ARTER KAN GAZI ANALİZİNİN ORGANİZMAYA AİT YANSITTIKLARI; Klinikte AKG ne işe yarar ?

AKCİĞERLERİN PRİMER GÖREVİ GAZ ALIŞVERİŞİNİ SAĞLAMAKTIR.

AKG analizi ile Asit – Baz dengesi Oksijenizasyon Gaz alışverişi Alveol ventilasyonu

AKG ile paO2 paCO2 direk ölçüm pH SaO2 HCO3 hesaplanan parametreler BE

Pulmoner fonksiyonları etkileyen birçok hastalığın; tanısı şiddetinin belirlenmesi tedavi kararı alınması tedavi yönteminin belirlenmesi tedavi yanıtının izlenmesi prognozun değerlendirilmesi

ASİT-BAZ DENGESİ

ASİT: Solüsyon haline geldiğinde ortama H+ iyonu veren madde BAZ: Solüsyon haline geldiğinde ortamdan H+ iyonu alan madde

Bir solüsyonun asiditesini o solüsyondaki H+ iyonu konsantrasyonu belirler. Arter kanında: 0,00000004 mol / lt 0,4 x 10-7 mol / lt 40 nmol / lt H+ iyonu bulunur

pH SKALASI pH: - log [H+]

HÜCRESEL METABOLİZMA CO2 = 15 000 - 25 000 mmol / gün

CO2 (H2CO3) uçucu bir asittir. CO2 + HO2 H2CO3 H+ + HCO3- CO2 (H2CO3) uçucu bir asittir.

Uçucu olmayan (sabit) asitler Fosforik asit Sülfirik asit 50-100 mEq / gün Laktik asit

H2CO3 H + HCO3 H+ x HCO3 K = H2CO3 H+ X HCO3 CO2 H+ = K HCO3

CO2 log H = log K + log HCO3 -log H = -log K + log

Handerson – Hasselbach denklemi HCO3 (24) pH (7.4) = pK (6.1) + log 0,03 x paCO2 (40) Handerson – Hasselbach denklemi

Kimyasal Tampon Sistemleri Solumsal Ayarlama Mekanizmaları Renal Ayarlama Mekanizmaları

Kimyasal Tampon Sistemler Karbonik asit - Bikarbonat Tampon Sistemi Fosfat Tampon Sistemi Protein Tampon Sistemi

HCL + NaHCO3 H2CO3 + NaCl NaOH + H2CO3 NaHCO3 + H2O

HCO3 Böbrekler pH paCO2 Akciğerler

pH = 7 .40 Normal Aralık: 7,36 - 7,44 pH < 7,36 ASİDEMİ pH > 7,44 ALKALEMİ

ASİT- BAZ DENGE BOZUKLUKLARI Solumsal Asidoz Solumsal Alkoloz Metabolik Asidoz Metabolik Alkoloz Tek başına Kombinasyon halinde ( miks ) Kompanzasyon mekanizmaları ile değiştirilmiş olarak

SOLUMSAL ASİDOZ Alveol ventilasyonu üretilen CO2 yi vücuttan uzaklaştırmak konusunda yetersiz kalırsa oluşur. paCO2 pH HCO3 (kompanzasyon sonrası )

SOLUMSAL ASİDOZ NEDENLERİ Solunum merkezi inhibisyonu Nöromüsküler hastalıklar (polio) Üst havayolu obstrüksiyonu (yabancı cisim) Gaz alışverişini bozan hastalıklar Pnömoni Pulmoner ödem ARDS Astım atağı İAH Göğüs Duvarı patolojileri KOAH

SOLUMSAL ASİDOZLAR AKG’nin KLİNİK YARARLARI Solumsal asidozun derecesi, buna neden olan hastanın şiddetini gösterir Kompanzasyonu olup olmaması, bu tablonun akut mu kronik mi geliştiğini gösterir. Altta yatan hastalığın tedavi yönteminin belirlenmesinde yardımcı olur

SOLUMSAL ALKALOZ Solunum ile üretilenden fazla CO2 atılması sonucu oluşur. paCO2 pH HCO3 ( kompanzasyon sonrası )

SOLUMSAL ALKALOZ NEDENLERİ Hipoksemiye Sekonder pnömoni pulmoner emboli pulmoner ödem yüksek rakımda yaşama İAH Solunum Merkezinin Uyarılması psikojenik serebrovasküler travma, pons tümörleri salisilat zehirlenmesi gebelik

METABOLİK ASİDOZ Metabolizma sonucu aşırı miktarda organik asit oluşması Dışarıdan asit alımı Aşırı miktarda baz kaybı Böbreklerden H+ atılımının bozulması HCO3 pH paCO2 ( kompansazyon sonrası )

METABOLİK ALKALOZ Kuvvetli bir asit kaybı (kusma ile HCL) Kuvvetli bir baz artışı HCO3 pH paCO2 ( kompansazyon sonrası )

OKSİJENİZASYON Tanım: Atmosferdeki O2‘nin akciğerler tarafından kana transfer edilmesi işlemidir.

P atm O2 = 159 mm Hg P trakea O2 = 149 mm Hg P alv O2 = 100 - 105 mm Hg P ven O2 = 40 mm Hg Pa O2 = 95 mm Hg

ARTER KANINDA O2 TAŞINMASI Eriyik halde %2 0,3 ml / dl paO2‘yi oluşturur Hemoglobine bağlı olarak %98 20 ml / dl

Hemoglobinin O2 ile doymuşluk oranıdır. SATURASYON Hemoglobinin O2 ile doymuşluk oranıdır. SaO2 =%97 SvO2 =%75

Oksi Hb Disosiasyon Eğrisi

PaO2 ‘nin 55 mm Hg altına düşmesi dokulara yeterli O2 nin verilemediğini gösterir.

HİPOKSEMİ Arter kanında PaO2’nin azalmasıdır. PaO2 60-80 mm Hg hafif 40-60 mm Hg orta < 40 mm Hg ağır

HİPOKSİ Dokulardaki oksijen yetersizliğidir. Hipoksemik Hipoksi Dolaşımsal Hipoksi Anemik Hipoksi Histotoksik Hipoksi

HİPOKSEMİK HİPOKSİ Havanın oksijen içeriğinin azalması Alveoler hipoventilasyon Ventilasyon Perfüzyon dengesizliği Sağ - sol şant Diffüzyon defekti

PULMONER GAZ ALIŞ VERİŞİ P (A-a) O2 PaCO2 PAO2 = FiO2 x ( Patm – PH2O ) – 0,8 P (A-a)O2 = PA02 – PaO2 Normal aralık = 5-15 mm Hg

HİPOKSEMİK HİPOKSİ Havanın oksijen içeriğinin azalması Alveoler hipoventilasyon Ventilasyon Perfüzyon dengesizliği Sağ - sol şant Diffüzyon defekti

KOAH Astım Pnömoni Pulmoner emboli ARDS Kardiyak ödem İAH

HİPOKSEMİK HİPOKSİ Havanın oksijen içeriğinin azalması Alveoler hipoventilasyon Ventilasyon Perfüzyon dengesizliği Sağ - sol şant Diffüzyon defekti

ALVEOL VENTİLASYONU

VENTİLASYON Solunum havasının akciğerlere giriş çıkışıdır. 6 lt / dk TV = TD + TA

AKG de alveol ventilasyonunu gösteren parametre paCO2

VCO2 PACO2= x 0,863 VA PACO2 = PaCO2

Venöz Kanda CO2 3 Formda Taşınır Eriyik halde (%5) Karbamino HB olarak (%10 - 20) HCO3 şeklinde (%70 - 80)

Venöz Kanda CO2 3 Formda Taşınır Eriyik halde (%5) Karbamino HB olarak (%10-20) HCO3 şeklinde (%70-80)

PaCO2‘yi Artıran Hastalıklar Primer Alveoler Hipoventilasyon Hipotiroidizm OSAS Narkotikler Periferik sinir hastalıkları Üst solunum yolu obstrüksiyonu Toraks deformiteleri

AKG ‘de PaCO2 Artışı: Beraberinde V/Q denge bozukluğu olsun veya olmasın, alveol ventilasyonu yetersizliğinin göstergesidir