10 ARALIK İNSAN HAKLARI HAFTASI FATMA ÇAVUŞ MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ 10 ARALIK İNSAN HAKLARI HAFTASI “HER İNSAN EŞİT HAKLARLA YAŞAMAYI HAKEDER”

İnsan Hakları …. Uzun yıllar önce yürüdüğümüz yollar Öğretti bize insan olmanın ne kadar güzel ve ne kadar zor olduğunu… Öğrendik , sevgi ve huzurun nasıl güç korunduğunu. Bazen insanlığın nasıl da yüce, bazen de nasıl acımasız olduğunu.

Hiç şüphesiz insan bu dünyadaki en özel varlık…Dünyayı değiştirme, kendini geliştirme gücüne sahip. Ne yazık ki bu değişme her zaman gelişme olamadı günümüze kadar. Bazen de geriye gittik zamanda bugünümüzü arayarak…

İNSAN GİBİ YAŞAMAK… Kötü günler, uzun savaşlar, ayrımcılıklar, acılar yaşadık türlü türlü … En sonunda bir arada yaşamanın, dünya insanı olmanın zorluklarını anlayıp kurallar koyduk yeni yeni. Daha iyi yaşamak, dahası İNSAN GİBİ YAŞAMAK İÇİN hayatı.

“ İnsan Hakları” İnsanlar arasında ırk, din, renk, yaş, cinsiyet ayırımı yapmadan sevgi, saygı, dostluk duygularını geliştirmek, insanın insan olmak haysiyeti ile sahip olması gereken hakların hepsine “ İnsan Hakları” denir.

İnsan hakları, kişiyi kendi özüyle yaşatacak kurallardır İnsan hakları, kişiyi kendi özüyle yaşatacak kurallardır. İnsanın insana hükmetmesi, onu ezmesi insan onuruna yakışmayan ve kabul edilemeyecek bir davranıştır. Bu tür ayırımların yapıldığı toplumlarda kavga, çatışma, isyan eksik olmamıştır. İnsanlar arasında hak, eşitlik, adalet, özgürlük düşüncesi yaygınlaştıkça bu konuyla ilgili mücadeleler de artmıştır.

Haklarımızın Ne Kadar Farkındayız? Eski devletlerin yönetim anlayışı baskıydı.     Böyle giden bir işleyişe "dur" diyebilmek için 1215 yılında İngiltere Kralına kabul ettirilen bildirge, Magna Charte (Magna Karta) İnsan Hakları kavramının ilk belgesi sayılır. MAGNA CARTA LİBERATATUM (İLK İNSAN HAKLARI BELGESİ-13.YY)

İnsan hakları konusunda yayınlanan bir diğer önemli bildirge, Amerika'da yayınlanan Bağımsızlık Bildirgesi'dir. Özgürlük, eşitlik, kardeşlik gibi kavramlar, 1789 yılında gerçekleşen Fransız Devrimi'nden sonra yayınlanan "İnsan Hakları Bildirgesi"nde gerçek yerini alacaktır.

“İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi”    II. Dünya Savaşı'ndan sonra, devletler; bireylere tanınan hak ve özgürlüklerin güvence altına alınması gerçeğinde birleştiler. Çünkü, insanlar özgür olmazlarsa savaşlar sürüp gidecek bu da uygarlıkların sonunu getirebilecekti.

İnsanın değişimi ve gelişmesinin sonucunda 10 Aralık 1948 yılında yayınlanan İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi doğmuştur. Türkiye, Birleşmiş Milletlerin kurucu üyelerinden birisi olarak İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'ni ilk onaylayan ülkeler arasında yer almış ve insan hakları konusundaki önemli sözleşmelerin büyük bölümüne taraf olmuştur.

“İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi” 1. Bütün insanlar hür ve eşit doğarlar. Akıl ve vicdan sahibidirler; birbirlerine karşı kardeşçe davranmalıdırlar. 2. Herkes ırk, renk, cins, din, siyasal ya da başka herhangi bir ayrılık gözetmeksizin, bildiride yazılı bütün haklardan ve özgürlüklerden yararlanma hakkına sahiptir. 3. Yaşamak, özgürlük ve can güvenliği herkesin hakkıdır. 4. Hiç kimseye işkence, zulüm, onur kırıcı ceza ya da işlem uygulanamaz. 5. Yasalar önünde herkes eşittir. 6. Hiç kimse yasalara aykırı olarak tutuklanamaz, alıkonulamaz, sürülemez. 7. Herkes davasının bağımsız bir mahkemede görülmesi hakkına sahiptir. 8. Herkesin özel hayatı, ailesi, konutu ve haberleşmesi yasayla korunmalıdır. 9. Evlilik çağına gelen her erkek ve kadın, hiçbir ırk, renk, din şartına bağlı olmaksızın evlenme ve aile kurma hakkına sahiptir; aile, toplumun temel öğesidir. Toplum ve devlet tarafından korunma hakkına sahiptir. 10. Herkes mal ve mülk edinme hakkına sahiptir.

“İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi” 11. Herkesin düşünce, vicdan ve inanç özgürlüğü vardır. 12. Herkesin çalışma, işini özgürce seçme ve işsizlikten kurtulma hakkı vardır. 13. Herkesin eğitim hakkı vardır, ilk eğitim parasızdır. 14. Kölelik ve kulluk yasaktır. 15. Herkes nerede olursa olsun yasalar çerçevesinde korunur. 16. Bütün insanlar Anayasaya uygun olarak yargı organına başvurma hakkına sahiptir. 17. Bir suç işlemekten sanık olan herkese, savunması için gerekli bütün haklar sağlanmaktadır. 18. Herkes dilediği devletin ülkesinde gezebilir, dilediği an terk edebilir veya ülkesine geri dönebilir. 19. Herkes işkence karşısında yabancı bir ülkeye kaçabilir. Kaçtığı ülkede kendisine “Sığınmış İnsan” muamelesi yapılmalıdır. 20. Her insan bir vatandaşlığa sahiptir.

“İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi” 20. Her insan bir vatandaşlığa sahiptir. 21. Her insanın düşünce, inanç ve din özgürlüğü vardır. 22. Hiç kimse düşünce ve sözlerinden dolayı sorumlu tutulamaz. 23. Herkes toplanma ve dernek kurma hakkına sahiptir. Hiç kimse bir derneğe girmek için zorlanamaz. 24. Herkes doğrudan doğruya veya özgürce seçtiği temsilcilerle ülke yönetimine katılır. 25. Kişinin sosyal güvenliğe kavuşturulması, uluslar arası işbirliği ya da devletin kaynaklarına uygun olarak gerçekleştirilir. 26. Herkes dinleme, eğlenme, çalıştıktan sonra ücretli tatil yapma hakkına sahiptir. 27. Herkes güzel sanatların her dalında çalışmak ve bu çalışmalara katılmak hakkına sahiptir. 28. Bütün insanlar bu bildiride yazılı hak ve özgürlüklerin uygulanmasını sağlayacak bir sosyal düzeni hak etmiştir. 29. Herkes bu bildirideki maddelere uyulmasının gerekli olduğunu kabul eder. 30. Bu bildirinin hiç bir maddesinin, devlet, toplum ya da kişiler tarafından yok edilmesi için çalışma yapılamaz.

BİLDİRİDEN BAZILARINI AÇIKLAYALIM

Madde 1 Tüm insanlar özgür; onur ve haklar bakımından eşit doğar Madde 1 Tüm insanlar özgür; onur ve haklar bakımından eşit doğar. Akıl ve vicdanla donatılmış olup birbirlerine karşı bir kardeşlik anlayışıyla davranır. ‘HERKESİN KENDİLERİNE GÖRE KÜLTÜRLERİ VARDIR.’

Madde 2 Herkes; ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasal ya da başka bir görüş, ulusal ve toplumsal köken, doğuş ya da benzeri başka bir statü gibi herhangi bir ayrım gözetilmeksizin bu Bildirgede ileri sürülen tüm hak ve özgürlüklere sahiptir.

Madde 3 Herkesin yaşama ve kişi özgürlüğü ve güvenliğine hakkı vardır.

‘Herkesin bir aileye ihtiyacı vardır.’ Madde 16 Aile, toplumun doğal ve temel birimidir ve toplum ve Devlet tarafından korunur. ‘Herkesin bir aileye ihtiyacı vardır.’

Madde 22 Herkesin bir toplum üyesi olarak, toplumsal güvenliğe hakkı vardır. Ulusal çaba ve uluslararası işbirliği yoluyla ve her Devletin örgüt ve kaynaklarına göre herkes onur ve kişiliğinin özgür gelişmesinin ayrılmaz bir üyesi olarak ekonomik, toplumsal ve kültürel haklarının gerçekleşmesi hakkına sahiptir. HERKES BİR EVE İHTİYAÇ DUYAR

Madde 26 Herkes, eğitim hakkına sahiptir Madde 26 Herkes, eğitim hakkına sahiptir. Eğitim, en azından ilk ve temel eğitim aşamasında parasızdır. İlköğretim zorunludur. Teknik ve mesleksel eğitim herkese açıktır. Yüksek öğrenim yeteneğe göre herkese eşit olarak sağlanır.

Madde 28 Herkes, bu Bildirgede öngörülen hak ve özgürlüklerin tam olarak gerçekleşeceği bir toplumsal ve uluslararası düzen hakkına sahiptir. BÜTÜN İNSANLAR BARIŞA İHİTİYAÇ DUYAR

Madde 30 Bu Bildirgenin hiçbir hükmü, herhangi bir Devlet, grup ya da burada ileri sürülen hak ve özgürlüklerden herhangi birinin yok edilmesini amaçlayan herhangi bir etkinlikte ve eylemde bulunma hakkını verir biçimde yorumlanamaz.

Sizlerinde gördüğü gibi insan gibi yaşayabilmek uğruna pek çok kayıp vermiş olan biz insanlar büyük mücadelelerden sonra bu hakları elde ettik .Bizlerin en önemli görevi dünyamızda ve ülkemizde bu haklara sahip çıkmak,bizden sonraki nesillere En az bizimki kadar yaşanır bir dünya bırakmak…

Güzel Sözler En büyük sevgi, insanlık sevgisidir. Ancak kendi kendini yönetebilen insanlar hürdür. Özgürlüğünden vazgeçen kimse, insanlık hak ve görevlerinden vazgeçmiş demektir. İnsan köle doğmaz, köle yapılır. Bütün insanlar özgür ve eşit doğarlar. Her ilerlemenin ve kurtuluşun anası hürriyettir. Kişisel hürriyetler kutsaldır.

ÇOCUK HAKLARI SÖZLEŞMESİ

MADDE:1 Her birey on sekiz yaşına kadar çocuk olarak kabul edilir. Her çocuk vazgeçilmez haklara sahiptir.

MADDE:2 Çocuk Hakları, bütün çocuklar içindir. Doğum yerleri, konuştukları dil ne olursa olsun fark etmez. Büyüklerinin inançları ya da görüşleri nedeniyle hiçbir çocuğa ayrım yapılmaz.

MADDE:3 Çocuklarla ilgili bütün yasa ve uygulamaları oluşturanlar, önce çocukların yararını düşünmek zorundadır. Devlet, çocukların koruma ve bakımını üstlenenlerin sorumluluklarını yerine getirmeleri için önlemleri alır ve onların sorumluluklarını yerine getirip getirmediklerine bakar.

MADDE:4 ÇHS’de yazılı olan hakların uygulanması için gereken her türlü çabanın gösterilmesi gerekir. Devlet çocukların bu haklardan yararlanmasını sağlar.

MADDE:5 Devlet, hakların uygulanması konusunda çaba gösterirken başta anne baba olmak üzere çocuktan sorumlu olan kişilerin haklarına karşı saygılı olur.

MADDE:6 Yaşamak, her çocuğun temel hakkıdır ve herkesin ilk görevi çocukların yaşamını korumaktır.

MADDE:7 Her çocuğun bir isme ve vatandaşlığa sahip olma hakkı vardır. Devlet, çocuk doğduğunda bu ismi kaydeder ve çocuğa bir kimlik verir.

MADDE:8 Her çocuğun ailesiyle birlikte yaşama hakkı vardır. Anne baba çocuğa bakamıyorsa, çocuk bu durumdan zarar görmesin diye ona başka bir bakım sağlanmalıdır. Bu durumda da her çocuğun, anne ve babasıyla düzenli olarak görüşebilme hakkı vardır.

MADDE:9 Her çocuk, görüşlerini serbestçe ifade etme, kendisini ilgilendiren her konuda görüşlerinin dikkate alınmasını isteme hakkına sahiptir. Herkesin çocukları dinleme, onların fikirlerini öğrenme ve onlara saygı gösterme sorumluluğu vardır.

MADDE:10 Çocukların arkadaşlarıyla barış içinde toplanabilme, dernek kurabilme ya da derneklere üye olma hakkı vardır.

MADDE:11 Hiç kimse çocukların onurunu kıramaz, onları küçük düşüremez, özel hayatına karışamaz. Çocukların bu hakkı yasalarla korunur.

MADDE:12 Devlet, kitle iletişim araçlarının, çocuğun gelişimi açısından önemini kabul eder. Çocuğun bunlarla çeşitli bilgi ve belgelere ulaşmasını sağlar, kendi kültürü ve dili bakımından bu araçlarla alabileceği gereksinimleri karşılar. Ayrıca kitle iletişim araçlarının verebileceği her türlü zarardan çocukları korur.

MADDE:13 Hiç kimse, çocuklara karşı olan sorumluluklarını onlara zarar verecek şekilde kullanamaz. Devlet çocukların hiçbir zarara uğramaması için her türlü önlemi almakla yükümlüdür.

MADDE:14 Engelli çocukların özel olarak korunma ve saygı görme hakkı vardır. Devlet engelli çocukların bakımını, eğitimini sağlayacak kurumları oluşturma sorumluluğuna sahiptir. Engelli çocukların ailelerine her türlü yardım yapılır.

MADDE:15 Her çocuğun sağlık hizmetinden yararlanma hakkı vardır. Hastalıklardan korunması devletin ve toplumun güvencesi altında olup çocukların beslenmesine, aşılanmasına, çevrenin temizliğine ve diğer sağlık koşullarına dikkat edilir. Hastalanan çocuklar tedavi edilir.

MADDE:16 Her çocuk eğitimini tam yapabilmek için desteklenir ve korunur. İlköğretim parasız ve hiçbir ayrım gözetmeksizin tüm çocuklar için hak ve zorunludur.

MADDE:17 Hiçbir kişi kendi çıkarları için çocukları kullanamaz. Devlet böyle bir duruma karşı her çocuğu korur. Bütün çocuklar her türlü zararlı maddelere karşı korunur. Bu tür maddeleri üretip çocuklara veren kişiler cezalandırılır.

MADDE:18 Her çocuğun barış ortamında yaşama ve savaşlardan korunma hakkı vardır. Çocukların askere alınmaması gerekir. Devlet, çocukları silahlı çatışmalardan ve sonuçlarından korumakla sorumludur.

MADDE:19 Yasalarla sorunu olan çocuklar bu durumdan tek başlarına sorumlu değildir. Çocuklar farkında olarak kimseye zarar vermez. Suça itilen çocuklar, yetişkinler gibi cezalandırılamaz, özel yasalarla yeniden topluma kazandırılırlar.

MADDE:20 Bir devletin yasaları burada belirtilen hükümlerden daha iyiyse, bunlar hiçbir şekilde değiştirilemez. Devlet, ÇHS’nin herkes tarafından öğrenilmesini sağlar. ÇHS’nın uygulanmasını değerlendirmek üzere Çocuk Hakları Komitesi kurulmuştur.

NOT ÇOCUK HAKLARI SÖZLEŞMESİNİN KISALTILMIŞ HALİDİR…