4. Hafta İletişim Kuramlarına Giriş – I (İletişim Tarihi – İletişim Araştırmaları) 2

Konu Başlıkları  İletişim Tarihi  İletişim Etkinliğinin Bağlamı, Tanımı, Türleri  İletişim Araştırmaları Hakkında 3

İletişim - Gelişimi  Simge üretme ve kullanma  Konuşma  Fonetik alfabe  *Yazı(M.Ö sümerler), kağıt(M.S.105 Ts’ai Lun)  *Matbaa(Çin 700, avrupa 1450 Guttenberg)  Gazetcilik Avrupa’da ve Türkiye’de gazetecilik? (Ödev)  *Telgraf (1837 – William Cooke, Charles Wheatstone 1843 Samuel Morse)  Telefon(1847-Alexander G. Bell)  Radyo(1902, Marconi)  Televizyon(1923 Logia Beard)  Bilgisayar & İnternet 4

İlk İnsanların İletişim Çabası: Sözellik  M.Ö 90bin-40bin,  İşaretler, dürtmeler, çağırma sesleri  Birlikte olmayı gerektirir, gözle görme, çağırma  35bin konuşmanın geliştirilmesi  Kulakla duymayıAğız ve kulak(medya)  Bellek, akılda kalıcılık için tekrar, ritim, sanatsal ifadeler  Sözlü gelenek, sözün sahipliği üstünlüğü, ezberleme hitabet  Hikaye(öykü) anlatıcılığı en önemli meslek 5

Yazının İcadı  Alfabenin Geliştirilmesi  Sümerler ve Mısırlılar MÖ 3000ler  Sözün yazıyla kaydı(“Verba volant, scripta manent”)  Kil Tabletler – Çivi yazısı  Hiyeroglif(Mezopotamya)  Ekonomik ve Siyasal yönetim  Yöneticiler, Tüccarlar: Demirbaş defteri, Buyruklar.. Kayıt ve Hesap Tutma  Yazmanlık 6

7

Kağıda Geçiş  Parşomen  Papirus  Yaşayan Ölünün Kitabı(MÖ 1900)  En eski kütüphane - Atina(MÖ500)  Kağıt MS105, Ts’ai Lun  *Matbaa 800, Çin, Blok baskı  1450 hareketli tipografya, Avrupa  Mekaniksel çoğaltma  Yunan ve Arap eserlerinin tercümesi ve çoğaltılması 8

9

Basılı Yayınlar ve Gazetecilik  Gazetcilik Avrupa’da ve Türkiye’de gazetecilik  Occassionel ilk düzensiz gazete (Fransa),  Gazetta  Acta Diurna (Roma-MÖ.59)  İlk süreli yayın Almanak 18.YY Dödüncü güç (Edmund Burke) Balzac, Hugo, Dumas gazete Arkası yarın hikayeler 10

Basılı Yayınlar ve Gazetecilik  Takvimi Vekayi, Ceridei Havadis, Tercumanı Ahval, Tasviri Efkar  Haber, Köşe yazıları  Çeviriler, Hikayeler, Edebi Metinler  Tasvirler, Gözlem, Şiir, Mizah, Eleştiri  Diyojen ilk mizah dergisi Teordor Kasap 11

12

Elektronik Medyaya Geçiş  *Telgraf (1837 – William Cooke, Charles Wheatstone 1843 Samuel Morse)  Kamera (1850), Film(1888)  Sinematograf(1895)-Lumiere Kardeşler  Görüntü alma saklama teknikleri  Telefon(1847-Alexander G. Bell)  Bellinograf (Fax)  GSM  1994 Türkiye 13

Elektronik Medyaya Geçiş  Radyo(1902, Marconi) Askeri amaç 1920 KİA olarak yazılı basına alternatif 1922(SSCB),1923(Almanya),1927(Türkiye)  Televizyon(1923 Logia Beard) 1936(İngiltere),( )  *Bilgisayar & İnternet (1970li yıllar ve sonrası)  Digitalleşme, yöndeşme ve yeni medya, Telekomünikasyon  Etkileşimli Medya  Multimedya  HyperMetin(text) 14

İletişim Tanımı  İnsan ve toplumun varoluşu ve varlığını sürdürmesinin en temel koşulu iletişimdir.  160 farklı tanım var..  “İletişim bilginin, fikirlerin, duyguların, becerilerin vb. Simgeler kullanılarak iletilmesidir.”  “İletişim, sayesinde dünyayı anlamlı kıldığımız ve bu anlamı başkalarıyla paylaştığımız insani bir süreçtir.”  İletişimin boyutları: ihtiyaç, amaç ve araç  İletişimin öğeleri kaynak alıcı, ileti, dil ve kanal(medya), geribildirim 15

İLETİŞİM SÜRECİ 16

A-GÖNDERİCİ (KAYNAK) Gönderici, ilk olarak göndermek istediği mesajı fikir olarak zihninde oluşturur ve daha sonra bu fikri kodlar, diğer bir deyişle sözcüklere, rakamlara ve şekillere dönüştürür. Gönderici mesajın kaynağı, iletişimin başlatıcısıdır. Kaynağın (Göndericinin) Taşıması Gereken Özellikler Kaynak bilgili olmalıdır. Kaynak kodlama özelliğine sahip olmalıdır. Kaynak düzlem ve rolüne uygun davranmalıdır. Kaynak tanınmalıdır. 17

B. MESAJ (İLETİ) Mesaj, alıcı için bir uyaran olarak işlev gören bir sinyal yada sinyaller birleşimidir. Mesajın Taşıması Gereken Özellikler: Mesaj anlaşılır olmalıdır. Mesaj açık olmalıdır. Mesaj doğru zamanda iletilmelidir. Mesaj uygun kanalı izlemelidir. Mesaj kaynak ve alıcı arasında kalmalıdır. 18

C. KODLAMA ve KOD AÇMA Kodlama; bir mesajın, iletişim kanallarının özelliklerine uygun olacak şekilde, bir simgeleştirme sistemi aracılığıyla fiziksel olarak iletilebilecek veya taşınabilecek bir biçime çevrilmelidir. Bilginin, düşüncenin, duygunun iletime uygun hazır bir mesaj haline getirilmesine kodlama denir. Mesajın yorumlanarak, anlamlı bir şekilde algılanması sürecine Kod açma denir. Kodlama kaynak tarafından, Kod açma ise alıcı tarafından gerçekleştirilir. 19

D. KANAL Kanal, sinyali taşıyan herhangi bir fiziksel araçtır. Kanal fiziksel olabilir.(sesimiz,bedenimiz) Kanal teknik olabilir.(Telefon) Kanal toplumsal olabilir (Okullar, gazeteler) Kanal, kaynak ve alıcı arasındaki bağdır. İnsanın beş duyu organı, onun iletişim kanallarıdır. İletişim kanalları resmi (formel) ve resmi olmayan (informel) olmak üzere ikiye ayrılır. 20

E. ALICI (HEDEF) Kodlanmış mesajı alan ve kodunu açan kişi alıcıdır. Alıcı, mesajı taşıyan sembolleri algılayıp anlam vererek, iletişimi sonlandırır yada kendisi bir mesaj göndererek gönderici konumuna geçebilir. Alıcının Taşıması Gereken Özellikler Alıcı mesajı algılayabilmelidir. Alıcı bilgili olmalı ve bir geri besleme sistemine sahip olmalıdır. Alıcı, bulunduğu düzleme uyabilmelidir. Alıcı, kaynak olma özelliği taşımalıdır. 21

G. GERİBİLDİRİM (FEED BACK) Geribildirim, gönderici ve alıcı arasında geriye doğru bilgi akışıdır. Bu sayede gönderici mesajının anlaşılıp anlaşılmadığını öğrenir. Geribildirimin olmadığı iletişime tek yönlü iletişim(enformasyon gönderimi-yarım iletişim), geribildirimin olduğu iletişim çift yönlü iletişimdir. Etkin bir geribildirim; Kaynağa yardımcı olmayı amaçlar. Mesajın tam bir karşılığıdır. Zamanlaması tamdır. Kaynağın amacına ulaşmasını sağlayacak kadar açık ve nettir. Yapıcıdır ve davranış üzerinde durur. 22

İLETİŞİM TÜRLERİ Mesaj  1)Sözlü iletişim 2)Sözsüz(görsel) iletişim 3)yazılı iletişim Hedef  1)Kişinin kendisi 2)kişiler arası iletişim 3)kitle iletişimi Kanal  1)kişisel iletişim 2)örgütsel iletişim 3)Medyatik 23

KAYNAK ( GÖNDERİCİ ) KODLAMAKODLAMA KANAL KODAÇMAKODAÇMA HEDEF ( ALICI ) İnsan İktidar Güç Sermaye Sahipliği Devlet Medya Kuruluşu SAHİPLİK ARAŞTIRMASI NİYET ANALİZİ PROPAGANDA VE İKNA KAMUOYU OLUŞTURMA Mesajın Türü,İçeriği İletişim Şekli İletişim Tekniği(Teknoloji) İletişim Aracı(Medya) İletişimin Dili Gürültü ve Engeller İÇERİK ANALİZİ MEDYA ANALİZİ TEKNOLOJİ – AR-GE ÇALIŞMALARI İnsan Vatandaş Kamuoyu İzleyici Kitle İZLEYİCİ ANALİZİ ETKİ ARAŞTIRMALARI PSİKOLOJİK VE SOSYOLOJİK ARAŞTIRMALAR 24

Bir Başka İletişim sınıflandırmasına göre; Toplumsal ilişkiler sistemi olarak iletişim; kişiler arası iletişim-grup iletişimi-örgüt iletişimi-toplumsal iletişim Grup ilişkilerinin yapısına göre iletişim; biçimsel olmayan (informel) iletişim- Biçimsel (formel) iletişim-dikey iletişim-yatay iletişim Kullanılan kanallara ve araçlara göre iletişim; görsel ve işitsel iletişim, dokunma ile iletişim- telekomünikasyon-kitle iletişimi Kullanılan kodlara göre iletişim; sözlü iletişim-yazılı iletişim- sözsüz iletişim Zaman ve mekan boyutlarına göre iletişim; yüz yüze iletişim ve uzaktan iletişim 25

İletişim Araştırmaları Tarihi (Ders kitabı sayfa 10-12)  1900’ler  1920 – 30’lar  Chicago Okulu(Cooley, Mead, Dewey)  Stanford(Willbur Schramm, Lasswel, Lewin)  Columbia(Lazarsfeld,Hovland)  (Amerikan Yayılmacılığı)-Eleştirel  (İkna)  1980 sonrası farklı türden yaklaşımlar 26

İletişim Araştırmalarının Sınıflandırılması (ders kitabı sayfa 12-14)  Etki,mesaj,anlam,niyet,ideoloji,yöntem  Laswell – Siyasal Yaklaşım  Lazarsfeld – Alan araştırması  Lewin – Küçük gurup yaklaşımı  Hovland deney yaklaşımı  Gelenekçi(Ana akım),Eleştirel(Marksist)  Pozitif, yorumsamacı, eleştirel  Frankfurt Okulu  Etki-Süreç Odaklı 27

Önümüzdeki Hafta Çalışma Konuları  Kitle İletişimi  Etki Araştırmaları  Anlam  Niyet  Kültür  İdeoloji 28