AKTİF HESAPLARPASİF HESAPLAR Duran VarlıkDönen VarlıkUVYKKVYK 220 ALICILAR120 ALICILAR400 BANKA KREDİLERİ300 BANKA KREDİLERİ 221 ALACAK SENETLERİ121 ALACAK SENETLERİ405 ÇIKARILMIŞ TAHVİLLER 304 TAHVİL ANAPARA BORÇ, TAKSİT VE FAİZLERİ 226 VERİLEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR 126 VERİLEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR 420 SATICILAR320 SATICILAR 280 GELECEK YILLARA AİT GİDERLER 180 GELECEK AYLARA AİT GİDERLER 421 BORÇ SENETLERİ321 BORÇ SENETLERİ 281 GELİR TAHAKKUKLARI181 GELİR TAHAKKUKLARI 426 ALINAN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR 326 ALINAN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR 231 ORTAKLARDAN ALACAKLAR 131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR 472 KIDEM TAZMİNATI KARŞILIKLARI 372 KIDEM TAZMİNATI KARŞILIKLARI 232 İŞTİRAKLERDEN ALACAKLAR 132 İŞTİRAKLERDEN ALACAKLAR 480 GELECEK YILLARA AİT GELİRLER 380 GELECEK AYLARA AİT GELİRLER 233 BAĞLI ORTAKLIKLARDAN ALACAKLAR 133 BAĞLI ORTAKLIKLARDAN ALACAKLAR 481 GİDER TAHAKKUKLARI381 GİDER TAHAKKUKLARI

Veresiye alacağın kısa vadeli hale gelmesi 31/12/ ALICILAR HESABI XX 220 ALICILAR HESABI XX Senetli alacağın kısa vadeli hale gelmesi 31/12/ ALACAK SENETLERİ HESABI XX 221 ALACAK SENETLERİ HSB. XX Depozitonun vadesinin bir yılın altına düşmesi 31/12/ VERİLEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR HSB. XX 226 VER. DEP.VE TEM. HESABI XX Vadesi Bir Yılın Altına Düşen Kredinin İlgili Hesaba Devri 31/12/ BANKA KREDİLERİ HESABI XX 300 BANKA KREDİLERİ HSB. XX Vadesi Bir Yılın Altına Düşen Kredinin İlgili Hesaba Devri 31/12/ BANKA KREDİLERİ HESABI XX 300 BANKA KREDİLERİ HSB. XX

Örnek 1: tarihinde “400 Banka Kredileri Hesabı”nda yapılan kontrollerde hesapta gözüken TL’nin TL’lik kısmının kısa vadeli hale geldiği tespit edilmiştir. 31/12/ BANKA KREDİLERİ HESABI BANKA KREDİLERİ HESABI Vadesi bir yılın altına düşen banka kredisinin ilgili hesaba devri

Örnek 2: İşletme tarihinde “405 Çıkarılmış Tahviller Hesabı”nda yaptığı incelemelerde izleyen dönemde faizi ile birlikte itfa edilecek TL’lik tahvil borcunun olduğu tespit etmiştir. 405 ÇIKARILMIŞ TAHVİLLER HESABI TAHVİL ANAPARA BORÇ, TAKSİT VE FAİZLERİ HS. 31/12/2009

Tahakkuk esasının gerçekleştirilmesine yönelik olarak dönemsonlarında peşin ödenmiş ancak tahakkuk etmemiş giderlerin, tahsil edilmiş ancak tahakkuk etmemiş gelirlerin, tahakkuk etmiş ancak ödeme zamanı gelmemiş giderlerin ve tahakkuk etmiş ancak tahsil zamanı gelmemiş gelirlerin dikkate alınması gerekir. Sözkonusu gelir ve giderler “dönem ayrıcı hesap” niteliğinde olan hesaplarda izlenir.

AKTİF HESAPLAR KISMINDA YER ALANLAR PASİF HESAPLAR KISMINDA YER ALANLAR “Dönen Varlıklar” Hesap Sınıfında Yer Alanlar “Duran Varlıklar” Hesap Sınıfında Yer Alanlar “Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar” Hesap Sınıfında Yer Alanlar “Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar” Hesap Sınıfında Yer Alanlar 180 Gelecek Aylara Ait Giderler Hesabı 280 Gelecek Yıllara Ait Giderler Hesabı 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabı 480 Gelecek Yılara Ait Gelirler Hesabı 181 Gelir Tahakkukları Hesabı 281 Gelir Tahakkukları Hesabı 381 Gider Tahakkukları Hesabı 481 Gider Tahakkukları Hesabı Peşin Ödenmiş Giderler Tahakkuk Etmiş Gelirler Peşin Tahsil Edilmiş Gelirler Tahakkuk Etmiş Giderler

Peşin ödenmiş, ancak tahakkuk zamanı gelmemiş olan giderler TDHP’de “180 Gelecek Aylara Ait Giderler Hesabı” ile “280 Gelecek Yıllara Ait Giderler Hesabı”nda izlenirler. “180 Gelecek Aylara Ait Giderler Hesabı”, içinde bulunulan dönemde ortaya çıkan ancak gelecek aylara ait olan peşin ödenmiş giderler ile duran varlıklar ana hesap grubundaki “280 Gelecek Yıllara Ait Giderler Hesabı”nda kayıtlı tutarlardan tahakkuk zamanına bir yıldan daha az süre kalan tutarların izlenmesi için kullanılır. Peşin ödenen giderler bu hesabın borcuna kaydedilir ve ait olduğu dönemde ilgili gider hesaplarına aktarılmak suretiyle kapatılır. “280 Gelecek Yıllara Ait Giderler Hesabı” ise, peşin ödenen ve cari dönem içinde ilgili gider hesaplarına kaydedilmemesi gereken, gelecek yıllara ait giderleri izlemek için kullanılır. Gelecek yıllarla ilgili gider ve maliyet hesaplarına borç kaydedilecek olan peşin ödenen giderler bu hesabın borcuna kaydedilir. Tahakkuku bir yıl içerisinde yapılacak giderler "180 Gelecek Aylara Ait Giderler Hesabı"na aktarılır.

Örnek: İşletmeye ait bir depo tarihinde iki yıllığına kiralanmıştır. Kiracıdan iki yıllık kira bedeli olarak TL peşin olarak tahsil edilmiştir. Peşin tahsil edilmiş kira gelirinin ait olduğu d ö nemler ve ilgili d ö nemlere ait kira tutarları: Aylık kira bedeli: TL/ 24 Ay : 750 TL/Ay Mayıs-Aralık 2009: 750 TL/Ay x 8 Ay : TL 2010 d ö nemi: 750 TL/Ay x 12 Ay : TL Ocak-Nisan 2011: 750 TL/Ay x 4 Ay : TL TOPLAM: 24 Ay : TL

tarihinde yapılacak kayıt aşağıdaki gibi olacaktır (Vergi gözardı edilmiştir ve işletme mali tablolarını yalnızca dönemsonlarında düzenlemektedir). Peşin tahsil edilen kira gelirinin kaydı 100 KASA HESABI DİĞ. OLA. GELİR VE KAR.HS Dönemine Ait Kira Geliri: GEL. YIL. AİT. GELİRLER HS Dönemine Ait Kira Geliri: Dönemine Ait Kira Geliri: /05/2009

-2010 yılında tahakkuku yapılacak peşin tahsil edilmiş kira gelirinin 380 no’lu hesaba alınmasına ilişkin olarak tarihinde yapılacak muhasebe kaydı şöyle olacaktır. 480 GELECEK YILLARA AİT GELİRLER HESABI Dönemine İlişkin Kira Geliri: GELECEK AYLARA AİT GEL. HS Dönemine İlişkin Kira Geliri: /12/2009 İzleyen Dönemde Tahakkuku Yapılacak Gelirin 380’e devri tarihinde yapılacak kayıtlar aşağıdaki gibi olacaktır. 380 GELECEK AYLARA AİT GELİRLER HESABI Dönemine İlişkin Kira Geliri: DİĞER OLAĞAN GEL. KAR. HS Dönemine İlişkin Kira Geliri: /12/2010 Peşin Tahsil Edilmiş Kira Gelirinin İlgili Gelir Tablosu Hesabına Aktarılması

tarihinde yapılacak kayıt aşağıdaki gibi olacaktır. 480 GELECEK YILLARA AİT GELİRLER HESABI Dönemine İlişkin Kira Geliri: GELECEK AYLARA AİT GEL. HS Dönemine İlişkin Kira Geliri: /12/2010 İzleyen Dönemde Tahakkuku Yapılacak Gelirin 380’e devri 380 GELECEK AYLARA AİT GELİRLER HESABI Dönemine İlişkin Kira Geliri: DİĞER OLAĞAN GEL. KAR. HS Dönemine İlişkin Kira Geliri: /12/2011 Peşin Tahsil Edilmiş Kira Gelirinin İlgili Gelir Tablosu Hesabına Aktarılması

Tahakkuk etmiş ancak henüz tahsil aşamasına gelmemiş (izleyen dönem/dönemlere ait) olan gelirler TDHP’de “181 Gelir Tahakkukları Hesabı” ile “281 Gelir Tahakkukları Hesabı”nda izlenirler. “181 Gelir Tahakkukları Hesabı”, üçüncü kişilerden tahsili ya da üçüncü kişilerin hesabına kesin borç kaydı hesap döneminden sonra yapılacak gelirlerin, içinde bulunan döneme ait olan kısımlarının izlendiği hesaptır. Dönem sonlarında, döneme ait olarak hesaplanacak tutarlar ilgili hasılat ve gelir hesaplarına alacak, bu hesaba borç kaydedilir. Hesaba kayıtlı tutarlardan fiili olarak tahsil edilen tutarlar hesaba alacak kaydedilmek suretiyle hesaptan çıkartılır. “281 Gelir Tahakkukları Hesabı”, üçüncü kişilerden tahsili ya da üçüncü kişilerin hesabına kesin borç kaydı bir yıl veya daha sonraki yıllarda yapılacak gelirlerin içinde bulunulan döneme ait olan kısımlarının, ilgili gelir hesabı karşılığında borç kaydedileceği hesaptır. Dönem sonlarında, döneme ait olarak hesaplanacak tutarlar ilgili hasılat ve gelir hesapları karşılığında bu hesaba borç kaydedilir. Hesaba kayıtlı tutarlardan vadesi bir yılın altına düşenler "181 Gelir Tahakkukları Hesabı"na aktarılır.

Örnek: İşletme geçici yatırım amacıyla 2 yıl vadeli, yıllık % 20 faizli, TL nominal değerli devlet tahvillerini tarihinde satın almıştır. Tahvile ilişkin faiz gelirinin tamamı vade sonunda tahsil edilecektir dönemine ilişkin olarak tahakkuk eden faiz geliri hesaplaması ve bu faiz tutarına ilişkin olarak tarihinde yapılacak kayıt aşağıdaki gibi olacaktır. Faiz = TL x 20 x 6 Ay = 500 TL GELİR TAHAKKUKLARI HESABI Yılında Tahsil Edilecek Tahvil Faiz Geliri: FAİZ GELİRLERİ HESABI Dönemine Ait Fazi Geliri: /12/ Dönemine Ait Tahvil Faiz Gelirinin Kaydı

dönemine ilişkin olarak tahakkuk eden faiz geliri hesaplaması ve tarihinde yapılacak kayıtlar aşağıdaki gibi olacaktır. Faiz = TL x 20 x 12 Ay = TL GELİR TAHAKKUKLARI HESABI Yılında Tahsil Edilecek Tahvil Faiz Geliri: FAİZ GELİRLERİ HESABI Dönemine Ait Faiz Geliri: /12/ Dönemine Ait Tahvil Faiz Gelirinin Kaydı 181 GELİR TAHAKKUKLARI HESABI Yılında Tahsil Edilecek Tahvil Faiz Geliri: GELİR TAHAKKUKLARI HS Yılında Tah. Ed.Tahvil Faiz Gel.: /12/2010 İzleyen Dönemde Tahsil Edilecek Faiz Gelirinin 181’e devri

Tahakkuk etmiş ancak henüz ödeme aşamasına gelmemiş (izleyen dönem/dönemlere ait) olan giderler TDHP’de “381 Gider Tahakkukları Hesabı” ile “481 Gider Tahakkukları Hesabı”nda izlenirler. “381 Gider Tahakkukları Hesabı”, gelecek aylarda ödemesi yapılacak gider tahakkuklarının izlendiği hesaptır. Yapılan tahakkuklar ilgili gider hesaplarına borç, bu hesaba alacak kaydedilir. Hesaba kayıtlı tutarlardan fiili olarak ödenen tutarlar hesaba borç kaydedilmek suretiyle hesaptan çıkartılır. “481 Gider Tahakkukları Hesabı”, gelecek yıllarda ödenmesi yapılacak ve kesinlikle belgeye dayalı gider tahakkuklarının izlendiği hesaptır. Yapılan tahakkuklar ilgili gider hesapları karşılığında bu hesaba alacak kaydedilir. Hesaba kayıtlı tutarlardan vadesi bir yılın altına düşenler "381 Gider Tahakkukları Hesabı"na aktarılır.

Örnek: tarihinde yapılan kontrollerde Aralık 2009 dönemine ait bir telefon faturasının mevcut bulunduğu görülmüştür. Sözkonusu faturanın KDV dahil tutarı TL’dir (KDV tutarı 360 TL) ve ödeme tarihi ’dur. 31/12/ GENEL YÖNETİM GİDERLERİ HESABI İNDİRİLECEK KDV HESABI GİDER TAHAKKUKLARI HS Yılına Ait Telefon Gideri Döneme Ait Telefon Faturasının Kaydı