BÖLÜM 3 MOTOR GELİŞİM VE DESTEKLEYİCİ ÖNERİLER

1. Birinci Ay Birinci ayda bebek şunları yapabilir Yüzü koyun yatarken başını yerden kaldırır. Yüzükoyun yatarken başını bir yönden diğerine çevirir. Tanıdık seslere yönelir. Sırtüstü yatarken kollarından tutup kaldırınca baş geriye düşer. Avucuna konan parmağı sıkıca tutar. Ellerini yumruk yapar. Ellerini göz ve ağız alanına getirir.

2. İkinci Ay Yüzükoyun yatarken göğsünü kaldırır. Sırtüstü yatarken kollardan tutulup kaldırılınca başını dik tutar. Hareket eden nesne ve insanları gözleriyle izler.

3. Üçüncü Ay Rahatça başını tutar. Ellerini birleştirebilir. Objelere uzanma ve yakalama çabası gösterir. Gözlerinin önünde hareket eden nesne ve insanları başını çevirerek izler. Küçük nesneleri elleriyle yakalar ve atar.

4. Dördüncü Ay Destekle oturur (bir dakika kadar). Oyuncaklarını elinde tutar. Elini ve erişebileceği nesneleri ağzına götürür. Başını 180° çevirerek etrafa bakar.

5. Beş- Altı Ay Sırt üstü yatarken döner. Başını tam anlamıyla dik tutar. Objeleri ağzına alma, salyalanma ve çiğneme artar. Biberonu tutar. Uzatılan nesneleri yakalar. Sırtüstü yatarken başını kaldırır. Yatarken ayağını ağzına götürür. Kucakta ve çocuk sandalyesinde oturur. Ulaşabileceği nesneleri yakalar. Uzatılan bir nesneye elini uzatır. Destekle uzun süre oturabilir.

6. Yedi- Sekiz Ay Desteksiz bir süre oturur. Desteklendiğinde bacaklarına ağırlık verir. Emekleme çabası başlar. Yardımla ayakta durur (bir kaç saniye) İki elinde de birer nesne tutabilir. Bunları birbirine çarparak ses çıkarır. Başkalarının hareketini taklit eder (bay bay vb.) İşaret parmağı ve başparmağını birlikte kullanır. Elindeki nesneyi bir elinden öbür eline geçirir. Sırtüstü yatarken yüzüstü döner. Yemeği parmaklarıyla yer.

7. Dokuz- On İki Ay Bu dönemde çocukta motor gelişim şöyledir: Emekler. tutunarak ayağa kalkar. Eşyaya tutunarak ayakta durur. İşaret parmağı ile objeleri gösterir. İstenirse elindeki nesneyi verir. Elleriyle tutunarak sıralar. Eli ile oyunlar yapar. Destekle yürür. Bardaktan içer. Başını aşağı yukarı ve iki yana sallar. Oyuncakları yere atar ve sonra arar. Parmağını emer. Kolay oyunları oynar. - Objeleri üst üste yığar. - Ayakta iken eğilerek yerdeki bir oyuncağı alır. - Büyükleri taklit ederek topu yuvarlar.

8. On Üç – On Sekiz Ay Tek başına yürür. Basamakları emekleyerek iner ve çıkar. Ayakta dururken etrafına döner. Yatar durumdan oturur pozisyona geçer. Nesneleri hareket ettirir. Yardımla halkaları sopaya geçirir. Ellerini çırpar. Karalama yapar. 2 - 4 küpü üstüste koyarak kule yapar. Resimlere bakar. Bir kitabın sayfalarını (bir defada 2 veya 3 sayfa) çevirir. Oyuncaklarını beraberinde taşır. Kaşık tutar ve yerken etrafa döküp saçar. Bir kaba oyuncaklarının doldurabilir veya denetimle bir şişe içerisine boncuk koyabilir. Sendeleyerek koşar. Ev işlerini taklit eder.

9. On Dokuz-Yirmi Dört Ay Bu dönemde çocukta görülen motor gelişim şöyledir: Koşar ve nadiren düşer. Geriye doğru yürür Topa vurur ve havadan atar. 4- 5 küpü üstüste koyarak kule yapar. Sandalyeye çıkar ve oturur. Kapı mandalına basar veya tokmağı çevirir. Kaşığı kendi kendine doldurup yemek yer. Tutunarak veya yardımla merdiven iner çıkar. Ayakta dururken yere düşürmeden bir oyuncağı fırlatır. Çizgi çizmeye başlar. Müziğin ritmine göre hareket eder.

10. İki Yaş Bu dönemde çocukta görülen motor gelişim şöyledir: Kendi başına rahatça yürür. Tırabzana tutunarak merdiven iner, çıkar. Tek ayak üzerinde kısa süre durur. Düşmeden koşar. Durduğu yerde iki ayağı ile birlikte zıplar. Ayak parmaklarının ucuna basarak yürür. Topa ayağıyla vurup ileri doğru hareket ettirir. Başının üzerinden topu fırlatır. 4- 6 küpten kule yapar. Kitap sayfalarını çevirir. Ayakkabı ve giysilerini çıkarır. Yetişkin gibi kalem tutar. Büyük düğmeleri iliklerinden çıkarır. Yardımla 15- 30 cm yükseklikten atlar. Çivileri tahtadaki deliklere veya büyük boncukları ipe geçirir. Meyilli zeminde yürür. Ellerini yıkar, kurular. Su dolu bir bardağı dökmeden götürebilir.

11. Üç Yaş Koşar, zıplar. Merdivenleri kolayca inip çıkar. Tek ayağı üzerinde daha uzun süre (5 saniye) durur.- Daireyi kopya eder. Yatay ve dik çizimleri çizer. Yükseltilmiş tahta üzerinde yürür. Düğmeleri ilikler. Giysileri yardımla giyer. 7 veya daha fazla küpten kule yapar. Etrafını çok az kirleterek yemek yer. Bulunduğu yerden uzağa atlar. Tek ayağının üzerinde yukarı doğru zıplar. Üç tekerlekli bisikleti kullanır. Yukarı doğru topu atar. Kendine atılan topu tutar, yakalar. Dişlerini fırçalar. Dolu bir tabağı dökmeden taşır. Oyun hamuru, çamur, kil gibi maddelerden değişik şekiller (top, yılan vb) yapar. Küplerle köprü yapar.

12. Dört Yaş Bu dönemde çocuğun motor gelişim özellikleri şöyledir: Tek ayağı üzerinde on saniye durur. Bir çizgi boyunca yürür. Parmak ucunda durur. Parmak ucunda atlar. Ellerini daha becerikli kullanır. Düğmeleri ilikler, çözer. Kaşıkla üzerine dökmeden yemek yer. Kağıda kare, artı gibi şekilleri kopya eder. En az üç kısmı olan insan resmi çizer. Atılan topu yakalar. Küçük nesnelerin üzerinden atlar. Ayaklarını değiştirerek merdiven iner. Çok az yardımla giyinir. Takla atar. Çizgiyi izleyerek kağıdı keser. Bir kaç büyük harfi yazar. Hemen hemen her yere tırmanır. Bir kağıdı köşeden katlayabilir. İçi su dolu bir kabı taşır. Öğretilirse basit müzik aletlerini çalmayı başarır.

13. Beş Yaş Bu dönemde çocukta görülen motor gelişim şöyledir: Ayak değiştirerek zıplar. Kendi ayakkabılarını bağlar. Son hızla korkusuzca koşar, arkadaşları ile yarışır. El ile kavrama, tutma, fırlatma, resim çizme becerileri artar. Alçak engellerin üzerinden atlar. Bir çizgi boyunca geriye doğru adımlar. Yardımsız giyinir. En az altı kısımlı adam resmi yapar. Bıçak kullanır. Üçgeni kopya eder. 10 küple kule yapar. Dört parçalı bul- tak bulmacasını yapar. İki tekerlekli bisiklet kullanır.

14. Altı Yaş Çocuk tüm hareketlerine egemendir. Ayaktayken bacağını kaldırma otururken desteksiz doğrulma vb. İğneye iplik geçirmek, yıkanmak, kurulanmak vb. işleri yapar. Ev, araba, hayvan, insan vb. anlamlı resimler çizer. Eşkenar dörtgen vb. geometrik şekilleri kopya eder. İp atlar. Yüzer. Topa sopa ile vurur. Top sektirir. Topu zıplatıp tutar. Ayak değiştirerek seker.