HAZIR DEĞERLERE İLİŞKİN DÖNEMSONU İŞLEMLERİ 2.DERS HAZIR DEĞERLERE İLİŞKİN DÖNEMSONU İŞLEMLERİ

10- HAZIR DEĞERLER HESAP GRUBU Bu grupta, nakit olarak elde veya bankada bulunan varlıklar ile istenildiği zaman değer kaybına uğramadan paraya çevirme imkanı bulunan varlıklar (Menkul kıymetler hariç) izlenir. Bu grup aşağıdaki hesaplardan oluşmaktadır. 100 KASA HESABI 101 ALINAN ÇEKLER HESABI 102 BANKALAR HESABI 103 VERİLEN ÇEKLER VE ÖDEME EMİRLERİ HESABI (-) 108 DİĞER HAZIR DEĞERLER HESABI

Kasa HESABI’NIN ENVANTER VE DEĞERLEMESİ A) TL KASASI B) DÖVİZ KASASI

Tl kasaSININ ENVANTER VE DEĞERLEMESİ Envanteri: Fiili Sayım Değerleme Ölçeği: İtibari Değer (Nominal Değer) Dönem sonu işlemleri: Noksanlık/Fazlalığın tespiti 3 durum sözkonusu olabilir: Kasa denktir. (Fiili durum = Kaydi durum) Kasa fazlası vardır. (Fiili durum > Kaydi durum) Kasa noksanı vardır. (Fiili durum < Kaydi durum)

Tl kasaSININ ENVANTER VE DEĞERLEMESİ 100 KASA HESABI XX 397 SAYIM TESELLÜM FAZLALARI H. XX - Kasa Fazlası a) Kasa denk ise, yapılacak herhangi bir düzeltme kaydı yoktur. b) Kasa fazlası var ise ve nedeni aynı gün anlaşılamamışsa; 31/12/… 397 SAYIM TESELLÜM FAZLALARI H. XX - Kasa Fazlası 679 DİĞER OLAĞANDIŞI GELİR XX VE KARLAR H. Yapılan araştırmalar neticesinde fazlalığın nedeni bulunamamışsa;

Tl kasaSININ ENVANTER VE DEĞERLEMESİ 197 SAYIM TESELLÜM NOKSANLARI XX - Kasa Noksanı 100 KASA HESABI XX Tl kasaSININ ENVANTER VE DEĞERLEMESİ c) Kasa noksanı var ise ve nedeni aynı gün anlaşılamamışsa; 31/12/… 135 PERSONELDEN ALACAKLAR veya XX 689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR HESABI 197 SAYIM TESELLÜM XX NOKSANLARI H. Yapılan araştırmalar neticesinde noksanlığın nedeni bulunamamışsa;

TL KASASININ ENVANTER VE DEĞERLEMESİNE İLİŞKİN ÖRNEKLER Örnek 1: 31.12.2009 tarihinde genel geçici mizanda “Kasa Hesabı”nın borç toplamı 18.000 TL, alacak toplamı 12.000 TL’dir. Aynı tarihte kasanın fiili sayım sonucu ise 5.500 TL’dir. Kasadaki farklılığın nedeni aynı gün anlaşılamamıştır. 197 SAYIM TESELLÜM NOKSANLARI 500 - Kasa Noksanı 100 KASA HESABI 500 31/12/2009

TL KASASININ ENVANTER VE DEĞERLEMESİNE İLİŞKİN ÖRNEKLER 120 ALICILAR HESABI 500 197 SAYIM TESELLÜM NOK. HESABI 500 - Kasa Noksanı Yapılan incelemelerde sözkonusu kasa noksanının nedeni bulunursa; Örneğin, 25.12.2009 tarihinde Müşteri A’dan tahsil edilen 3.500 TL’nin kayıtlara yanlışlıkla 4.000 TL olarak yansıtıldığı tespit edilmişse; --/--/2010

TL KASASININ ENVANTER VE DEĞERLEMESİNE İLİŞKİN ÖRNEKLER Örnek 2: 31.12.2009’da genel geçici mizanda kasa hesabının borç toplamı 20.000 TL, alacak toplamı 15.000 TL’dir. Kasanın fiili sayım sonucu ise 6.000 TL’dir. Kasadaki farklılığın nedeni aynı gün anlaşılamamıştır. 100 KASA HESABI 1.000 397 SAYIM TESELLÜM FAZLALARI H. 1.000 - Kasa Fazlası 31/12/2009

TL KASASININ ENVANTER VE DEĞERLEMESİNE İLİŞKİN ÖRNEKLER Yapılan incelemelerde sözkonusu kasa fazlasının nedeni bulunursa; Örneğin, 12.11.2009 tarihinde “X” bankasında bulunan mevduat hesabından çekilen 1.000 TL’nin kayıtlara işlenmediği tespit edilmişse; 397 SAYIM TESELLÜM FAZLALARI H. 1.000 - Kasa Fazlası 102 BANKALAR HESABI 1.000

dövİz kasaSININ ENVANTER VE DEĞERLEMESİ Envanteri: Fiili Sayım Değerleme Ölçeği: Maliye Bakanlığının ilan ettiği kur Dönem sonu işlemleri: Noksanlık/Fazlalığın tespiti (197/397) Dövizlere ilişkin değerleme işlemi

dövİZLERE İLİŞKİN DEĞERLEME İŞLEMİ 656 KAMBİYO ZARARLARI HESABI XX 100 KASA HESABI XX 100.02 DÖVİZ KASASI dövİZLERE İLİŞKİN DEĞERLEME İŞLEMİ a) Dönemsonunda elimizde bulunan dövizlerin alış kuru, dönemsonunda ilan edilen kurdan yüksekse; 31/12/… 100 KASA HESABI XX 100.02 DÖVİZ KASASI b) Dönemsonunda elimizde bulunan dövizlerin alış kuru, dönemsonunda ilan edilen kurdan düşükse; 31/12/… 646 KAMBİYO KARLARI H. XX

DÖVİZ KASASININ ENVANTER VE DEĞERLEMESİNE İLİŞKİN ÖRNEKLER 100 KASA HESABI 400 100.02.002 Euro KASASI Örnek 1: 31.12.2009 tarihinde işletme kasasında 1,85 TL kayıtlı değere sahip 1.000 Euro bulunmakta olup, Maliye Bakanlığınca ilan edilen Euro kuru 2,25 TL’dir. 31/12/2009 646 KAMBİYO KARLARI H. 400 (2.25-1.85) x 1.000 Euro

DÖVİZ KASASININ ENVANTER VE DEĞERLEMESİNE İLİŞKİN ÖRNEKLER 656 KAMBİYO ZARARLARI HESABI 225 100 KASA HESABI 225 100.02.001 $ KASASI Örnek 2: 31.12.2009 tarihi itibariyle işletme kasasında 1.65 TL kayıtlı değere sahip 500 $ bulunmakta olup Maliye Bakanlığınca Dolar için ilan edilen $ kuru 1.20 TL ’dir. 31/12/… (1.65-1.20) x 500 $

ALINAN ÇEKLER HESABI’NIN ENVANTER VE DEĞERLEMESİ Envanteri: Fiili Sayım Değerleme Ölçeği: İtibari Değer (Nominal Değer) Dönem sonu işlemleri: 1- Noksanlık/Fazlalığın tespiti (gerekli düzeltme kayıtlarının yapılması) 2- Vadeli çeklere ilişkin dönemsonu işlemleri

ALINAN ÇEKLER HESABI’NIN ENVANTER VE DEĞERLEMESİ- 2 121 ALACAK SENETLERİ HESABI XX - Vadeli Çekler 101 ALINAN ÇEKLER HESABI XX Vadeli çeklere ilişkin dönemsonu işlemleri: Dönemsonunda işletmenin elinde vadeli müşteri çekleri varsa bu çekler için dönemsonunda aşağıdaki kayıt yapılır: 31/12/… 101 ALINAN ÇEKLER HESABI XX 121 ALACAK SENETLERİ HESABI XX - Vadeli Çekler - Yukarıdaki şekilde geçici olarak “Alacak Senetleri Hesabı” na kaydedilen vadeli çekler için izleyen dönemin başında aşağıdaki kayıt yapılır: 01/01/…

BANKALAR HESABI’NIN ENVANTER VE DEĞERLEMESİ Envanteri: Bankalardan Gelen Hesap Özetleri (Ekstreler) Değerleme Ölçeği: Mukayyet Değer Dönem sonu işlemleri: a) Hatalı İşlemlerin Düzeltilmesi b) Dönemsonuna Kadar Hesaba İşletilmiş Faizlerin Kaydı c) Dönemsonuna Kadar Tahakkuk Eden Ancak Tahsil Zamanı Gelmemiş Faizlerin Kaydı

BANKALAR HESABI’NIN ENVANTER VE DEĞERLEMESİ a) Hatalı İşlemlerin Düzeltilmesi Örnek: 31.12.2009 tarihinde İş Bankasından gelen hesap özeti ile bankalar hesabının kalanı karşılaştırıldığında, işletmeye senetsiz borcu olan müşteri Ayşe Yılmaz’ın işletmenin İş Bankasındaki hesabına 3.000 TL tutarında havale yaptığı, ancak durumun muhasebe kayıtlarına geçirilmediği tespit edilmiştir. 102 BANKALAR HESABI 3.000 120 ALICILAR HESABI 3.000 - Ayşe Yılmaz 31/12/2009

BANKALAR HESABI’NIN ENVANTER VE DEĞERLEMESİ 102 BANKALAR HESABI XX 193 PEŞİN ÖDENEN VERGİ VE XX FONLAR HESABI 642 FAİZ GELİRLERİ H. XX b) Dönemsonuna Kadar Hesaba İşletilmiş Faizlerin Kaydı 31/12/…

BANKALAR HESABININ ENVANTER VE DEĞERLEMESİ- ÖRNEK 193 PEŞİN ÖDENEN VERGİ VE 75 FONLAR HESABI 642 FAİZ GELİRLERİ HESABI 500 Örnek: 31.12.2009 tarihinde Garanti bankasından gelen hesap özeti incelendiğinde işletmenin banka hesabına 500 TL faiz tahakkuk ettirildiği, sözkonusu tutar üzerinden %15 Gelir Vergisi kesintisi yapıldığı ve kalan tutarın hesaba işlendiği görülmüştür. 31/12/…

BANKALAR HESABI’NIN ENVANTER VE DEĞERLEMESİ c) Dönemsonuna Kadar Tahakkuk Eden Ancak Tahsil Zamanı Gelmemiş Faizlerin Kaydı 181 GELİR TAHAKKUKLARI HESABI XX 642 FAİZ GELİRLERİ H. XX 31/12/…

BANKALAR HESABININ ENVANTER VE DEĞERLEMESİNE İLİŞKİN ÖRNEK Örnek: 31.12.2009 tarihinde işletmenin Garanti Bankasında bulunan vadeli mevduat hesabına tahakkuk eden döneme ait faiz geliri 800 TL olarak hesaplanmıştır. 181 GELİR TAHAKKUKLARI HESABI 800 642 FAİZ GELİRLERİ H. 800 31/12/2009

103(-) verİLEN ÇEKLER VE ÖDEME EMİRLERİ HESABI’NIN ENVANTER VE DEĞERLEMESİ Değerleme Ölçeği: İtibari Değer Dönem sonu işlemleri: 1- Noksanlık/Fazlalığın tespiti (gerekli düzeltme kayıtlarının yapılması) 2- Vadeli çeklere ilişkin dönemsonu işlemleri

103(-) verİLEN ÇEKLER VE ÖDEME EMİRLERİ HESABI’NIN ENVANTER VE DEĞERLEMESİ- 2 103(-) VERİLEN ÇEKLER VE ÖD. EMİR.HESABI XX 321 BORÇ SENETLERİ HESABI XX - Vadeli Çekler Vadeli çeklere ilişkin dönemsonu işlemleri: Dönemsonunda işletmenin çekli borçları varsa bunlardan vadeli olanlar için dönemsonunda aşağıdaki kayıt yapılır: 31/12/… 321 BORÇ SENETLERİ HESABI XX - Vadeli Çekler 103(-) VERİLEN ÇEKLER VE ÖD. EMİR.H. XX - Yukarıdaki şekilde geçici olarak “Borç Senetleri Hesabı” na kaydedilen vadeli çekler için izleyen dönemin başında aşağıdaki kayıt yapılır: 01/01/…