye kalan tutarı işletmenin İş Bankasındaki hesabına yatırmıştır.

110 HİSSE SENETLERİ HS. İşletme, 20.08.20X1 tarihinde ise daha önce almış olduğu Arçelik A.Ş.’ye ait hisse senetlerinden 1.000 adetini tanesi 12 TL’den satmıştır. Aracı kurum, 300 TL komisyon ücretini kestikten sonra geriye kalan tutarı işletmenin İş Bankasındaki hesabına yatırmıştır.

Özel / Kamu Kesim Tahvil, Senet Ve Bonoları Hesabı

Özel / Kamu Kesim Tahvil, Senet Ve Bonoları Hesabı

Özel / Kamu Kesim Tahvil, Senet Ve Bonoları Hesabı Geçici yatırım amacıyla alınan tahvil ve bonolar ihraç eden kurumun kamu veya özel olmasına göre alış bedeli ile ilgili hesapta izlenmektedir. Bu noktada işletmenin söz konusu tahvilin vade sonuna kadar beklemek ve bu süre zarfında faiz geliri elde etmek gibi bir amacının olmaması gerekmektedir.

Özel / Kamu Kesim Tahvil, Senet Ve Bonoları Hesabı Temel olarak ihraç gününde tahvil ve bono satın alındığında alış maliyeti üzerinden hesabın borç tarafına kayıt yapılmaktadır. Tahvil ve bono alımına ilişkin ödenen komisyonlar 653 Komisyon Giderleri hesabına kaydedilmelidir.

Özel / Kamu Kesim Tahvil, Senet Ve Bonoları Hesabı İşletmemiz, 100 TL nominal değerli %10 faizli, vade sonunda anapara ve faiz ödemeli, 2 yıl vadeli 1.000 adet özel kesim tahvilini ihraç günü olan 24.08.20X1 tarihinde İş Bankası aracılığıyla satın almıştır. 1.000 TL komisyon ücreti ödemiştir.

Özel / Kamu Kesim Tahvil, Senet Ve Bonoları Hesabı tahviller de hisse senetleri gibi ikincil piyasalarda alınıp satılabilmektedir. İşletme elinde bulunan tahvilleri vade sonunu beklemeden söz konusu piyasalarda satabilir.

Özel / Kamu Kesim Tahvil, Senet Ve Bonoları Hesabı İşletme, ihraç günü satın almış olduğu 1.000 adet tahvili 25.09.20X1 tarihinde 102.000TL’ye satmıştır. Satış gününe kadar işlemiş olan faiz 850 TL’dir.