Sistem Analizi Yaşam Döngüsü

İçerik Sebep-sonuç ilişkisi Bilimsel yöntem Bilimsel problem çözme süreci Sistem analizinin aşamaları Planlama Analiz Tasarım Geliştirme Kurma

Sebep – sonuç ilişkisi Bilimde nedensellik olarak bilinmekte Her tür sonuç bir sebepten kaynaklanmakta Eğitim – önyargı, eğitim – kazanç ilişkileri İki değişken arasında neden-sonuç ilişkisi olabilmesi için: Sebep sonuçtan önce gelmeli Değişkenler arasında korelasyon olmalı Gözlenen değişim üçüncü bir değişkenle açıklanamamalı

Sebep – sonuç ilişkisi Sosyal bilimciler, sistem analistleri, yöneticiler vb. - Sebep-sonu ilişkisindeki kesinlik ile düzensizlikten düzenli bir yapı çıkarma Bir sistemin çalışmasının temelinde sebep-sonuç ilişkisi vardır

Bilimsel yöntem Temeli sebep-sonuç ilişkisi > nedensellik Sistematik bir biçimde sebepler ve sonuçlarla ilgilenen bir sorun çözme süreci En az zaman ve emek ile sorun çözme Sistem analizinde sorun çözmek için bilimsel yöntem kullanmak Sistem analisti için çok önemli bir özellik Çok çeşitli bilgi akışı problemlerine çözüm bulmak için kullanılmakta

Bilimsel yöntemin kilit noktaları Problem cümlesinin kesinliği, netliği Ayrıntılara büyük özen gösterme Gözlem yaparken objektif davranma Verileri analizi ederken ve sonuçları rapor ederken dikkatli olma Matematiksel ve istatistiksel tekniklerin kullanımı

Bilimsel yöntemin kilit noktaları Problemi çözme için sistematik ve mantıksal planlama yapma Sonuçların değerlendirilmesi Sistemin amaç/hedef doğrultusunda tekrar düzenlenmesi

Bilimsel problem çözme sürecinin en önemli adımları Problemleri fark etmek ve sebeplerini tespit etmek Problemi nicel olarak (sayılarla) anlatmak Seçenekleri analiz edip bir plan seçmek Çözümü uygulamak Sonuçları değerlendirmek ve en uygun hale getirmek (optimize etmek)

Problemleri fark etmek ve sebeplerini tespit etmek Bir problem çözülmeden önce sebepleri belirlenmeli Bu aşamada sistem analisti ne yapar? Problemle ilgili olan ve ilgili olmayan faktörleri ortaya koyup problemin sebeplerini bulmaya çalışır Problemin benzersiz bir yapıda mı, diğer bir problemin habercisi mi yoksa daha büyük problemleri maskeleyen yapıda bir problem mi olduğunu bulmaya çalışır

Problemleri fark etmek ve sebeplerini tespit etmek Sistem analisti sebepleri belirlemede çok dikkatli olmalı ! Yanlış sebepler belirlendi ve yanlış çözüm uygulandıysa > problem çözülemeyecek Sorun bilgisayar donanımının yetersizliğinden kaynaklanıyorsa aynı donanımsal özelliklere sahip yeni bir bilgisayar almak gereksiz Çözüm bulunmadan önce problemin temel unsurları belirlenmeli

Problemi nicel olarak (sayılarla) anlatmak Problemi nicel terimlere indirgeyebilmek Sistem analistinin problemin çözüldüğünden emin olması için sebep ve sonuçların objektif bir biçimde ölçülmesi gerekir Problem nicel olarak anlatılmazsa, Bir çok durumda bir problemi çözmek için en iyi yolu bulabilmek mümkün değildir Çözüldüğünü anlamak zordur

Seçenekleri analiz edip bir plan seçmek Bu aşamada sistem analizi, Durumu iyileştirmek için çok çeşitli yöntemler üzerinde çalışıp probleme alternatif çözümler bulur Uygulanacak planın seçiminde ise-o halde mantığı - Bu çözüm uygulanırsa, şu olacak Riskler, maliyet ve fayda değerlendirilmeli Sistemin sınırlılıkları dahilinde problemi en iyi çözeceği düşünülen alternatifin seçilmesi

Çözümü uygulamak Bir çözüm seçildikten sonraki adım, bu çözümü uygulamak Bu aşamada, Zaman ve para gereksinimi söz konusu olabilir Bilgi akış biçimi değiştirilebilir > yeni yöntemler başlatılabilir, eski yöntemler değiştirilebilir

Sonuçları değerlendirmek ve en uygun hale getirmek (optimize etmek) Sistem analisti sonuçları değerlendirecek Uygulanan çözüm sorunları çözdü mü? Amaçlanan hedeflere ulaşıldı mı? Çok az sayıda çözüm bulma sürecinde ilk uygulanan çözüm ile hedefe ulaşılır Adımlar tekrarlanmalı, bazen düzeltme yapılmalı > optimizasyon - Problem çözme döngüsünü yeniden başlatmak

Sistem analizi yaşam döngüsü System development life cycle (SDLC)

Sistem analizi yaşam döngüsü (SDLC) Her türlü bilgi sistemi doğumundan ölümüne kadar belli aşamalardan geçer SDLC bir insanın yaşamına benzer: başlangıç, yaşantı, son Yaşantı her zaman sabit değil, sistemler de her zaman sorunsuz çalışmaz Sistemlerde ortaya çıkan sorunlar bazen tek defada çözülemeyebilir Bir çok sistemin çalışması ve yapısının temeli > SDLC

SDLC aşamaları Planlama Analiz Tasarım Geliştirme Uygulama

SDLC aşamaları Farklı şekillerde tanımlanabilmekte Problem tanımlama > Fizibilite çalışması > Analiz > Tasarım > Yapım > Dönüşüm > Sürdürülebilirlik Başlangıç > Kavram geliştirme > Planlama > Gereklilik analizi > Tasarım > Geliştirme > Entegrasyon ve test > Uygulama > Operasyon ve sürdürülebilirlik > Düzenleme

Planlama aşaması Sistem analistinin problemi fark ettiği, tanımladığı ve açıkladığı aşama Problemi etraflıca araştırmak için çalışmak - Çözüm için daha fazla para ve zaman gerekiyor mu? Bir plan hazırlama ve planı uygulamak için bir kişi seçme Bu aşama daha sonraki aşamalar ve çalışmalar için temel işlevi görmekte

Analiz aşaması Sistem analisti, veri ve bilgiyi yerinde değerlendirir Ölçümler yapar Denetim yapar Bilgi toplar İlgili kişilerle görüşür Örneklemler üzerine çalışır Sistemi dokümante eder Amaç Mevcut sistemi net olarak anlamak Neye gerek olduğunu öğrenmek Düzeltilmesi ya da değiştirilmesi gereken hataları ya da eksiklikleri bulmak

Tasarım aşaması Sistem analistinin bu aşamadaki işleri - Önceki aşamalarda toplanan bilgiler ışığında yeni ya da geliştirilmiş bir sistemin unsurlarını belirleme Alternatifler üzerine düşünme Bir alternatif seçme Yeni bir tasarım ortaya çıkarma

Geliştirme aşaması Yeni sistemin fiilen kurulduğu aşama

Uygulama aşaması Döngünün son adımı Geliştirilmiş ya da yeniden yapılmış bir sisteme geçiş Yeni sistemdeki son değişiklik ve düzeltmeleri kapsamakta Amaç, sistemi optimize etmek ve ince ayar yapmak Daha önce başlamış olan dokümante etme işi tamamlanır, sistemi anlatan raporlar, diagramlar vb hazırlanır

SDLC aşamaları Sistem analiztinin kararıyla SDLC aşamalarından bir ya da birkaçı tekrarlanması Tekrarlanan işlemler sonrasında daha iyi bir sistem tasarlamak ve kurmak

Problem tanımlama Problem tanımlama > Fizibilite çalışması > Analiz > Tasarım > Yapım > Dönüşüm > Sürdürülebilirlik Asıl görev: Bir problemin varolduğunu saptamak Çıktı: Bir fizibilite çalışması yürütme yetkisi Başlıca araçlar: Yok Personel ve görevler: Bir kullanıcı ya da yöneticinin sistem analistine bir problemin ortaya çıktığı bilgisini vermesi

Fizibilite çalışması Problem tanımlama > Fizibilite çalışması > Analiz > Tasarım > Yapım > Dönüşüm > Sürdürülebilirlik Fizibilite = uygulanabilirlik, yapılabilirlik Asıl görev: Problemi tanımlamak ve yeni bir sistemin uygulanabilir olup olmadığını belirlemek Çıktı: Fizibilite çalışması Başlıca araçlar: Gerçeği/olayı anlama yöntemi ve gereksinimlerin tahmini

Fizibilite çalışması Personel ve görevler: Kullanıcılar sürecin içerisinde yoğun biçimde yer almalı Sistem analisti, Problemle ilgili bilgi toplar Olası çözümler için gereksinim tahmini yapar Analiz aşaması için daha kesin gereksinim tahmini yapar Yönetim, fizibilite çalışması doğrultusunda projeye devam edip etmeyeceğine karar verir

Analiz Problem tanımlama > Fizibilite çalışması > Analiz > Tasarım > Yapım > Dönüşüm > Sürdürülebilirlik Asıl görev: Önerilen yeni sistem için gereksinimleri belirlemek Çıktı: Problem tanımlama (Eksiklikler ve hatalar) Başlıca araçlar: Gerçeği/olayı anlama yöntemleri, veri/bilgi sözlüğü, veri akış diyagramları, süreç tanımlamaları, veri modelleri, sistem modelleri, prototip çalışması, sistem akış şemaları, Warnier-Orr diyagramları

Analiz Sistem analisti Personel ve görevler: Kullanıcılar yoğun bir biçimde dahil olmaya devam etmeli Sistem analisti Mevcut sistemin eksikliklerini ve güçlü yönlerini anlamak için sistem üzerine çalışarak sistemle ilgili raporlama yapar Bu fonksiyonların nasıl gerçekleştirileceğini belirtmeden yeni sistemin fonksiyonlarını gösteren diyagramı çizer

Tasarım Problem tanımlama > Fizibilite çalışması > Analiz > Tasarım > Yapım > Dönüşüm > Sürdürülebilirlik Asıl görev: Kullanıcıların ve yönetimin gereksinimlerini karşılayan yeni bir sistem tasarlamak Çıktı: Tasarım tanımı Başlıca araçlar: Veri/bilgi sözlüğü, veri akış diyagramları, süreç tanımlamaları, veri modelleri, sistem modelleri, prototip çalışması, sistem akış şemaları, Warnier-Orr diyagramları, yapı şemaları, HIPO şemaları, girdi ve çıktı tasarım formları

Tasarım Personel ve görevler: Sistem analisti, Gerekli yazılım ve donanıma karar verip, siparişini verir Analiz aşamasındaki fonksiyonel diyagramları hiyerarşik diyagramlara çevirir Güvenlik önlemlerini sistem tasarımının kapsamına dahil eder Girdi ve çıktı formatını tasarlar İstihdam anlamındaki gereksinimleri belirler ve süreç ve iş akışlarını tasarlar Veri tabanı tasarımcısı uygun bir veri tabanı tasarlar Kullanıcılar, yöneticiler ve sistem analisti, tasarım tanımını doğruluk ve tamlık anlamında gözden geçirir

Yapım Problem tanımlama > Fizibilite çalışması > Analiz > Tasarım > Yapım > Dönüşüm > Sürdürülebilirlik Asıl görev: Bilgisayar programlarını yazmak ve test etmek Çıktı: Kullanıcılar, kullanıcı raporları ve eğitim materyalleri tarafından doğrulanmış kodlanmış ve test edilmiş programlar Başlıca araçlar: Çeşitli programcı araçları, yapılandırılmış tam çözümler, test süreçleri, raporlama süreçleri

Yapım Personel ve görevler: Sistem analisti, Mekanın hazırlanması ve gerekli ekipmanın yerleştirilmesini denetler Programların yazılması, test edilmesi ve gerekli düzeltmelerin yapılması aşamalarını planlar ve denetler Test etme süreçlerini planlar Kullanıcı raporu ve kullanıcı eğitimleri hazırlanmasını denetler Test ekibi programları test eder Kullanıcılar sistem fonksiyonların amaçlandığı gibi olup olmadığını doğrular

Dönüşüm Problem tanımlama > Fizibilite çalışması > Analiz > Tasarım > Yapım > Dönüşüm > Sürdürülebilirlik Asıl görev: Eski sistemden yeni sisteme geçiş Çıktı: Çalışır durumdaki sistem Başlıca araçlar: Otomatik veri aktarma programları Personel ve görevler: Sistem analisti, Dönüşüm/geçiş sürecini planlar ve denetler Programcılar yazılımları indirir Veri giriş ekibi yeni verileri yeni sisteme girer İşletme personeli aktarım gününden itibaren yeni sistemi kullanmaya başlar

Sürdürülebilirlik Problem tanımlama > Fizibilite çalışması > Analiz > Tasarım > Yapım > Dönüşüm > Sürdürülebilirlik Asıl görev: Gerekli olduğunda sistemi onarmak ve güncellemek Çıktı: Güncellenmiş sistem, kullanıcı raporları ve gözden geçirilmiş programlar Başlıca araçlar: Veri/bilgi sözlüğü, veri akış diyagramları, süreç tanımlamaları, veri modelleri, sistem modelleri, prototip çalışması, sistem akış şemaları, Warnier-Orr diyagramları, yapı şemaları, HIPO şemaları, girdi ve çıktı tasarım formları

Sürdürülebilirlik Personel ve görevler Bir kullanıcı ya da yönetici sistem analistini bir problemin varlığı ya da bir değişiklik önerisi durumunda bilgilendirir Sistem analisti yapılacak değişikliğin etkisini değerlendiren bir ek maliyet modeli hazırlar Yönetim ya da değişiklik kontrol grubu değişikliğin uygulanıp uygulanmayacağına karar verir Değişiklik onaylanırsa sistem analisti tüm sistem raporlarını bu değişikliği yansıtacak şekilde değiştirir Programcılar programları değiştirir Test ekibi değiştirilmiş programları test eder İşletme personeli değiştirilmiş sistemi kullanmaya başlar