MADDEN İ N DE ĞİŞİ M İ MADDEN İ N ISI ETK İ S İ İ LE DE ĞİŞİ M İ

Maddenin De ğ i ş imi Nesnelerin yapımında ve malzeme olarak kullanılan maddeleri do ğ al, i ş lenmi ş ve yapay maddeler olarak sınıflandırırız. Do ğ al Maddeler: A ğ aç, ta ş, demir, altın, sebze, meyve, pamuk gibi do ğ ada kendili ğ inden bulunan maddelere do ğ al maddeler denir. Do ğ al maddeler, çe ş itli ürünleri elde etmek için ham madde olarak kullanılır.

 Do ğ al maddelerin i ş lenmesi ile elde edilen madde yine do ğ aldır.  Pamuk ipli ğ inin ürünü, olan kuma ş son üründür. Do ğ al madde İş lenmi ş madde

Yapay Maddeler  Do ğ al maddelerin yerine kullanılmak üzere çe ş itli yollarla yapılan maddelere yapay madde denir.  A ğ açtan elde edilen do ğ al tahta yerine kullanılan sunta yapay maddedir.  Sunta, odun tala ş ının yapı ş tırılıp sıkı ş tırılmasıyla elde edilir.

Hal De ğ i ş imi  Maddeler ısı etkisi ile hal de ğ i ş tirebilirler.  Su yeterince so ğ udu ğ unda donar, buz halini alır. Buz suyun katı halidir.  Çe ş meden akan su, dereler, göller ve denizler suyun sıvı haline örnektir.  Kaynamakta olan çaydanlıktan çıkan su buhar ise suyun gaz halidir.

Suyun hal de ğ i ş tirmesine örnek;

Erime ve Donma Katı bir maddenin ısı alarak sıvı hale gelmesine erime denir. Sıvı bir maddenin ısı kaybederek katı hale gelmesine donma denir. Erime ve donma birbirinin tersidir. Katı haldeki çikolatayı ısı etkisi ile eritip kalıplara döktü ğ ümüzde çikolata ısı kaybeder. Donar ve tekrar katı hale gelir.

Buharla ş ma ve Yo ğ unla ş ma Sıvı bir maddenin ısı etkisiyle gaz haline gelmesine buharla ş ma denir. Çaydanlıkta kaynayan sudan çıkan buhar suyun gaz haline iyi bir örnektir buharla ş ma

Gaz halindeki bir maddenin ısı kaybederek tekrar sıvı hale gelmesine ise yo ğ unla ş ma denir. Çaydanlıktan çıkan su buharına so ğ uk tencere kapa ğ ını tuttu ğ umuzda su buharı tencere buharında ısı kaybeder ve su damlacıkları olu ş ur.

Bozunma(Bozulma)  Örne ğ in ş eker, tuz, un gibi maddeler ısıtıldı ğ ında farklı bir maddeye dönü ş ür. Bu olaya bozunma denir.  Do ğ ada bazı katı maddeler ısı etkisiyle sıvı hale geçebilirken, bazı maddeler geçemezler.  Bir tüp içine koydu ğ umuz ş eker ispirto oca ğ ında ısıttı ğ ımızda bozulma olayını gözlemleyebiliriz.