Dikkat Eksikliği HiperAktivite Bozukluğu (DEHB)
Dikkat eksikliği olan çocuklarla ilgili videoları izleyiniz. http://www.youtube.com/watch?v=PoLH-7zPD3E http://www.youtube.com/watch?v=D6cGmg34oVU
Dikkat eksikliği hiper aktivite bozukluğu (DEHB), son yıllarda tanınmaya başlanılan bir bozukluktur. DEHB her toplumda oldukça sık görülen ve daha çok erkek çocuklarında kendini gösteren bir durumdur.
Bu bozukluğun en temel göstergesi çocuğun dikkat süresinin yaşıtlarına göre daha kısa olmasıdır.
Başka bir tanımla DEHB; dikkatsizlik, dikkatin kolay dağılması, aşırı hareketlilik, davranışlarda fevrilik ani ve düşünmeden hareket etme özelliklerini gösteren bir davranış bozukluğudur
“Sanki aklı hep başka yerde, aşırı dalgın, derste sanki başka yerde, hayal dünyasına dalıp gidiyor. Kendisine bir şey söylendiğinde sanki dinlemiyormuş gibi davranıyor. Çok sakar. Onun kaybettiği okul eşyalarıyla 3 çocuk okurdu. Çok unutkan. Beş dakikalık işi üç saatte yapıyor. Sanki motor takılmış gibi hiç durmuyor, düz duvara tırmanıyor. Sınıfta nereye baksam onu görüyorum” Bu ve bunun gibi pek çok cümleyi eğitimcilerden ve anne-babalardan duyabiliriz.
Türkiye’de genellikle hiperaktif çocuklara “çok zeki” o yüzden yerinde duramıyor olarak bakılır. Aslında bu çocukların zekâsı normaldir, ancak dikkatleri yetersiz olduğundan okulda öğrenme sorunlarıyla karşılaşırlar.
DEHB kendini bebeklik çağında kendini göstermeye baslar DEHB kendini bebeklik çağında kendini göstermeye baslar. Bebek aşırı huzursuzdur, geceleri sıklıkla uyanır, öfke nöbetleri vardır.
Dikkat eksikliği hiper aktivite bozukluğunun teşhisine yönelik ölçütler geliştirilmiş durumdadır.
Çocukta aşağıdaki belirtilerin en az altı tanesi varsa hiperaktiviteden söz edebilir: Sınıfta sırasından sık sık kalkma, kımıldamadan yerinde oturamama Ellerini ve ayaklarını durmadan sallama Yemek masasından birkaç defa kalkmadan yemeğini bitirememe Sürekli koşar, tırmanacak hedefler arama Toplu oyunlarda, oyun kurallarına göre oyunu sürdürememe Sürekli konuşma Soru sorduğunuzda, daha sorunuz bitmeden o cevap verme Sırasını beklemekte zorlanma Karşısındaki kişinin sözünü kesme
Çocukta aşağıdaki belirtilerin en az altı tanesi varsa dikkat eksikliğinden söz edebilir: Detaylara girememe Derse veya bir işe yoğunlaşmakta zorlanma Yapılması gerekenler söylendiği halde sırasını takip etmekte zorlanma Yapılması gereken işleri planlamakta ve tamamlamakta zorlanma Baştan sona zihinsel çaba gerektiren işlerden ve ödevlerden nefret etme Sürekli olarak ders araçlarını kaybetme Dikkatin kolayca dağılması Okuduğu bir parçanın sonuna geldiğinde başını unutma Kendisiyle konuşan kişinin sözünü tamamlamasını bekleyememe Başladığı bir işin sonunu getirememe Yazı yazarken ilk birkaç dakika düzgün yazma, sonra yazının bozulması
DEHB’na sahip bir çocuğun öyküsüyle ilgili çizgi filmi izleyiniz. http://www.youtube.com/watch?v=r8MOPxoB48E
DEHB’in tedavisinde ilaçların önemi büyüktür DEHB’in tedavisinde ilaçların önemi büyüktür. Birçok aile ilaç kullanmadan önce diğer yöntemleri denemek ister.
Bazı anne-babalar ilaçların çocukları saldırgan yapacağı, bağımlılık yapacağı inancındadır. Ancak gerçekten tanı doğru konup ilaç seçilirse ve bu ilaç bir doktor kontrolünde kullanılırsa DEHB’de görülen belirtilerde hafifleme olacaktır.
Bu bozuklukta ilaç tedavisi alanlar, ilacın her şeyi halledeceğini ve iyileştireceğini zannederler. Hâlbuki ilaçlar DEHB’yi iyileştirmez, ancak belirtilerini bir süre kontrol altına alabilir. İlaçlar tek başına çocuğun okuldaki ders başarısını, okul becerilerini, kendini iyi hissetmesini ve sorunlarıyla başa çıkmasını sağlayamaz.
DEHB’da ilaç tedavisinin yanı sıra terapi ve eğitimler işe koşulmalıdır.
DEHB olan çocuklara sıra bekleme gibi sosyal beceriler uygulanarak öğretilmelidir. Bu çocuklara yönelik hedefler gerçekçi olarak saptanmalı ve adım adım ilerlenmelidir.
Örneğin çocuğun yemek masasından kalmadan yemek yemesi isteniyorsa önce 5 dk. sonra artan sürelerde masada kalması sağlanmalıdır.
Bu çocuklara başarabildiği işler için pekiştireç verilmelidir Bu çocuklara başarabildiği işler için pekiştireç verilmelidir. Örneğin bir işi ya da işin bir kısmını başardığında ona bir yıldız, pul verilebilir.
Bu çocuklar yanlış bir iş yaptığında hemen uyarmak gereklidir Bu çocuklar yanlış bir iş yaptığında hemen uyarmak gereklidir. Aksi halde çocuk neyi yanlış yaptığını hemen unutur.