ANNE BABA TUTUMLARI

Çocuk yetiştirme anne karnında başlar ... Bebekken şekillenir ....

HAMİLELİKTEN İTİBAREN Anne ve babanın zihnindeki çocuk modeli (hayali çocuk) , Toplumun kültürel değerleri, Anne babanın üstlendiği ebeveyn rolü ile ilgili olarak kendisini yeterli hissedip hissetmediği,

HAMİLELİKTEN İTİBAREN Çocuklarının sayı, cinsiyet ve kişilik özelliklerinden memnun olup olmamaları. Anne ve babanın kendi çocukluk yıllarındaki deneyimleri, Aile içinde eşler arasındaki ilişkinin niteliği.

Sosyal uyum üzerine yapılan çalışmalar, ailenin çocuk üzerindeki ilk etkilerinin son derece önemli olduğunu göstermiştir.

Bu nedenle aynı ailede çocuklar farklı davranışlar sergilerler…

Çocuğun anne-babadan aldığı Aile Tutum Modeli Çocuğun anne-babadan aldığı iki şey vardır Sevgi ve Eğitim

SEVGİ Kabullenme, koruma, kollama ve sevecenlik gibi bütün olumlu duyguları içerir.

EĞİTİM Öğretilen her şeyi, verilen bilgileri, becerileri, yasakları, kuralları, inançları, değer yargılarını, görgü kurallarını ve insanın sosyalleşmesi için gerekli olan tüm toplumsal değerleri kapsar.

ANNE BABA TUTUMLARI

eğitim ise gevşek ya da sıkı olmaktadır. ANNE BABA TUTUMLARI Olumsuz aile tutumlarında ailenin verdiği sevgi ya yetersiz veya aşırı, eğitim ise gevşek ya da sıkı olmaktadır.

Aşırı sevgi tutumunda: aile çocuğu sevgiye boğucu, onu çok koruyucu ve aşırı kollayıcıdır. Bunun sonucu olarak çocukta bağımlılık ve güvensizlik gelişir. Çocuk karşılaştığı her olayda anne-babasına yaslanır, onlara güvenir fakat kendisine güvensizdir.

Sevgi yetersizliği veya yokluğu sonucu ise, çocukta kendine ve çevreye karşı güvensizlik ve olumsuz duygular gelişir. DÜŞMANLIK

Sıkı eğitim: Çocuğa olur olmaz yasaklar koyma ve yaşanmaz kurallar ile çocuğu yetiştirmedir. OTORİTER

Çocuğun olumsuz davranışları aşırı hoşgörü ile karşılanır Gevşek eğitimde Çocuğun olumsuz davranışları aşırı hoşgörü ile karşılanır HOŞGÖRÜ ÖZERKLİK

Çocuğun aşırı hareket ve davranış serbestliği vardır. Kurallar yok denecek kadar azdır. Aile ‘yaşayarak öğrensin’ mantığını sürdürerek müdahalede bulunmaz. Çocuğa tanınan haklar sınırsız, görev ve beklentisi en az düzeydedir.

Anne-babasına hükmeder ve onlara çok az saygı gösterir. Bencil ve şımarık olur. Eleştiriye açık değillerdir. Başkaldırıcı olur ve toplum dışı davranışlar sergiler.

*Sınıf içerisinde dikkat çekmeye çalışır. *OKULDA İSE; Sınıf kurallarına uymaz. Kuralsızlığa alışık olduklarından, okuldaki kurallarla karşılaşınca okula ve arkadaş çevresine uyum sağlamakta zorluk çekebilirler. *Bencil, arkadaşlarıyla oynarken hep benim dediğim olacak der, *Sabırsız, *Saygısız, *Sınıf içerisinde dikkat çekmeye çalışır.

! Her istediklerini elde ettiklerinden bir süre sonra yaşadıkları doyumsuzluk ileride zararlı alışkanlıklar edinmelerine sebep olabilir.

Bu tür tutumlar, genellikle orta yaşın üstünde çocuk sahibi olan ailelerde ya da tek çocuklu ailelerde görülür.

Aşırı Sevgi + Gevşek Eğitim OLUMSUZ AİLE TUTUM ŞEKİLLERİ Aşırı Sevgi + Gevşek Eğitim Gevşek Eğitim Sıkı Eğitim Yetersiz Sevgi Aşırı Sevgi SORUMSUZ

Bu ailelerde anne-babalar çocuğa gereğinden fazla özen gösterip onu denetim altında tutarlar. Çocuğun başına kötü şeyler gelir diye kendi başına bir şeyler yapmasına izin vermezler. Çocuğun tüm ihtiyaçları büyükleri tarafından karşılanmaya çalışılır.

Çocuğun aşırı bağımlı,ürkek,çekingen ve güvensiz bir kişilik geliştirmesine neden olur. Çocuğun hatalarının sonucunu yaşayarak öğrenmesine izin verilmez,sorumluluk duygusunun gelişmesi engellenir. Çocuk ileriki yaşamında karar almakta ve uygulamakta zorluk çekeceği gibi yaşama karşı içinde bir korku oluşturur.

Aşırı Sevgi + Sıkı Eğitim OLUMSUZ AİLE TUTUM ŞEKİLLERİ Aşırı Sevgi + Sıkı Eğitim Gevşek Eğitim Sıkı Eğitim Yetersiz Sevgi Aşırı Sevgi TUTARSIZ

Eşlerin çocuk yetiştirmeye farklı bakmaları ve bunu çocuğa yansıtmaları temel sebeptir, Çocuğun yaptığı bir davranış bazen çok sert bir tepki alabilirken, bazen de çok olumlu karşılanabilmektedir,

Anne veya baba yorgunsa, başka zaman normal olan davranış o an için yapılmaması gereken bir davranıştır. Bu durumda çocuk neyin doğru neyin yanlış olduğunu anlayamamaktadır.

Bir davranışın kimi zaman ödüllendirilmesi kimi zaman da cezalandırılması çocuğun ne zaman, nerede, ne yapacağını bilememesine yol açar. Çocuk yaptığı davranışın doğru olup olmamasından daha çok “Ne zaman yaparsam cezadan kurtulabilirim “ düşüncesiyle ilgilenir.

Kendi görüş ve düşüncelerini aktaramazlar. Çocuk kendini kanıtlamak ve dikkatleri üzerine çekmek için, ürkek, yumuşak huylu, söz dinleyen ya da kendi benliğini ve bağımsızlığını göstermek için kavgacı, sinirli bir çocuk olabilir. Zamanla çevrelerindeki insanlara güvenmeyen, her şeyden şüphelenen, kararsız bir kişilik yapısı geliştirebilirler.

Yetersiz Sevgi + Sıkı Disiplin OLUMSUZ AİLE TUTUM ŞEKİLLERİ Yetersiz Sevgi + Sıkı Disiplin Gevşek Eğitim Sıkı Eğitim Yetersiz Sevgi Aşırı Sevgi SALDIRGAN ANTİSOSYAL

Anne baba çocuğundan her şeyin en iyisini bekler. Kendi gerçekleştiremediği yaşantıları çocuğunun gerçekleştirmesini ister ve çocuk olduğu gibi kabul edilmez. Aile, bedensel ve zihinsel yönden beklentileri karşılaması için çocuğu kapasitesinin çok üstünde eğitimlere tabii tutar

Çocuğa söz hakkı tanınmaz. Eleştiri ve aşağılama çok sık görülür. Sürekli çocukların yanlışları vurgulanır, olumlu hareketleri görmezden gelinir.

Çocuktan aşırı titizlik ve temizlik beklenir. Kurallar ve kalıplar belirlenir ve çocuğun bunlara mutlaka uyması beklenir. Çocuğa bütün çocukça davranışlar yasaklanır. Arkadaş seçimi de aileye aittir.

Çocukta kendine güven duygusu oluşmaz. Çocuktan kendilerine itaat etmelerini beklerler. En küçük bir hatada bile hoşgörü olmaz. Kurala uymayanlar cezalandırılmalıdır görüşü hakimdir. Aile içinde korku hakimdir ve çocuk korku ile büyür. Çocukta kendine güven duygusu oluşmaz. Aileye karşı pasif ve edilgen bir kişilik sergilerler. Yaratıcılık engellenir.

Aşırı titiz yada tam tersi dağınık çocuklardır. Kendilerine güvenleri yoktur. Başarısızlığa uğradıklarında kolayca hayal kırıklığı yaşarlar. Yanlış yapmaktan korkarlar. Okulda grup çalışması yapmak gerektiğinde şikayet eden,bir işi tam yapmak için günler öncesinden çalışmaya başlayan çocuklardır.

*Saldırgan-Anne-babalarının (veya bir otoritenin)olmadığı ortamlarda kendilerini boşlukta hissederler ve bir otorite bulma arayışı içine girerler. Olumsuz tutumları arkadaşlarına uygulamaya çalışan çocuklarımız olur.

Aşırı Baskıcı ve Otoriter Anne-Baba

Yetersiz Sevgi + Gevşek Eğitim OLUMSUZ AİLE TUTUM ŞEKİLLERİ Yetersiz Sevgi + Gevşek Eğitim Gevşek Eğitim Sıkı Eğitim Yetersiz Sevgi Aşırı Sevgi PASİF DONUK

Çocuğun davranışları karşısında ilgisiz ve vurdumduymaz davranışlar sergileyen anne babalardır. Bu tip aileler için çocuğun varlığı ile yokluğu belli değildir. Bu gruba giren anne babalar genellikle hoşgörü ile boş vermeyi birbirine karıştırmaktadırlar. Çocuk anne babayı rahatsız etmediği müddetçe, çocukla ilgili problem yoktur, eğer çocuk anne babayı rahatsız ederse o zaman çocuk ile ilgili gündem oluşur.

Bu tip ailelerde çocuk fiziksel ve duygusal yalnızlığa itilmektedir. Çocuğun hareketlerinin görmezlikten gelinerek dışlanması söz konusudur. Anne, baba, çocuk arasında iletişim kopukluğu vardır. Ailenin çocuğa tepkileri düşük seviyededir.

*Saldırganlık sergiliyor, *Etrafına zarar veriyor, *Saldırganlık sergiliyor, *Sözlü iletişim yetersizliğinden dolayı dil gelişiminde gecikme, konuşma bozuklukları mevcut, *Özgüven sorunu yaşıyor, *Hayattan ve kendisinden beklentisi yok

Sağlıklı Tutum Gevşek Eğitim Sıkı Eğitim Yetersiz Sevgi Aşırı Sevgi SAĞLIKLI TUTUM Biraz olumsuzluk Yeterli sevgi Yeterli hoşgörü Yeterli disiplin

Genellikle Demokratik Anne-Baba Tutumunu sergileyiniz. Sonuç olarak; Genellikle Demokratik Anne-Baba Tutumunu sergileyiniz. Fakat ender durumlarda işe yaraması adına diğer Anne-Baba Tutumları da kullanılabilir.

DEMOKRATİK AİLE TUTUMU Çocuk tüm yönleriyle kabul edilir, Çocuğa yol gösterir ama alacağı kararlar konusunda serbest bırakır, Aile içinde kurallar ve sınırlar herkes için ve hep birlikte belirlenir ve bu sınırlar içinde çocuk özgürdür, Kuralların mantıklı açıklaması yapılır, Aileyi ilgilendiren kararlar birlikte alınır. Her konuda çocuğun düşünce ve fikirleri dinlenir, Anne-baba birbirlerine ve çocuklarına karşı olan duyguların-da net ve açıktır.

Demokratik Aile Tutumunun Çocuğun Kişilik Gelişimine Etkileri Sosyalleşmiş, işbirliğine yatkın çocuklardır. Arkadaş canlısı ve duygusaldırlar. Sosyal açıdan dengeli ve mutlu bireylerdir. Özgüvenleri yüksektir, sorumluluk sahibidirler, Kendine ve başkalarına güvenir. Yaratıcı ve bağımsızdır, Kurallara ve otoriteye saygı duyar.

ONU SIK SIK ELEŞTİRMEYİN BEĞENDİĞİNİZ VE TAKTİR ETTİĞİNİZ YÖNLERİNİ ONA SÖYLEYİNİZ. Takdir etmenin bir türü “gülümsemedir” - Kendini önemli hisseder. - İtaatkâr ve üretken olur Takdiri çocuğa değil davranışına yapın. Davranışlarınızda denetleyici tehdit edici, küsüp iletişimi kesici şeklinde davranırsanız, çocuk ya isyankar olur yada boyun eğer.

Ona sorumluluk verin

Çocukları, bir iş yapmış olmak ve adam yerine konmak kadar memnun eden bir şey yoktur.

KIYASLAMAYIN Kıyaslamak reddetmektir. *Başkalarının yanında çocuğunuzun daima olumlu özelliklerini anlatın.Tembel, yaramaz, bizi hiç dinlemiyor teyzesi vb ifadelerle çocuğun olumsuz özelliğini yoğunlaştırmış ve kendimizi de kötü hissetmiş oluyoruz.

Ona zaman ayırın, pahalı oyuncaklardan iyidir.

Sevgi dolu bir ortam onun kendine olan güven ve saygısını arttırır. ONA GÜVEN VERİN Sevgi dolu bir ortam onun kendine olan güven ve saygısını arttırır.

ÇOCUĞUN DUYGULARINI ANLAMAYA ÇALIŞIN - Ne düşünüyorsun, nasıl hissediyorsun gibi sorularla anlamaya çalışın. - Korku ve endişelerine saygı duyun.

Sık sık sevdiğinizi söyleyin - Aile içinde vazgeçilmez bir kişi olduğunun altını çizin - Nasihatlerinizi önce kendi davranışlarınızda gösterin.

Ona verdiğiniz sözleri mutlaka yerine getirin - Onun yaşına uygun davranışlar göstermeye çalışın.

Çocuğunuza hayatın bir yardımlaşma olduğunu öğretin.

UYGUN MODEL OLUN

ANNE BABA OLARAK ORTAK KARARLAR ALINIZ

TARTIŞMALARINIZI ÇOCUĞUNUZA YANSITMAYIN.

*Çocuğunuzun yanında eşinizi asla kötülemeyin ve eleştirmeyin; kızgınlık, kırgınlık ,eleştiri içeren davranış ve sözlerini çocukların yanında yapmayalım. *Kendi kırgınlığınıza çocuklarımızı ortak etmeyin. Çocuk anne babanın birbirlerini kötülemesini, eleştirmesini istemez, birbirlerini sevip beğenmesini ister.

* Çocuğunuza eşinizle mutlu olduğunuzu söyleyin ve davranışlarınızla da bunu gösterin; Kızgınlık anında annen-baban beni üzmek için yapmadı, kötü bir niyeti yoktu diyebiliriz.

Korkutup, sindirerek, suçluluk duygusu aşılayarak usandırmaya çalışmayın.

*Çocuklarınızı gerçekten dinleyin ve bunu ona gösterin; çocuğunuzu dinlerken tv. İzlemeyin, gazete okumayın, başka işlerle meşgul olmayın. Konuşurken göz teması kurun, çocuğun yüzüne bakın, aynı hizada olmaya dikkat edin.

* Çocuklarınıza sözlerinizle değil davranışlarınızla örnek olun; çoğu zaman anne babalar çocuklarına öğüt verirler: şöyle yapmalısın, bu işin doğrusu bu, böyle davranmanı istemiyorum. Çocuk sözlerle anlatılanlardan çok davranışlarınızla vereceğiniz mesajları almaya açıktır.

* Çocuğunuzun babasını-annesini kötülemesine, eleştirmesine ya da onların hakkında olumsuz konuşmasına izin vermeyin ve asla sana katılıyorum, çok haklısın, baban hep böyledir vb. demeyin onun yerine babanın yorgun olabileceği, başka şeye canının sıkıldığını aslında onun böyle bir kişi olmadığını vurgulayın.

Çocuğuma… * SÜREKLİ MEŞGULDÜM O KADAR SENE, SENİNLE DOYASIYA OYNAYAMADIM. SEN BENİ ÇAĞIRDIN GEL OYNA DİYE, BEN BİR TÜRLÜ ZAMAN AYIRAMADIM. GİYDİRDİM,DOYURDUM, SENİ KOLLADIM, SADECE BUNLARI YETERLİ SANDIM, BANA OYUNCAĞINI GETİRDİĞİNDE, BEN SENİ ÇOĞUKEZ,BAŞIMDAN SAVDIM.

YATAĞA YATIRIR SENİ OKŞARDIM, SEN UYUR UYUMAZ HEMEN ÇIKARDIM. ŞİMDİ O GÜNLERİ ÇOK ÖZLÜYORUM, KEŞKE BİR DAKİKA FAZLA KALSAYDIM. HAYAT NE KADAR KISA, YILLAR NE KADAR ÇABUK, NE ZAMAN BÜYÜDÜ BU KÜÇÜK ÇOCUK, ONA DOKUNMAK İÇİN UZANDIĞIMDA ELLERİM BOŞ KALIR,YÜREĞİM BURUK.

ARTIK NE RESİMLER, NE DE OYUNLAR, NE “İYİ GECELER”, NE SARILMALAR, HEPSİ ÇOK GERİDE ULAŞMAK ZOR, YAŞANMADI SANKİ O GÜZEL YILLAR. ARTIK HİÇ İŞİM YOK YAPAYALNIZIM. GÜNLERİM ÇOK UZUN ÜSTELİK BOMBOŞ KEŞKE İSTEKLERİNİ BİR BİR YAPSAYDIM KÜÇÜK ARZULARIN ŞİMDİ ÇOK ŞİRİN, ÇOK HOŞ. ALİCE CHASE

DAVRANIŞLARINIZDA; AŞIRI KORUMA: Başkalarına bağımlı, kendine güveni olmayan. AŞIRI HOŞGÖRÜ: Çocuğu bencil yapar, çocuk kendisine hizmet edilmesini ister. AŞIRI BASKI: Nazik, dürüst, davranabilir ama çekingen ve aşırı hassas olur.

AŞIRI İLGİ: Kabiliyetlerinin ortaya çıkmasını engeller. SÜREKLİ KONTROL: Çocukta aileden ayrıldığında başına kötü bir şey gelecek düşüncesini oluşturur. ELEŞTİRME: Diğer insanlarla iletişiminde çocuğu zorlar.