FEYAZ BİLGİ www.feyazbilgi.com COĞRAFYA FEYAZ BİLGİ www.feyazbilgi.com

Hoş Geldiniz FEYAZ BİLGİ COĞRAFYA ÖĞRETMENİ SULTANBEYLİ KIZ ANADOLU İMAM-HATİP LİSESİ

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) FEYAZ BİLGİ (COĞRAFYA ÖĞRETMENİ) Kaynak ve kaynak çeşitleri Karstik arazi Karstik aşındırma şekilleri Karstik biriktirme şekilleri Bazı ÖSS soruları Motivasyon FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Yer Altı Suyu Yağmur ve eriyen kar sularının yeraltına sızarak geçirimli tabakalarda birikmesine denir. Karstik sahalar ve alüvyal ovalar yer altı suyu için daha uygundur. Yer altı sularının kendiliğinden yeryüzüne çıktığı yerlere de kaynak denir. Kaynak FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Kaynak Çeşitleri 1- Artezyen kaynak : Geçirimsiz iki tabaka arasındaki geçirimli tabakada biriken yer altı suyunun sondajla yeryüzüne çıkarılmasıdır. Suları basınçla çıkar. FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 2- Karstik ( voklüz ) kaynak : Kalkerli arazilerde oluşan yer altı suyunun, yer yüzüne çıktığı yere denir. Suları kireçlidir. Akdeniz bölgesinde çok görülür. FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 3- Yamaç kaynağı : Geçirimli yamaçlardaki tabakaların, üzerinin aşındırılmasıyla yer altı suyunun yer yüzüne çıktığı yere denir. FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 4- Fay kaynağı : Fay hatlarındaki çatlaklardan yer yüzüne çıkan kaynaklardır. Suları ılık veya sıcak olabilir. Bol miktarda eriyik madde içerir. Ege, Güney Marmara ve Kuzey Anadolu fay hattı boyunca yaygın olarak görülür. FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 5- Gayzer kaynağı : Volkanik sahalarda, gaz basıncı ile zaman zaman yer altından fışkıran kaynaklardır. FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 6- Termal kaynaklar : Yerin derinliklerine inen suların yerin iç ısısıyla ısınarak yeryüzüne çıkmasıyla oluşur. Sıcaklığı az olanlara ılıca, daha sıcak olanlara kaplıca denir. İçerisinde çözünmüş halde kimyasal madde bulunduran kaynaklara da maden suyu kaynağı denir. FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Karstik Şekiller Kalker, kaya tuzu ve jips gibi kolay eriyebilen kayaların bulunduğu sahalara karstik arazi denir. Buralarda, yer altı suları ve yüzey sularının oluşturduğu şekillere de karstik şekiller denir. FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Karstik şekiller, kimyasal çözülme ile oluşur. FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Kalkerli kaya FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Kalker Kalker FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Karstik şekiller, daha çok Akdeniz bölgesinde görülür. Bunun yanında, Güney Ege, Güney Marmara, İç Anadolu’nun güneyinde, Sivas-Çankırı ve Erzincan ile Batı Karadeniz’de de görülür. FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Karstik Aşındırma Şekilleri 1- Lapya : En küçük aşındırma şeklidir. Yağmur ve kar sularının kalkeri eritmesiyle oluşur. FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 2- Dolin : Lapyaların zamanla birleşmesiyle oluşan daha büyük çukurlardır. Dolin FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 3- Uvala : Dolinlerin birleşmesiyle oluşan daha büyük çukurlardır. 4- Polye : Uvalaların birleşmesiyle oluşan geniş ve büyük ovalara ( karstik ova ) denir. İçinde tarım yapılır. Örnek : Elmalı, Kestel, Korkuteli ( Antalya ), Muğla ve Suğla ovaları. FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 5- Mağara : Yer altı sularının kalkeri eritmesiyle, yer altında oluşan boşluklardır. Örnek : Damla taş, Kara in ( Antalya ), İn suyu ( Burdur ), Astım ( Mersin ), Ballıca ( Tokat )… Mağaraların büyüklerine galeri denir. FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Döngel mağarası FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 6- Obruk : Yer altındaki mağara ve galerilerin, tavanlarının çökmesiyle oluşan derin kuyulara denir. Örnek : Cennet – Cehennem ( Mersin ), Kızıl ören, Timraş, Kuru obruk ( Konya )…. Obruk FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Cennet obruğu FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 7- Düden : Uvala veya polyelerin tabanlarında biriken suları yer altına boşaltan kuyulara denir. Su yutan, su batan da denir. FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 8- Kör vadi : Karstik sahalardaki akarsuyun, yer altına dalmasıyla sona eren vadilerdir. 9- Tüneller ve doğal köprüler Örnek : Yer köprü ( Göksu nehri ) - Mersin FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Karstik Biriktirme Şekilleri 1- Traverten : Yer altı suyu içerisindeki CO2.nin uçması ve su içerisindeki kirecin tekrar birikmesiyle oluşan basamaklı şekle denir. Örnek : Pamuk kale ( Denizli ) FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 2- Sarkıt, Dikit ve Sütun : Mağaralarda oluşan şekillerdir. Sarkıt Dikit FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Sütun FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Aşağıdakilerden hangisi, şekildeki kaynağın bir özelliği değildir? A) Sularının ılık veya sıcak olması B) Sularının fazla eriyik içermesi C) Hem mağmatik sular hem de yağışlarla beslenmesi D) Sularının çok yükseklere fışkırması E) Debisinin yıl boyunca fazla değişmemesi 1994 ÖYS Aşağıdaki ovaların hangisinin oluşumunda karstik süreçler etkili olmuştur? A) Adapazarı Ovası B) Çarşamba Ovası C) Gediz Ovası D) Çukurova E) Elmalı Ovası 1997 ÖYS FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Aşağıdakilerden hangisi kalkerli arazide yer alan şekildeki kaynağın bir özelliğidir? Sürekli olması Suyunun çok miktarda kireç içermesi Suyunun sıcak olması Debinin düşük olması Belirli aralıklarla fışkırması 1992 ÖSS Aşağıdaki şekilde, kar ve yağmur sularının kalkeri eritmesiyle oluşan küçük boyutlu bir yer şeklinin gelişim süreci görülmektedir. Bu yer şekli aşağıdakilerden hangisidir? A) Dolin B) Lapya C) Uvala D) Obruk E) Polye 1992 ÖYS FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)